Other

aanakan wenno pus-ong

Ti balikas nga "aanakan" ket dakdakamatenna ti pagdakkelan iti maladaga idiay uneg iti inana.

Daytoy ket immuna a balikas a mausar no maminsan tapno agbalin a nadayaw iti panakaibagana. [Kitaen: https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-euphemism.]
Ita ti awag iti pus-ong ket "aanakan."
Sumagmamano a pagsasao ket agus-usar iti sao a kas iti "pus-ong" tapno dakamaten ti pus-ong ken aanakan iti babai.
Mangusar iti sao para ditoy iti punpunteriaan a pagsasao a nalatak nga ammo, kadawyan ken maanamungan.

abut

Ti abut ket nauneg a nakali iti daga.

Mabalin a mangkali kadagiti abut para iti panggep a panangtiliw kadagiti ayup wenno para iti panangbirok iti danum. Mabalinda met nga usaren a kas pagbaludan kadagiti balud iti saan a nabayag a tiempo.
Iti linteg dagiti Judio, ti tao ket rebbengenna iti aniaman a pannakasugat iti tao wenno a taraken nga ayup gapu iti pannakatinnagna iti saan a nakaluban nga abut iti bukodna a daga.
No maminsan ti ragup ti sasao a "ti abut" ket dakamatenna ti tanem wenno iti impierno.
Ti nauneg unay nga abut ket maawagan no maminsan a "pagurnongan ti danum."

adigi, poste

Ti balikas nga "adigi" ket dakamatenna ti dakkel a naipatakder a nausar tapno mangtengngel iti atep wenno dadduma a paset iti pasdek. Sabali pay a sao para iti "adigi" ket "poste."

Idiay Daan a Tulag idi nakemmeg dagiti Filisteo ni Samson, dinadaelna ti templo dagiti pagano babaen iti panangiduronna kadagiti mangtengtengngel nga adigi nga isu ti gapuna ti pannakaribbana ti patakder.
No maminsan ti adigi ket nausar a pakalaglagipan tapno markaan iti nagitaneman wenno tapno markaan iti napateg a pasamak.
Idi tiempo ti Biblia, ti adigi ket nausar a kas mangtengngel kadagiti pasdek a kadaywan nga nakitikitan manipud iti maysa a pidaso ti bato.
Masansan a ti pakalaglagipan nga adigi ket maysa a dakkel a bato a naipatakder.
No maminsan ti balikas nga "adigi" ket dakamatenna dagiti didiosen a naaramid tapno pagrukbaban dagiti tattao. Daytoy ket sabali pay a nagan para iti "nakitikitan a ladawan" ken maipatarus met a kas "statua."
Ti "adigi" ket dakamatenna met ti maysa a banag a naisukog a kasla adigi, kas iti "adigi ti apoy" a nangidaulo kadagiti Israelita iti rabii idiay disierto wenno ti "adigi iti asin" a nagbalinan ti asawa ni Lot kalpasan a isuna ket timmalyaw iti siudad.
Dipende iti linaonna, daytoy a balikas ket mabalin nga ipatarus a kas, "statua" wenno "bato a mangtengngel wenno tumultulong iti soleras" wenno "monumento."

adipen, tagabu, pannakatagabu

Ti adipen ket maysa nga agtrabtrabaho para ti sabali a tao, mabalin a situtulok wenno napilit laeng. Ti kayatna a sawen ti "tagabu" ket mabalin met nga "adipen." Ti aglawlaw a teksto ket kadawyan a pagbalinenna a nalawag ti sao a maiyannatop iti dayta.

Idi tiempo ti Biblia, dagiti adipen wenno tagabu ket napateg a paset ti bumalay kadagiti amoda ken adu kadakuada ti matrato a kasla kameng ti pamiliada. Idiay Daan a Tulag, mabalin a pilien ti tao no agbalin nga adipen isuna ti amona iti unos ti panagbiagna.
Ti tagabu ket maysa a kita ti adipen a kukua ti amona. Ti tao a manggatang iti maysa a tagabu ket maawagan nga "agtagikua" wenno "amo." Dadduma kadagiti amo ket naulpitda kadagiti tagabuda idinto ta ti dadduma ket nasayaat ti ipakitada kadagiti tagabuda.
Idi un-unana a tiempo, situtulok dagiti dadduma a tattao nga agbalin a tagabu kadagiti tao a nakautanganda tapno mabayadanda ti nautangda.
No dadduma iti Biblia ti ragup ti sasao a " Siak ket adipenmo" ket nausar a kas maysa a pagilasinan ti respeto ken panagserbi.
Idiay Daan a Tulag, maawagan dagiti profeta ti Dios ken dagiti tattao nga agdaydayaw kenkuana a kas "adipenna."
Idiay Baro a Tulag, masansan a maawagan met a "dagiti adipenna" dagiti tattao nga agtulnog iti Dios babaen iti pammatida ken Cristo. Dagiti Kristiano ket maawagan met a "tagabu iti kinalinteg" nga maysa a nauneg a sasao a maidilig iti kari nga agtulnog iti Dios ken iti kari ti maysa a tagabu iti panagtulnogna iti amona.

administrasion, administrador

Ti dakdakamatenna ti balikas nga "administrasion" ket panangiwanwan ken panangituray kadagiti tattao, karamanna iti panangipatungpal kadagiti paglintegan a makatulong iti pagillian wenno lugar a pag-ubraan, tapno agbalin a naurnos ken efisiente. Ti "administrador" ket isu ti tao a mangiwanwanwan wenno mangiturturay iti tao iti daytoy a wagas.

Nadutokan nga administrador wenno opisial ti gobierno ni Daniel ken dagiti tallo nga agtutubo a lallaki a Judio, kadagiti amin a kangrunaan a paset ti Babilonia.
Idiay Baro a Tulag, ti balikas nga "administrasion" ket naaramat a mangdakamat iti maysa kadagiti sagut ti Espiritu Santo.
Ti tao nga addaan ti naispiritoan a sagut iti administrasion ket kabaelanna nga idauloan ken iturayan dagiti tattao, kasta met ti panangimaton ti pannakaaywan ti pasdek ken dadduma pay a sanikua.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, dadduma a wagas tapno ipatarus iti "administrador" ket mabalin nga iraman ti, "gobernador" wenno "mangbukbukel" wenno "mangiwanwanwan" wenno "mangiturturay" wenno "opisial ti gobierno."
Mabalin a maipatarus ti balikas nga "administrasion" a kas, "panangituray" wenno "panangiwanwan" wenno "panangidaulo" wenno "organisasion."
Ti panangisao a kas iti "panagbayad iti" wenno "panangaywan iti" wenno "panangsalimetmet ti bilin" ket mabalin a paset ti panangipatarus kadagitoy a balikas.

agawen, naala

Ti kayatna a sawen ti balikas nga "agawen" ket ti panangala wenno panangtiliw ti maysa a tao wenno banag babaen ti pigsa. Kayatna pay a sawen daytoy ket ti panangrimbaw wenno panangtengngel iti maysa a tao.

No ti maysa a siudad ket naala babaen iti bileg dagiti armada, dagiti soldado ket mabalin nga agawen dagiti napateg a sanikua dagiti tattao a naparmekda.
No nausar a pangiladawan, ti tao ket mabalin nga iladawan a kas "naala iti buteng." Ti kayatna a sawen daytoy a ti tao ket kellaat a naabak iti buteng, mabalin met nga ipatarus a kas, "kellaat a nabutengan unay."

agayat

Ti narabaw (literal) a kayat a sawen ti "agayat" ket ti "tao a mangay-ayat." Kadawyan a dakamatenna daytoy dagiti lalaki ken babai nga adda pakainaganda iti tunggal maysa a kas iti agasawa.

Pagayatan ti Dios nga iti pakainaigan ti babai ken lalaki ket iti laeng nagbaetan ti agasawa.
No nausar iti Biblia ti balikas nga "agayat," kadawyan a dakamatenna ti tao nga awan asawana nga adda pakainaiganna iti sabali pay a tao nga awan asawana.
Daytoy a pannakikamalala ket masansan a nausar iti Biblia a dakamatenna ti panagsukir dagiti Israelita babaen iti panagrukbabda kadagiti didiosen. Isu nga ti balikas nga "agayat" ket nausar met a wagas a panangiladawan tapno dakamatenna dagiti didiosen a nagrukbaban dagiti Israelita. Kadagitoy a linaonna, mabalin nga ipatarus daytoy a balikas babaen iti, "naderrep a kadua" wenno "kadua nga agrukbab kadagiti didiosen" wenno "didiosen." (Kitaen: https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-metaphor)
Ti "agayat" iti kuarta ket ti siasinoman nga agsalukag unay tapno maddaan iti kuarta ken tapno bumaknang.
Iti Kanta ni Solomon iti libro ti Daan a Tulag, nausar ti balikas nga "agayat" iti nasayaat a wagas.

agaywan

Ti balikas nga "agaywan" ket dakdakamatenna ti tao a mangimatmaton wenno ti siasinoman nga akinrebbeng iti trabaho ken pagsayaatan iti dadduma a tattao.

Idiay Daan a Tulag, ti agaywan ket trabahona ti mangsigurado nga ar-araminden met laeng dagiti trabahador dagiti trabahoda a naimbag.
Idiay Baro a Tulag daytoy a balikas ket nausar tapno iladawan iti mangidadaulo iti immuna nga iglesia dagiti Kristiano. Ti trabahoda ket ti mangkita wenno umasideg kadagiti namati nga agkasapulan iti naispirituan, karaman ti panangsigurado no naawatda ti husto a sursuro iti Biblia.
Dinakamat ni Pablo a ti agaywan ket maiyarig iti agpaspastor iti ayup a mangay-aywan kadagiti namati iti lokal nga iglesia, nga isuda dagiti "arbanna."
Ti agaywan ket maiyarig iti agpaspastor ti ayup, sipsiputanna dagiti arbanna. Bantayan ket salaknibanna dagiti namati manipud kadagiti saan a pudno nga sursuro a maipapan iti naispirituan ken dadduma pay a dakes a sursuro.
Ni Hesus ket nailadawan met a kas kangatoan nga Agaywan iti Iglesia.
Ti Biblia ket ipakitana a ti balikas nga "agaywan," "panglakayen" ken "pastor" ket nagduduma a wagas a pangdakamat kadagiti mangidadaulo iti naispirituan.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti sabali a wagas tapno ipatarus daytoy a balikas ket mabalin a, "mangimaton" wenno "mangaywan."
Tapno nalawag a daytoy ket dakdakamatenna ti mangay-aywan kadagiti aramid dagiti lokal a bunggoy dagiti tattao ti Dios, mabalin nga usaren ti ragup ti sasao a kas, "mangimaton iti naispirituan" wenno "maysa a tao a mangaywan kadagiti naispirituan a kasapulan dagiti namati " wenno "maysa a tao a mangaywan kadagiti naispirituan a kasapulan kadagiti Iglesia."

agaywan, mangimaton

Idiay Biblia, ti balikas nga "agaywan" wenno "mangimaton" ket dakamatenna iti adipen nga isu iti nangitalkan iti amona a mangaywan kadagiti sanikuana ken makikadua kadagiti pangngedan.

Naikkan iti adu a pagrebbengan ti mangimaton, a karamanna nga imatonan dagiti trabaho ti dadduma nga ad-adipen.
Ti balikas nga "agaywan" ket maysa a balikas met laeng para iti mangimaton: agpadada a dakamatenna ti maipapan iti panangaywan iti pagbiagan ti siasinoman.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Mabalin met daytoy nga ipatarus a kas, "mangimaton" wenno "mangurnos" wenno "tao nga isu iti mangaywan" wenno "tao nga isu iti nangurnos."

agbartek, mammartek

Ti kayatna a sawen ti balikas nga "agbartek" ket pannakaullaw manipud iti nalabes a panaginom ti makabartek a mainum.

Ti "mammartek" ket ti tao a kanayon a nabartek. Mabalin pay a dakamatenna daytoy ti "kanayon nga umin-inom ti arak."
Ibagbaga iti Biblia a dagiti namati ket saan nga agbartek iti arak, ngem ketdi agpatengngel iti Nasantoan nga Espiritu ti Dios.
Isursuro iti Biblia nga ti panagbarbartek ket minamaag ken dadaelenna ti naimbag a panangaramid iti pangngeddeng.
Dagiti dadduma a wagas ti panangipatarus ti "agbartek" ket mabalin a, "bartek" wenno "naulaw" wenno "napnoan iti arak."

agdumog, panagdumog

Ti kayatna a sawen ti "agdumog" ket ti panagrukob a panangipakita ti napakumbaba a panagrespeto ken dayaw iti maysa a tao. Ti "panagdumog" ket ti panagrukob wenno ti nababa a panagparintumeng, masansan a dumanon ti rupa ken dagiti ima iti daga.

Dagiti dadduma a panangiyebkas ket karaman ti "agrukob ti tumeng" (agparintumeng) ken "agdumog ti ulo" (kayatna a sawen ket agrukob nga agpasango ti ulo iti napakumbaba a panagraem iti panagladingit).
Ti panagdumog ket mabalin pay a senyales iti rigat wenno panagladingit. Ti maysa a tao a "nakadumog" ket ipakpakitana ti nababa a saad ti kinapakumbaba.
Masansan nga agdumog ti tao iti sangoanan iti maysa a nangato ti kasasaadna wenno natakneng ti kinamasapul, kas kadagiti ar-ari ken dadduma a mangituray.
Ti panagdumog iti sangoanan ti Dios ket mangipakita iti panagrukbab kenkuana.
Idiay Biblia, agdumog dagiti tattao kenni Jesus no maamirisda a nagtaud isuna iti Dios babaen kadagiti nakaskasdaaw nga inaramid ken sursurona.
Kinuna ti Biblia, a no agsublinto ni Jesus, tunggal maysa ket agparintumeng tapno agdayaw kenkuana.

Dagiti Singasing ti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, daytoy a balikas ket mabalin nga ipatarus iti sao wenno ragup ti pagsasao a kayat a sawen ti, "agrukob a pasango" wenno "irukob ti ulo" wenno "parintumeng."
Ti balikas a "panagdumog" ket mabalin nga aipatarus a kas "agparintumeng" wenno "napaksuyan iti maysa a bagi."
Sumagmamano a pagsasao ket adda iti adu a wagas ti panangipatarus daytoy a balikas, dipende iti linaonna.

agek

Ti agek ket tignay a mangipakita iti ayat, no sadino ket ideppelna ti tao ti bibigna iti rupa wenno bibig iti sabali a tao.

Iti sumagmamano a sursuro, ti panangagek iti pingping ti tumunggal maysa ket panangkablaaw wenno panagpakada.
Ti agek ket panangipakaammo iti nauneg nga ayat ti nagbaetan ti dua a tao, a kas kadagiti agassawa.

agibales, bales, panagibales

Ti "agibales" wenno "bumales" ket panangdusa iti maysa a tao tapno mabayadanna dagiti dakes nga inaramidna. Ti aramid nga agibales wenno panangbales ket "panagibales."

Masansan a ti "agibales" ket ilawlawagna ti gandat tapno maikeddeng ti hustisia wenno panangpalinteg ti maysa a biddut.
No dakdakamatenna dagiti tattao, ti pagsasao nga "agibales" wenno "alaen ti bales" ket kadawyan nga karamanna ti, panangipasubli iti tao nga nakaaramid iti kinadakes iti aramidna.
No ti Dios ti "agibales iti maysa tao," agtignay isuna iti kinalinteg gapu ta dusaenna ti basol ken iti panagrebelde.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti ragup ti sasao a "tapno agibales" iti maysa a tao ket mabalin nga ipatarus a kas "tapno ilinteg ti maysa a biddut" wenno "gun-uden ti hustisia para iti."
No ti dakdakamatenna ket dagiti tattao, ti "agibales" ket mabalin nga ipatarus a kas "pagbayaden" wenno "dangran tapno madusa" wenno " ipasubli."
Mabalin nga ipatarus ti "panagibales" a kas "panangdusa," dipende iti linaonna, wenno mabalin met nga "pannakadusa iti basol" wenno "bayad gapu iti naaramid a biddut." No nausar ti sao a "bumales," daytoy ket mausar laeng kadagiti tattao.
No ibaga ti Dios nga "alaem ti balesko," mabalin daytoy nga ipatarus babaen iti, "panangdusa kadakuada gapu iti naaramidda a biddut maibusor kaniak" wenno "rason a mapasamak dagiti dakes a banbanag gapu ta nakabasolda a kaniak."
No dakdakamatenna ti panagibales ti Dios, siguraduen daytoy ket nalawag nga umno laeng a dusaen ti Dios iti basol.

agila

Iti agila ket dakkel unay, napigsa a billit a mangmangan ti babassit nga animal a kas kadagiti lames, babassit nga utot, uleg ken manok.

Ti agila ket masansan a nausar a kas tanda ti wayawaya ken pannakabalin.
Inyarig iti Biblia ti kinapartak ken kinapigsa dagiti soldado no kasano ti kapartak a bumaba iti agila a nakarikep dagiti payyakna tapno mangtiliw ti kanenna, wenno no kasano ti kapartakna nga agpangato iti tangatang nga apan iti kangangatoan a lugar.
Insalaysay ni Isaias a dagiti agtalek iti Dios ket agpangatoda a kas iti agila. Daytoy ket pangiladawan a pagsasao a nausar tapno iladawan ti wayawaya ken pigsa nga agtaud manipud iti panagtalek ken panagtulnog iti Dios.
Idiay libro iti Daniel, ti kaatiddog ti buok ni Ari Nebucadnesar ket naiyarig iti dutdot ti agila, nga agarup limapulo ket innem a sentimetro ti kaatiddogna.

agisuro, agisursuro, manursuro

Ti balikas nga "agisuro" ken 'agisursuro" ket dakamatenna iti panangibaga iti dadduma a tattao iti pakdaar a saanda pay nga ammo idi damo. Kadawyanna a ti pakdaar ket naited iti langa wenno naurnos a wagas.

Ti "manursuro" ket maysa a tao nga agisursuro.
Dagiti adalan ni Jesus ket aw-awaganda isuna a "Manursuro" kas wagas a panangawag iti maysa a tao nga agisursuro maipapan iti Dios.
Ti pakdaar a maisuro ket maiparang wenno maiyebkas.
Ti balikas a "doktrina" ket no maminsan maipatarus ti sao a "dagiti sursuro" no daytoy ket maipanggep kadagiti banag a panangisuro maipapan iti Dios.

agkaykay, nagkaykay

Ti balikas nga "agkaykay" ken "nagkaykay" ket masansan a dakdakamatenna iti nalawa, napardas a panaggaraw a mang-ikkat iti rugit babaen iti panangaramat iti walis wenno eskoba. Dagitoy a sasao ket maar-aramat met a kas panangiladawan.

Ti balikas nga "agkaykay" ket maus-usar a panangiladawan a mangilawlawag no kasano nga rumaot dagiti suldado nga addaan iti napardas ken nakeddeng a panaggaraw.
Kas pangarigan, impadto ni Isaias a dagiti taga-Asiria ket "kaykayenda" ti Pagarian iti Juda ken ibaludda dagiti tattaona.
Ti balikas nga "agkaykay" ket mabalin pay nga usaren a mangilawlawag iti gagangay a napartak a panagayus ti danum a mangiduron kadagiti banbanag ken ti panagiayosna kadagitoy.
Ti "agkaykay iti ngatoen" ti maysa a tao ket kayatna a sawen nga adda dagiti banbanag a narigat a mapaspasamak kenkuana.

agmula, agmulmula

Ti kayatna a sawen ti panagmula ket panangitukit kadagiti bukel iti daga tapno agtubo dagiti mula. Ti agmulmula ket maysa a tao nga agituktukit.

Iti wagas ti panagmula wenno nadumaduma a panangimula ket agbaliwbaliw, ngem ti maysa a wagas ket ti panangrakem kadagiti bukel ken iwaras dagitoy iti daga.
Ti sabali a pagsasao ti "agtukit" ket "agmula."

agnanayon

Idiay Biblia, ti balikas nga "agnanayon" ket dakamatenna iti tiempo nga awan pagpatinggaanna. No maminsan ket mausar a pangiladawan tapno ibagana a, "ti atiddog unay a tiempo."

Iyunay-unayna ti balikas nga "agnanayon ken awan patinggana" a ti maysa a banag ket kankanayon nga adda.
Dagiti ragup ti sasao nga "agnanayon ken awan patinggana" ket wagas tapno iyebkas no ania ti kinaawan patinggana wenno biag nga agnanayon. Addaan met daytoy ti kapanunotan iti tiempo a saan a pulos nga agleppas.
Imbaga ti Dios a ti trono ni David ket bumayag iti "agnanayon." Ipapanna daytoy iti kinapudno a ti kaputotan ni David a ni Jesus ket agturayto a kas ari iti agnanayon.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Mabalin nga ipatarus daytoy a balikas nga "kanayon" wenno "saan nga agpatingga."
Mabalin nga ipatarus ti ragup dagiti sasao a "bumayag iti agnanayon" a kas "kanayon nga adda" wenno "saan nga agsardeng" wenno "kanayon nga agtultuloy."
Mabalin nga ipatarus ti nalawag a ragup dagiti sasao nga "agnanayon ken awan patinggana" a kas "iti kankanayon" wenno "saan nga agpatingga iti kaanoman " wenno "isu a saan a pulos, iti kaanuman nga aggibus."
Ti trono ni David nga agnanayon ket maipatarus a kas, "ti kaputotan ni David ket agturayto iti agnanayon" wenno "ti mismo a kaputotak ket agnanayonto nga agturay."

agngaretnget

Ti kayat a sawen ti panagngaretnget ket iti panagrinnisiris dagiti ngipen. Daytoy ket masansan a mangipakita iti nakaru a sakit wenno unget.

Ibagbaga ti Biblia kadatayo a ti panagngaretnget dagiti ngipen ket maysa a banag nga aramidento dagiti adda idiay impierno gapu iti nakaru a tuok ken rigatda.
No iti kaugalianyo ket saan a maitutop ti kaugalian a panagngaretnget ti ngipen nga addaan panagpungtot, mabalin daytoy nga ipatarus a kas "agngarngaretnget ti ngipen gapu iti pungtot." Wenno mabalinyo nga agusar iti wagas tapno maiyebkas dagiti tattao ti pungtot iti kaugalianyo, a kas iti "panagsarubaddang" wenno "panagngaryet" wenno "panagtanabutob."

agpaidaulo, paidaulo iti, agpaidaulo iti

Ti balikas nga "agpaidaulo" ket dakamatenna iti kinaadda iti babaen ti panangidaulo ti maysa. Ti ragup ti sasao a "paidaulo iti" ket maysa a bilin a kayatna a sawen nga "agtulnog" wenno "agpaidaulo iti turay ti."

Ti ragup ti sasao a "maikabil iti panangidaulo ti" ket dakdakamatenna iti pakaigapoan dagiti tattao a maipan iti babaen ti turay ti pangulo.
Ti "maysa nga agpaidaulo iti dadduma" ket kayatna a sawen nga isu iti pakaigapoan dayta a tao a mangpadas iti saan a nasayaat a banag, a kas koma iti pannakadusa.
No maminsan ti balikas nga "agpaidaulo" ket mausar a panangdakamat iti pagsasaritaan wenno nakaiturungan iti maysa a banag, a kas koma iti, "sikanto iti pakaiturongan ti panaguyaw."
Ti ragup ti sasao a "paidaulo iti" ket agpadada iti kaipapanan iti "agpaituray iti" wenno "paituray iti."

agpakaasi, mangipakaasi, pakaasi

Dagiti balikas nga "agpakaasi" ken "mangipakaasi" ket dakamatenna ti nadaras a mangibaga iti siasinoman a mangaramid iti maysa a banag. Ti balikas a "pakaasi" ket dakamatenna ti ganat a mangkiddaw.

Ti mangipakaasi ket masansan nga ipakitana a dayta a tao ket makarikna iti dakkel a panagkasapulan wenno nakaru a tarigagay tapno mangaramid ti Dios ti maysa a banag a mangtulong iti siasinoman.
Tapno magun-od ti asi dagiti ari wenno mangituray ket masapul nga agpakaasi.
No dadduma ti okom iti siasinoman ket agpakaasi tapno iti kaso ti siasinoman ket paneknekan nga isuda ket inosente wenno awanan basol.
Dagiti dadduma a wagas ti panangipatarus daytoy ket mabalin a pakairamanan ti "ipapilit" wenno "agdawat" wenno "agkiddaw."
Ti balikas a "pakaasi" ket mabalin met nga ipatarus a kas "idaras nga agkiddaw" wenno "nakaru a mangidaras."
Siguraduen a nalawag iti linaonna(kontextona) daytoy a balikas ket saan a maipapan iti panangipapilit a dumawat iti kuarta.

agpalama, agpalpalama

"Ti panagpalama" ket iti panagdawat a napasnek, masapul unay ken napakumbaba a kankanayon.

Masansan nga agpakaasi dagiti tattao no pagarupenda nga dagiti sabali a tattao ket saanda nga ited ti kayatda nga dawaten.
Ti kayatna pay a sawen ti "agpalama" ket iti panagdawat iti kuarta; ti agpalpalama ket maysa nga agtugtuggaw, wenno agtaktakder iti lugar nga adu matatao tapno dumawat iti kuarta kadakuada.

agpigerger

Ti kayatna a sawen ti balikas nga "agpigerger" ket ti panaggun-gon gapu iti buteng wenno nakaru a pannakariribuk.

