Capítulo 7

1 Hãrã Pai juhuvisha vasu pyrãndushu Esteban: Añetera kyrã hei ndyreheva rãĩmi? 2 Esteban hei: Shyryvyre hareka terure, shyrẽindupi: Ñanu Tumpa mbaikatuva ijeshakambashu arykai ñanderu Abraham Mesopotamiape, ndei oho iko Haranperã, 3 heishu: ''Heja ndy'yvy hareka opaite nyrẽintarãre, haivi ekua yvy she aheshakande verãpe''. 4 Hãrã Abraham õhẽi tenta Caldeovi hareka oho iko Haranpe. Haivi tuu manomarã, Tumpa rahashu reta hoka yvy ã'ẽipeve pikopẽiĩpy. 5 Tẽivã mba'ety mbaiva mẽiẽishuva kope, ipy pẽinte ñono verãpemba ẽivã, tẽivã heimba arykai mẽiẽiñoĩshu verã ña'amporã, hareka hai manomarã ñymoña hãndiare pytashu verã, ajema Abraham mba'etyre tay. 6 Tumpa heimbajyshu: Rĩmoña hãndiare tenta mbyryva ikova rãĩmi iko jyrekui, jokuehareiire verã, hareka 400 ara pukukue kavipo jyvarehahe retakui. 7 Tumpa heivejy: ''She ajahepohekui tenta pyrokuereii'ia, hareka haire õhẽima haivirã shemombaipo retakui kope''. 8 Hãrã Tumpa ẽiẽi hãndi pẽinte ñẽiẽivapeĩ Abraham, hãrã mẽiẽishu pire chĩchiava akua ñẽiẽi me'ẽiava mãndu'ahe verã. Hãrã Abraham tay Isaac oamarã 8 arape piremi chĩchĩshi, hareka Isaak kyrãmi japo jyvehe tay Jacob, haivi Jacob kyrã japo jyvehe tayre 12 reva. 9 Hãrã Jacob tayre, heshatã rupii õvẽinde reta tyvy Jose hareka rahaha verã yvy Egiptope. Tẽivã Tumpa ẽiẽi hãndi Jose, 10 hareka nõhẽishu opa mbai ojepy'apyvaivi. Mẽiẽishu ãrãndu hareka mburuvisha vasu ikoshi verã pẽinte kuimbai mbyvya verã Ẽaraon Egiptope'õ, hãrã mburuvisha vasu ñonoshu Jose mburuvisharã Egiptope hareka oo vasu ña'ãpova opa heja ipope. 11 Hãrã vãhẽi ara ñymbahy hareka jyhasa asy vasu opaite yvy Egiptope hareka jyve Canaanpe, haivi ñanderure kuaaveãma mãĩvirapo vãheshu hou verãre. 12 Tẽivã Jacob kuaama Egiptope ĩmẽi'ẽi trigorã, tayre mondo haipe, hokava hai ñanderure tynondeite ohovare. 13 Mokue jyrahaheaperã, Jose jykuaakashu ticheyre, haiperãma mburuvisha Ẽaraon kuaa kavi marãva retara Jose ñymoña hãndiare. 14 Hãrã Jose mondo veruka tuu Jacob hareka opaite ñymoña hãndiare, 75 ñynoĩva kuaretare. 15 Kyrã jehurã Jacob oho iko yvy Egiptope, haipe mano hareka jyve opaite tynonde vekuare. 16 Haivi hetekue rahaha Sikempe hareka haipe ñotyha, haimba arykai Abraham hepyre ovashi vekua Hamor tay retaivi Sikempe. 17 Hãrã Tumpa heiva iko serima Abraham ñẽiẽi mẽi'ẽiãshu vekuarã, Abraham ñymoña hãndiare ñymbyheta tenta Egiptope. 18 Hãrã Egiptope õñepyrõ yngava mburuvisha vasu vapyjy, kuambashuva Jose. 19 Hokava mburuvisha mbytavy'i opaite ñande jaikova hareka heta reko asyshu ñanytynondevare, haivi opamba jukaka sanjay oarããvamire potavẽiãma ñymbyhetarã. 