Lucas 6

1 Hik+ta, ana yunait+ aku tukari uxipiyatsie, Jesús pumiekai mana ti'etsiekaitsie m+ta t+riyamama trigo takari me in+t+wekai me i'hiruminat+ yu mamak+ hapa+na me ikwat+. 2 M+ta hipat+ Fariseotsixi p+mapait+katei: "¿Ke'tiu yexey+a aku m+k+ kwatiyupit+a tukari uxipiyatsie?" 3 Jesús p+tiwa'ei, p+tiwarah+awe: "¿Xeme akuxi xekwa ekater+wawe David kemuy+ aku keapuku mu'hakam+, m+k+ hapa+na ukitsi hamat+ana memu'uwakai? 4 M+k+ Kaka+yari kitaa pautaha m+ta pani mawariekame hipame putikwai hapa+na hipame ukitsi warumí aku hamat+ana mamuhukai m+k+ memitikwanik+, m+k+ta xeik+a y+wekai tatsinitsixi memikwaka." 5 M+ta M+k+ p+tiwarah+awe: M+k+ tewi Nu'aya tukari uxipiya pitawewi." 6 M+ta xeimetsie xawati M+k+ Sinagoga pauta'ha muwa te+teri tiwaruta'+kit+a. Mana xewit+ tewi yukanierit+akai mamaya tserietana wakikai. 7 Escribatsixi m+ta Fariseotsixi hulawa mepixeiyakai x+ka aku M+k+ xeime aix+ yurienekekait+ni xawatí h+k+t+kaku, m+k+ memikaxeiyak+ ya anyinemek+ me itixanetake. 8 M+ta M+k+ rakumaikai m+k+ kemeteyukuh+awekai m+ta M+k+ p+reh+awe aku tewi mamaya wakikai: "Nanku'kexi, ana'i neutakexi yunaime wahix+apa." M+ta m+k+ uki pankuke mana puwekai. 9 Jesús p+tiwarah+awe m+k+mexi: "Ne nexeha iwawiya, ¿Katiy+we xawati tukari aixi hatiyurieneni sunu tsihatikamieni, xeime hamukuwikwest+ani sunu xeime hamumieni?" 10 M+ta M+k+ panieret+ya yu naime waruxei m+ta uki p+rah+awe: "a mama neutatsera." M+k+ta yatikat+a m+ta mamaya aix+ puy+. 11 M+ta m+k+mexi wa+kawa maha'akai, meteyuku'xaxat+wakai ke hapa+ me iyurienikekai Jesús. 12 Anam+ta tukaritsie M+k+ H+rimutsie pet+a hauyu'nenewimieka. M+k+ Kaka+yari hats+a yunenewiekai naime t+karitsie. 13 Kepauku muka hek+arix+, M+k+ yu t+riyama warutah+awix+ m+ta yu 12 waranayahapa, Ke ane siere M+k+ p+tiwaruter+wax+ n+'aritsixi. 14 N+'aritsixi m+k+ p+metete tewakai Simón (m+k+ siere p+tiu ter+warie Pedro) m+ta siere iwaya, Andrés, Jacobo (Santiago), Juan, Felipe, Bartolomé, 15 Mateo, Tomás, Jacobo (Santiago) Alfeo nu'aya, Simón, m+k+ aku p+titewakai siere Zelote, 16 Judas, Jacobo nu'aya (Santiago) M+ta Judas Iscariote, aku ti'itawame mat+a. 17 M+ta Jesús h+rimutsie panakat+a wahamat+a m+ta p+'wake mana uyatayakaku, te+teri wa+kawa makanierekaku hapa+na T+riyamama m+ta siere te+teri wa+kawa Judea hp+ana Jerusalen kiekatari hapa+na haramara aurie Tiro m+ta Sidón. 18 M+k+mexi mepiku eniet+wekai hapa+na kwiniyak+ meti ix+ariyanik+. Te+teri memariutsiekai t+kakame n+'arimamak+ hapa+na aix+ mepu it+arie. 19 Yu nait+ te+teri wa+kawa mepiweiyakai me imay+akut+ M+k+ t+r+kariya hetsiena payeyeikakai m+ta yunaime aix+ watiyuruwakai. 20 M+ta M+k+ Yu t+riyama waruxei, p+tiwarah+awe: "Aix+ xe'it+arie xeme tixa+ xekwate hexeiya, m+ta xeme xehetse mieme Kaka+yari Kwieparieya. 21 Aix+ me'it+arie ke ane memau hakakwiku hik+, m+ta xeme xeti huxait+arieni. Aix+ xe'it+arie xeme hik+ xematsuat+ka, m+ta xeme xetina'neni. 22 Aix+ xe'it+arie xeme kepauku te+teri mexeyeheka m+ta kepauku m+k+ mexe anayax+rieni m+ta mexetitieni, Uki Nu'ayak+. 23 Xeuyukatemawi anam+ tukaritsie xeutitsuna temawiyak+, m+ta xeme taheima xetehexeiyat+ xeh+k+t+ni, m+ta siere nuiwari mamanyetei temaikate p+mewaruyuri. 24 M+ta, ¡yu hetsiets+ri iya tuminikate!, m+k+ri uxipiya yu mamatsie meniuh+ni. 25 ¡yu hetsiets+ri ke'ane hiku mehuxat+ka!, arikeeta mehauhakakwikut+ mamak+ne. ¡yu hetsiets+ri ke'ane hik+ memutinawe!, ariketa mepetimaix+ani m+ta arike metitsuani. 26 ¡Yu hetsiets+ri!, Keapuku yu nait+ukitsi aix+ metetinuinu xehep+sta, pa+m+ siere metekak+ wanuiwarima wa hep+sta aku temaikate te'itawamate. 