Daytoy ket nausar a pangiladawan a ti kayat a sawen ket "nakaru a panagbuteng."
No maninsan ti sao nga agpigerger ket dakdakamatenna ti napigsa nga ungor a gapuanan ti daga nga aggun-gon.
Kinuna ti Biblia, nga idiay presensia ti Apo ket agpigerger ti daga. Mabalin a ti kayatna a sawen daytoy ket ti panaggungon dagiti tattao iti daga gapu iti butengda ti Dios wenno ti panaggungon a mismo iti daga.
Daytoy a balikas ket mabalin nga ipatarus a kas "agbuteng" wenno "agbuteng iti Dios" wenno "magungon," dipende iti linaonna.

agpusipos, tumallikod/umadayo, agsubli

Ti "agpusipos" wenno "umadayo" ket kayatna a sawen a panagbaliw iti turong wenno panangbaliw iti turong ti maysa a banag.

Ti balikas nga "agsubli idiay" ket kayatna a sawen nga agsubli iti dati a nagapuan. Iti panangiladawan mabalin met a mausar daytoy a kayatna a sawen "mangrugi nga agaramid manen."
Ti mangisubli iti maysa a banag ket kayatna a sawen nga isublim.
Ti "agpusipos nga agturong" iti maysa a tao ket kayatna a sawen a "sangoen" a diretso dayta a tao, masansan tapno makitungtong kenkuana.
Ti "tumallikod" ket kayatna a sawen nga "umadayo" manipud iti maysa a tao wenno maysa a banag.
No ti teksto ket ibagbagana a ti maysa a tao ket " timallikod ken pinmanaw" wenno "timmalikod a pumanaw", kayatna a sawen a timmalikod isuna ket napan nga immadayo kadagiti tattao a kaduana.
Iti panangiladawan, tapno "agtalikod manipud iti" ket kayatna a sawen nga isardeng iti panangaramid iti maysa a banag, ken iti "agtallikod nga agsubli iti" ket kayatna a sawen a panangirugi nga agaramid iti maysa a banag manen.
Dagitoy nga idioma ket masansan a maaramat a mangilawlawag no kasano a dagiti tattao ti Dios ket "immadayoda manipud iti" panagdaydayawda kenkuana ken "nagtallikodda a" mangidaydayaw kadagiti didiosen, wenno no isardengda iti panagdaydayawda kadagiti didiosen ken mangrugida nga agdaydayaw iti Dios manen.
No ti Dios ket "tumallikod" manipud kadagiti tattaona, kayatna a sawen nga insardengna a salakniban isuda wenno mangtultulong kadakuada (nangnangruna no agsukirda kenkuana).
"Panagbalin iti", mabalin pay a ti kayatna a sawen ket "agbalin" wenno "pakaigapuan iti panagbalin". Kas pangarigan idi ti sarukod ni Moises ket "nagbalin nga" uleg ket kayatna a sawen a nagbalin daytoy nga uleg.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, ti "agpusipos" ket mabalin nga ipatarus a kas "panagbaliw iti turong" wenno "mapan" wenno "panagakar."
No dagiti kalaban ket "tumalikod", kayatna a sawen nga "agsanodda/agatrasda."
Mangusar iti panangiladawan, idi dagiti Israelita ket "nagpusipos a" simmango kadagiti palso a didiosen, kayatna a sawen a "mangrugida a nagdaydayaw" kadakuada. Idi "timalikodda" manipud kadagiti didiosen, kayatna a sawen nga "insardengda iti nagdaydayaw" kadakuada.
Iti linaonna, idi ti Dios ket "immadayo manipud" kadagiti tattaona, daytoy a ragup iti sasao ket mabalin nga ipatarus a kas "naisardeng a panangsalsalaknib" wenno "naisardeng a panangtultulong."
Ti ragup iti sasao nga "isubli dagiti puso dagiti ama kadagiti an-annakda" ket mabalin nga ipatarus a kas, "pakaigapuan dagiti ama tapno aywananda dagiti an-annakda manen."
Ti panangiyebkas, a "nagbalin a ti dayawko ket pakaibabainan" ket mabalin nga ipatarus a kas, "pakaigapuan nga iti dayawko ket nagbalin a pannakaibabain" wenno "ibabainnak tapno maibabainak" wenno "pabainannak."

agrag-o

Ti agrag-o ket maaddaan iti naan-anay a rag-o ken ragsak. Kayatna a sawen ket panagragsak iti kasta unay.

Daytoy a balikas ket masansan a dakamatenna iti kasta unay a ragsak maipanggep kadagiti naimbag a banbanag nga inaramid ti Dios.
Mabalin daytoy nga ipatarus a kas, "agragsakto ti kasta unay" wenno, "agragsak ti kasta unay" wenno, "napnoan ti rag-o."

agsangit, agrunga-ab

Ti kayat a sawen ti balikas nga "agsangit" ket mabalin nga iti panagladingit nga adda lua wenno mabalin met a ti kayatna a sawen ket naladingit a panagpukkaw.

Ti kayatna met a sawen ti ragup ti sasao nga "agrunga-ab" ket panagpukaw wenno pana-ngayab, masansan a ti panggepna ket dumawat iti tulong.
Mabalin nga ipatarus daytoy a kas "ayaban a dagus" wenno "dumawat ti tulong."
Ti panangiyebkas a kas iti "isangitko kenka" ket mabalin nga ipatarus a kas, "inayabanka tapno tulongannak," wenno "Iti tiempo ti ladingit, dagus a dumawatak iti tulongmo."

agsapul, nakasapul

Ti kayatna a sawen ti balikas nga "agsapul" ket panagbiruk ti maysa a banag wenno maysa a tao. No nalpasen a naaramid ti ibagan ket "nakasapul." Mabalin met nga "ikarigatan" wenno "agbannog" nga agaramid iti maysa a banag.

Ti kayatna a sawen ti "panagsapul" wenno "panagbiruk" iti gundaway ket ti "panangpadas a mangkita iti tiempo" tapno aramiden iti maysa a banag.
Ti kayatna a sawen ti "panangsapul ken ni Yahweh" ket ti "pannangted ti tiempo ken pigsa a mangammo ken ni Yahweh, ken sursoruen ti agtulnog kenkuana."
Ti kayatna a sawen ti "panagsapul ti salaknib" ket ti "panangpadas ti mangbiruk iti tao wenno lugar nga mangsalaknib kenka manipud iti peggad."
Ti kayatna a sawen ti "panangsapul iti hustisia" ket ti "panagbannog nga mangkita nga ti tattao ket natrato iti rumbeng ken patas."
Ti kayatna a sawen ti "panagsapul iti kinapudno" ket ti "panagbannog nga mangkita no ania ti pudno."
Ti kayatna a sawen ti "panangsapul ti pabor" ket ti "panagpadas tapno magun-od ti pabor" wenno "ti panagaramid kadagiti banag a pakaigapuan ti maysa nga tao tapno tulongannaka."

agserbi, panagserbi

Ti agserbi ti maysa a tao ket mangaramid ti maysa a banag a pagimbagan iti tao. Mabalin nga agserbi ti maysa a tao gapu ta rebbengna nga agserbi, wenno mabalinna laeng iti agserbi gapu ta kayatna iti agserbi.

"Ti agserbi ti maysa a tao" ket mabalin a maipatarus a kas, "agministro iti maysa a tao" wenno, "agtrabaho para ti maysa a tao."
"Ti agserbi iti Dios" ket mabalin a maipatarus a kas "agdayaw ken agtulnog iti Dios" wenno "aramiden ti trabaho nga inted iti Dios."
"Ti agserbi iti lamisaan" ket kayatna a sawen ket mangted ti taraon kadagiti tattao nga agtugtugaw kadagiti lamisaan.
Dagiti tattao nga agisursuro kadagiti dadduma maipapan iti Dios ket makuna a pagserbianda nga agpada ti Dios ken dagiti isursuroda.

agsiddaaw/nasdaaw

Amin dagitoy a balikas ket dakamatenna ti "nasdaaw ti kasta unay iti naidumduma a banag a napasamak."

Dadduma kadagitoy a sasao ket naipatarus iti Griego nga "idioms" a kayatna a sawen ket "nasdaaw" wenno "agtaktakder iti ruar iti (maysa a bagi)." Dagitoy nga "idioms" ket iyebkasna no kasano a nasdaaw iti kasta unay wenno nakigtut ti rikna ti maysa a tao. Ti dadduma a pagsasao ket mabalin met nga addaan iti "idioms" tapno maiyebkas daytoy.
Masansan a ti pasamak a pakaigapuan iti panagsiddaaw ket maysa a milagro, banag a ti Dios laeng iti makaaramid.
Ti kayat a sawen dagitoy a balikas ket kadawyan a mairaman iti karirikna a nariribukan gapu ta ti napasamak ket saan a ninamnama ken nalabes ngem iti kadawyan a mapaspasamak.
Dagiti dadduma a wagas iti panangipatarus dagitoy a sasao ket mabalin a, "kasta unay iti pannakasiddaaw" wenno "kasta unay ti pannakakigtut."
Dagitoy a sasao ket mainaig iti: "makapasiddaaw," "nakakaskasdaaw" ken "masmasdaaw."
Iti sapasap, dagitoy a balikas ket nalawag ken panangiyebkas a dagiti tattao ket naragsak no ania iti napasamak.

agsingsingir iti buis

Ti trabaho dagiti agsingsingir iti buis ket para awat iti kuarta a pagrebbengan dagiti tattao iti gobierno ken alaenda sada iyawat daytoy kadagiti rumbeng a pakaiyawatanna nga ahensia ti gobierno.

Idi tiempo ni Jesus ken dagiti apostol, masapul nga agbayad dagiti Judio iti buisda iti gobierno iti Roma.
Dagiti tattao nga agsingsingir iti buis para iti gobierno ti Roma ket masansan nga agsapulda iti dakdakkel a kuarta ngem ti masapul ti gobierno. Dagiti agsingsingir iti buis ket ibulsada dagiti sobra para kadakuada.
Imbilang dagiti Judio dagiti agsingsingir iti buis a kadadaksan nga agbasbasol gapu ta nakusitda a tattao, ken gapu ta agtrabahoda para kadagiti gangannaet iti gobierno ti Roma. Daytoy ti inaramid dagiti manangulbod nga agsingsingir iti buis kadagiti bukodda a tattao.

agtaep, sagaten

Ti kayat a sawen dagiti balikas nga "agtaep" ken "sagaten" ket ti panangisina iti makmakan a bukel manipud kadagiti banag a nailaok. Iti Biblia, agpada met a nausar a pangiladawan tapno dakamatenna ti panangsinasina wenno pananggudua-gudua kadagiti tattao.

Ti kayatna a sawen ti panagtaep ket ti panangisina iti bukel manipud iti taep babaen iti panangipurwak a pangato kadagiti bukel tapno itayab ti angin dagiti taep.
Ti dakdakamaten ti sao a "sagaten" ket ti panangyakayak iti naitaep a bukel tapno maisina dagiti nabatbati pay a banbanag a nailaok iti bukel a kas iti rugit wenno batbato.
Idiay Daan a Tulag, ti "agtaep" ken "sagaten" ket nausarda a mangiladawan iti panagrigrigat a mangisina kadagiti nalinteg a tattao manipud kadagiti saan a nalinteg a tattao.
Iti naminsan inusar pay ni Jesus ti balikas a "sagaten" iti daytoy a pangiladawan a wagas idi imbagana ken Simon Pedro ken dagiti dadduma nga adalan no kasanonto a mapadas dagiti pammatida.

agtaray, agtartaray

Ti narabaw a kayatna a sawen ti "agtaray" ket ti panangusar kadagiti saka nga agkuti iti napartak, naparpartak pay ngem ti panagna.

Adda met dagiti panangiladawan nga usar para iti kayatna a sawen iti "agtaray:
"agtaray tapno magun-od ti gunguna"- ket maipadis iti panagtaray ti lumba ken panagibtur iti panagbiag a kas pasurot ni Cristo.
"agtaray iti dalan dagiti bilbilinmo" - kayatna a sawen ket naragsak ken naalibtak a panangitultuloy iti kinatulnog kadagiti sursuro ti Dios.
"agtaray kadagiti sabali a didiosen" - kayatna a sawen ket panangipapilit nga agrukbab kadagiti sabali a didiosen.
"agtarayak kenka tapno ilimengnak"- kayatna a sawen ket ti panagkamang ti maysa a tao nga agpasalaknib a dagdagus iti Dios.
Dagiti maikadua a kayat a sawen ti "agtaray" ket:
Dagiti agayayus a likido, a kas iti danum, lulua, dara ken ling-et, ket maibaga a kas "agtartaray."
Dagiti nagpatenggaan ket maibaga met laeng nga "agtaray" a sumurot iti karayan.

agtatakaw, mannanakaw

Ti "agtatakaw" ket tao a kaugalian nga ar-aramidenna ti agtakaw ti kuarta wenno ti sanikua a tagikua iti sabali a tattao. Ti adu a langana ket "mannanakaw."

Ti mannanakaw ket masansan a mangusar ti paset a mangsiddaaw, aguray nga awan makaammo ken agbuya kadagiti mainugot a kanito nga agala kadagiti banbanag. Masansan nga usarenda ti abbong ti kinasipnget tapno ilimmengda iti ar-aramidenda.
Ti panangiladawan a kaipapanan, salaysayen ti Baro a Tulag ni Satanas a kas agtatakaw nga isu ti immay nga agtakaw, ken mangdadael. Kayatna a sawen ti daytoy a panggep ni Satanas ket padasenna a salimetmetan dagiti tattao manipud ti kapadasanda ti bendision a kayat ti Dios nga adda kadakuada. Kayat ni Satanas a dadaelen dagiti tattao ti Dios ken salimetmetanna ida manipud ti panagserbida iti Dios ken panangbendisionda kadagiti dadduma.
Dadduma a sao para iti "agtatakaw" ket "mannibbrong" kayatna a sawen ket "ti tao a mannibbrong wenno agtatakaw manipud kadagiti dadduma a tattao."
Impadis ni Jesus ti tignay a panagsublina a di napakadaan ken siddaaw a pakailasinan iti tignay ti agtatakaw. Nupay kasta, ni Jesus ket saan a pada ti amin nga agtatakaw--ti tudwenna ket dagiti sumursurut kenkuana ket rumbeng a kanayunda a nakasagana para kenkuana tapno agsublida, gapu ta agsubli isuna idinto a saanda daytoy a segseggaan.

agtawid

Ti agtawid ket ti tao a nainkalintegan a umawat ti sanikua wenno kuarta a tagikua iti tao a natayen.

Idi panawen ti Biblia, ti kangrunaan nga agtawid ket ti inauna nga anak a lalaki, nga isu ti pagwadan nga umawat iti kaaaduan iti sanikua ken kuarta iti amana.
Inusar pay ti Biblia ti "agtawid" a panangiladawan maipanggep ti panangawat dagiti Kristiano iti naespirituan a pagsayaatan manipud iti Dios a kas naespirituan nga amada.
Bilang annak ti Dios, dagiti Kristiano ket naibaga a makipagtawid a kadua ni Jesu-Cristo.

agtulnog, natulnog, panagtulnog

Ti kayatna a sawen ti balikas nga "agtulnog" ket ti panagaramid iti banag a kasapulan wenno bilin iti maysa a mangituray. Ti balikas a "natulnog" ket iladladawanna iti kababalin iti maysa a tao nga agtultulnog.

Agtulnog pay dagiti tattao kadagiti linteg nga inaramid dagiti mangidadaulo iti pagilian, saad wenno organisasion.
Agtulnog dagiti annak kadagiti nagannakda. Agtulnog dagiti tagabo kadagiti amongda, agtulnog dagiti tattao ti Dios, ken agtulnog dagiti umili kadagiti linteg ti pagilianda.
No bilinen ti linteg wenno maysa nga agturay dagiti tattao a saan nga aramiden ti maysa a banag, agtulnogda babaen ti saan a panangaramid iti dayta.
Dagiti wagas ti panangipatarus daytoy a balikas ket mabalin nga iraman ti sao wenno iti ragup iti sasao a ti kayat a sawen ti "panangsurot kadagiti naibilin" wenno "panagaramid ti imbaga ti Dios nga aramiden."

akasia

Iti un-unana a tiempo, ti akasia ket kadaywan a bassit a kayo wenno kayo nga agtubtubo iti daga ti Canaan; adu iti kastoy itatta idiay.

Natangken ken nalagda ti kayo nga akasia, nga orens a maradaga, daytoy ti mamagbalin a kas napateg nga aruaten iti panangipatakder kadagiti banbanag.
Saan a nalaka nga agrupsa daytoy a kayo gapu ta daytoy ket nasedsed iti kasta ket saan nga sirreken iti danum, saan a kabaelan dagiti insekto a perdien gapu ta adda ti natural a pangpatibkerna.
Idiay Biblia, naaramat ti kayo nga akasia iti panagpatakder ti tabernakulo ken lakasa ti tulag.
Sigun iti sao dagiti Hebreo iti daytoy a kayo, usaren ti KJV dagiti balikas a "kayo ti shittah" ken "tabla ti shittim" imbes nga akasia.

allagaden, bilbilin, dagiti allagaden, dagiti bilbilin

Ti allagaden ket linteg a nalawag a naisurat a mangted iti panangidalan kadagiti tattao nga agbiag.

Ti balikas nga "allagaden" ket maipada ti kaipapanan iti "paglintegan," wenno "bilin" wenno "linteg" wenno "pagannanurotan." Amin dagitoy a balikas ket karamanna ti panangisuro ken kasapulan nga inted ti Dios kadagiti tattaona.
Kinuna ni Ari David a pakaragsakanna dagiti allagaden ni Yahweh.
Ti balikas nga "allagaden" ket mabalin met nga ipatarus a kas "nalawag a bilin" wenno "kangrunaan a pagannurotan."

allilaw, allilawen, panangallilaw, manangallilaw

Ti kayatna a sawen ti balikas nga "allilawen" ket ti pakaigapuan a mamati ti maysa a tao iti maysa a banag a saan a pudno. Ti panangallilaw ti maysa a tao ket maawagan nga "allilaw."

Ti sabali a balikas nga, "panangallilaw" ket dakdakamatenna ti tignay a pakaigapuan ti maysa a tao tapno mamati ti maysa banag a saan a pudno.
Ti maysa a tao a pakaigapuan ti dadduma a mamati ti maysa a banag a saan a pudno ket "manangallilaw." Kas pangarigan, ni Satanas ket naawagan a "manangallilaw." Tengtenglen dagiti dakes espiritu dagiti manangallilaw.
Ti tao, tignay, padamag a saan a pudno ket mabalin a maibaga a kas "manangallilaw."
Ti balikas nga "allilawen" ken "panangallilaw" ket adda agpada a kayatna a sawen, ngem adda bassit a nagdumaanda no kasanoda a nausar.
Ti balikas a mangiladawan a "makaallilaw" ken ''manangallilaw" ket adda ti agpada a kayat a sawen ken nausar nga agpada ti nilaonna.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti sabali a wagas tapno ipatarus ti "allilaw" ket mabalin a karaman ti "agulbod" wenno "gapuanan a mamati ti palso a pammati" wenno "pakaigapuan ti maysa a tao tapno panunoten ti maysa a banag a saan a pudno."
Ti balikas a "naallilaw" ket mabalin nga ipatarus a kas "pakaigapuan tapno panunoten ti maysa a banag a saan nga pudno" wenno "naulbodan" wenno "nasikapan" wenno "naluko" wenno"naiyaw-awan."
Ti "mangal-allilaw" ket mabalin met nga ipatarus a kas "ulbod" wenno "maysa a mangiyaw-awan" wenno "maysa a tao a mangallilaw."
Dipende ti nilaonna, dagiti balikas a "panangallilaw" wenno "allilaw" ket mabalin nga ipatarus babaen iti sao wenno ragup ti sasao a ti kayatna asawen ket "kinaulbod" wenno "panagulbod" wenno "panangsikap" wenno "saan a napudno."
Dagiti balikas a "manangallilaw" wenno "mangal-allilaw" ket mabalin nga ipatarus babaen ti "saan a kinapudno" wenno "panangiyaw-awan" wenno "panagulbod" tapno iladawan ti tao nga agsasao wenno agtignay iti wagas a pakaigapuan ti sabali a tao a mamati kadagiti banbanag a saan a pudno.

altar ti insenso

Ti altar ti insenso ket alikamen a pagpupuoran dagiti papadi ti insenso a kas daton iti Dios. Maawagan met laeng daytoy a nabalitokan nga altar.

Ti altar ti insenso ket naaramid manipud ti kayo, a ti rabawna ken sikiganna ket nabalkot iti balitok. Daytoy ket agarup kagudua metro ti atiddogna, kagudua metro ti lawana, ket maysa a metro ti kangatona.
Idi damu ket naidulin daytoy idiay tabernakulo. Kalpasanna ket naidulin iti templo.
Tunggal bigat ken rabii, dagiti padi ket masapul a mangpuor ditoy ti insenso.
Daytoy ket mabalin nga ipatarus a kas "altar a pagpupuoran ti insenso" wenno, "nabalitokan nga altar" wenno, "pagpuoran ti insenso" wenno, "lamisaan ti insenso."

alun-unen

Ti kayatna asawen ti balikas nga "alun-unen" ket ti panangkaan wenno panangibus iti agresibo a wagas.

Ti panangusar daytoy a sao a panangiladawan, binallaagan ni Pablo dagiti namati a saanda nga alun-unen ti tunggal maysa, kayatna a sawen ket saanda nga darupen wenno dadaelen ti sabali babaen kadagiti sao ken kadagiti aramid (Galatia 5:15).
Uray pay iti panangiladawan, ti balikas nga "alun-unen" ket masansan a mausar nga addaan ti kayatna a sawen a "naan-anay a pannakadadael" no ti pagtutungtungan ket maipapan kadagiti nasion a mangalun-un ti tunggal maysa wenno iti apuy nga mangal-alun-on kadagiti pasdek ken kadagiti tattao.
Daytoy a balikas ket mabalin nga ipatarus a kas "naan-anay a naibus" wenno "naan-anay a nadadael."

ama, nagtaudan, kaamaan

No mausar ti balikas nga "ama" ti narabaw a pannakaisao ket dakamatenna ti tao a lalaki a nagannak. No dadduma adda met pangiladawan nga usarna daytoy a balikas.

Ti balikas nga "ama" ken "nagtaudanan" ket masansan a nausar tapno dakamatenna dagiti kapuonan ti maysa a tao wenno bunggoy dagiti tattao. Mabalin met daytoy nga ipatarus a kas "kapuonan" wenno "ama dagiti kapuonan."
Ti pannakaiyebkas "ti ama ni" ket dakamatenna ti panangiladawan iti tao a mangidadaulo wenno naggapuan ti maysa a banag. Kas pangarigan, idiay Genesis 4, "ti ama dagiti amin nga agnanaed kadagiti tolda" mabalin a kayatna a sawen ket, "ti mangdadaulo iti kaputotan dagiti immuna nga tattao nga agnanaed kadagiti tolda."
Ni Apostol Pablo ket inawaga ti bagina nga "ama" dagidiay tinulonganna nga nagbalin a Kristiano babaen ti panangibingay iti ebanghelio kadakuada.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Mabalin nga ipatarus nga usaren ti kadawyan a balikas no sawen maipapan iti ama ken iti pudno nga anakna, daytoy a balikas ket dakamatenna iti ama iti pagsasao.
Mabalin met nga ipatarus ti "Dios Ama" ti panagusar iti gaganngay, sapasap a sao para ti "ama."
Mabalin nga ipatarus daytoy a balikas no dakdakamaten dagiti nagtaudan, a kas "kapuonan" wenno "kapuonan nga ama."
Idi dinakamat ni Pablo ti bagina a panangiladawan a kas ama dagiti namati ken ni Cristo, mabalin daytoy nga ipatarus a kas "ama ti naespirituan" wenno "ama ken ni Cristo."
No dadduma ti sao nga "ama" ket mabalin mga ipatarus a kas "mangidadaulo iti agkakabagian."
Ti ti ragup ti sasao nga "ama dagiti amin nga ulbod" ket mabalin nga ipatarus a kas, "naggapuan dagiti amin nga ulbod" wenno "ti maysa a nagapuan dagiti amin nga umay a kinaulbod."

ammo, pannakaammo, ammoen

Kayatna a sawen ti "pannaka-ammo" ket ti pannakaawat ti maysa a banag wenno panagbalin a nasiput ti kinapudno. Ti ragup ti sasao nga "ammoen" ket maysa nga "idiom" a kayatna a sawen ket mangibaga iti pakaammo.

Ti balikas a "pannakaammo" ket dakamatenna iti ammo iti maysa a tao. Mabalin nga aramaten no am-ammoen dagiti banbanag iti agpada nga naimpisikalan ket naispirituan a lubong.
Impakaammo ti Dios ti kinapudno maipapan iti bagina kadagiti tattao tapno maam-ammoda isuna.
Ammotayo ti tao gapu iti aniaman nga ibagbagatayo iti tunggal maysa ken no ania iti mapaliiwtayo.
Ammotayo met ti kinapudno maipanggep iti siensia, sining(art) wenno dadduma a paset ti biag babaen iti panangadal ken panagpaliiw kadakuada.
Tapno ammoen ti pagayatan ti Dios ket masapul nga ammotayo no ania dagiti imbilinna, wenno tapno maawatan no ania ti pagayatanna nga aramiden ti tao.
Kayatna a sawen no "ammoen ti linteg" ket masapul a naalibtak no ania ti imbilin ti Dios wenno maawatan no ania ti insuro ti Dios idiay linteg nga intedna ken ni Moises.
No maminsan ti "pannakaammo" ket nausar a kas "synonym" para iti "kinalaing," a karaman ti panagbiag a makaay-ayo iti Dios.
Ti "pannakaammo it Dios" ket sagpaminsan a nausar a kas "synonym" para iti "panagbuteng ken ni Yahweh."