20 Hokava arape Moise oamba arykai. Hai pẽinte sanjay mbyhoryshuva Tumpa hareka mbahapy jasy kavi tuure ñyngarekohe hẽintape. 21 Haivi heja retarã, mburuvisha vasu tajyteiva raharã mẽimby rãĩmi ñyngarekohe. 22 Hãrã Egiptope'õre mbo'eshu reta Moise ñy'ãrãndu rehe hãrã ĩmẽire mbaikatu heiva hareka japovape. 23 Haivi 40 añoma mbotyrã, Moise pota hesha tyvyre Israelitavare. 24 Haipe hesha pẽinte Egiptova jyvareiterehe hai hẽinta ĩrũkuemirã, hepyrã, juka hoka egipciova. 25 Shara hai mõãte tyvy israelitare Tumpa hejareiishu verãre hai rupii; tẽivã haire kuãã hareka ñanduã. 26 Pareejyrã, Moise hesha mokue Israelitava ñyrãrõ ñynoĩrã, hareka pota jocharerã hei: Pee rãnga pẽinte'ovare, mãrã'ĩrãra pindijupii pirãrõpẽiĩ? 27 Hãrã pẽinteva hapisha pota nũpareva mañashu Moise hãrã hei: Mbavara niñono uruhuvishara hareka rĩngareko yryrehe verã? 28 Potarã ã'ẽi shijukarẽii jyve, ka'ãme pẽinte egipsiova rijukava rãĩmi? 29 Hokava Moise hẽindurã ñemi hareka oho yvy Madianpe. Haipe iko tenta yngaivi ohova rãĩmi hareka mokue hĩnjapo haipe ĩmere. 30 Hasama 40 ara pukuerã pẽinte yvy ikoambape Sinai he'iashua yvyturusu hyvache, pẽinte Tumpa jokueva ijeshakashu Moise yvyrare tata hendy'õ rãĩmi. 31 Moise mbyrymãĩ heshava rehe, hãrã ñymbojavehe heshakavi verãrã, hẽindu Ñandeja ĩñẽiẽi heishurã: 32 ''She hai nytynondevare ñu Tumpa, Abraham ñu Tumpa, Isaak hareka jyve Jacob'' Moise õñepyrõ opa ryry kyjerã, hareka ẽiẽiãshu mãĩhe verã. 33 Hãrã Ñandeja heishu: Nohẽi ndypasa, shara rypyrõ rẽiĩvape hai yvy kyambava. 34 She ahesha mãrãra hasa'asy ñynoĩ shyryhevare Egiptope, ahẽindu pya porãã ñynoĩrã hãrã avejy apoikashi verãre. Eii, ã'ẽi arymondojypo Egiptope''. 35 Ajemãĩ haire japoãshu Moise heiva, hãrã heishu reta: ''Mbavara niñono rĩngareko yryrehe verã hareka mburuvisharã?'', Tumpa mboushu mburuvisharã hareka mbaivape hejareii verã, Tumpa jokueva rupii yvyra õpe ijeshakashurã. 36 Moise haimba arykai ñanytynondevare nõhe vekua, hareka japo mbai heshaha verã, ko yvy ĩarẽi iko verã, yyvasu (mar rojo) hareka yvy ikoambaipi 40 ara pukukue. 37 Moiseteiva heimbashu arykai Israelita ñymoña hãndiare: ''Tumpa mboupokui tyvyre mbytepe pẽinte ñĩmĩñẽi'ia, she shymbouhava rãĩmi. 38 Ha'ẽiĩ rãnga jyve Moise iko jyre hãndi kuaretare yvy ikoambaipi, hareka Tumpa jokueva ijeta hãndiva yvyturusu Sinaipe, hãndijy ñanytynondevare hareka hai mẽi'ẽiãshu ñẽiẽi tykove mẽiẽiva myvãhẽi ñande verã. 39 Tẽivã ñanytynondevare japoseãshu hai heiva, koñeĩ mbijiche reta hareka pota jyrahajy Egiptope. 40 Hãrã heimbashu reta Aaron: ''Ore rãnga pota rijapo pẽinte tumpa ẽirynonde oho verã; shara kuaahãã mãrãra'i Moise hãrã opa yrynõhe yvy Egiptoivi''. 