27 M+ta hik+ p+nexerah+awe ke'ane xeta'enana, yu neikixiwima xewa reuyah+aka, aix+ xetenekahuni iya wahep+sta ke'ane mexehéka. 28 aix+ anyineme xenewayatuirieka iya ke'ane tsimetekuniuka xehep+sta m+ta xeyunenewieka ke'ane mexetsewixima. 29 Ke'ane xe'nierikatsie xe'hutsuni, xeitápa xeuxeiyast+a. X+ka xewit+ yu tsaketa xe'unawairieni, pakwa ikweririeka a kemari hapa+na. 30 Xeteneyatuaka yunaime wahep+sta tita mexetewawirieka. X+ka xewit+ tixa+ xetiunawairieni xex pini, pakwa iwawirieka keranuit+ani. 31 Ke'xetehauyah+wa xeme te+teri kemetekahunikeyu xehep+sta, xeme siere p+xetenekahuni wahep+sta. 32 X+ka xeme xewareuyah+aka ke'ane mexenake'erie, ¿ke hapa+ ti hek+a xe hetsie? Ke'ane tatakuri meyupit+a m+k+ mawareunake'erie m+k+ mawareuyah+wa. 33 X+ka xeme aix+ xetewareu'eriyani ke'ane aix+ mexetehau'eriya. ¿Ke'hapa+ ti'hek+a xehetsie? M+ta tatakuri meteyupit+a hapa+na metekahu. 34 X+ka xeme pini xetewani+t+aka te+teri xete akumate ke'ane mexete hanuit+irieni, ¿ke haá+ tihek+a xehetsie? Hapa+na siere tatakuri meteyupit+a metewani+t+a tatakuri meteyupit+a m+ta mata'ikwewa meyatuiriyarieni yaxeik+a pa+meme. 35 36 M+ta yu ne+kixiwima xewareuyah+aka aix+ xetenekahuni. Xeteneyuni+t+aka, tixa+ xekate takwewiet+ m+ta xehep+sta wa+kawa tiy+ni, m+ta xeme Kaka+rai niwemama xepak+'ne, mets+ M+k+ wareunake'erie 37 Xekwa teyuwawiriwani xemeta xekwa tetiwawiyarieni. Xekwa yuxanetani m+ta xekwa tixanetsieni. Hípame xetenewareuyah+wiri m+ta xetehau'yah+wiyarieni. 38 Xetenewarini, xemeta xetemikieni. Ti'in+rime anayuha'yawakame, p+tsinime, katsiet+ meta anakayauriwet+, mana tiyauriyani a iwitsie. M+ta xeme kexete uyumamateni, xemeta p+xetetimatiwa. 39 M+ta M+k+ +xatsi warutah+wiri. "¿Tiy+we xewit+ tewi kahaunieret+ xeime tewi kahauniereme man'hana? X+ka p+'uy+nike, yu hutat+ xawata mapaux+rieni, ¿aku p+kati'ane? 40 Xewit+ nunuyari ti'+kit+wame heima kwa uyemie, m+ta kepauku yunait+ naime meteta +kit+arieni, ti wa'+kit+a hapa+ metematet+ mapak+ne. 41 ¿ M+ta ketiuru xeme xepixeiya xatsi a iwa h+xtana matika, m+ta xekwa ixeiya k+ye paat+ xe'h+xta matika? 42 ¿Ke hapa+ petitah+awe a iwa: "ne iwa, neneupit+a ah+xta xatsi matikaa nepiwatiwiwieini," akuxi ek+ pakanieret+ k+ye paat+ a h+xta matikaa? ¡xeme ti'itawame xeh+k+! p+ta xeme'meri k+ye pame xewatikweka yu h+xta, uraniereta xeme xeniere paleku m+ta xatsi xewatiwiwieni, aku xatsi a iwa h+xtana matika. 43 44 M+ta, ite+ri aix+ anet+ kwa'uyeika ikwaxi haukayaxiket+ p+p+nit+, hapa+na kwa'uyeika ite+ri p+nit+ ikwaxi aix+ anenet+ haukayaxiket+. M+ta, rayukumate ite+rite yuhetsie ikwaxi ke'anenet+ maukayaxike. M+ta, kway+we xipat+ te+teri higo ikwaxi maka'in+ni +pa ite+ritsie, hapa+na uva ka'in+ni xeime ite+ritsie aw+riwaweme. 45 Uki aix+ tiuka'iyari, aix+ tiyukuh+awe yu iyaritsie aix+ anyineme yatua, uki'ta tsitiuka iyari, tsitiyukuh+awe yu iyaritsie tsiranyineme tiyatua. Mets+ tita perexeiyani a iyaritsie yapahaineni a tetak+. 46 47 48 ¿ketiu xeme p+xenete u'h+awe, "Ukiyari, Ukiyari," yat+t+ta, yaxekwatekahu kenetin+'a? X+ka xewit+ nuani ne hats+a m+ta ne niuki u'enieni m+ta yatikayani, p+netay+ne ke'ane. M+k+ h+k+ p+tiuyuxexeiyat+ xewit+ uki xeime ki putawewi, puti'nixi kwieta haukatewame m+ta piwatiwewi heimanata ki pawewi tete tse'imetsie. Kepaukuta mamaukuhau, ha t+r+ka+ye m+k+ ki muwetsie ha puyat+a, m+ta kwa ikuyuit+a, m+k+ a+x+ tiuwewiyakaik+. 49 M+ta ke'ane tewi ne niuki enieni m+ta yakwa tikayani, p+tiuyuxexeiya xewit+ uki hapa+ ki mutawewi kwietsie tetek+ kawatiwewiyakame. Kepaukuta ha nuatsie mana ki muwekaitsie muyat+a, yapuku pakainix+, m+ta m+k+ ki nait+ puta'unix+".