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, dagiti wagas tapno ipatarus ti "ammo" ket mabalin a karaman ti, "panangawat" wenno "agbalin a nasiput iti" wenno "mabalin a makiam-ammo iti" wenno "mabalin nga adda nagkinnaawatan iti."
Dagiti sumagmamano a pagsasao ket adda iti dua nga agduma nga sao iti "ammo" dipende no daytoy ket panangammo iti kinapudno wenno maipapan iti panangammo iti tao.Siguraduen nga umno ti sao nga nausar iti tunggal linaon.
Ti balikas nga "ammoen" ket mabalin nga ipatarus a kas "ipablaak" wenno"ibaga iti maipapan" wenno "ipalawag."
Ti kayatna a sawen ti "ammoen iti maipanggep" ket maysa a banag a kas "agalwad iti."
Ti kayatna a sawen ti ragup ti sasao nga "ammoen no kasano"ket tapno maawatan ti yaaddang wenno wagas tapno malpas ti maysa a banag. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas, "mabalin" wenno "adda kabaelan tapno."

ammona idi damo pay laeng (foreknew)

Ti balikas nga "ammona idi damo pay laeng" ket naggapu iti "verb," nga "ammonan idi damo pay laeng" a ti kayatna a sawen ket ammonan ti maysa a banag sakbay a daytoy ket mapasamak.

Ti Dios ket awan pagpatinggaanna. Ammona amin dagiti banag a mapaspasamak iti napalabas, iti agdama, ken ti masakbayan.
Daytoy a sao ket kangrunaan a nausar iti kaipapanan(konteksto) nga ammon ti Dios no siasino dagiti maisalakan babaen ti panangawat ken ni Hesus a kas Manangisalakan.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Daytoy ket mabalin a maipatarus a kas, "sakbay a naammoan" wenno "naammoan sakbay iti tiempo" wenno "ammoen sakbay iti amin."

aniniwan

Ti sao nga "aniniwan" ket narabaw a nadakamat ti nasipnget a pakaigapuan a manglinged iti lawag. Addaan daytoy iti sumagmamano a panangiladawan a kaipapanan.

Ti "aniniwan iti ipapatay" ket kayatna a sawen a ti ipapatay ket agdama wenno asideg, a kas iti tao nga adda ti aniniwanna.
Adu a tiempo idiay Biblia, ti biag iti tao ket naipada iti aniniwan, a saan nga agpaut ken awan iti kaipapananna.
No dadduma ti "aniniwan" ket maawagan iti sabali a sao a "kinasipnget."
Sarsaritaen ti Biblia maipapan iti pannakailimmeng wenno pannakasalimetmet iti aniniwan kadagiti payyak wenno ima iti Dios. Daytoy ti ladawan iti nagbalin a nasalimetmetan ken nailimed manipud peggad. Ti dadduma a wagas tapno ipatarus ti "aniniwan" iti daytoy a linaon ket nairaman iti "linong" wenno "pannakasalaknib" wenno "salaknib."
Kasayaatan nga ipatarus ti "aniniwan" ket narabaw a maus-usar iti lokal a pagsasao tapno dakamatenna ti pudno nga aniniwan.

anus, anusan, kinaanus, panaganus

Ti kayatna a sawen ti panaganus ket panagtultuloy iti pammati wenno iti pagrebbengan uray pay atiddog a tiempo wenno kasta unay a rigat.

Mabalin pay nga ti panaganus ket ti panagtultuloy nga agtigtignay iti wagas a kapada ni Kristo uray kabayatan iti panaglasat kadagiti narigat a kapadasan wenno paspasamak.
Kinaanus wenno panaganus ket kababalin a mangted iti kabaelan iti maysa a tao nga agtultuloy nga agaramid iti rumbeng, uray pay no kasano ti kinarigatna.
Annadan a saan nga usaren ti sao nga kapada ti "natangken iti nakemna" a kadawyan nga adda saan a nasayaat a kaipapananna.

anus, kina-anus

Ti balikas nga "anus" ken "kinaanus" ket dakamatenna ti kinaandur ken panangibtur kadagiti naririgat a kasasaad. Masansan ti kinaanus ket pakainaigan ti panaguray.

No dagiti tattao ket naanus iti maysa a tao, ti kayatna a sawen ket managayat dayta a tao ken manangpakawan iti aniaman a nagbiddutan dayta a tao.
Ti Bibilia ket insurona kadagiti tattao ti Dios nga aganus no sangsangoen dagiti pakarigatan ken agiinnanus iti tunggal maysa.
Gapu iti asina, naanus ti Dios kadagiti tattao, uray pay managbasolda nga maikarida a madusa.

apal, agum

Ti kayat a sawen ti balikas nga "apal" ket iti panagimon iti maysa a tao gapu ti tagikuana wenno gapu iti makaay-ayo a kalidad dayta a tao. Ti kayat a sawen ti balikas nga "agum" ket iti panangapal ti maysa a tao inggana a tarigagayanna unay a maadaan ti maysa a banag nga adda iti dayta a tao.

Ti apal ket gagangay a saan a nasayaat a rikna iti makagura gapu ti balligi ti maysa a tao, naimbag a gasat, wenno dagiti tagikuana.
Ti panagagum ket napalalo a panagtarigagay a maaddaan ti sanikua ti maysa a tao, wenno uray pay asawa ti maysa a tao.

apit

Ti balikas nga "apit" ket dakamatenna ti panagurnong kadagiti naluom a prutas wenno nateng manipud kadagiti mula, no sadinoman ti nakaimulaanna.

Ti tiempo ti apit ket kadaywan a mapasamak iti ileleppas ti panawen a panagdakkel.
Dagiti Israelita ket mangangayda iti "Fiesta ti Panagaapit" wenno "Fiesta ti Panagurnong" tapno agrambak iti panagani kadagiti bunga ti mula. Imbilin ti Dios kadakuada nga isagutda ti umuna a bunga dagitoy nga ani a kas daton kenkuana.
Iti panangiladawan, ti sao nga "apit" ket mabalin a dakamatenna iti tao a mamati ken ni Jesus wenno mabalin nga iladawanna ti naispirituan a panagdakkel iti maysa a tao.
Ti kapanunotan a panagapit iti naispirituan a bunga ket maiyannatop kadagiti panangiladawan iti bunga iti nadiosan a kababalin.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Nasaysayaat nga ipatarus daytoy a balikas nga adda iti kadaywan a sao a nausar iti pagsasao tapno dakamatenna iti panagapit iti mula.
Ti pasamak iti panagapit ket mabalin nga ipatarus a kas, "tiempo ti panagurnong iti" wenno "tiempo a panagurnong iti bunga" wenno "tiempo iti panagburas iti bunga."
Ti "verb" a "tapno agapit" ket mabalin nga ipatarus kas, "tapno agurnong iti" wenno "tapno agpidut" wenno "tapno urnongen."

Apo

Ti dakdakamaten ti balikas nga "Apo" ket isu ti agtagikua ken agituray kadagiti tattao. No daytoy ket maikadakkel iti panangisurat, daytoy ket paulo wenno awag a para iti Dios.

Iti Daan a Tulag, nausar daytoy a balikas a dakamatenna ti Dios a kas kadagiti, "Apo Dios a Mannakabalin-amin" wenno "Yahweh nga Apo" wenno "Yahweh nga Apotayo."
Iti Baro a Tulag, inusar dagiti apostol daytoy a balikas iti panangisao a kas kadagiti, "Apo Jesus" ken "Apo Jesu-Cristo," a sarsaritaenna a ni Jesus ket Dios.
Iti ULB ken UDB, ti paulo nga, "Apo" ket nausar laeng tapno ipatarus ti pudno a pagsasao a Hebreo ken Griego a ti kayatna a sawen ket "Apo." Saan a pulos daytoy a nausar a kas panangipatarus iti nagan ti Dios a (Yahweh) a kas iti naaramid kadagiti dadduma a patarus.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti sumagmamano a pagsasao ket naipatarus daytoy a balikas a kas "Maestro" wenno "Mangituray" wenno sumagmamano a balikas a sarsaritaenna ti agtagikua wenno kangatoan a mangituray.
Adu a patarus ket ikadakkelda ti umuna a letra daytoy a balikas tapno nalawag kadagiti agbasbasa a daytoy ket paulo a dakamatenna ti Dios.

apuy

Ti apuy ket ti pudot, lawag ken gil-ayab a naparnuay no ti maysa a banag ket napuoran.

Agbalin a dapu ti kayo a mapuoran ti apuy.
Saan laeng a makita(pisikal) a gil-ayab ti kayat a sawen iti apuy ngem idiay Nasantoan a Surat daytoy ket iparangarangna ti pannakabalin.
Ti maudi a panangukom kadagiti saan a namati ket idiay apuy ti impierno.
Pasayaaten ti apuy dagiti landok. Nausar daytoy idiay Nasantoan a Surat a ti kayatna a sawen, tapno iladawan ti wagas iti panangpasayaat dagiti pannubok iti biag ti tao.

arado

Ti "arado" ket banag a mausar iti bangkag tapno bukwalen ti daga a maisagana para iti panagmula.

Dagiti arado ket natadem, natirad dagiti murdong a pangkali iti daga. Adda iti kadaywan a pangigganan tapno iturong ti arado.
Idi tiempo ti Biblia, ti arado ket kadaywan a guyguyoden ti agpares a baka, wenno dagiti dadduma nga ay-ayup nga agubra.
Kaaduan nga arado ket naaramid manipud iti natangken a kayo, ngem saan a karaman ti natadem a murdongna a naaramid manipud iti landok.

arak

Ti arak ket maysa a kita iti naiburo a mainom a naaramid manipud kadagiti tubbog iti bunga ti kayo a maawagan nga ubas, nga agtubo babaen kadagiti lanut. Dagitoy a balikas ket mausar pay tapno dakamatenna ti tubbog iti ubas a saan a naiburo.

Ti panagaramid ti arak, dagiti ubas ket marumek tapno rumuar dagiti tubbogna. Dagiti tubbogna ket maiburo ken maaramid dagiti alkohol manipud ditoy.
Idi tiempo ti Biblia, ti arak ket gagangay nga ininumenda no pinnangan. Awan unay ti adu nga alkoholna a kas iti arak ita.
Kasta met, ti arak ket masansan a mailaok iti danum sakbay a maidasar.
No ti arak ket saan nga ammo iti kaugalianyo, mabalin daytoy nga ipatarus a kas, "naiburo a tubbog iti ubas" wenno, "naiburo a mainom a naaramid babaen iti bunga ti kayo a maawagan iti ubas" wenno "naiburo a mainum."

aramid dagiti lallaki wenno babbai nga agkakaidda uray no saanda nga kasar / fornicasion (fornication), kinaderrep

Ti dakamatenna ti balikas a "fornicasion" ket iti kinaderrep nga aramid ti lalaki ken babai a saanpay nagkasar. Daytoy ket imoral ken maisuppiat iti plano iti Dios. Ti sabali a sapasap nga balikas iti daytoy ket, "kinaderrep."

Dakdakamaten daytoy a balikas iti aniaman a kita iti imoral a kinaderrep nga aramid, karaman ti aramid a kinabakla ken panagbuya wenno panagbasa kadagiti ladawan ken babasaen a lamo-lamo dagiti tattao.
Maysa a kita ti fornicasion iti pannakikamalala, nga isu ti panagkaidda iti adda asawana a tao ken iti maysa nga saanna met nga asawa.
Sabali pay a kita ti fornicasion iti prostitusion, a karaman ti panangbayad tapno makikaidda iti maysa a tao.
Nausar met a pangiladawan daytoy a balikas tapno dakamaten iti kinasukir dagiti Israelita iti Dios idi a nagdayawda kadagiti palso a dios.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti fornicasion wenno kinaderrep ket maipatarus a kas "kinarugit" no laketdi maawatan ti pudno a kaipapananna iti balikas.
Daytoy a balikas ket masapul a maipatarus iti nagduma a wagas manipud iti balikas a "pannakikamalala."
Ti pannakaipatarus dagitoy a balikas a mangiladawan ket masapul a pagtalinaeden iti literal wenno narabaw a balikas a nausar no mabalbalin, agsipud ta adda iti kadaywan a panangipada idiay Biblia dagiti saan a napudno iti Dios ken saan a napudno iti asawana.

arban, taraken

Idiay Biblia, ti "arban" ket dakamatenna iti bunggoy iti karnero wenno dagiti kalding. Ti "arban" ket dakamatenna iti bunggoy dagiti baka wenno dagiti baboy.

Iti Ilokano, ti balikas nga "arban" ket mabalin nga mausar para iti karnero wenno kadagiti kalding, ngem idiay Biblia daytoy ket kadawyan nga saan nga mausar iti kastoy a wagas.
Ti balikas nga "arban" ket saan nga mabalin a mausar para kadagiti baboy, baka wenno nuang. Dagiti dadduma nga pagsasao ket mabalin nga adda ti kapada nga annuroten no kasano nga nausar para iti bunggoy dagiti ayup.

ari

Ti ari ket isu ti mangituray iti maysa a nawayawayaan a siudad, pagilian, nasion.

No maminsan ti maysa a tao nga agbalin nga ari gapu ta isu ti kayat dagiti tattao a pagbalinen nga arida.
Kadawyan a no matay ti ari, ti inauna nga anakna a lalaki iti sumukat nga ari.
No maminsan adda dagiti mangpatay iti ari tapno sukatanna ti ari.

arpa

Ti arpa ket nakwerdasan nga istrumento a pagtukar, kadaywan nga addaan iti nakalukat a dakkel a porma nga addaan iti nakapatakder a kwerdasna.

Nausar ti kayo a saleng tapno aramiden a dagiti arpa ken dagiti dadduma pay nga istrumento a pangsaniweng.
Idi ununana a tiempo, dagiti arpa ket masansan a maigganandagiti ima ken tuktokaren kabayatan a magmagna.
Ti arpa ket masansan nga usaren nga agdayaw iti Dios.
Ni David ket nagtukar iti arpa tapno pabang-arenna ti mariribukan nga espiritu ni Ari Saul. Nagsurat met isuna iti sumagmamano a salmo a napakuygan iti saniweng ti arpa.

asno

Ti asno ket uppat iti sakana nga ayup a pagtrabaho, maipada iti kabalyo, ngem basbassit ken at-atiddug dagiti lapayagna.

Ti mulo(mule) ket anak iti babe nga asno ken lalaki nga kabayo.
Dagiti mulo ket napipigsada ken napateg unay nga aramaten a pagtrabaho nga ayup.
Dagiti asno ken mulo ket agpadpada nga nausar tapno agawit kadagiti nadadagsen nga awit ken pagluganan dagiti tattao nga agbibiyahe.
Naglugan ni Hesus iti ubing nga asno a nagturong iti Jerusalem maysa a lawas sakbay isuna nga mailansa sadiay.
Idi tiempo iti Biblia, aglugan iti asno ti ari no tiempo iti talna, imbes nga kabalio no mausar iti tiempo iti gubat.
Nagluganan ti propeta Balaam ti asno nga nakaigappuan a pinagsao ti Dios.

asufre

Ti balikas nga "asufre" ket nagan ti kulay duyaw a ramen a maawagan iti asufre nga agbalin nga umap-apoy a likido no maikabil iti apoy.

Ti asupre ket addaan iti nabangsit nga angot a kasla iti angot dagiti nalungsot nga itlog.
Idiay Biblia, ti umpa-apoy nga asufre ket tanda iti panang-ukom ti Dios kadagiti saan a namati ken nasukir a tattao.
Pinagtudo ti Dios iti apuy ken asufre kadagiti siudad ti Sodoma ken Gomorra.
Kadagiti dadduma a patarus ti Ingles a Biblia, dakdakamatenna ti asufre a kas "brimstone (asufre)", nga iti narabaw a kaipapananna ket "umap-apoy a bato."

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Kadagiti mabalin a patarus daytoy a balikas ket mabalin a mairaman iti , "duyaw a bato nga umapoy" wenno "umap-apoy a duyaw a bato."

asug, agasug

Ti dakdakamatenna ti balikas nga "asug" ket ti nauneg a panangiyasngaw, nakapsut nga uni nga gapu iti pannakabannog ti bagi wenno karirikna. Kadawyan nga ti asug ket maaramid nga awan aniaman nga sasao.

Mabalin nga agasug ti tao gapu iti marikriknana nga ladingit.
Ti panagasug ket mabalin a gapu iti marikrikna a nakaru, pakaliddaangan nga dadagsen.
Dagiti dadduma nga wagas tapno ipatarus daytoy a balikas ket mabalin a mairaman dagiti, "nakapsut a panagsangit gapu ti saem," wenno "nauneg a panagladingit."

awan pagkuranganna, naan-anay

Idiay Biblia , dagiti balikas nga "awan pagkuranganna" wenno "naan-anay" kayatna a sawen ket ti panagdakkel iti biagtayo a kas Kristiano. Tapno awan pagkuranganna wenno naan-anay iti maysa a banag, kayatna a sawen ket aramiden inggana iti lumaing ken awan iti pakababalawanna.

Kas maysa nga awan pagkuranganna wenno naan-anay wenno nataengan, kayatna a sawen nga ti Kristiano ket natulnog, saan nga awan basolna.
Ti balikas nga "awan pagkuranganna" wenno "naan-anay" ket addaan met iti kaipapanan a kas maysa a "napnuan" wenno "kinaan-anay."
Iti Baro a Tulag idiay libro ni Santiago ket ibagbagana a ti panagibtur kadagiti pannubok ket mangpataud iti kinaan-anay ken kinataeng kadagiti namati.
No adalen dagiti Kristiano ti Biblia ken tungpalenda, ad-adda nga agbalinda nga awan pagkuranganna wenno naan-anay a naespirituan ken agbalinda a kas kadagiti kababalin ni Kristo.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Daytoy a balikas ket mabalin nga ipatarus a kas "awan pakababalawan" wenno "awan biddut" wenno "awan basol" wenno "awan aniaman a nagbasolan."

awan panagraem

Ti kina-awan panagraem iti maysa a banag ket dagiti aramid a makatulaw, makarugit, wenno ti saan a panangrespeto iti maysa a banag a nasantoan.

Ti nasantoan a banag wenno tao ket saan nga agbalin a saan a nasantoan; ngem ketdi daytoy ket wagas iti saan a panangrespeto ken saan a nasantoan.
Ti awan panagraemna a tao ket maysa nga agar-aramid iti saan a nadiosan ken saan a mangted dayaw iti Dios.
Ti (yanag)verb a "ti awan panagraemna" ket mabalin nga ipatarus a kas "panangtrato a kas saan a nasantoan," wenno "panagbalin a saan a nadayaw iti," wenno "ti saan a panagtulnog iti Dios (babaen iti panagbasol)."
Dipende iti linaonna, ti sao nga "awan panagraem" ket maysa nga "adjective" a mabalin nga ipatarus a kas "kina-awan ti panagrespeto" wenno "kina-awan iti dios" wenno "saan a nasantoan."

awan serserbina

Ti balikas nga "awan serserbina" ket kayatna a sawen a saanto a mausar.

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas iti "awan pakausaranna" wenno "awan pategna" wenno "saan a maikari" wenno "saan a makatulong."

awaten

Ti kayatna a sawen ti balikas nga "awaten" ket ti panangawat ti maysa a banag a naited, naidiaya, wenno naiparang.

Ti kayatna pay a sawen ti "awaten" ket ti panagsagaba wenno kapadasan iti maysa a banag, kas iti "inawatna ti pannusa gapu iti inaramidna."
Adda pay dagiti naisangsangayan a kapanunotan nga "awaten" iti maysa a tao. Kas pangarigan, no "umawat" kadagiti sangaili wenno bisita ket isu ti panangpasangbay kadakuada ken panangtaripato a nadayaw tapno mapasayaat ti pannakikaddua kadakuada.
Ti kayatna a sawen ti "panangawat ti sagut iti Espiritu Santo" ket pasangbayentayo ti Espiritu Santo kadagiti biagtayo, ken panangpalubos kenkuana nga agtrabaho kadatayo ken babaen kadatayo.
Ti kayatna a sawen ti "umawat ken ni Jesus" ket ti panangawat ti idiay-diaya ti Dios a pannakaisalakan babaen ken ni Jesu-Cristo.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, ti "awaten" ket mabalin nga ipatarus a kas "alaen" wenno "pasangbayen" wenno "padasen" wenno "maikkan."
Ti naiyebkas a, "maawatmo ti pannakabalin" ket mabalin daytoy nga ipatarus a kas, "maikkanka ti pannakabalin" wenno " ti Dios ket ikkannanto ti pannakabalin" wenno "ti pannakabalin ket maitedto kenka."

baboy

Ti baboy ket kita ti ayup nga uppat ti sakana, a pisi ti kukona a nataraken para iti karne.

Imbaga ti Dios kadagiti Israelita a saanda a kanen ti karne ti baboy ken ibilangda daytoy a narugit. Iti agdama a panawen, ibilang latta dagiti Judio dagiti baboy a narugit ken saanda a kanen ti kanena.
Dagiti baboy ket nataraken iti pagtaraknan iti ayup tapno mailako dagiti karneda.
Adda dagiti baboy a saan nga nataraken iti pagtaraknan iti ayup no di ket adda da iti kabakiran; daytoy ket maawagan nga "alingo." Dagiti alingo ket addaan iti sangi ken maibilang kadagiti nakaam-amak nga ayayup.

bain, nakababain, mabain

Ti bain ket no ti maysa a tao adda ti nasakit a rikna a pakababainan gapu iti maysa a banag a nakaibainan wenno saan nga umno kenkuana wenno ti inaramid ti maysa a tao.

Maysa a banag a "nakababain" ket "saan nga umno" wenno "pakaibabainan."
Ti balikas a "mabain" ket salsalaysayenna no kasano ti narikna ti tao idi nakaaramid iti maysa a banag a nakababain.
Ti ragup nga "ibabain" ket kayatna a sawen a panangabak dagiti tattao wenno ipasimudaagda dagiti basol a nariknada tapno mabainda ti bagbagida.
Kinuna ni profeta Isaiah a dagidiay agaramid wenno agdayaw kadagiti didiosen ket maibabaindanto.
Ibabainto ti tao a saan nga agbabawi, babaen iti panangipaduyakyakna ti basol iti dayta a tao ken pakaigapuanan nga agbalin isuna a panagpakumbabana.

baka, dagiti baka

Ti sao nga Ingles nga "ox" ket dakamatenna dagiti kita ti baka a kangrunaan nga agubra iti talon wenno bangkag. Ti pangkaaduan a balikas daytoy ket "oxen" iti Ingles wenno dagiti baka iti Ilokano. Kadaywan a dagiti baka ket lallaki ken nakapon.

Iti Biblia, dagiti baka ket nailadawan a kas dua nga agkuyog a naigalut babaen iti sangol tapno mangguyod iti kariton wenno tapno agarado.
Dagiti baka ket agubra nga addaan iti sangol a kas iti ragup ti sasao a kadaywan a naaramat idiay Biblia nga "addan iti pasangol" ket nagbalin a pangngarig para iti nadagsen a trabaho ken panagubra.
Ti bulog a baka ket ti lalaki a baka, ngem saan a nakapon ken saan a pangtrabaho nga ayup.

baka, urbon a baka, bulog a baka, dagiti bakbaka

Ti baka ket ayup nga babain iti taltalon, nga addaan uppat a sakana, a mangmangan iti ruruot, ken iti umuna a rason no apay tartaraknen ket gapu iti karnena ken gatasna. Ti urbon a baka ket anak ti baka. Dagitoy nga ayup ket mainayon ti sapasap a balikas a "dagiti bakbaka."

Dagiti baka ken dagiti urbon ket mabalin met a mausar a kas pangsukat iti aniaman a masapul.
Idiay Biblia, usaren dagiti Judio dagiti baka a kas daton, nangnangruna ti nalabbaga a bumalasang.
Ti bumalasang ket baka nga awan pay anakna.
Ti lalaki a klase daytoy nga ayup ket maawagan nga "bulog." Ti "kalantangan" ket maysa a klase ti bulog, a maar-aramat iti panagtalon, kasla iti panagarado.

balangkantis, babayadan a babai

Dagiti balikas a "balangkantis" ken "babayadan a babai" ket agpada a dakamatenna dagiti makikanaig gapu iti kuarta wenno gapu iti seremonia ti reihion. Dagiti babayadan a babai wenno balangkantis ket masansan a babbai, ngem adda met ti sumagmamano a lallaki.

Iti Biblia, sagpaminsan a nangusar ti Dios iti sao a "balangkantis" a kas pangiladawan a dakamatenna ti tao nga agdaydayaw kadagiti didiosen wenno kadagiti manggagamod.
Ti "kinabalangkantis" ket maysa a banag a ti kayatna a sawen ket ti panagbalin a "naderrep" wenno no usaren a pangiladawan kadagiti saan a napudno iti Dios babaen iti panagdaydayaw kadagiti didiosen.
Idi immun-una a tiempo, sumagmamano kadagiti templo dagiti pagano ket nagaramat kadagiti lalaki ken babai a balangkantis a kas paset ti ritualda.
Mabalin nga ipatarus daytoy a balikas babaen iti sao wenno ragup ti sasao a nausar iti pangpanggepen a pagsasao tapno dakamatenna daytoy a kita ti tao. Dadduma kadagiti pagsasao ket mabalin nga adda saan a rumbeng a balikas a nausar para iti daytoy. (Kitaen: https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-euphemism)

balay

Iti Biblia, masansan a nausar a panangiladawan ti balikas a "balay."