41 Harã japo reta pẽinte toro ray hã'ãnga, mymba juka reta mẽiẽishu verãre hokava tumpa hareka vy'a jyre ipopẽiĩ kyrã japo retarã. 42 Hãrã Tumpa syryshi hai reta hareka mã'ẽiĩhe omombaishu reta jasy tatare ara vate'õ. Shara Tumpa ĩñẽiẽi mbeu'iare hei vekua mbyparaha vekuape kyrã ẽiẽi: Mbaipera pẽiẽi, kuareta israelitavare; pijuka mymbarã pymẽiẽishe 40 ara pukukue yvy ikoambaipi pikorãme? 43 Mba'ety, kyrãtẽi verã pyraha tupaope tumpa Moloc, hareka jasy tata tumpa Renẽan, ta'ãngare peii pijapova pemombaishu verã. Hãrã hokava rehe apyrynõhepo pynyrẽitaivi hareka apyrymondopo Babilonia ĩãrẽive. 44 Ñanytynondevare yvy ikoambaipi jyrerã ĩmẽimbare arykai tupao, haipe nãtu reta yvyra japoashia Tumpa mẽiẽishuva Moise, ñẽiẽi mbyparahava japoha verã, heshahakashuva rãĩmi. 45 Ñanytynondevare mẽi'ẽiãmbashu reta arykai ko tupao hareka Josue ou hãndia reta verumba jyve yngava yvype'õre ndei heky retarã, Tumpa mõheshu reta hai hynondeivi. Haipe pyta reta David ara ikovapeve. 46 Tumpa haihushu hokava mburuvisha David, hãrã pota mupuã arykai tupao omombaishu verã reta Jacob ñu Tumpa, 47 tẽivã Salomon haimba mupũã arykai. 48 Katynga ha'ẽiã Tumpa iko'iva hoka tupao kuaretare japovape. Tumpa ĩñẽiẽi mbeu'ia heiva rãĩmi: 49 Ara vate'õ hai avapy ãĩvape, hareka yvy hai shepy ãñono ãĩvape. Mãrãva oora rijapoposhekui? Ñandeja hei, maĩrã maperapo ẽiẽi aputuu verãpe? 50 Ajapoãra opa mbai sheii shepope? 51 Tẽivã pee, heishu reta Esteban: Pyndypya tãnta ñoĩva, papysa hareka pyndypya Tumpa kuambava rãĩmi pyre. Espiritu Santo piñymbyvaisho ñoĩpihe. 52 Mbava Tumpa ĩñẽiẽi mbeu'ia retara reko asyãshu arykai pynytynondeva reta? Haire opa juka, arykaivãĩ ijeta jyrehe heko kaviva ou verãre hareka ã'ẽi oumarã, pee pymbytavyshu hareka pijukashu. 53 Pee mẽi'ẽiãpeva Tumpa ĩñẽiẽi, hai jokueva rupii tẽivã pijapoãshu ĩñẽiẽi. 54 Hãrã kova mbai hẽindu retarã, poshy jyre hareka hãĩ opa mbi'ipu reta. 55 Tẽivã Esteban, tynyhẽi Espiritu Santorã, mãĩ vate arapy hãrã hesha Tumpa hĩmbipekue, hareka Hesu ñymboy'ẽi Tumpa jakata kytyrã. 56 Hãrã hei: Ahesha vate arapy jypearã hareka kuareta Tay rãĩmi ou vekua ñymboy'ẽi Tumpa jakata kytyrã. 57 Tẽivã jasaka ñynoĩheva japysa mboty reta hareka opa hynãtu sapukerã opa ou ĩãrẽi reta Esteban. 58 Haivi nõhẽishu reta hoka tentaivi hareka japi reta itape, hãrã opaite heshavare kova hejashu reta monde vekua Saulo he'iashuva. 59 Hãrã japiteri ñynoĩ itaperã, Esteban jururerã hei: Sheja Hesu, ndepope añono shyrykove. 60 Haivi ĩñesurã hynãtu sapuke: Sheja, avy ityhe reta mbai porãmbava. Hãrã kova opama heirã, mano.