No dadduma ti kayatna a sawen ti "bumalay", ket dakamatenna dagiti tattao nga agnanaed iti maysa a balay.
Masansan a dakamaten ti "balay" ket dagiti kapuonan iti tao, dagiti kaputotan wenno dadduma a kakabagian kas iti, "ti balay ni David."
Nausar ti balikas a "balay ti Dios" ken "balay ni Yahweh" a ti dakamatenna ket ti tabernakulo wenno templo. Mabalin a sapasap a dakdakamatenna ti ayan wenno pagnaedan ti Dios.
Idiay maikatlo a kapitulo ti Hebreo, "ti balay ti Dios" ket nausar tapno dakamatenna dagiti tattao ti Dios wenno ti amin a tattao, iti aniaman a banag a tagikua ti Dios.
Mabalin a dakdakamaten ti ragup ti sasao a "balay ti Israel" ti sibubukel a nasion ti Israel wenno kangrunaan nga iyunay-unayna dagiti tribu iti amianan ti pagarian iti Israel.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, mabalin nga ipatarus ti "balay" a kas "bumalay" wenno "tattao" wenno "pamilia" wenno "dagiti kaputotan" wenno "templo" wenno "lugar a pagnaedan."
Mabalin nga ipatarus ti ragup ti sasao a "balay ni David" a kas, "kakabagian ni David" wenno "pamilia ni David" wenno "dagiti kaputotan ni David." Dagiti adda pakainaiganna iti panangisao ket mabalin nga ipatarus iti isu met laeng a wagas.
Dagiti dadduma a wagas ti panangipatarus iti "balay ti Israel" ket mabalin a karamanna dagiti, "tattao ti Israel" wenno "dagiti kaputotan ti Israel" wenno "dagiti Israelita."
Mabalin nga ipatarus ti ragup ti sasao a "balay ni Yahweh" a kas ''templo ni Yahweh" wenno "lugar a pagdayawan ken ni Yahweh" wenno "lugar a pangsabatan ni Yahweh kadagiti tattaona" wenno "pagnaedan ni Yahweh."

balikug, ballikugen

Ti balikas a "ballikug" ket nausar tapno iladawanna iti tao wenno aramid a dakes a kababalin wenno killo. Ti kayatna a sawen balikas a "panangballikug" ket "iti ballikug a galad."

Ti maysa a tao wenno maysa a banag a maballikug ket nai-siyasi manipud iti kina-imbag ken kinapudno.
Idiay Biblia, dagiti Israelita ket nagtignayda a sibaballikug idi nagsukirda iti Dios. Masansan nga inaramidda daytoy babaen iti panagdaydayawda kadagiti didiosen.
Aniaman nga aramid a maibusor iti pagannurotan ti Dios wenno kababalin ket maibilang a ballikug.
Dagiti wagas iti panangipatarus iti "ballikug" ket mabalin nga iraman dagiti, "ballikug a kababalin" wenno "maisuppiat iti nasayaat a kababalin" wenno "panagtallikud iti nalinteg a dalan ti Dios," dipende iti linaonna.
Ti ragup ti sasao a, "tattao a ballikug" ket mabalin nga iladawan a kas "dakes a tattao" wenno "tattao a simmiasi iti nasayaat a kababalin" wenno "tattao a kanayon a saan nga agtulnog iti Dios."
Ti ragup iti sasao nga"agtigtignay a sibaballikug" ket mabalin met nga ipatarus a kas "agtigtignay iti wagas a dakes" wenno "agar-aramid iti banag a maisupring iti bilin ti Dios" wenno "agbibiag iti wagas a manglaksid kadagiti sursuro ti Dios."

balitok

Ti balitok ket maysa a maris-duyaw a landok a napateg unay wenno nangina. Isu ti kapapatgan a landok idi un-una a panawen.

Ti balitok ket nangato ti kalidadna a landok, puro ti kababalinna ken bumayag.
Idi tiempo ti Biblia, naaramid dagiti banbanag manipud iti balitok karaman dagiti didiosen, alahas, dagiti altar, dagiti paset ti lakasa ti tulag, ken dagiti dadduma a banag a nausar idiay tabernakulo wenno idiay templo.
Mailadawan no maminsan ti maysa a banag a kas "balitok" kayatna a sawen dayta ket adda naibalkot a balitok, ngem saan a puro a balitok. Kadagidiay a gundaway, ti sao a kas iti "nabalitokan" wenno "nabalkot ti balitok" ket mabalin nga usaren.
Naaramat ti balitok a kas panggatang ken panglako. Maikilo daytoy tapno maammoan ti gatadna.
Kalpasan ti tiempo iti maikadua a templo, nausar dagiti balitok tapno maaramid a sinsilyo.

ballaagan, balakad

Ti kayatna a sawen ti balikas a "ballaagan" ket natibker a panangpakdaar wenno panangbagbaga iti maysa a tao.

Kadaywan a kayatna a sawen ti "balakad" ket mangbagbaga iti maysa a tao tapno dina aramiden iti maysa a banag.
Iti bagi ni Kristo, naisuro kadagiti namati a ballaaganda ti tunggal maysa tapno maliklikan ti agbasol ken tapno agbiagda a nasantoan.
Mabalin nga ipatarus ti sao a "balakad" a kas "ti panangallukoy a saan nga agbasol" wenno "piliten ti maysa a tao tapno saan nga agbasol."

balud, pannaka-ibalud

Ti dakdakamatenna ti balikas a "balud" ken "pannaka-ibalud" ket iti pannakatiliw iti maysa a tao ken panangtengngel kenkuana a kas a balud, uray saanna kayat. Kadawyan a linaonna daytoy ket iti panangtiliw dagiti soldado kadagiti kabusorda a kas balud.

Dagiti Israelita manipud iti pagarian ti Juda ket innala dagiti soldado a taga-Babilonia a kas balud ken nagtalinaedda a kas balud idiay pagarian ti Babylonia iti pitopulo a tawen.
Masansan a palubosan ti Dios dagiti Israel nga ibalud dagiti kabusorda a kas pannusa iti panangsukirda kenkuana.
Ti pagsasao a "maala a kas balud" wenno "alaen a kas balud" ket maysa pay a wagas ti panangisao iti panagtiliw ti maysa a tao.
Iti pangiladawan a kapanunotan, imbaga ni apostol Pablo dagiti Kristiano nga "alaen a kas balud" iti tunggal kapanunotan tapno aramiden a natulnog ken ni Cristo.
Imbagana pay no kasano a ti tao ket "maala a kas balud" iti basol, a kayat na a sawen ket "tenglen" isuna iti basol.

Dagiti Singasing ti Panangipatarus

bandurya, lira

Ti bandurya ken ti lira ket bassit, adda kuwerdasna, a mausar iti panagtukar nga inusar idi dagiti Israelita iti panagdayawda iti Dios.

Ti lira ket kasla bassit nga arpa, addaan iti kuadrado nga ti kuwerdasna ket naikapet nga nabinnat ken kabinnatogna.
Ti bandurya ket maipada la unay iti us-usaren kadagitoyen nga aldaw nga gitara, addaan iti kayo a kahon nga pagunianna ken addaan iti tengnged nga isu iti pakaikapetan ti kuwerdasna.
No agtukar iti bandurya wenno maysa a lira, tengngelen ti maysa nga ima ti sumagmamano a kuwerdasna kabayatan nga ti maysa nga ima ti mangkuringring.
Ti bandurya, ti lira ken ti arpa ket mapatukar babaen iti panangkuringring kadagiti kuwerdasna.
Nadumaduma ti bilang dagiti kuwerdasna, ngem ti ibagbaga ti Daan a Tulag ket ti instrumento nga addaan iti sangapulo a kuwerdas.

banga-banga, bungo

Ti banga-banga ket ti tulang a naisimpa a kalansay ti ulo ti tao.

Dagiti ayup ket addaan met ti banga-banga.
Ti "'Lugar a Banga-banga" ket sabali a nagan para iti Golgota, nga nakailansaan iti krus ni Jesus.

baog

Ti kayatna a sawen ti "baog" ket ti panagbalin a saan a nadam-eg wenno nabunga.

Ti daga a baog ket awan ti kabaelanna a makapatubo iti aniaman a mula.
Ti babai a baog ket isu ti awan kabaelanna nga agsikog wenno mangipasngay iti ubing.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

No "baog" ti nausar maipapan iti daga, mabalin daytoy nga ipatarus a kas "saan a nadam-eg" wenno "saan a nabunga" wenno "awan ti mulmula."
Ngem no maipapan iti baog a babai, daytoy ken mabalin nga ipatarus a kas "awanan anak" wenno "saanna a kabaelan ti aganak" wenno "saanna a kabaelan ti agsikog."

baro a bulan

Ti "baro a bulan" ket ti umuna wenno rugrugi a langa ti bulan kas agdaldalyasat a manglikmot iti lubong. Ti bulan ket agparang a naan-anay a nasipnget wenno addaan naingpis a kasla sagaysay a tabas ti silaw iti igidna.

Idiay Biblia, ti balikas a "baro a bulan" ket nadakamat no agparang a bassit ken naingpis ti silaw ti bulan, saan a no naananay ti kinasipngetna.
Ti baro a bulan ket nausar a pangilasinan kadagiti rugi ti tiempo ti panawen.
Dagiti Israelita ket nagrambak ti fiesta ti baro a bulan a kayatna a sawen ket panangpuyot iti tangguyob.
Sumagmamano a tiempo idiay Biblia, daytoy a tiempo ket nadakamat a kas "rugrugi ti bulan."

baro a tulag

Ti balikas a "baro a tulag" ket dakdakamatenna ti kari wenno tulag nga inaramid iti Dios kadagiti tattaona babaen ti sakripisio ti Anakna a ni Jesus.

Ti "baro a tulag" iti Dios ket naipalawag idiay paset iti Biblia a maawagan ti "Baro a Tulag."
Daytoy baro a tulag ket kasinnupadi ti "daan" wenno "sigud" a tulag nga inaramid iti Dios kadagiti Israelita idi tiempo ti Daan a Tulag.
Ti baro a tulag ket nasaysayaat ngem ti daan gapu ta daytoy ket naibasar idiay sacripisio ni Jesus, a naananay a paka-pakawanan iti basol dagiti tattao iti agnanayon. Ti daton a naaramid idiay daan a tulag ket saanna a naaramid daytoy.
Insurat ti Dios ti baro a tulag iti puso dagiti namati ken ni Jesus. Daytoy ti pakaigapuanda nga agtulnog iti Dios, ken agrugida nga agbiag a nasantoan.
Ti baro a tulag ket naananay a maitungpal inton maudi a tiempo intun ti Dios ipasdekna ti panagturayna ditoy lubong. Amin a banag ket agbalinto manen a nasayaat, a kas idi damo a panangparsua ti Dios iti lubong.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti balikas a "baro a tulag" ket mabalin nga ipatarus a kas "pudno a baro a nagtutulagan" wenno "baro a tulag" wenno "baro a katulagan."
Ti kayatna a sawen ti "baro" iti daytoy a pangisao ket "sadiwa" wenno "baro a kita ti" wenno "sabali."

basket

Ti basket ket maysa a pagikkan a naaramid babaen ti nalaga nga aruaten.

Idi tiempo ti Biblia, dagiti basket ket mabalin a nalaga kadagiti nalagda nga aruaten a nagtaud iti mula a kas iti kayo.
Ti basket ket mabalin a naabbungan iti saan a serreken ti danum tapno iti kasta daytoy ket tumpaw.

baston

Ti baston ket nakuttong a kayo nga atiddug wenno sarukod a masansan nga usaren no magna a pagsarukod.

Idi lumakayen ni Jacob ket nangaramat iti baston tapno makatulong kenkuana a magna.
Pinagbalin ti Dios iti baston ni Moses nga uleg tapno ipakitana ti pannakabalinna ken ni Faraon.
Usaren met dagiti agpaspastor iti sarukod tapno idalanda dagiti karneroda, wenno tapno isalakanda ti karnero a matinnag wenno maiyaw-awan. Ti sarukod ket adda ti kaw-itna iti murdongna, ket naiduma iti pang-or iti agpaspastor, daytoy ket nalinteg ken usarenna a pagpang-or kadagiti atap nga ayup a mangpadas a dumarup kadagiti karnero.

belo

Ti balikas a "belo" ket kadawyan a dakamatenna ti naingpis a paset ti lupot a mausar a pangabbong iti ulo, tapno abbonganna iti ulo wenno rupa ket saan daytoy a makita.

Inabbongan ni Moises ti rupana iti belo kalpasan nga adda isuna iti presensia ni Yahweh, isu nga iti lawag ti rupana ket naidulin manipud kadagiti tattao.
Idiay Biblia, ti babai ket agisuot iti belo a mangabbong iti uloda, ken masansan a dagiti rupada, no addada kadagiti tattao wenno iti presensia iti lalaki.
Ti yanag a "ikkan ti belo" kayatna a sawen ket ti panangabbong iti maysa a banag babaen iti belo.
Kadagiti sumagmamano a patarus iti Iloko, ti sao a "belo" ket naaramat tapno dakamatenna iti napuskol a tabing a nangabbong ti pagnaan a mapan ti kasasantoan a lugar. Ngem ti "tabing" ket nasaysayaat para iti daytoy a balikas, agsipud ta dakdakamatenna daytoy ti kinadagsen, napuskol a paset iti lupot.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti balikas a "belo" ket mabalin nga ipatarus a kas, "ti naiyabbong a naingpis a lupot" wenno "naiyabbong a lupot " wenno "pangabbong iti ulo."
Kadagiti sumagmamano a kaugalian, mabalin nga addan iti balikas para iti belo dagiti babbai. Masapul ngarud nga agsapul iti sabali a sao no maipapan iti naaramat para ken ni Moises.

bigbigen

Ti kayat a sawen ti balikas a "bigbigen" ket ti pannangted ti umno a pammadayaw iti maysa a banag wenno maysa a tao.

Ti panangbigbig iti Dios ket mairaman pay ti panagtignay iti wagas a mangipakita a pudno ti ibagbagana.
Maipakita a bigbigen dagiti tattao iti Dios babaen ti panagtulnog kenkuana, a mangiyeg iti gloria iti naganna.
Ti kayat a sawen ti panangbigbig iti maysa a banag ket iti panangpati a daytoy ket pudno, a mapaneknekan babaen dagiti sasao ken dagiti aramid.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Iti linaon ti panagbibig nga iti maysa a banag ket pudno, ti "bigbigen" ket mabalin a maipatarus kas "akuen" wenno "ipablaak" wenno "inkompesar a kinapudno" wenno "mamati."
No maipapan ti pannakabigbig ti tao, daytoy a balikas ket mabalin nga ipatarus a kas, "awaten" wenno " ammoem ti kinapateg ti" wenno " ibagam ti sabali nga."

bilin, inpaulog a bilin

Ti bilin ket waragawag wenno linteg a naipakdaar kadagiti amin a tattao.

Dagiti linteg ti Dios ket maawagan met a bilin, alagaden, wenno annuroten.
Dagiti bilin ket masapul a tungpalen.
Ti pangyarigan ti bilin iti mangituray a tao ket ti pannakaiwaragawag ni Emperador Augusto nga amin nga agnaed idiay Imperio ti Roma ket masapul nga agsubli iti nakaiyanakanda nga ili tapno maibilang ti sensus.
Ti kayatna a sawen no bilinen ti maysa a banag ket ti pannangted ti bilin a masapul a tungpalen. Daytoy ket mabalin nga ipatarus a kas "panangibilin" wenno "panangibaon" wenno "panagaramid ti linteg iti publiko."
Ti maysa a banag a "naibilin" a mapasamak ket "sigurado a mapasamakto" wenno "naikeddengen ken saanen a mabaliwan" wenno "naibagan a naan-anay ket mapasamakto."

birhen

Ti birhen ket ti babai a saan a nakinanaig.

Kinuna ni profeta Isaias a ti Mesias ket maipasngay manipud iti birhen.
Ni Maria ket birhen idi insikugna ni Jesus. Saan isuna a naaddaan iti tao nga ama.

bronse

Ti dakdakamatenna ti balikas a "bronse" ket iti maysa a kita ti landok a naaramid manipud iti nairunaw a gambang ken lata. Addaan daytoy iti lumabaga a maris-daga.

Lapdan ti bronse iti panaglati iti danum ken nasayaat a paglasatan iti pudot.
Idi un-unana a tiempo, maar-aramat ti bronse para iti panagaramid kadagiti rimienta, dagiti igam, dagiti ladladawan, dagiti altar, dagiti paglutoan a banga, ti kalasag dagiti soldado, ken sabali pay a banbanag.
Adu nga alikamen a maar-aramat iti pannakaipatakder ti tabernakulo ken ti templo ket naaramid iti bronse.
Uray dagiti rebulto dagiti sinan-dios ket kaaduan a naaramid iti landok a bronse.
Naaramid dagiti banbanag a bronse babaen iti pannakairunaw nga umuna ti bronse iti likido ket maibukbok iti paghormaan. Daytoy a proseso ket maaw-awagan iti "panangisalin."

bubon, pagurnongan ti danum

Ti balikas a "bubon" ken "pagurnongan ti danum" ket nadakamat iti dua nga agsabali a kita ti paggapuan iti danum idi tiempo iti Biblia.

Ti bubon ket maysa a nakali nga nauneg nga abut iti daga tapno ti danum iti uneg iti daga ket agayus iti daytoy.
Ti pagurnongan ti danum ket maysa met a kinali a nauneg nga abut a mausar a kas mangtingngel iti tangke tapno agurnong ti danum a manipud iti tudo.
Dagiti pagurnongan ti danum ket kadawyan a makali iti bato ken naselioan iti tambakna tapno maurnong ti danum iti unegna. Ti "naperdi a pagurnongan ti danum" ket mapasamak no iti tambakna ket adda bittakna a gappuanan iti panagpuswak iti danum.
Ti pagurnongan ti danum ket innem a metro iti kaadalemna ken maysa a metro ti kinalawa iti ngato a paglukatanna.
Gapu ta ti danum ket napateg unay iti tao ken kadagiti ayup, iti karbengan a panagusar iti bubon ket masansan a gappuannan iti ringgor ken riri.
Agpada a dagiti bubon ken dagiti pagurnongan ti danum ket kadawyan a makalubban iti dakkel a bato tapno lappedan iti aniaman a matinnag iti unegna. Masansan nga adda iti tali a nakasilpo ti maysa a karamba tapno makaisangaat iti danum idaiy rabawna.
No dadduma iti natianan a pagurnongan ti danum ket ususarenda a kas lugar iti pagikulongan iti maysa a tao, kas iti napasamak ken ni Jose ken Jeremias.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti dadduma a wagas ti panakapatarus iti "bubon" ket mabalin nga iraman iti, "nauneg nga abut iti danum" wenno "nauneg nga abut iti ubbog iti danum" wenno "nauneg nga abut a pagsakduan iti danum."
Ti balikas a "pagurnongan ti danum" ket mabalin nga ipatarus kas "abut" wenno "nauneg ken nailet nga abut iti danum" wenno "pagurnongan iti uneg iti daga a mangtingngel iti danum."
Dagitoy a balikas ket agpada ti kayatna a sawen. Iti nagdumaanda ket ti bubon ket kadawyan a maaddaan iti danum a manipud kadagiti ubbog ti daga idinto a ti danum iti pagurnongan ti danum ket kadawyan a manipud iti tudo.

buis, dagiti buis

Dagiti balikas a "buis" ken "dagiti buis" ket dakamatenna iti kuarta wenno nasayaat nga ibayad dagiti tattao iti gobierno nga agturay kadakuada.

Ti dagup iti kuarta a maibayad para iti buis ket kadawyan a maibasar iti kinapateg ti banag wenno no mano iti gatad ti sanikua iti tao.
No dagiti buis ket saan a mabayadan, iti gobierno ket mangala ti nainkalintegan a darum a maibusor iti tao wenno ti negosyo tapno maala iti kuarta a kukuada.
Ti balikas a "dagiti buis" ket maaramat iti ragup a kas, "agsingir kadagiti buis" wenno "bayadan a buis." Maipatarus daytoy a kas "agbayad ti kuarta iti gobierno" wenno "singiren iti kuarta a maipaay iti gobierno" wenno "kasapulan nga agbayad."
Ti "agsingsingir iti buis" ket maysa a tao nga agtrabtrabaho iti gobierno a mangawat iti kuarta a masapul nga ibayad dagiti tattao kadakuada.

bukel

Ti bukel ket paset ti mula a maitukit iti daga tapno umado pay iti kapada a kita iti mula. Addaan met daytoy kadagiti kayatna a sawen a pangiladawan.

Ti balikas a "bukel" ket masansan a nausar tapno dakamatenna dagiti annak iti tao wenno dagiti kaputotanna.
Daytoy a sao ket masansan nga adda ti kayat a sawen a pangkaaduan, dakdakamaten ti ad-adu ngem ti maymaysa a bukel ti dawa wenno ad-adu pay ngem ti maysa a kaputotan.
Ti balikas nga "bukel" ket nausar met a panangiladawan ken tapno dakamaten ti babassit a sellola (cells) iti uneg iti lalaki wenno babai nga agtipon a pakaigapuan ti maladaga nga dummakkel iti uneg ti babai.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti mismo nga bukel, kasayaatan ti panagusar ti narabaw a balikas para iti "bukel" a nausar idiay pangpanggepen a pagsasao para iti imula dagiti mannalon idiay taltalon.
Para iti panangusar a pangiladawana maadakamat iti tao nga agpada ti nagtaudan a pamilia, nalawlawag no usaren ti "kaputotan" wenno "dagiti kaputotan" a kasukat ti bukel. Dagiti sumagmamano a pagsasao ket adda ti sao a ti kayatna a sawen ket "annak ken appoko."
Para iti "bukel" ti babai ken lalaki, ibilang no kasano ti wagas nga iyebkas daytoy a saan a masaktan wenno mabainan dagiti tattao.

bumalasang a baka

Ti bumalasang a baka ket ubing a baka a saanpay a naganak.

bumalay

Ti balikas a "bumalay" ket dakdakamatenna dagiti amin a tattao nga agnanaed iti maymaysa a balay, a pakairamanan dagiti kameng ti pamilia ken aniaman nga adipen nga adda kadakuada.

No iturayan ti maysa a tao dagiti bumalay, mabalin a karaman daytoy ti panangiturong kadagiti adipen kasta met ti panangaywan kadagiti sanikua.
No dadduma ti "bumalay" ket dakamatenna a pangiladawan iti sibubukel a pamilia ti maysa a tao, pakairamanan dagiti kapuonan ken dagiti kaputotan.

bumusor iti linteg, awan lintegna

Ti balikas a "bumusor iti linteg" kayatna a sawen ket saan nga agtulnog iti aniaman a lin-linteg wenno pagannurotan. Iti pangkaaduan a kasasaad, iti tao a bumusor iti linteg ket mabigbig a kas "awan lintegna."

Ti tao a bumusor iti linteg ket agsukir ken saan nga agtungpal kadagiti linteg ti Dios.
Sinarita ni Pablo ti maipapan iti maysa a tao nga inawaganna nga "ti tao nga awan lintegna," wenno "ti maysa a bumusor iti linteg," nga isu iti usaren ni Satanas nga agaramid iti dakes iti maud-udi nga al-aldaw.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti balikas a "bumusor iti linteg" ket mabalin met nga ipatarus a kas, "panagsukir" wenno "saan a panagtulnog" wenno "manang-karit iti linteg."
Ti balikas nga "awan lintegna" ket mabalin nga ipatarus a kas "saan nga agtultulnog kadagiti aniaman a linteg" wenno "panagsukir."

bunga, nabunga

Iti sapasap, ti balikas a "bunga" ket dakdakamatenna iti paset ti kayo a kankanen dagiti tao. Idiay Biblia, ti "bunga" ket masansan a nausar a pangiladawan tapno dakamatenna ti akinruar a tigtignay iti tao a mangiparangarang iti akin-uneg nga kinataona.

Ti balikas a "nabunga" ket iladladawanna ti tao wenno maysa a banag nga addaaan iti adu a bunga.
Masansan idiay Biblia, ti balikas a "nabunga" ket nausar a pangiladawan tapno dakamatenna ti addaan ti adu nga annak wenno kaputotan.
Mabalin met a ti kayatna a sawen ti balikas a "nabunga" ket "narang-ay" wenno "nabileg" wenno "adu a naimbag a banbanag ti nagbanaganna."
Iti napisikalan, ti makan a bunga ket kadaywan nga adda bukbukelna iti uneg a makaitedto pay iti adu a bunga.
Iti ragup dagiti sasao a kas "bunga manipud iti kayo" wenno "bunga iti lanut," ti sao a "bunga" ket dakdakamatenna iti makmakan a kas kadagiti mansanas, ubas, wenno sabsaba.
Masansan daytoy a balikas ket nausar pay a sapasap, a kas iti ragup ti sasao a "bunga iti daga" a dakdakamatenna ti amin a banag nga apiten iti tao nga agtaud iti daga tapno kanen dagiti tattao, karaman dagiti prutas, nateng, kastanyas, ken bukbukel.
Iti panangipapan a pangiladawan, ti bunga wenno dagiti aramid ti maysa a tao ket pagsarmingan ti akin-uneg a kasasaad iti naispirituanna. Kas iti nasayaat a mula a makapagpatubo iti nasayaat a bunga, ti tao nga agay-ayat ken agtultulnog iti Dios ket makitaan iti nasayaat nga ar-aramid.
Nailanad iti Biblia dagiti bunga iti Espiritu ti Dios iti biag dagiti natulnog kenkuana: ayat, rag-o, kapia, anus, asi, kinaimbag, kinamatalek, kina-imma, ken kinamanagteppel.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Kasayaatanna daytoy no usaren ti sapasap a sao para iti "bunga" a kadaywan nga nausar iti lokal a pagsasao tapno dakamatenna iti mabalin a makan a bunga ti agbungbunga a kayo.
Dipende iti linaonna, ti balikas a "nabunga" ket mabalin nga ipatarus a kas "makaaramid iti adu a naispirituan a bunga" wenno "maaddaan iti adu nga annak" wenno "narang-ay." Iti kangrunaan a linaonna daytoy, nasaysayaat no pagtalinaeden ti balikas a "bunga" iti pannakaipatarusna daytoy a balikas.
Dagiti ragup ti sasao a, "bunga ti daga" ket mabalin nga ipatarus a kas, "taraon nga agtaud iti daga" wenno "makmakan nga agtubtubo iti dayta nga rehion."
Ti pagsasao nga, "agbalin a nabunga ken agpaadu" ket bilin tapno maaddaan iti annak ken adu a kaputotan. No iti literal a panangipatarus ket saan a mangted iti usto a kaipapananna, daytoy ket mabalin nga ipatarus a kas, "maaddaan iti adu nga annak ken kaputotan" wenno "addaan iti adu nga annak tapno maaddaan iti adu a kaputotan nga aggapu kenka."
Ti "idiom" a "bunga iti aanakan" ti literal wenno narabaw a kayatna a sawen ket, "no ania ti naaramid iti aanakan" wenno "ania ti nagtaud iti aanakan iti babai" ket mabalin met nga ipatarus a kas "annak."
Ti sabali pay nga idiom a, "bunga ti lanut" ket mabalin nga ipatarus a kas "ubas."
Ti ragup dagiti sasao nga "agbalinto a nabungbunga" ket mabalin nga ipatarus a kas "makapagpataud ti adu a bunga" wenno "maaddaan iti adu unay nga an-annak."
Mabalin nga ipatarus iti "nabunga a trabaho" a kas, "ti trabaho nga makaited iti naimbag a pagbanagan" wenno "trabaho nga agbanag ti panamati ken ni Jesus dagiti adu nga tattao."
Iti sumagmamano a linaonna, ti balikas a "nabunga" ket mabalin nga ipatarus a kas "narang-ay."
Ti "bunga ti Espiritu" ket mabalin nga ipatarus a kas "trabaho nga inaramid ti Espiritu Santo" wenno "maipakita babaen iti sao ken aramid a ti Nasantoan nga Espiritu ket agtigtignay kenka."
Palagip: Ti "singular" a sao nga "bunga" iti Ilokano ket masansan a "plural" iti kayatna a sawen, a dakamatenna ti ad-adu pay a bunga. Ipatarus dagiti adu nga pagsasao daytoy a kas "dagiti bunga" a kas idiay, "dagiti bunga ti Espiritu" wenno "dagiti bunga iti daga."

bunggoy dagiti tattao, tattao

Ti balikas a, "bunggoy dagiti tattao" ket kadawyan a dakdakamatenna dagiti tattao a nagtaud iti agpada a kapuonan ken isu nga addaan iti agpadpada a pagsasao ken kaugalian.

Dagiti kamkameng iti bunggoy dagiti tattao ket agbiag a masansan nga agtitipon iti maysa nga daga wenno pagilian.
Ti bunggoy dagiti tattao ket mabalin nga maaramid iti maysa nga tribu wenno adu nga tribu.
Ti balikas a "bunggoy dagiti tattao" no dadduma ket mabalin nga ipatarus a kas "nasion", ngem dagitoy a dua nga balikas ket saan a kanayon nga agpada iti banag a kaipapananna. No dadduma ti "nasion" kayatna a sawen "pagilian," nupay kasta ti balikas nga "bunggoy dagiti tattao" ket nakaiturong kadagiti tattao ken dagiti kaugalianda.
No dadduma ti balikas a "tattao" ket nausar a ti kayatna a sawen ket "bunggoy dagiti tattao." Kas pangarigan ti "dagiti tattaom" ket mabalin a ti kayatna a sawen ket "iti bunggoy dagiti tattaom" wenno "dagiti familiam."

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti balikas a "bunggoy dagiti tattao" ket mabalin nga ipatarus babaen iti sao wenno ragup iti sasao a ti kayatna a sawen ket "dakkel a komunidad a bunggoy iti agkakabagian a familia" wenno "kaputotan iti maysa a kaamaan" wenno "bunggoy iti puli wenno tribu."
No sawen iti tao ti ragup iti sasao a "dagiti tattaok," mabalin daytoy nga ipatarus iti sao wenno "ragup iti sasao nga ti kayatna a sawen ket, "dagiti kakabagiak" wenno "dagiti kakaduak nga Israelita" wenno "dagiti familiak" wenno "bunggoy dagiti tattaok," dipende iti linaonna.

burayok, ubbog

Idiay Biblia, ti "burayok" ken "ubbog" ket panangipatarus iti sao a dakamatenna iti danum a rumuar a manipud iti uneg ti daga wenno dadduma a paggapuan iti agay-ayus a danum.

Dagitoy a sasao ket nausar met a kas pangiladawan idiay Biblia tapno dakamatenna iti Dios nga paggappuan ti bendision.
Kadagitoy a tiempo, kadaywan a ti burayok ket banag nga aramid ti tao nga adda ti danum nga agay-ayus a rumuar a kas ubbog a mabalin a paginuman, isu nga nasaysayaat no agusar iti sasao wenno ragup ti sasao a dakamatenna laeng ket iti gagangay a pagtaudan iti agay-ayus a danum.
Kinunana idiay libro iti Zacarias 13:1, "Ti burayok ket mailukat iti balay ni David ken kadagiti agnanaed iti Jerusalem, tapno madalusanda manipud iti basol ken kinarugit."
Idiay Marcos 5:29, kinunana ti babai nga agpadpadara a, "Ket dagus a simmardeng ti panagburayok ti darana ken dagus a nagmaga."

Cronicas

Ti balikas a "cronica" ket dakdakamatenna dagiti naisurat a paspasamak bayat iti nadumaduma a tiempo.

Dua a libro ti Daan a Tulag ket maawagan nga "Umuna a Libro iti Cronicas" ken "Maikadua a Libro ti Cronicas."
Dagiti libro a naawagan ti "Cronicas" ket paset ti napalabas a pakasaritaan dagiti tattao ti Israelita, mangrugi iti listaan dagiti tattao iti tunggal kaputotan manipud ken Adan.
Nailista iti "Umuna a libro ti Cronicas" ti patingga ti biag ni Ari Saulo ken dagiti pasamak iti panagturay ni Ari David.
Nailista iti "Maikadua a libro ti Cronicas" ti panagturay ni Ari Solomon ken dagiti sumagmamano nga ar-ari, a pakairamanan ti pannakaitakder ti templo ken ti pannaka-isina iti akin-amianan a pagarian ti Israel manipud iti abagatan a pagarian ti Juda.
Iladladawan ti naggibusan iti maikadua a Cronicas ti rugi ti pannaka-ibelleng dagiti Israelita idiay Babilonia.

dadagsen

Ti dadagsen ket maysa a nadagsen nga awit. Dakdakamatenna ti literal a pisikal nga awit a kas iti trabaho ti maysa nga ayup a mabalin nga awiten. Ti balikas a "dadagsen" ket mabalin pay nga adda ti kaipapananna a pangiladawan:

Mabalin a dakdakamaten ti dadagsen iti narigat a pagrebbengan wenno napateg a responsibilidad a masapul nga aramiden ti maysa a tao. Maibaga nga isuna ket "ibakbaklayna" wenno "aw-awitenna" ti nadagsen a dadagsen.
Ti pangulo nga awan naulpit ket mabalin a mangited ti narigat a dadagsen kadagiti tattao nga iturayanna. Kas pangarigan, babaen ti panangpilitna kadakuada nga agbayad iti dakkel a gatad dagiti buis.
Ti tao a saanna a kayat ti agbalin a padagsen iti maysa a tao ket saanna a kayat nga mariribok dayta a tao.
Ti kbiddut ti maysa a tao a nakabasol ket dadagsen wenno nadagsen nga aw-awitenna.
Ti "dadagsen iti Apo" ket maysa a panangildawan tapno dakamatenna ti "mensahe manipud iti Dios" a masapul nga ibaga dagiti profeta kadagiti tattao ti Dios.
Mabalin nga ipatarus ti balikas a "dadagsen" babaen ti "responsibilidad" wenno "pagrebbengan" wenno "nadagsen nga awit," dipende iti linaonna.

Dagiti mangidadaulo a Judio, Dagiti mangiturturay a Judio

Dagiti mangidadaulo a Judio ket isuda dagiti mangidadaulo iti relihion, a kas kadagiti papadi ken nasisirib no maipapan iti linteg ti Dios.

Adu kadagiti mangidadaulo kadagiti relihion ti saan a mamati a ni Jesus ti Mesias ken Anak ti Dios. Agimonda ken ni Jesus ken saanda kayat nga dagiti tattao ken mamati kenkuana.
Sumagmamano kadagiti mangidadaulo iti relihion ket namati ken ni Jesus-kangrunaanna idi kalpasan ti panagungarna.
Adu kadagiti mangidadaulo iti relihion ket patienda nga isuda ket nalinlinteg ngem kadagiti dadduma a tattao ken isuda ket napalangguad unay a mangaklon kadagiti basbasolda. Nagulbodda ti maipanggep ken ni Jesus kadagiti mangiturturay a Romano ken inpapilitda nga isuna ket mapapatay.
Binabalaw ni Jesus dagiti mangidadaulo a Judio gapu ti panagpammarangda. Takderanda nga amammoda iti Dios ngem saanda nga agtulnog kenkuana.

dagiti panguloen a padi

Dagiti panguloen a padi ket napateg a mangidadaulo iti relihion dagiti Judio idi tiempo nga agbibiag pay ni Jesus ditoy lubong.

Ti narabaw a kayatna a sawen ti sao a "pangulo" ket "ulo" wenno "nangato."
Dagiti panguloen a padi ket akinrebbeng iti amin a masapul kadagiti panagdayaw idiay templo, isuda ti makin-akem ti kuarta a maipapaay idiay templo.
Isuda ket kangatoan iti saadna ken pannakabalin ngem dagiti kadawyan a papadi. Addaan ti kangatoan a padi ti nangatngato a turay.
Dagiti panguloen a padi ket nangnangruna a nangbusor kenni Jesus ket nabilegda a mangallukoy kadagiti mangidadaulo iti Roma tapno tiliwen ken patayenda isuna.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti balikas "dagiti panguloen a padi" ket mabalin pay nga ipatarus a kas "ulo kadagiti padi" wenno "mangidadaulo kadagiti padi" wenno "mangiturturay kadagiti padi."
Siguraduen a daytoy a balikas ket maipatarus a sabali manipud iti balikas a "kangatoan a padi."

dagiti sangapulo ket dua a tribu ti Israel

Dagiti sangapulo ket dua a tribu ti Israel ket dakamatenna dagiti sangapulo ket dua nga annak ni Jacob ken dagiti kaputotanna.

Ni Jacob ket apoko ni Abraham, saan a nagbayag ket sinukatan ti Dios ti nagan ni Jacob nga Israel.
Dagitoy ti nagnagan dagiti tribu: Ruben, Simeon, Levi, Juda, Dan, Neftali, Gad, Aser, Isakar, Zabulon, Jose ken Benjamin.
Dagiti kaputotan ni Levi ket saan a nakatwid iti aniaman a daga iti Canaan gapu ta tribu ida dagiti papadi a naisina tapno agserbi iti Dios ken dagiti tattaona.
Nakaawat ni Jose iti mamindua a daras a tawid iti daga, a naipatawid kadagiti dua nga annakna a lallaki, da Efraim ken Manases.
Adda dagiti sumagmamano a lugar idiay Biblia no sadino a dagiti listaan ti tribu ket saan unay a naiduma. Kas pangarigan, no dadduma ni Levi, Jose wenno Dan ket awan iti listaan ken no dadduma dagiti dua nga annak a lallaki ni Jose da Efraim ken Manases ket karaman iti listaan.

Camel Kamelio

Ti kamelio ket dakkel, uppat ti sakana nga addaan iti maysa wenno dua a bungkurog iti bukotna.

Idi tiempo ti Biblia, ti kamelio ket ti kadakkelan nga ayup a masarakan iti Israel ken ti aglawlaw dagiti rehion.
Kangrunaan a nausar ti kamelio a mangawit kadagiti tattao ken kadagiti awitda.
Inusar dagit dadduma a bunggoy ti tattao ti kamelio para iti makan, ngem saan a kadagiti Israelita gapu ta kinuna ti Dios a ti kamelio ket saan a nalinis ken saan a mabalin a kanen.
Napateg ti kamelio gapu ta napartakda a magna iti kadaratan ken agbiagda uray no awan makan ken danum iti sumagmamano a lawas.

dagsen dagiti banag idiay biblia

Dagiti balikas a sumaganad ket kadawyan nga dagsen iti 'paset' idiay Biblia. Ti kayatna a sawen ti balikas nga "siklo" ket "dagsen" ken adu nga sabali pay a panangiladawan iti kadagsen no maipapan iti siklo. Sumagmamano kadagitoy nga dagsen ket nausar a para iti kuarta. Ti umiso nga dagsen ket saan nga sigurado ngem ti patta-patta nga gatad ket:

Siklo - sangapulo ket maysa nga gramos (11)
Beka -kaguddua nga siklo(1/2)
"Pim" - dua nga apagkatlo iti siklo(2/3)
"Gerah"- maysa a paset iti duapulo iti siklo(1/20)
Mina - innen nga gasut a gramos (limapulo nga siklo)
Talento - tallopulo ket uppa nga kilogramos(innem a pulo nga minas, tallo a ribo nga siklo)

Kasano nga ipatarus ti paset iti Biblia nga pangrukod kadagiti dagsen: - Pagtalinaeden ti balikas idiay Biblia, iletraan iti wagas nga maipada kadagiti uni wenno pannakailetrana idiay Biblia. - Ti napateg a rason no apay nga usaren dagiti sao nga asideg nga pumada iti balikas idiay Biblia nga mausar a pangrukod tapno maipakita nga ti Biblia ket dokumento ti pakasaritaan ken inusar dagitoy dagiti tattao a paset a pangrukod kabayatan iti dayta nga panawen. - ngem no saan nga mausar dayta a balikas idiay Bibia, ngem ketdi, mangibaga ti maipada nga kadagsen a mausar a paset iti ammo nga pangrukod. -Dagitoy a wagas ket mabalin a pagtipunen, tapno usaren ti balikas iti Biblia, ngem mangted met iti kaibatugan a kapada ti dagsen idiay sinurat wenno iti nakaisuratan.

dakkel a bunggoy ti agkakabagian, kakabagian, agkakabagian

Ti "dakkel a bunggoy ti agkakabagian" ket sabali a sao para iti pamilia wenno dagiti kabagian. Kadawyan a dakdakamatenna daytoy ti bunggoy dagiti napalawa a kamkameng ti pamilia a naggapu iti agpada a kaputotan.

Idiay Daan a Tulag, dagiti Israelita ket maibilang babaen iti "dakkel a bunggoy ti agkakabagian", wenno dagiti bunggoy ti pamilia.
Ti "dakkel a bunggoy ti agkakabagian" ket gagangay a nanaganan babaen iti mabigbigbig unay a kapuonanda.
No maminsan ti maysa a tao ket nadakamat babaen iti nagan ti dakkel a bunggoy ti agkakabagianda. Ti pangiyarigan iti daytoy ket idi ti katugangan ni Moses a ni Jetro ket naawagan babaen iti nagan ti dakkel a bunggoy ti kabagianna, a Reuel.
Ti "dakkel a bunggoy ti agkakabagian" ket mabalin nga ipatarus a kas "bunggoy ti pamilia" wenno "napalawa a kameng iti pamilia" wenno "dagiti agkakabagian."

danum, dandanum

Mainayon iti immuna a kayatna a sawen, ti "danum" ket masansan pay a dakdakamaten iti maysa a bagi ti danum, kas iti taaw, bay-bay, dan-aw, wenno karayan.

Ti balikas a "dandanum" ket dakdakamatenna dagiti bagi iti danum wenno adu a paggappuan iti danum. Mabalin pay a sapasap a maipapan iti kinaadu iti danum.
Ti panangiladawan nga usar iti "dandanum" ket dakdakamatenna iti kasta unay a rigrigat, pagrikutan, ken sagabaen. Kas pangngarigan, inkari ti Dios a no "agdaliasattayo kadagiti dandanum" makikadua isuna kadatayo.
Ti ragup ti sasao nga "addu a dandanum" ket iyunay-unayna no kasano ti kinarigat.
Ti "panangpadanum" kadagiti taraken wenno dadduma nga ayup ket ti "pannangted iti danum" kadakuada. Idi tiempo ti Biblia, kadawyan a karaman daytoy ket ti panagsakdu iti danum iti bubbon babaen iti karamba ken panangibukbok iti danum iti paginuman wenno dadduma a pagikkan iti inumin dagiti ay-ayup.
Idiay Daan a Tulag, ti Dios ket nadakamat a kas ubbog wenno burayok iti "nabiag a dandanum" para kadagiti tattaona. Ti kayatna a sawen nga isuna iti gubuayan wenno nagtaudan ti naespirituan a pigsa ken pannakapabaru.
Idiay Baro a Tulag, inusar ni Jesus ti ragup ti sasao a "nabiag a danum" tapno dakamatenna iti Espiritu Santo nga agtrabtrabaho iti tao tapno mabalbaliwan ken mangipaay iti baro a biag.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti ragup ti sasao nga, "agsakdo iti danum" ket mabalin nga ipatarus kas, "guyoden ti danum a naggapu iti bubon nga addaan karambana."
Dagiti pagayusan iti nabiag a danum ket agayus kadakuada" ket mabalin nga ipatarus kas, "Iti pannakabalin ken bendision a naggapu iti Espiritu Santo ket agay-ayus kadakuada a kasla karayan." Imbes ketdi a dagiti "bendision" ti balikas a "dagiti sagut" wenno "dagiti bunga" wenno "nadiosan a kagagalad" ket mabalin nga usaren.
Idi makisarsarita ni Jesus iti Samaritano a babai idiay bubon, ti ragup ti sasao a "nabiag a danum" ket mabalin nga ipatarus kas "ti danum a mangted iti biag" wenno "mamangted iti biag a danum." Iti daytoy a linaonna, ti panangiladawan a sasao iti danum ket masapul nga agtalinaed iti panakaipatarusna.
Iti balikas a "dandanum" wenno "adu a dandanum" ket mabalin nga ipatarus kas "nakaru a rigrigat."

dapo, dapdapo, tapok

Daytoy ket pulbos a maris-dapo nga mabati kalpasan a mapuoran ti kayu. Daytoy ket nagan met laeng ti maysa nga klase ti kayu.

Ti balikas a "dapdapo" ket mausar a pangiladawan idiay Biblia tapno ipakita ti maysa a banag nga awan sirsirbina wenno awan ti pakausaranna.
Idi un-unana a tiempo, ti panagtugaw iti dapo ket pakakitaan ti panagdung-aw wenno panagladingit.
Nakaugalian ti panagsuot iti nakersang a bado a sako ken agtugaw iti dapdapo wenno panangiwarakiwak ti dapdapo iti ulo.
Ti panangikabil iti dapo iti ulo ket maysa met a pakakitaan iti pannakapabain wenno pannakariro.
No iti maysa a tao ket ikarigatanna ti maysa a banag nga awan sirsirbina, maibaga daytoy a kasla "mangmangan idiay ayan ti dapdapo."
No dadduma idiay Biblia ti sao a "tapok" ket mausar inton pagsasaritaan ti maipanggep iti dapdapo.

daton a makan

Ti "daton a makan" ket maysa a panangidaton iti Dios babaen iti bukbukel wenno tinapay a naaramid iti arina.

Maysa pay a nagan para iti daytoy ket "daton a bukbukel."
Dagiti daton a makan ket kadawyan a maidaton a kadua dagiti sagot a mapuoran.

daton a pakikapia

Ti "daton a pakikapia" ket maysa kadagiti sumagmamano nga daton a sakripisio nga imbilin ti Dios nga aramiden dagiti Israelita. No maminsan maawagan daytoy ti "daton a pagyaman" wenno "daton para iti panagkakadua."

Karamanna daytoy a daton iti panangsakripisio ti ayup nga awan iti pakapilawanna ken panangiwarsi ti dara ti ayup idiay altar, ken panangpuor iti taba iti ayup, kasta metten dagiti nabati iti ayup nga nasinasina.
Mainayon iti daytoy a sakripisio ket dagiti daton a tinapay nga awan lebadurana ken tinapay a nalebaduraan. Dagitoy ket agpada nga mapuoran iti rabaw ti daton a mapouran.
Ti padi ken ti agidaton iti sacripisio ket mapalubosan nga makibingay iti pannangan iti taraon nga naidaton.
Daytoy a daton ket mangipakita iti pannakikaddua ti Dios kadagiti tattaona.

daton a pangsupapak kadagiti basol

Ti daton a pangsupapak kadagiti basol ket maysa kadagiti sumagmamano nga kita ti datdaton a masapul nga aramiden dagiti Israelita nga imbilin ti Dios. Daytoy ket supapak para iti saan nga pinanggep a pannakadadael iti sanikua ti maysa nga tao wenno para iti dadduma nga saan a nasayaat nga ugali, a saan nga naannaadan.

Daytoy a daton ket karamanna ti panangisakripisio iti ayup ken panangbayad iti multa, karaman ti pirak wenno kuarta a balitok.
Mainayon iti daytoy, ti tao a nagbasol ket rebbengna a bayadan iti aniaman a nadangranna.
No dadduma dagiti daton a pangsupapak iti basol ket ar-aramiden dagiti sabali a nasion ken kaugalian idiay Biblia.

daton a para ti basol

Ti daton a para ti basol ket naaramid a daton tapno magun-od iti pannakapakawan manipud iti basol.

Ibagbagana idiay Hebreo 9:22, a tapno maugasan manipud iti basol, ket masapul a maiparukpok ti dara a kas pannakabayad kadagiti basol a naaramidan.
Idiay Daan a Tulag, dagiti ayup ket naidaton a kas daton para ti basol ngem dagitoy a dat-daton ket masapul nga ulit-uliten ken saan nga mabalin a mangiyeg iti panangpakawan iti basol iti agnanayon.
Idiay Baro a Tulag, Ni Jesus ti nagbalin a naan-anay a daton para ti basol. Ti pannakatayna idiay krus ti panangbayadna ti basol, iti amin a tiempo.

daton nga inumen

Ti daton nga inumen ket daton iti Dios a pakairamanan ti panangibukbok ti arak idiay altar. Masansan daytoy a maidaton a kadua ti daton a mapuoran ken daton a bukbukel.

Dinakamat ni Pablo ti biagna a kas maibukbok a kasla daton a mainom, kayatna a sawen nga isuna ket napapati unay nga agserbi iti Dios, uray no mapapatay gapu iti panangisurona kadagiti tattao maipapan ken ni Hesus.
Ti pannakatay ni Jesus idiay krus ti maudin a sagot nga inumen, gapu iti pannaka-iparukpok ti darana idiay krus para kadagiti basbasoltayo.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti sabali pay a wagas ti panangipatarus iti daytoy a balikas ket mabalin a karaman ti , "panangidaton iti arak nga ubas."

daton nga nagtaud iti nakem

Ti daton nga nagtaud iti nakem ket kita iti daton a maited a nangatngato ken nasursurok kadagiti kasapulan a daton iti linteg dagiti Judio.

No ti daton nga nagtaud iti nakem ket ayup a maidaton, maipalubos daytoy uray no addaan iti saan a nakaru a pakapilawanna agsipud ta daytoy ket disnudo a daton.
Linak-am dagiti Israelita iti naidaton nga ayup (iti daton nga agtaud iti nakem) a kas paset iti panagrambak iti fiesta.
Nailanad iti libro ni Ezra ti nadumaduma a kita iti daton nga nagtaud iti nakem a naiyeg para iti pannakaipatakder manen ti templo. Dagitoy ket buklen iti balitok ken pirak ken badbado ti padi.
Ti daton a nagtaud iti nakem ket isu ti gapu iti panagragsak dagiti Israel agsipud ta pagsarmingan daytoy dagiti tiempo ti kinabuslon ken kinaballigi dagiti ani.

daton para iti panagkakadua, daton a pakikapia

Idiay Daan a tulag, ti daton para iti panagkakadua ket maawagan met ti "daton a pakikapia." Pakairaman daytoy ti panangidaton iti lalaki wenno babai nga ayup.

Dagiti nagdumaduma a rason para iti daytoy a daton ket karaman dagiti: tapno maan-anay ti kari wenno tapno ipaay ti panagyaman ken panagdayaw iti Dios.
Kalpsasan a maited ti paset iti daton para ti Dios, ti daton para iti panagkakadua ket maibingay kadagiti papadi, iti tao a nangiyeg iti daton, ken kadagiti dadduma nga Israelita.
Adda ti makan a kadua daytoy a daton, isu iti tinapay nga awan lebadurana.

daton, sagut

Ti balikas a “sagut” ket sapasap a balikas a mabalin a dakamatenna ti aniaman a banag a maited iti Dios, wenno iti didiosen. Ti daton ket kapadana, ngem kadawyan a dakamatenna dagiti ayup a maparti ket maipaay iti Dios wenno kadagiti diodiosen.

Iti Biblia, dagiti sagut ken dagiti daton ket maited para iti Dios a kas maysa a wagas iti panagdayaw.
Imbilin ti Dios kadagiti Israelita a mangaramidda kadagiti nadumaduma a kita ti daton ken sagsagut. Karaman dagitoy dagiti sagut tapno dumawat iti pammakawan iti Dios, ken dagiti sagut a panagyaman kenkuana gapu kadagiti adu a bendisionna. Sumagmamano kadagitoy a sagut ket ti “sagut a mapuoran,” ti “sagut para kadagiti basol,” ti “sagut a bunga” ken ti “sagut a mainom.“
Dagiti nagan dagiti sagut ket dipende no ania ti pakaisagutanna wenno ania ti panggepna.
Ti laeng pannakaidaton ni Hesus, ti awan pagkuranganna a Dios, awanan basol nga Anak, ti mabalin a naananay a makadalus kadagiti basol dagiti tattao. Dagiti datun nga ayup ket saanna a pulos a maaramid dayta.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus:

Ti “sagut” ket mabalin nga ipatarus a kas “regalo iti Dios”wenno “maysa a banag a naited iti Dios” wenno “maysa a banag a nabalor a maipaay iti Dios” wenno "nasagraduan a regalo."
Ti “daton” ket mabalin met nga ipatarus a kas “panangparti iti ayup ket ited iti Dios” wenno “karne a maipaay iti Dios” wenno “karne a maipaay iti didiosen.”

datun a dawa, datun a bukbukel

Ti maidatun a dawa wenno bukbukel ket sagut nga arina ti trigo wenno sebada a maidatun iti Dios, masansan a maidaton daytoy kalpasan ti daton a mapuoran.

Ti dawa a nausar para iti datun a dawa ket nagiling a napino ken no dadduma ket naluto sakbay a maidatun; no dadduma met daytoy ket maidaton a saan a naluto.
Ti lana ken asin ket mainayon iti arina, ngem awan ti maipalubos a lebadura wenno diro a mailaok.

dawa, bukbukel

Ti dawa ket kadawyan a dakamtenna ti bukel iti makan wenno taraon a mula a kas trigo, sebada, mais wenno pagay. Dakamatenna met daytoy ti mismo a bukel.

Idiay Biblia, dagiti nangruna a dawa ket dakamatenna dagiti trigo ken sebada.
Dagiti ungkay ti dawa ket paset ti mula a mangtengngel wenno nakaikabilanna dagiti dawa.
Laglagipenyo a ti dadduma nga immun-una a patarus ti Biblia ket nausar ti sao a "mais" tapno dakamaten ti dawa a sapasap. Ngem tatta nga al-aldaw ti mais ket dakamatenna ti maysa laeng a kita ti dawa.

dayawen

Ti kayatna a sawen ti balikas a "dayawen" ket iti panangipakita wenno panangibaga no kasano ti kina-indaklan ken kinapateg ti maysa a banag wenno maysa a tao. Iti narabaw a kayatna a sawen daytoy ket "panangpadayaw."

Mabalin a dayawen dagiti tattao ti Dios babaen ti panangibaga kadagiti nakakasdaaw a banag a naaramidanna.
Mabalinda met a dayawen ti Dios babaen ti panagbiag iti wagas a maidayaw isuna ken pannangipakita no kasano ti kinaindaklan ken kinangayedna.
Idi imbaga ti Biblia a padayawan iti Dios ti bukodna a bagi, kayatna a sawen daytoy nga iparparangarangna kadagiti tattao ti nakakaskasdaaw a dayagna, masansan a babaen kadagiti milagro.
Ti Dios nga Ama ket padayawannanto ti Dios Anak babaen ti panangiparangarangna kadagiti tattao iti kinaawan pagkuranganna, kinadaeg, ken kinaindaklan iti Anak.
Tunggal maysa a namati ken ni Kristo ket mapadayawanto a kaduana. Inton isuda ket mapagungar, mabalbaliwandanto tapno makita ti dayagna ken tapno maiparang ti paraburna iti amin a pinarsua.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Mabalin pay nga ipatarus daytoy a balikas a kas, "padayawan ti" wenno "iyeg ti dayaw iti" wenno "pakaigapuan iti naindaklan a panagparang."
Mabalin nga ipatarus ti ragup ti sasao a "dayawen ti Dios" a kas "madaydayaw ti Dios" wenno "ibaga iti maipapan iti kinaindaklan ti Dios" wenno "ipakita no kasano ti kinaindaklan ti Dios" wenno "raemen ti Dios."

didigra

Dagiti didigra ket saksakit wenno dadduma a paspasamak a gapuanan ti panagsagaba wenno pannakatay ti adu a tattao.

Adu dagiti didigra ket gapu iti panangbay-bay-a ti aglawlaw, ngem sumagmamano ket imbaon ti Dios tapno dusaen dagiti tattao para iti basol
Idi tiempo ni Moises, nangipatulod ti Dios ti sangapulo a didigra a maibusor iti Egipto tapno guyugoyen ni Faraon a palubosan dagiti Israelita a pumanaw ti Egipto.

didiosen, agdaydayaw kadagiti didiosen

Ti didiosen ket maysa banag nga inaramid dagiti tattao a pagrukbabanda. Mailadawan ti maysa a banag kas "agdaydayaw kadagiti didiosen" no karamanna ti panagpadayaw kadagiti sumagmamano a banbanag imbes a ti laeng pudno a Dios.

Agaramid dagiti tao kadagiti didiosen a mangiparangarang iti dios a pagrukbabanda.
Dagitoy a palso a dios ket saan a timmaod; awan sabali a Dios no di ni Yahweh laeng.
Masansan a dagiti demonio ket agtrabahoda babaen iti didiosen tapno maiparang a kasla adda pannakabalinna, uray no awan.
Dagiti didiosen ket masansan a naaramid kadagiti napateg nga alikamen a kas iti balitok, pirak, bronse wenno agkakangina a kayo.
Ti kayat a sawen ti "pagarian dagiti agrukrukbab kadagiti didiosen" ket "pagarian dagiti tattao agrukrukbab kadagiti didiosen" wenno "pagarian a agrukrukbab kadagiti banbanag a nailubongan."
Ti balikas "dagiti ladawan a didiosen" ket sabali a sao para ti "nakitikitan a ladawan" wenno "ti didiosen."

dila

Adda dagiti nadumaduma a panangiladawan iti kaipapanan ti "dila" idiay Biblia.

Idiay Biblia, ti kadawyan a panangiladawan a kaipapanan para iti daytoy a balikas ket "pagsasao" wenno "panagbalikas."
Ti "dila" ket dakamatenna ti pagsasao a kadawyan a maibalikas babaen kadagiti bunggoy ti tattao iti daga.
Daytoy a balikas ket dakamatenna pay ti saan a mailawlawag a pagsasao nga ited babaen ti Espiritu Santo.
Ti panangisao iti, "dagiti dila" ti apoy ket dakamatenna ti "gil-ayab" ti apoy.
Dadduma a panangiladawan a panangisao a kas, "ti dilak ket agragrag-o" wenno "dagiti dila nga agul-ulbod" ket dakamatenna kadagiti sibubukel a tao wenno ti timek ti maysa a tao wenno panagbalikas.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, ti balikas a "dila" ket masansan a naipatarus babaen iti "pagsasao" wenno "naespirituan a panagsao." No ti kaipapananna ket saan a nalawag, nasaysayaat daytoy nga ipatarus a kas "pagsasao."
No dakdakamatenna ti apoy, daytoy a balikas ket mabalin nga ipatarus babaen ti "dagiti gil-ayab."
Ti panangisao nga "iti dilak ket agragrag-o" ket mabalin nga ipatarus babaen iti, "agragsakak ken agdayaw iti Dios" wenno "agragragsakak nga agdaydayaw iti Dios."
Ti "dila nga agul-ulbod" ket mabalin nga ipatarus a kas, "tao nga agibagbaga iti kinaulbod."
Dagiti ragup ti sasao a kas, "kadagiti dilada" ket mabalin nga ipatarus a kas, "no ania iti imbagada" wenno "babaen iti sasaoda."

dingwen

Ti dakdakamaten ti balikas a "dingwen" ket dagiti taraken nga ayup a makaipaay iti taraon ken dadduma pay banbanag a makatulong. Dagiti sumagmamano a kita ti dingwen ket nasanay nga agbalin a katulongan iti trabaho.

Dagiti naduma-duma a kita ti dingwen ket dagiti karnero, baka, dagiti kalding, dagiti kabalio, ken dagiti asno.
Idi tiempo ti Biblia, ti kinabaknang ti maysa a tao ket marukod babaen iti kaadu dagiti dingwenna.
Dagiti dingwen ket maar-aramat para iti pannakapa-adu dagiti produkto a kas kadagiti lupot, gatas, keso, pigket, ken kawes.
Dagiti sabali a wagas tapno ipatarus daytoy ket mabalin a "dagiti taraken nga ayup iti talon."

diro, balay ti diro

Ti diro ket ti nasam-it, napigket, makmakan nga inaramid dagiti ayukan manipud iti nasam-it a kasla danum a naggapu iti sabong/"nektar". Ti balay ti diro ket napigket a nagbukel nga adda abot-abotna nga inaramid dagiti ayukan a pagiummonganda iti diro.

Dipende iti nagdudumaanna, mabalin nga ti diru ket adda maris-duyaw wenno maris-daga.
No dadduma mausar ti diro a mangiladladawan a mangipakita iti maysa a banag a nasam-it wenno makaay-ayo la unay. Ti maysa a banag a makuna a diro wenno iti panangiladawan ti kinasam-it dayta "a kasla diro." (Kitaen met: https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-simile, https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-metaphor)
Mabalin a masarakan ti diro idiay lugar nga awan matatao, a kas iti sirok ti kayo, wenno sadino man a mabalin a pagumokan dagiti ayukan. Mabalin nga agtaraken dagiti tattao kadagiti ayukan, tapno makaipaay iti diro a kanen wenno ilako, ngem ti nadakamat idiay Biblia a diro ket mabalin nga diro dagiti atap nga ayukan.
Tapno makaurnong iti pigsa para iti pannakilaban iti maysa a gubat, nangan ni Jonathan nga anak ni ari Saul iti diro a nasarakanna idiay kabakiran.
Naminsan a nakasarak ni Samson iti diro iti uneg ti bagi ti natay a leon.
Nangan iti dudon ken diro ni Juan a Mammuniag kabayatan ti panagnaedna idiay disierto.

disierto, let-ang

Ti disierto, wenno let-ang ket namaga, disso nga awan danumna no sadinno ket manmano ti dumakkel a mulmulla ken kaykayu.

Ti disierto ket maysa a disso ti daga nga adda ti napudot a klimana ken manmano dagiti mula ken ayup nga agbiag.
Gapu iti saan a nasayaat a kasasaadna, manmano a tattao ti agnaed iti disierto, isu a mabalin met nga awagan met laeng a kas "let-ang."
Ti "let-ang" ket kakuyogna ti kayatna a sawen iti adayo, nabaybay-an ken awan matataona.
Mabalin met daytoy nga ipatarus a kas "napanawan a lugar" wenno "adayo a lugar" wenno "lugar nga awan ti aggigian."

doktrina

Ti narabaw a kayatna a sawen ti sao a "doktrina" ket "sursuro". Ket kadawyan a dakamatenna daytoy ti sursuro ti relihion.

Ti doktrina dagiti Kristiano ket ramanenna dagiti sursuro wenno iti panangipalawag iti panagbiag dagiti Kristiano kadagiti tattao nga namatin kenni Cristo, a makatulong kadakuada tapno agbalinda nga napigsa ken tumataengda iti pammati.
Kangrunaanna, ti doktrina dagiti Kristiano ket dakamatenna ti amin a sursuro maipapan iti Dios - Ama, Anak ken Espiritu Santo - mainayon amin a kababalinna ken amin a banbanag a naaramidanna. Dakamatenna pay daytoy dagiti amin a banag nga isursuro ti Dios kadagiti Kristiano no kasanoda nga agbiag iti nasantuan a panagbiag nga mangiyeg ti dayaw iti Dios.
Sumagmamano nga patarus iti Iloko ket usarenda ti sao a "doktrina" tapno damkamatenna ti saan a pudno wenno nainlubongan ti relihion nga naggapu kadagiti tattao.
Daytoy a balikas ket mabalin pay nga ipatarus a kas "sursuro".

dudon

Ti dakdakamaten ti balikas a "dudon" ket ti maysa a dakkel a tumataytayab a no dadduma ket maummongda a mangdadael, ken mangmangan kadagiti amin a natnateng a madalananna.

Dagiti dudon ken dadduma a kita ti dudon ket dadakkel, insekto nga paatiddog ti payyakna, ken ti nagsuopan ti makin-likod a sakana ket isu ti mangted iti pigsana tapno makalagto iti adayo.
Iti amin a paset ti Daan a Tulag, dagiti dudon ti makita a kas maysa a mangdadael kadagiti mulmula ken kadagiti dingwen.
Nangibaon ti Dios kadagiti dudon a kas maysa kadagiti sangapulo a didigra nga maibusor kadagiti taga-Egipto.
Kinuna ti Baro a Tulag a dagiti dudon ti kangrunaan a nagtaudan ti taraon ni Juan a Mammunniag.

dulang

Maysa a dakkel ken pormal a panganan ti dulang nga adda naidasar a naduma-duma nga taraon.

Idi un-unana a tiempo, masansan a mangidasar dagiti ari iti dulang a panganan tapno sangailienda dagiti agkakangato a politiko ken dadduma pay a napapateg a sangaili.
Mabalin met daytoy nga ipatarus a kas "napintas a panganan" wenno "napateg a fiesta" wenno "adu a klase ti mak-makan."

dusa, pannaka-ukom, pannusa

Ti balikas a "dusa" ket dakdakamatenna ti panangipataw iti pannusa nga awan ti mabalin nga agpakaasi wenno makalibas.

A kas iti nasion ti Israel a naala a kas balud idiay Babilonia, kinuna ni profeta Ezekiel nga, "umayto kadakuada ti pannusa."
Dipende iti linaonna, mabalin daytoy nga ipatarus ti balikas a "didigra" wenno "pannakadusa" wenno "kinaawan ti namnama a pannakadadael."

dusa, pannusa

Ti kayatna a sawen ti balikas a "dusa" ket ti pakaigapuan nga agsabagaba ti maysa a tao ken aglak-am iti saan a nasayaat a nagbanagan gapu iti naaramidna a biddut.

Dinusa ti Dios dagiti Israelita idi nagsukirda kenkuana, nangnangruna idi nagdayawda kadagiti didiosen.
Masansan a nairanta ti pannusa tapno mapabileg ti maysa a tao tapno maisardeng ti panagbasbasolna, a kas idi dinusa ti Dios dagiti Israelita.
Ni Jesus ti nadusa gapu kadagiti amin a dakes a banag nga inaramid dagiti amin a tao. Isuna ti naglak-am iti pannusa nga agpaay koma kadagiti tattao uray no awan nagbiddutanna ken saan isuna a maikari iti dayta a pannusa.
Dagiti "idiom" a "saan a nadusa" ken "pumanaw a saan a nadusa" ket dakdakamatenna inton nalpasen a naikeddeng a saan a madusa dagiti tattao gapu kadagiti dakes nga aramidda.

fiesta

Iti sapasap, ti fiesta ket ti panangrambak nga ar-aramiden dagiti taripnong wenno komunidad dagiti tattao.

Ti literal wenno narabaw a kayatna a sawen iti "fiesta" idiay Daan a tulag ket "naituding nga tiempo."
Dagiti fiesta a ramrambakan dagiti Israelita iti naisangsangayan ken naituding a tiempo wenno panawen ket imbilin iti Dios kadakuada.
Ti sao a "padaya" ket inusar dagiti sumagmamano a patarus iti Ilokano gapu ta iti panagrambak ket karaman ti sangsangkamaysa a pannangan iti naka-ad-adu a makmakan.
Adda sumagmamano a kangrunaan a fiesta a ramrambakan dagiti Isrelita a tinawen:
Fiesta ti Ilalabas
Fiesta ti Tinapay nga Awan Lebadurana
Umuna a Bungbunga
Fiesta ti Lawas a Panangrambak(Penticostes)
Fiesta dagiti Trumpeta
Aldaw a Pannakapakawan ti Basol
Fiesta ti Abong-abong
Ti panggep dagitoy a fiesta ket tapno agyamanan iti Dios ken tapno lagipen dagiti nakaskasda-aw a banbanag a naaramidna a panangispal, panangsalaknib, ken panangsabet para kadagiti tattaona.

gangannaet, adayu a lugar

Ti balikas a "gangannaet" ket dakdakamatenna ti maysa a tao nga agnanaed iti saanna a pagilian. Idiay Baro a Tulag ket kangrunaan a dakdakamatenna ti siasinoman a naggapu iti naduma-duma a bunggoy ti tattao ngem kadagiti tattao a kaduana iti pagnanaedanna.

Ti gangannaet pay ket tao a naiduma ti pagsasao ken sursurona manipud kadakayo.
Insurat ni apostol Pablo iti Efeso a sakbay nga naam-ammoda ni Kristo, isuda ket "gangannaet" manipud iti tulag ti Dios.
Ti daan a sao para iti "gangannaet" ket "taga sabali a daga(alien)."
No maminsan ti "gangannaet" ket naipatarus a kas "dayo," ngem siguraduenyo nga saanna laeng a dakamaten iti maysa a tao a saanyo nga amammo.

gapas, aggapas, gumagapas, apiten

Ti panaggapas ket ti panagapit iti mula a kas iti bukel ti trigo. Ti gumagapas ket maysa a tao nga agap-apit iti mula na.

No maipapan iti panaggapas ti apit ket masansan a mausar a panangiladawan tapno dakamatenna ti panangibaga kadagiti tattao ti naimbag a damag maipapan ken ni Jesus ken ikamang ida ti pamilia iti Dios.
Daytoy laeng ket nausar tapno dakamatenna dagiti supapak nga umay manipud kadagiti tigtignay ti tao, a kas iti sasao nga, "Apiten iti tao no ania ti immulana".

gobernador, panagturay, mangituray

Ti gobernador ket ti tao a mangituray wenno agituray iti pagilian, rehion, wenno nasakupan. Ti sao a "mangituray" kayatna a sawen ket tapno mangidaulo wenno mangimaton kadagiti tattao wenno banbanag.

Id tiempo ti Biblia, dagiti gobernador ket dinutokan ti ari wenno emperador.
Dagiti gobernador ket adda iti babaen iti panangituray ti ari wenno emperador.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti sao a "gobernador" ket mabalin met nga ipatarus a kas "agturay" wenno "agay-aywan" wenno "mangidadaulo ti rehion" wenno "maysa a mangituray kadagiti bassit a masakupan."
Dipende ti linaonna, ti balikas a "panagturay" ket mabalin nga ipatarus a kas "iturayan"wenno "idauloan" wenno "iturong" wenno "mangaywan."
Agsipud ta ti gobernador ket adda iti babaen ti panangituray ti ari wenno emperador ken basbassit ti bilegna ken kinapategna ngem dagiti agturay, daytoy a balikas ket masapul nga ipatarus a naiduma ngem kadagidiay a balikas.

granada

Ti granada ket kita iti prutas nga addaan iti napuskol, natangken nga ukis a napnoan ti buk-bukel a naabbongan iti nalabbaga a makan a nalukneng a paset ti bunga.

Ti akinruar nga ukis ket lumabbaga iti marisna ken ti nakapalawplaw a nalukneng a paset ti bunga ket dagiti bukel a nasileng ken nalabbaga.
Ti granada ket kadaywan nga agtubtubo idiay Egipto ken kadagiti dadduma nga ili nga addaan iti napudot ken namaga a kasasaad ti panawen.

gunguna

Ti gunguna ket maysa a banag a maaw-awat ti tunggal maysa gapu iti maysa a banag nga inaramidna, naimbag man wenno dakes. Ti pananggun-guna iti maysa a tao ket iti panangited ti maysa a banag a maikari kenkuana.

Ti gunguna ket mabalin a naimbag wenno positibo a banag nga awaten iti tao gapu iti panagaramidna iti maysa a banag wenno gapu ti panagaramidna iti naimbag wenno gapu ta nagtulnog iti Dios.
No dadduma ti gunguna ket dakamatenna iti negatibo a nagbanagan nga iti bungana ket manipud iti dakes a tignay, kas iti sarita "ti gunguna iti nadangkes."

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, ti balikas a "gunguna" ket mabalin nga ipatarus a kas "bayad" wenno "maysa a banag a naikari" wenno "dusa."
Ti gunguna ti maysa a tao ket mabalin nga ipatarus babaen ti "supapakan ti naited nga imbag" wenno "dusaen" wenno "ited no ania iti maikari a para kenkuana."
Siguraduen a ti patarus iti daytoy a balikas ket saan a dakamaten maipaay iti tangdan. Ti gunguna ket saan a nalawag maipanggep iti panagurnong ti kuarta kas paset iti trabaho.

gura, panakigura

Dagiti balikas a "gura" ken "panakigura" ket maipapan ti nauneg a di panagraem ken panangpabain nga impakita iti dayta a banag wenno iti siasinoman.

Maysa a banag a trinato nga adda gura ket maibagada a "panakigura." Mabalin met dayta nga ipatarus a kas "panakapabain" wenno "kasta unay a di panagraem" wenno "pananguyaw."
Iti tignay ti tao a mangipakita ti saan a panagraem ti Dios ket maawagan met ti "panakigura" ken mabalin nga ipatarus a kas "kasta unay a di panagraraem" wenno "naan-anay a panangpabain" wenno "maikari a ma-uyaw.
Ti kayat a sawen ti "manggura" ket ti panangibilang ti siasinoman a saan unay a napateg wenno panangikeddeng iti siasinoman a saan a maikari no maipadis iti bagina.
Dagiti sumaruno a pannakaisao ket agpada ti kayatna a sawen: "adda gura ti" wenno "mangipakita ti gura" wenno " makiginnura ti" wenno "ibilang a kagura." Ti kayat a sawen amin dagitoy ket "kasta unay a di panagraem" ti dadduma a banag wenno siasinoman babaen ti naibaga ken naaramid.
Idi ni Ari David ket nagbasol ti pannakikamalala ken panangpapatay, kinuna ti Dios a ni David ket "nangipakita ti gura para iti" Dios. Ti Kayatna a sawen ket kasta unay ti saanna a panagraem ken panangpabain iti Dios babaen ti panangaramid iti dayta.

hamba ti ruangan, abay ti ruangan, ruangan

Ti "hamba ti ruangan" ket naipatakder a soleras nga adda iti nagsinnumbangir a sikigan iti ridaw, a mangsarapa ti ngatoen a kuadro iti ridaw.

Sakbay a tinulongan ti Dios dagiti Israelita a makalibas manipud iti Egipto, insurona kadakuada a mangpapatayda iti karnero tapno ipunasda wenno ipulagidda kadagiti ruanganda.
Idiay Daan a Tulag, masapul nga ikabil ti maysa a tagabo ti lapayagna iti hamba ti ruangan iti balay ti amona, ket ilansa ti amona ti piditpidit ti lapayag ti tagabo iti hamba ti ruangan, a kas pagilasinan nga agnanayon a kukuanan ti tagabo.

henerasion

Ti henerasion ket bunggoy dagiti tattao a naiyanak ken nagbiag iti agpada a tiempo.

Ti henerasion ket kadaywan a dagiti bunggoy ti tattao a marukod manipud kadagiti nagannak aginggana iti annak.
Idiay Biblia, ti henerasion ket kadaywan a maibilang inggana uppat a pulo a tawen ti kaatiddogna.

higante

Ti higante ket kadaywan a dakdakamatenna ti tao a saan a kadaywan ti kadakkelna iti tayag ken pigsa.

Ni Goliat, ti soldado Filisteo a nakilaban ken ni David, ket naawagan a higante gapu ta natayag unay isuna, dakkel ken napigsa a lalaki.
Kinuna dagiti tiktik nga Israelita a napan nangsukimat iti daga ti Canaan, a kasla higante dagiti tattao nga agnanaed sadiay.

holma, iholma, holmaan

Ti holma ket kayo, landok, wenno daga a nausar tapno makaaramid kadagiti banbanag manipud iti balitok, pirak wenno dadduma a kasapulan a mapalukneng ken maporma babaen iti horma.

Mausar dagiti holmaan tapno makaaramid iti alahas, pingpinggan, ken alikamen a maipaay iti pannangan, a naitipon kadagiti dadduma a banbanag.
Idiay Biblia, nadakamat ti holmaan a pangporma kadagiti rebulto a mausar a kas kadagiti didiosen, sumalungasing ti panagdaydayaw kadagiti palso a dios.
Ti landok ket maipapudot tapno ibukbokda iti uneg ti holma.
Ti manghorma ti maysa a banag ket mapagbalin a nalawag a tabas/langa wenno kapada babaen ti panangaramat iti horma wenno dagiti ima a mangporma iti langana.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Daytoy a balikas ket mabalin met nga ipatarus a kas, "tapno pormaen" wenno "tapno simpaen" wenno "tapno agaramid."
Ti sao a "holma" ket mabalin nga ipatarus a kas "natabas" wenno "naporma."
Ti banag nga "horma" ket mabalin nga ipatarus nga addaan ti ragup ti sasao wenno sao a ti kayatna a sawen ket, "naitabas a kas burnay" wenno "naikitikit a pinggan."

ibaon, imbaon

Ti "panangibaon" ket ti pakaigapuan ti maysa a tao wenno maysa a banag a mapan ti sadinoman. Ti "mangibaon" ti maysa a tao ket panangibaga a mapan iti nakaibaonanna wenno mision.

Adda ti kadawyan a panggep ti panangibaon ti maysa a tao a rumuar. Ket masansan a ti tao a "naibaon" ket nadutukan a mangaramid ti nalawag nga aramiden.
Dagiti ragup a kas "mangibaon iti tudo" wenno "mangibaon iti didigra" ket kayatna a sawen a "pakaigapuan...paumay." Daytoy a panagiyebkas ket kadawyan a nausar maipapan iti Dios a pakaigapuan kadagitoy a banbanag a napasamak.
Ti balikas nga "ibaon" ket nausar met ti panangisao a kas "ibaon ti sao" wenno "ibaon ti mensahe" a kayat a sawen ket mangted ti mensahe iti maysa a tao a mangibaga iti tunggal maysa.
Ti mangibaon ti maysa a tao ti dingwen wenno dadduma a sagut ket kayatna a sawen ket "mangted" ti dayta a banag ti maysa a tao, masansan nga aggaraw iti sumagmamano a nagbaetan tapno ti tao ket maawatna daytoy.

ibarikes

Kayat a sawen ti balikas nga "ibarikes" ket iti panangpairut a palawlaw iti maysa a banag. Masansan a dakdakamatenna daytoy ti panangusar iti barikes wenno bedbed a maipalikmot iti siket tapno nasayaat iti pannakaikabilna iti kawes wenno pagan-anay.

Ti kayatna a sawen ti kadawyan nga idiom idiay biblia a, "barikesam ti lumo" ket iti panangiyuneg iti gayadan ti kawesmo iti barikesmo tapno nawaya nga aggaraw dagiti luppom.
Mabalin pay a ti kayatna a sawen ti "panangibarikes" ket ti panangipalikmut iti maysa a banag.
Mabalin nga ipatarus ti "idiom" a "barikesan ti lumo" nga agusar iti "idiom" dagiti pangpanggepen a pagsasao, nga adda ti agpada a kaipapananna. Wenno mabalin nga ipatarus iti saan a pangiladawan a kas "isaganam ti bagim para iti pannakibinnalubal" wenno "isaganam ta bagim."
Mabalin nga ipatarus ti balikas a "barikesan iti" a kas "ipalikmut babaen iti" wenno "balkuten iti."

ibitin

Tapno ibitin iti maysa a banag ket tapno isab-it ti maysa a banag wenno maysa a tao nga nangatngato ngem iti daga.

Ti ipapatay babaen iti kadawyan a kita iti pannakaibitin ket naaramid a mausar iti tali a naigalut iti tengged iti tao ken maibitin manipud iti nangato a banag, kasla iti sanga ti kayo. Pinatay ni Judas ti bagina babaen iti panangibitinna.
Ti ipapatay ni Hesus babaen iti pannakaibitin iti kayo a krus ket sabali a pannakaaramid: imbitin dagiti soldado isuna babaen iti panangilansada kadagiti imana (wenno dagiti punguapunguan) ken sakana iti krus.

ibturan, panagibtur

Ti balikas nga "ibturan" ti kayat a sawen ket iti panagpaut iti atiddog a tiempo wenno ti panagandur iti maysa a banag a narigat nga addaan anus.

Ti kayatna pay a sawen daytoy ket iti panagtakder a sititibker iti tiempo nga umay ti pannubok, nga saan a sumuko.
Ti mabalin a kayatna a sawen ti balikas a "panagibtur" ket "panaganus," panagandur kadagiti nadagsen a padas, '' wenno "kired no bilang maidaddadaanes."
Ti panangpabileg kadagiti Kristiano tapno "ibturanda inggana panungpalan" ket ti panangibaga kadakuada nga agtulnog ken ni Jesus, uray no daytoy ti pakaigapuan ti panagsagabada.
Ti mabalin pay a kayatna a sawen iti "panagibtur iti panagsagaba" ket" mapadasan ti panagsagaba."

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti wagas tapno ipatarus ti balikas nga "ibturan" ket mabalin a karaman ti "panangitured" wenno "agtalinaed a namati" wenno "itultuloy ti agaramid no ania dagiti pagayatan ti Dios nga aramidem" wenno "agtakder a sititibker."
Ti dadduma a nilaonna, "tapno ibturan" ket mabalin nga ipatarus a kas "tapno mapadasan" wenno "tapno malasatan."
Kadua ti kayat a sawen ti agpaut iti atiddog a tiempo, ti balikas nga "ibturan" ket mabalin pay nga ipatarus a kas, "agpaut" wenno "agtultuloy." Ti ragup ti sasao nga, "saan a maka-ibtur" ket mabalin nga ipatarus a kas "saan nga agbayag" wenno "saan nga agtultuloy nga agbiag."
Dagiti wagas tapno ipatarus ti "panagibtur" ket mabalin a karaman ti, "kired" wenno "agtultuloy a mamati" wenno "agtalinaed a napudno."

idadanes, maltrato, saktan

Ti kayat a sawen ti idadanes, maltrato wenno saktan ket dusaen a nainpisikalan, karirikna, wenno nainkalintegan a panagdadael iti maysa a tao.

Ti panangidadanes iti maysa a tao ket ti panangtaripato kenkuana iti saan a nalinteg ken saan a napudno.
Ti kayat a sawen iti panangmaltrato iti maysa a tao ket panangtaripato iti dayta a tao iti dinadakes wenno nagaspang.
Ti mangsakit iti maysa a tao ket panggapoan iti ut-ot iti nainpisikalan ken rikna iti dayta a tao.
Dagitoy a balikas ket mabalin a mausar a mangdakamat iti panang-ab-abuso iti bunggoy dagiti tattao.

idadanes, pannakaidadanes

Ti panangidadanes iti maysa a tao ket iti kanayon a panangraut kenkuana wenno ti naulpit a panangtrato kenkuana.

Mabalin nga idadanes ti maysa a tao, ti bassit a bunggoy dagiti tao, wenno uray dagiti adu a tattao.
Dagiti mangidadaulo iti relihion dagiti Judio ket indadanesda ni Jesus gapu ta saanda a kayat ti panursurona.
Kalpasan a nagsubli ni Jesus idiay langit, dagiti mangidadaulo iti relihion dagiti Judio ken ti gobierno ti Romano ket indadanesda dagiti Kristiano. Nupay kasta, saan latta a nagsardeng dagiti namati a mangasaba ken nangisursuro iti maipapan ken ni Jesus, ken ti Iglesia ket nagtultuloy a dimmakkel.
Dagiti dadduma a sao para ti "pannakaidadanes" ket "panangmaltrato" wenno, "abuso" wenno, "panangparigat" wenno, "panagbusor."

idadanes, pannakaidadanes, mangidadanes

Dagiti balikas nga "idadanes" ken "pannakaidadanes" ket dakamatenna ti kinakuspag a panangtrato iti tao. Ti "mangidadanes" ket ti maysa a tao nga agidadanes kadagiti tattao.

Ti balikas a "pannakaidadanes" ket kangrunaan a dakamatenna iti kasasaad a dagiti tattao nga adda ti kabaelanda ket tagaboenda dagiti tattao babaen iti bileg ken turayda.
Ti balikas a "naidadanes" ket iladawanna dagiti tattao a mangtrato iti kinakuspag.
Masansan a kadagiti kabusor a nasion ken ti mangiturturay kadakuada ket mangidadanes kadagiti tattao ti Israel.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, ti idadanes ket mabalin nga ipatarus babaen iti "nakaru a saan nga nasayaat a panangtrato" wenno "gapuanan iti dadagsen" wenno "maikabil iti nakaay-ay a pannakaadipen" wenno "kinakuspag a panangituray."
Dagiti wagas ti panangipatarus ti "pannakaidadanes" ket mabalin a karaman ti, "nakaru a panagteppel ket pannakatagabo."
Ti ragup ti sasao a "ti naidadanes" ket mabalin nga ipatarus a kas "naidadanes a tattao" wenno "tattao nga adda iti nakabutbuteng a pannakatagabo" wenno "isuda a natrato iti kinakuspag."
Ti balikas a "mangidadanes" ket mabalin nga ipatarus a kas "tao nga mangidadanes" wenno ""ti nasion a mangtengngel ken nakuspag a mangituray."

idiay ngato, itag-ay

Ti balikas a "diay-ngato" ken "itag-ay" ket "idiom" a ti kaipapananna ket, "idiay langit."

Sabali a kaipapanan para iti "idiom" nga "itag-ay" ket mabalin nga, "ti kangrunaan a napadayawan."
Ti ragup ti sasao a, "diay ngato" ket mabalin met a dakamatenna ti kaadda iti tangatang, kas kadagiti umok ti billit nga adda iti ngato. Ket iti dayta a linaonna, mabalin daytoy nga ipatarus a kas, "ngato idiay tangatang" wenno "idiay tuktok ti nangato a kayo."
Ti sao a "ngato" ket ipasimudaagna met ti nangato a pakasarakan wenno ti kinapateg ti tao wenno banag.
Ti ragup ti sasao a "manipud iti ngato" ket maipatarus a kas "manipud langit."

iduron

Ti narabaw a kayatna a sawen ti balikas nga "iduron" ket ti panangiyakar ti maysa a banag babaen iti panangusar iti pigsa. Adda pay dagiti sumagmamano a panangiladawan iti kaipapanan daytoy a balikas.

Mabalin a ti kayatna a sawen ti ragup ti sasao nga "iduron nga iyadayo" ket "saan nga awaten" wenno "agkedked a tulongan."
Mabalin a ti kayat a sawen ti "panangiduron a pababa" ket "idadanes" wenno "parigaten" wenno "abaken."
Kayat a sawen ti "iduron ti maysa a tao a paadayo" ket "liklikan iti" wenno "paadaywen."
Ti kayatna a sawen ti "idiom" nga "iduron a pasango" ket panagtultuloy a panagaramid iti maysa a banag nga awan pakasiguradoan no daytoy ket rumbeng wenno natalged.

igos

Ti igos ket bassit a nasam-it a bunga iti kayo ti igos. Mabalin a kanen dagiti tattao a kaal-ala, naluto, wenno naibilag. Mabalinda met a tadtaden ken pespesen dagitoy tapno pagbalinenda a tinapay a kanenda madamdama.

Ti kayo ti igos ket dumakkel nga adda katayag inggana ti innem a metro ken mangted ti nasayaat a linong dagiti dadakkel a bulongna.
Napateg a mula dagiti kayo nga igos idiay Canaan sakbay a sumangpet idiay dagiti Israelita.
Idi tiempo ti Biblia, dagiti igos ket napateg a paggapuan ti makan ken pagsapulan.
Nadakamat idiay Biblia dagiti kayo nga igos a pangiladawan, tapno agbalin a pagilasinan iti panawen iti panagrang-ay wenno saan dagiti Israelita (1 Ar-ari 4:25, Jeremias 5:17).

ikeddeng, ordenan

Ti kayatna a sawen ti ikeddeng ket ti tao a pormal a nadutokan para iti naisangsangayan a trabaho wenno akem. Isu met laeng ti kayatna a sawen ti panangaramid iti turay wenno bilin.

Ti balikas nga ikeddeng ket masansan a dakamatenna ti pormal a panangdutok iti dadduma a tao a kas padi, agserbi, wenno, maestro.
Dinutokan ti Dios ni Aaron ken dagiti kaputotanna nga agbalin a papadi.
Kayatna met a sawen ti mangbuangay wenno mangirugi iti maysa a banag, a kas iti fiesta maipapan iti relihion wenno tulag.
Dipende iti linaonna ti,"tapno ikeddeng" ket mabalin nga ipatarus kas "tapno isaad" wenno "tapno dutokan" wenno "tapno bilinen" wenno "tapno agaramid ti turay" wenno"tapno mangbuangay."

ima, kannawan nga ima, tapno ipaimaima

Adda sumagmamano kadagiti wagas a panangiladawan nga ti "ima" ket nausar iti Biblia:

Masansan a mausar ti balikas nga "ima" a panangdakamat iti pannakabalin ken aramid ti Dios, a kas koma idi imbaga ti Dios, "Saan aya nga inaramid ti imak amin dagitoy nga banbanag?" (Kitaen: https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-metonymy)
A kas iti panangiyebkas nga "ipa-imam iti" wenno "ipan kadagiti ima ti" ket dakamatenna ti pakaigapuan ti maysa a tao nga mangtengel wenno mangituray iti maysa a tao.
Tapno "ipa-ima" ti maysa a banag iti maysa a tao kayatna a sawen tapno "ited" wenno "ipaay" kadakuada.
Ti dakamaten iti balikas a "panangiparabaw kadagiti ima" ket ikabil iti ima iti tao tapno idaton dayta a tao tapno agserbi iti Dios wenno tapno ikararagan iti pannakapaimbagna.
Ti sabali nga mausar a dadduma nga panangiladawan iti "ima" ket mainayon dagiti:
"Saan nga ipatay ti ima iti" kayatna a sawen ket "saan a dangran."
Tapno "isalakan manipud iti ima ti" kayatna a sawen ket "tapno pasardengen ti maysa a tao manipud iti panangdangranna iti siasinoman."
Tapno "agkibin" kayatna a sawen ket tapno "aginnasideg."
Ti saad nga "idiay kannawan nga ima" kayatna a sawen ket "idiay kannawan a sikigan" wenno "idiay kannawan."
Ti ragup iti sao "babaen iti ima ti" maysa a tao kayatna a sawen ket "babaen iti" wenno "gapu" ti tignay dayta nga tao. Kas pangarigan, "babaen iti ima ti Apo" kayatna a sawen nga ti Apo isu iti nakaigapuan iti dadduma nga banag a napasamak.
Idi imbaga ni Pablo a "naisurat babaen iti imak," ti kayatna a sawen daytoy a ti paset iti surat ket mismo nga insurat dagiti imana, ta nalawlawag ngem iti mangibaon pay iti sabali nga mangisurat.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagitoy nga "idiom" ken sabali a ladawan iti panagsao(figures of speech) a mabalin nga ipatarus nga usaren iti sabali nga panangiyebkas a panangiladawan nga adda kapadana a kaipapanan. Wenno mabalin nga ipatarus iti kaasitgan a kayatna a sawen nga usaren iti narabaw a pagsasao.

inana

Ti inana ket panangisardeng iti panagtrabaho ti ima ken aginana.

Idi nalpas ti Dios iti innem nga aldaw a panagparsuana a nangparsua iti langit ken ti lubong, nangrugi isuna a naginana manipud iti panagparsuana.
Inlasin iti Dios ti maikapito nga aldaw para iti panaginanana manipud iti trabaho kadagiti tattao. Daytoy nga aldaw ket maawagan nga "Aldaw ti Panaginana."
Ti balikas nga "inana" ket dakamatenna pay iti panagbalin a natalna a maipaay kadagiti karruba wenno awan iti aniaman a saan a pagkinnaawatan wenno parikut manipud kadagiti kagura.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, mabalin daytoy nga ipatarus a kas "agsardeng nga agaramid" wenno "agbiag a natalna" wenno "adda kapia."
Idi imbaga ni Jesus, "ikkankayonto iti inana," mabalin daytoy nga ipatarus a kas, "ipaluboskonto a mawaya-wayaankayo kadagiti dadagsenyo" wenno "tulungankayonto nga addaan iti kapia" wenno "ikkankayo ti pannakabalin nga aginana ken agtalek kaniak" wenno "an-anayek ti mangaywan iti amin a pakaseknanyo."

inauna nga anak, inauna

Ti dakdakamatenna ti balikas nga "inauna nga anak" ket dagiti anak ti tattao wenno ay-ayup nga umuna nga naiyanak, sakbay nga naiyanak dagiti sabali nga annak. Kadawyan nga ti inauna nga anak.

Idiay Biblia, ti "inauna nga anak" ket kadawyan a dakamatenna iti umuna nga naiyanak nga anak a lalaki.
Idi tiempo ti Biblia, ti inauna nga anak a lalaki ket naikkan ti mabigbig a lugar ken mamindua a kaadu ti tawed iti pamiliana a kas kadagiti dadduma nga anak a lalaki.
Masansan nga iti inauna nga anak a lalaki iti ayup iti maidaton iti Dios.
Daytoy nga konsepto ket mabalin met nga usaren a figurativo. Kas pangarigan, naawagan ti nasion iti Israel nga inauna nga anak a lalaki iti Dios gapu ta inikkan isuda ti Dios iti karbengan manipud iti sabsabali a nasion.
Ni Hesus nga anak ti Dios ket naawagan nga inauna nga anak iti Dios gapu iti pategna ken turay iti ngatoen dagiti tattao.

Dagiti Singasing ti Panangipatarus

No ti "umuna nga anak" ket nagparang idiay texto nga is-isuna, mabalin daytoy nga ipatarus a kas "inauna nga anak a lalaki," gapu ta dayta ket naisingasing.

inkabbalay

Ti inkabbalay ket ti babai a maikadua nga asawa iti lalaki nga addaan asawa. Kadawyan nga inkabbalay ket saan a nainkalintegan.

Idiay Daan a Tulag, kanayon a dagiti inkabbalay ket dagiti babbai a tagabo.
Ti inkabbalay ket mabalin a nagun-od babaen iti pananggatang, babaen ti ballaygi iti pannakigubat,wenno bayad iti utang.
Iti maysa nga ari, ti kaadda iti adu nga inkabbalay ket pakakitaan ti pannakabalin wenno turay.
Isursuro iti Baro a Tulag nga ti kaadda iti inkabbalay ket maibusor ti pagayatan ti Dios.

insenso

Ti insenso ket nabanglo a rekado manipud iti tutot ti kayo. Naaramat daytoy iti panagaramid iti pabanglo ken insenso.

Daytoy ket napateg a rekado a nausar iti pannakaisagana para iti mansayag dagiti bagi dagiti natay. Addaan daytoy iti gagangay a makaagas ket pangpakalma a kababalinna.
Idi naamoan dagiti nasisirib a lallaki a manipud iti pagilian idiay daya tapno sarungkaran ti maladaga a ni Jesus idiay Betlehem, maysa ti insenso kadagiti tallo a naidaton kenkuana.

insenso

Ti inseso ket dakdakamatenna ti naglalaok a rekado ti bangbanglo a no mapuoran, mangparnuay iti asuk a makaay-ayo ti anggotna. Dagitoy a rekado ket naaramid manipud ti paset dagiti mulmula a narumek iti napino.

Imbaga ti Dios kadagiti Israelita a mangpuor iti insenso a kas datun kenkuana. Ti insenso ket masapul a ti panakaramidna ket mailaok iti agpapada manipud iti lima a rekado a kas intuding ti Dios. Daytoy ket nasantoan nga insenso, isu a saanda a naipalubos nga usaren daytoy iti aniaman a sabali a panggep.
Adda iti naipangruna a bimmalitok nga altar nga usaren laeng para iti panagpuor iti insenso.
Ti insenso ket maidaton iti uppat a daras iti inaldaw kada tiempo ti panagkararag.
Mainayon iti daytoy, ti insenso ket mapuoran kada agpuor iti karne a maidatun.
Ti panagpuor iti insenso ket mangipakita ti panagkararag ken panangipangato a panagrukbab iti Dios manipud kadagiti tattaona.

Dagiti dadduma a wagas tapno ipatarus ti "insenso" ket mabalin a "nababanglo a rekado" wenno, " nababanglo a mulmula."

ipakdaar, pakdaar, panangipakdaar

Dagiti balikas a "ipakdaar" ken "pakdaar" ket dakamatenna ti panagaramid ti nainkalintegan wenno ti panagsao kadagiti adu a tattao, masansan ket tapno iyunay-unayna ti maysa a banag.

Adu kadagiti padto iti Biblia ket nakasurat nga imbaga ti Dios a kas iti, "ipakdaarko," nga ti kayatna a sawen ket "ipaganetgetko nga ibaga."
Ti "pakdaar" ket mangawis tapno salimetmeten dagiti napapateg a naiwaragawag.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende ti nilaonna, ti "ipakdaar" ket mabalin met nga ipatarus a kas "iwaragawag" wenno "ibaga kadagiti adu a tattao" wenno "ipaganetget nga ibaga" wenno"iyunay-unay nga ibaga."
Ti balikas a "pakdaar" ket mabalin met nga ipatarus a kas "salaysay" wenno "pannakaiwaragawag."
Ti ragup ti sasao a, "daytoy ti pakdaar ni Yahweh" ket mabalin nga ipatarus a kas, "daytoy ti impakdaar ni Yahweh" wenno "daytoy ti imbaga ni Yahweh."

ipapatay, matay, natay

Daytoy a balikas ket nausar tapno dakamatenna ti nainlasagan ken naespirituan nga ipapatay. Ti nainlasagan, dakdakamatenna daytoy no ti bagi iti maysa a tao ket simmardeng nga agbiag. Iti naespirituan, dakdakamatenna daytoy dagiti tattao a managbasol a naisina iti Dios gapu iti basolda.

Dagiti Singasing iti Panangpatarus:

Ti panangipatarus iti daytoy a balikas, nasaysayaat nga aramaten ti inaldaw, ti gagangay a sao wenno ti ragup ti sasao a dakdakamatenna ti ipapatay, iti pangpanggepen a pagsasao.
Dagiti dadduma a pagsasao ti, "pannakatay" ket mabalin a maiyebkas a kas "saan nga agbiag." Ti balikas a "natay" ket mabalin nga ipatarus a kas "saan a sibibiag" wenno "awanan iti biag" wenno "saanen a sibibiag."
Adu kadagiti pagsasao ket nausar a panangiladawan a panangisao tapno iladawanna ti ipapatay, kas iti "pimmanawen" iti Ilokano. Ngem idiay Biblia, nasaysayaat nga usaren ti kadawyan a balikas para iti ipapatay nga nausar iti inaldaw a pagsasao.
Iti Biblia, masansan a maidilig iti nainlasagan a biag ken ipapatay iti naespirituan a biag. Napateg unay nga agaramat iti panangipatarus iti agpada a sao wenno ragup ti sasao iti agpada a nainlasagan ken naespirituan nga ipapatay.
Iti dadduma a pagsasao, mabalin a nalawlawag no ibaga ti "naespirituan nga ipapatay" no ti linaonna ket masapulna dayta a kaipapanan. Dagiti dadduma a mangipatpatarus ket mabalin a mariknada a nasaysayaat nga ibagada ti "nainlasagan nga ipapatay" no kadagiti linaonna ket adda naggidiatan ti naespirituan nga ipapatay.
Ti ragup ti sao a, "ti natay" ket nalaka nga adjective a dakdakamatenna dagiti tattao a natayen. Dadduma a pagsasao ket ipatarusda daytoy a kas "natay a tattao" wenno "tattao a natayen."

ipatarus, panangipatarus

Dagiti balikas nga "ipatarus" ken "panangipatarus" ket dakdakamatenda ti pannakaawat ken panangilawlawag ti kayat a sawen ti sumagmamano a banag a saan a nalawag.

Masansan idiay Biblia dagitoy a balikas ket nausar nga adda pakainaiganna iti panangilawlawag kadagiti kaipapanan dagiti tagtagainep.
Idi ti ari ti Babilonia ket addaan kadagiti makapatikaw a tagtagainep, tinulungan ti Dios ni Daniel nga ipatarus dagitoy ken tapno ilawlawag dagiti kaipapananda.
Ti "panangipatarus" ti tagtagainep ket ti "panangilawlawag" ti kayat a sawen ti tagtagainep. No dadduma daytoy a panangipatarus ket naisurat.
Idiay Daan a Tulag, kadawyan nga ipakaammo ti Dios kadagiti tattao no anianto iti mapasamak iti masakbayan. Isu nga dagiti panangipatarus kadagidiay a tagtagainep ket padpadto met laeng.
Ti balikas nga "ipatarus" ket mabalin a maaramat a mangiladawan iti kayat a sawen dagiti dadduma a banag, a kas koma iti panangipatarus no anianto iti langa ti panawen a gapu iti mapaspasamak iti lubong.

ipayat

Ti "ipayat" ket ti panangbaddek iti maysa a banag ken burboren wenno buraken daytoy babaen iti saka. Masansan a nausar daytoy a balikas idiay Biblia a pangiladawan tapno dakamatenna ti panangipakumbaba ti Dios kadagiti napasindayag, kadagiti nasukir a tattao wenno panangdusa kadakuada.

Ti dakkel a bunggoy dagiti tattao nga agtartaray iti pagaraban ket mabalinda nga "ipayat" dagiti ruot idiay talon.
Idi ununana a tiempo, ti arak ket sagpaminsan a naaramid babaen ti panangipayat-payat kadagiti ubas tapno maisina ti tubbogna.
Masansan a ti balikas nga "ipayat" ket nausar a pangiladawan nga addaan ti kaipapananna nga, dusaen ti siasinoman babaen ti pannakaibabainda, a kas iti panangipapan a panangpayat iti pagirikan.
Ti balikas nga "ipayat" ket nausar a pangiladawan tapno iyebkas no kasano a dusaen ni Yahweh ti Babilonia wenno ti Israel a tattaona babaen ti panangikkat iti kinapasindayag ken ti kinasukir a kasasaadda.
Dipende iti linaonna, daytoy ket mabalin nga ipatarus babaen iti "burburen babaen ti saka" wenno"buraken babaen ti saka."
No saan a mabalin a pagtalinaeden ti pangiladawan a pagsasao iti sumagmamano a linaonna, daytoy ket mabalin nga ipatarus a kas "ibabain" wenno "dusaen."

iriken, pagirikan

Dagiti balikas nga "iriken" wenno "pagirikan" ket dakamatenna iti panagaramid ti panangisina iti bukel manipud ti dadduma a trigo a mula.

Dagiti mula a mabalin nga iriken ket isu ti umuna a makagat (wenno buraken babaen ti baka) tapno ilasin ti arutang manipud iti bukel ken ti garami. Ket dagiti bukel ken iti garami ket naipallangatok iti angin, palubusanna iti angin a mangpuyot iti garami paadayo ti kanito a ti bukbukel ket bumaba a matnag iti pagirikan.
Ti "pagirikan" ket nalawa, natangken, patad a paraangan a mausar para iti pagirikan ti bukel.
Ti tiempo ti Biblia, ti pagirikan ket nalawa a patad a bato wenno paraangan a nabalkot iti rugit, mangted iti natangken, nasimpa ti aglawlaw a tumeken ti kayo dagiti bukel ken ikkatenna dagiti bukel.
Ti "pagirikan a karison" wenno "pagirikan nga agtayyek" ket nausar tapno tumeken dagiti bukel ken mangtulong a mangsina manipud iti garamina.
Ti "nadagsen ken natangken a pagirikan" wenno "tabla a pagirikan" ket mausar a mangisina kadagiti bukel. Naaramid daytoy ti kayo a tabla nga adda iti natadem a landok idiay pungtona.

iruromen, pannakairuromen

Kayat a sawen ti balikas nga "iruromen" ket iti pakaigapuan tapno makarikna iti pannakaibabain ti maysa a tao. Daytoy ket kadawyan a maaramid iti imatang ti adu a tattao.

Ti aramid a pannakapabain iti maysa a tao ket makuna a "pannakairuromen."
No pagpakumbabaen ti Dios ti maysa a tao, kayatna a sawen nga ipalubosna a makapadas napannakkel a tao iti pannakapaay tapno matulongan isuna a maabakna ti kinapannakkelna. Naiduma daytoy ngem iti panangiruromen iti maysa a tao a masansan a mapasamak tapno pasakitan dayta a tao.
Mabalin nga ipatarus ti "panangiruromen" a kas "pabainan" wenno "panangpabain."
Dipende iti linaonna, dagiti wagas tapno ipatarus ti "pannakiruromen" ket mabalin a mainayon iti "ibabain" wenno "padaksen" wenno "pakaibabainan."

irurumen, ibabain

Ti kayat a sawen ti balikas nga "irurumen" ket ti panangaramid wenno panangibaga iti maysa a banag a saan a panangdayaw iti maysa a tao a pakaigapuan ti pannakaibabain.

Masapul nga agraem dagiti annak kadagiti nagannakda. No sumukir dagiti annak ket ibabainda dagiti nagannakda.
Saan a pinadayawan dagiti Israelita ni Yahweh idi nagdaydayawda kadagiti didiosen ken nagaramidda iti kinadakes.
Saan a pinadayawan dagiti Judio ni Jesus babaen ti panangibagada nga isuna ket naluganan ti demonio.

isaad, insaad

Ti dakdakamatenna ti balikas nga "isaad" wenno "insaad" ket iti pannakadutok ti maysa a tao tapno aramidenna ti maysa a trabaho.

Inpadto ni propeta Samuel a mangisaadto ni Ari Saulo iti kalalaingan nga agtutubo a lallaki iti Israel tapno agserbi a makigubat.
Insaad ni Moises iti tunggal maysa kadagiti sangapulo ket dua a tribu ti Israel iti maysa a paset iti daga ti Canaan tapno pagnaedanda.
Sigun iti linteg idiay Daan a Tulag, nalawag a naisaad dagiti tribu ti Israel tapno agserbida a kas papadi, pumipinta, kumakanta ken mangipatpatakder.
Mabalin daytoy nga ipatarus a kas "inted" wenno "dutokan" wenno "napili para iti trabaho nga." Dipende no kasano ti pannakausar ti linaonna.

isagut, pannakaisagut

Ti panangisagut ket ti panangilasin wenno panangipaay ti maysa a banag para iti napateg a panggep wenno pakausaran.

Nangisagut ni David ti balitokna ken pirakna iti Apo.
Ti sao a "pannakaisagut" ket masansan a dakamatenna ti naurnos a pasamak wenno seremonnia tapno ilasin ti maysa a banag para iti napateg a panggep.
Ti panangisagut iti altar ket karamanna ti panangidaton ti sakripisio iti Dios.
Indauloan ni Nehemias dagiti Israetita iti panangisagut ti pader ti Jerusalem idi natarimaanda daytoy. Daytoy a pasamak ket karaman ti panagyaman iti Apo a buyogan ti panagtugtog kadagiti alikamen a pangtugtog.

isuro, panangisuro

Dagiti balikas nga "isuro" ken "panangisuro" ket dakamatenna ti panangited iti maiyannurot a panangiturong no kasano nga aramiden ti maysa a banag wenno mangibaga kadagiti maiyannurot a bilbilin a pagtulnogan.

Idi inted ni Jesus dagiti tinapay ken lames kadagiti adalanna tapno ibunongda kadagiti tao, insurona ida no kasano ti aramidenda.
Ti balikas nga "insuro" ket mabalin met nga ipatarus a kas "imbaga" wenno "iturong."
Ti balikas a "dagiti panangisuro" ket mabalin nga ipatarus a kas "dagiti panangiturong" wenno "dagiti panangilawlawag."
No nausar a pangibasaran ken ni Yahweh, ti mabalin a kayatna a sawen ti "dagiti panangisuro" ket "dagiti bilin" wenno "dagiti paglintegan."

itan-ok

Kayat a sawen ti balikas nga "itan-ok" ket paasitgen ti imatang ti maysa a tao wenno maysa a banag tapno maam-ammo.

No mausar idiay Biblia, ti "itan-ok" ket kadawyan a dakdakamatenna iti panangitag-ay iti ari wenno ti Dios a mismo.
No intan-ok ti tao ti bagina, kayatna a sawen ket napalanguad isuna ken padpadasenna ti agpammarang a kapatgan. Ni Daniel a profeta, ket inladawanna ti ari iti maudi nga al-aldaw a mangitan-okto iti bagina iti tunggal maysa tapno idaydayaw isuna dagiti tattao.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dadduma a wagas a mangipatarus ti "itan-ok" ket mabalin a karaman iti, "ibaga no kasano kadakkel"

itanem, maitanem

Ti itanem ket panangikabil ti maysa a banag iti abut ti daga ken gaburan iti tapok.

Kadawyan ti balikas nga "itanem" ket dakdakamatenna ti panangikabil ti natay iti maysa nga abut wenno siled sa kaluban daytoy.
Iti naduma-duma a paset ti lubong, ti natay a tao ket maitanem babaen ti panangikabil ti bagina iti abut idiay daga ken magaburan iti daga. Sakbay a maitanem, kadawyan a maikabil iti maysa a naaramid a kasla kahon a kas iti lungon.
Idi tiempo ti Biblia, masansan a maitanem dagiti natay a tattao iti rukib wenno iti isu met laeng a lugar. Kalpasan a natay ni Jesus, nabalkot ti bagina iti lupot ket naikabil iti bato a pakaitaneman a naserraan iti dakkel a bato.
Insurat ni apostol Pablo a no nabautisaran dagiti namati ken ni Jesus, ipakpakitada a nakitanem ken nakipagungarda ken ni Cristo manipud iti ipapatay.

iwaragawag, panangiwaragawag

Ti panangiwaragawag ket isu ti panangipakaammo wenno panangipablaak iti maysa a banag iti kaaduan ti tao nga addaan kinatured.

Masansan iti Biblia, ti kayat a sawen ti "iwaragawag" ket ti panangipakaammo iti kaaduan ti tao iti maysa a banag nga imbilin ti Dios, wenno panangibaga kadagiti sabali ti maipanggep iti Dios ken no kasano ti kinaindaklanna.
Iti Baro a Tulag, inwaragawag dagiti apostol kadagiti adu a tattao ti naimbag a damag maipanggep ken Jesus kadagiti naduma-duma a siudad ken rehion.
Ti balikas nga "iwaragawag" ket mabalin nga aramaten para kadagiti linteg nga inaramid dagiti ari wenno ti panangpapanaw iti dakes iti wagas a makita ti kaaduan.
Dagiti sabali pay a wagas tapno ipatarus iti "iwaragawag" ket mabalin a karaman ti "ipakaammo" wenno "ikasaba iti kaaduan" wenno "ipablaak iti kaaduan."
Mabalin nga ipatarus ti "panangiwaragawag" a kas, "pakaammo" wenno "panangikasaba iti kaaduan."

iwaras, pannakaiwaras

Ti balikas nga "iwaras" ken "pannakaiwaras" ket dakamatenna dagiti tattao wenno banbanag nga naiwarawara iti nadumaduma nga lugar.

Idiay Baro a Tulag, daytoy nga balikas ket dakdakamatenna ti pannakaparigat dagiti Kristiano a kasapulan a pumanaw kadagiti pagtaenganda ken nagturongda kadagiti nadumaduma a luglugar.
Ti ragup iti sasao nga "ti pannakaiwaras" ket mabalin nga ipatarus a kas "dagiti namati iti nadumaduma nga lugar" wenno "dagiti tattao nga naiwara-wara."
Ti balikas nga "iwaras" ket mabalin nga ipatarus a kas "naibaon" wenno "naibaon iti adayo" wenno "naiwara."

Judaismo, relihion dagiti Judio

Nausar ti balikas a "Judaismo" ket naaramaten idi tiempo ti Baro a Tulag inggana iti agdama nga aldaw a dakamatenna ti relihion a nakairuaman dagiti Judio, dayta ket ti "relihion dagiti Judio."

Kabayatan ti tiempo ti Daan a Tulag, ti balikas a "Judaismo" ket saan pay a nausar.
Ngem ketdi, iti dayta a tiempo, ti relihion dagiti Judio (wenno dagiti Israelita) ket nadakamat a kas isu ti "relihion dagiti Judio."
Ti relihion dagiti Judio (Judaismo) ket karaman amin dagiti linlinteg ken pagannurotan idiay Daan a Tulag nga inted ti Dios kadagiti Israelita tapno pagtulnoganda. Karaman met dagiti sursuro ken dagiti kaugalian nga iti tunggal tiempo ket mainayaon iti relihion dagiti Judio.
No ipatarus ti balikas a "relihion dagiti Judio" ket mabalin a nausar idiay Daan ken Baro a Tulag. Ti balikas a "Judaismo" ket nausar laeng idiay Baro a Tulag agsipud ta dayta a balikas ket awan pay laeng idi.

kaadayu iti biblia

Dagiti sumaganad nga balikas ket kangrunaan a paset iti Biblia a kadawyan a nausar tapno rukoden iti kaadayu wenno ti kaatiddog iti maysa a banag.

Ti dakdakamaten iti kubiko ket ti kaatiddog iti takkiag ti maysa a tao, manipud iti siko agingga iti murdong ti kaatiddogan nga ramay.
Ti dakdakamaten iti "stadium" ("plural", "stadia") ket iti maysa a pagtatarayan nga agarup sangagasut walo pulo ket lima (185) a metro ti kaatiddogna. Naipatarus daytoy a sao iti dadduma nga daan a kopia iti Ilokano a kas "rukod iti kaadayu" isu a dakamatenna iti kalalainganna a kaatiddog iti lugar a pagay-ayaman.
Ti kaatiddog wenno dangan ti ima ket isu ti kaakaba ti ima ti tao no iyukradna ti ramayna.
Ti atiddog nga kubiko ket nausar laeng idiay Ezekiel 40-48. Isu ti kaatiddog ti kadawyan nga kubiko nga mainayon iti dangan.

^ Kaadayu ^ Pateg ^ Maysa a paset || kubiko | 46 | centimetros || stadia | 185 | metros II dangan | 23 | centimetros || "atiddog" a kubiko | 45 | centimetros |Kasano nga maipatarus ti maysa a paset iti rukod ti kaadayo wenno kaatiddog idiay Biblia; - Pagtalinaeden ti balikas idiay Biblia, i-letra ti sao iti wagas nga agpada iti wagas a maibalikas wenno nailetra idiay Biblia. [See Transliterate] - Ti napateg a rason no apay ngapagtalinaeden ti balikas idiay Biblia tapno ipakita nga pudno ti Biblia ken tapno aramaten dagiti tattao dagitoy a maysa a paset iti panangrukod iti dayta nga panawen. - No saan nga mabalin nga usaren ti balikas idiay Biblia, ngarud, ibaga ti agpadpada nga kaadayu wenno kaatiddog ti nainaganan iti maysa a paset iti rukod nga ammo. - Dagitoy a pamay-an ket mabalin nga ilaok iti us-usaren a balikas idiay Biblia ngem kabayatanna met ket ited ti pakadagupan a gatad idiay a texto wenno iti "note."

kaaruba, karuba

Kadawyan a dakdakkamatenna ti kaaruba ket ti maysa a tao nga agnanaed iti asideg. Mabalin pay a dakamaten daytoy a sapasap iti maysa a tao nga agnanaed iti kapada a purok wenno bunggoy iti tattao.

Iti maysa a singasing ti balikas a "kaaruba" ket ti tao a kadawyan a kayat a salakniban ken taripatoen a nasayaat gapu ta isuna ket paset iti kapada a purok.
Ti pangngarig iti Naimbag a Samaritano idiay Baro a Tulag, inusar ni Jesus ti balikas a "kaaruba" a pangiladawan, pangilawlawag a ti kayatna a sawen ket dagiti amin a tattao, uray pay ti maysa a tao a maibilang a kabusor.
Ti maudi nga innem kadagiti Sangapulo a Bilin ket naipamaysa iti panagayat iti sabali a tattao, nga isu ket, ayaten dagiti karubam.
No mabalbalin nasaysayaat nga ipatarus daytoy a narabaw a panakaibalikas iti sao wenno ragup ti sasao a kayatna a sawen ket "ti tao nga agnaed iti asideg."

kababain / pakababainan, nakababain

Ti balikas a "pakababainan" ket dakdakamatenna ti pannakapukaw ti dayaw ken respeto.

No nakaaramid ti tao ti maysa a basol, isu daytoy ti pakaigapuanna tapno agbalin isuna a kababain.
Nausar ti balikas a "nakababain" tapno iladawanna ti aramid a dakes wenno ti tao a nagaramid daytoy.
No maminsan, ti tao nga agar-aramid kadagiti naimbag a banbanag ket maibabain latta.
Kas pangarigan, idi napapatay ni Jesus idiay krus, daydiay ket nakababain a wagas ti pannakatay. Awan ti dakes nga inaramid ni Jesus tapno maibabain isuna.
Dagiti wagas ti panangipatarus ti "pakababainan / kababain" ket mabalin a karaman ti "irurumen."
Dagiti wagas ti panangipatarus ti "nakababain" ket mabalin a karaman ti "nairurumen."

kabagian, kabagian a lalaki

Ti "kabagian" ket ti tao nga agkadaraan. Ti ragup ti sasao nga "kabagian a lalaki" ket maipapan iti lalaki a kadaraan.

Ti "kabagian" wenno "kabagian a lalaki" ket dakamatenna iti asideg a kadaraan a kas iti nagannak, dagiti apong, wenno kakabsat, wenno dadduma pay nga adayo a kadaraan a kas iti ikit, uliteg, wenno kasinsin.
Iti lakay wenno daan nga Israel, no matay ti lalaki, ti kaasitgan nga kadaraan a lalaki ket manamnama nga asawaenna ti balo, mangaywan iti sanikuana ken agtawid iti nagan ti pamilia. Daytoy a kadaraan ket maawagan a "mangsubbot a kabagian a lalaki."

kabal, kabal a salaknib

Ti kabal ket maysa a piraso ti kalasag a maiyakkob iti barukong tapno masalakniban ti maysa a soldado kabayatan ti gubat. Isu met laeng ti nagan ti paset ti napateg nga aruaten nga ibad-ibado ti kangatoan a padi dagiti Israelita.

Us-usaren dagiti soldado dagiti kabal a mabalin a naaramid iti kayo, landok wenno lalat. Nairanta daytoy tapno lapdanna dagiti pana, dagiti gayang, wenno dagiti kampilan manipud iti pannakasugat ti barukong ti soldado.
Ti kabal nga ibad-ibado dagiti kangatoan a padi dagiti Israelita ket naaramid iti lupot ken adda nabalor a bato a naidekket ditoy. Ibado ti padi daytoy no madama nga ar-aramidenna ti pagrebbenganna iti Dios idiay Templo.

kabaliero

Idi tiempo ti Biblia, masansan a madakamat ti balikas a "kabaliero" nga isu dagiti lallaki nga agsakay kadagiti kabalio a mapan makigubat.

Naaramat dagiti kabalio a pangguyod kadagiti karwahe ken kariton.
No pay kasta, saan a pinagtalinaed dagiti tattao ti Israel dagiti adu a bilang dagiti kabaliero.
Mamatida a ti panagusar kadagiti kabalio iti panakigubat ket maysa a sursuro ti kinapagano a mangipakita la unay iti pannakabalin para iti panagballigi ken saan ketdi a ken ni Yahweh.

kabalio

Ti kabalio ket dakkel, ayup nga uppat ti sakana nga idi tiempo ti Biblia ket kaaduan a nausar para kadagiti trabaho iti talon ken pagsakayan dagiti tattao.

Dadduma kadagiti kabalio ket nausar a mangguyod kadagiti kariton wenno karwahe, kabayatan a dagiti sabali ket naaramat a pagsakayan ti maysa a kabaliero.
Masansan a maisuot kadagiti kabalio ti pasungo tapno maiturongda.
Iti Biblia, naibilang a napateg a tagikua dagiti kabalio ken pagrukodan iti kinabaknang, kangrunaan a makagapu ket ti panaka-usarda iti gubat. Kasla ken ni ari Solomon nga adda rinibribo a kabaliona.
Dagiti ayup a kaing-ingas ti kabalio ket dagiti asno.

kabsat a babai

Ti kabsat a babai ket ti maysa a babai nga addaan iti maymaysa a pudpudno a nagannak iti sabali a tao.

Idiay Baro a Tulag, ti ''kabsat a babai" ket nausar met a pangiladawan tapno dakamatenna ti pada a namati ken Jesu-Cristo a babai.
No maminsan ti ragup ti sasao a, "dagiti kabsat a lalaki ken kabsat a babai" ket nausar tapno dakamaenna dagiti amin a namati ken ni Cristo, agpada a lallaki ken babbai.
Idiay libro iti Daan a Tulag nga Ti kanta ni Solomon, ti "kabsat a babai" ket dakamatenna ti agay-ayat wenno asawa.

Dagiti Sinangasing iti Panangipatarus

Nasaysayaat no ipatarus daytoy a balikas nga agusar iti literal nga sao iti pangpanggepen a pagsasao tapno dakamaten iti gagangay wenno pudpudno a kabsat a babai, no laketdi saan a mangted iti saan a nasayaat a kaipapananna.
Dadduma a wagas tapno ipatarus daytoy ket pakairmanan iti, "kabsat a babai ken ni Cristo" wenno"kabsat a babai iti naispirituan" wenno "dagiti babbai a mamati ken ni Jesus" wenno "kapada a namati a babbai."
No mabalin, nasaysayaat no agusar iti balikas a para iti familia.
No ti pagsasao ket adda iti para iti babai a naaramid para iti "namati," daytoy ket mabalin a wagas tapno ipatarus daytoy a balikas.
No dakamaten ti maipapan iti agay-ayat wenno asawa a babai, daytoy ket mabalin nga ipatarus nga usaren iti para iti babai iti "maysa nga ay-ayaten" wenno "maysa nga ipatpateg."

kabusor, kalaban

Ti kabusor ket ti tao wenno grupo a mangsuppiat iti maysa a tao wenno maysa a banag.

Ti kabusor ket mabalin nga ti tao a mangpadas a mangsuppiat wenno mangdangran kenka.
Mabalin a maawagan a "kabusor" ti maysa a nasion no kalabannna iti sabali a nasion.
Idiay Biblia, ti diablo ket nadakamat a kas "kabusor" wenno "kalaban."
Maipatarus ti kabusor a kas "kabalubal" wenno "kalaban," ngem maisingasing daytoy a kas napigsa a klase iti panangsuppiat.

kadua

Dakdakamaten ti balikas a "kadua" ti tao a makikuyog iti maysa a tao wenno nainayon ti maysa a tao kas iti panaggayyem wenno panagasawa.

Dagiti agkakadua ket aglasat kadagiti kapadasan, agbibinningay iti makan ken agsinnuportar ken agpinnabileg iti maysa ken maysa.
Mabalin nga ipatarus daytoy nga addaan ti sao wenno ragup ti sasao a ti kayatna a sawen ket, "gayyem" wenno "kadua nga agdaldaliasat" wenno "tao a tumultulong."

kalapati, pagaw

Dagiti kalapati ken pagaw ket babassit a maris-dapo ken maris-daga a bil-billit nga addaan iti agpapada a kababalin. Ti kalapati ket masansan a napusiaw ti marisna, a nganngani pumuraw.

Sumagmamano a pagsasao ket addaan kadagiti dua a nagduma a panagan para kadakuada, kabayatan a ti dadduma ket agusar ti agpada a nagan para kadakuada.
Nausar dagiti kalapati ken pagaw a kas daton iti Dios, nangruna kadagiti tattao a saan a makabael a gumatang ti dakdakkel nga ayup.
Kalapati ti nangiyeg iti bulong ti olibo ken Noe idi bimmaba ti layus.
No maminsan ti kalapati ket isimbolona ti kinadalus, kina-inosente, ken kapia.
No ti kalapati wenno pagaw ket saan nga am-ammo iti lugar a pagpatpatarusan, mabalin nga ipatarus daytoy a kas "bassit a billit nga maris-dapo ken maris-daga ket maawagan a kalapati" wenno "ti bassit a billit a maris-dapo wenno maris-daga, a kapada iti (nagan ti billit dita a lugar)."
Ti bersikulo a nagusar ti agpada a nagan, kas pangarigan ti maipapan iti panangiyeg iti kalapati wenno pagaw a kas daton, masapul nga agusar ti dua a nagduma a sasao para iti bil-billit, no mabalin.

kalasag

Ti dakdakamatenna ti balikas a "kalasag" ket ti ar-aramaten ti maysa a soldado iti pannakigubat ken salaknib ti bagina manipud iti panangraut ti kabusor.

Dagiti paset ti kalasag ti soldado ket ti helmet, ti salaknib, ti kabal, dagiti akkub ti saka, ken ti kampilan.
Inyarig ni apostol Pablo ti napisikalan a kalasag iti naespirituan a kalasag nga inted ti Dios kadagiti namati tapno mangtulong kadakuada a makiranget iti naespirituan a pannakigubat.
Ti kalasag ti Dios tapno labananna ni Satanas ket ti kinapudno, ti kinalinteg, ti ebanghelio iti kapia, ti pammati, ti pannakaisalakan, ken ti Espiritu Santo.

kalasag

Ti kalasag ket banag nga iggaman ti soldado iti gubat tapno mangsalaknib kenkuana manipud kadagiti agtaytayab a bala ti pana ken kadagiti dadduma pay a wagas ti panangdarup dagiti kabusor. Ti ikalasag ti siasinoman ket ti panangsalaknib iti dayta a tao manipud iti pakaranggasanna.

Ti kalasag ket mabalin a nagduduma ti sukogna, ngem masansan a nagtimbukel wenno maratimbukel.
Naaramid dagitoy babaen kadagiti natibker nga aruaten a kas iti lalat ti ayup, kayo, wenno landok a sarepda no matudok iti espada wenno bala ti pana.
Us-usaren dagitoy a kas pangngarig, ti Biblia ket dakamatenna ti Dios a kas mangsalaknib a kalasag para kadagiti tattaona.
Sinarita met ni Pablo ti maipanggep iti "kalasag ti pammati" a mangsalaknib kadagiti namati manipud kadagiti naispirituan a panangdarup ni Satanas.

kalding, urbon

Ti kalding ket maysa a katamtaman ti kadakkelna, ayup nga uppat ti sakana, nga adda pakaipadaanna iti karnero ken kangrunaan a mataraken gapu iti gatas ken karnena. Maawagan nga "urbon" ti ubing a kalding.

Kasla iti karnero, dagiti kalding ket ayup a napateg iti panangidaton, kangrunaan iti fiesta ti Ilalabas.
Uray adda nagpadaan ti kalding ken karnero, adda met dagiti nalawag a nagdumaanda:
Ti kalding ket addaan iti nangisit a nakersang a dutdot, ngem ti karnero ket addaan iti nalammuyot a dutdot.
Ti ipos ti kalding ket nakatakder, ngem ti karnero ket nakauy-oy.
Nausisa dagiti kalding ken saan nga agtalinaed iti bunggoy ket saan a sumurot iti agay-aywan, ngem ti karnero kayatna ti agtalinaed iti ayan dagiti arban ken sumurot iti mangipaspastor kadakuada.
Idi tiempo ti Biblia, ti kalding ti kangrunaan a paggapuan iti gatas idiay Israel.
Dagiti lalat ti kalding ket nausar para iti akkob ti abong-abong ken pagikabilan ti arak.
Iti Daan ken Baro a Tulag, dagiti kalding ti nausar a kas simbolo para iti saan a nalinteg a tattao, nalabit a gapu iti mabalin nga pannakaiyaw-awanda manipud iti mangay-aywan kadakuada.
Inaramat met dagiti Israelita iti kalding a kas simbolo a mangaw-awit iti basol. No maidaton ti maysa a kalding, iparabaw ti padi ti imana iti maysa pay a sibibbiag a kalding ket maibulos daytoy idiay disierto a kas simbolo nga isu ti nangawit kadagiti basol dagiti tattao.

kamaten, nakamatan

Ti balikas nga "kamaten" ket ti pannakagun-od ti turay iti maysa a tao wenno maysa a banag. Kadaywan a pakairamananna daytoy ti kapanunotan iti pananggun-od ti maysa a banag kalpasan a daytoy ket kinarkarigatan.

Ti balikas a "nakamatan" ket panangyebkas iti nalpas nga inaramid.
Idi "nakamatan" dagiti bunggoy ti soldado ti kabusor, kayat a sawen daytoy ket inabakda daytan a kabusor iti gubat.
No ti aganup ket makamatanna ti anupenna, kayatna a sawen daytoy nga ituloyna a biruken ken tiliwen ti ayup a makanna.
No ti lunod ket "nakamatanna" ti siasinoman, kayatna a sawen daytoy a no aniaman nga naibagan iti dayta a lunod ket mapasamak iti dayta a tao.
Dipende iti linaonna, ti "kamaten" ket mabalin nga ipatarus a kas "parmeken" wenno "tiliwen" wenno "abaken" wenno "nakamatan iti."
Ti nalpas nga inaramiden nga, "nakamatan" ket mabalin nga ipatarus a kas, "naparmek" wenno "naabak" wenno "natiliw iti" wenno "immay iti sibay ti."

Kamelio

Ti kamelio ket dakkel, uppat ti sakana nga addaan iti maysa wenno dua a bungkurog iti bukotna.

Idi tiempo ti Biblia, ti kamelio ket ti kadakkelan nga ayup a masarakan iti Israel ken ti aglawlaw dagiti rehion.
Kangrunaan a nausar ti kamelio a mangawit kadagiti tattao ken kadagiti awitda.
Inusar dagit dadduma a bunggoy ti tattao ti kamelio para iti makan, ngem saan a kadagiti Israelita gapu ta kinuna ti Dios a ti kamelio ket saan a nalinis ken saan a mabalin a kanen.
Napateg ti kamelio gapu ta napartakda a magna iti kadaratan ken agbiagda uray no awan makan ken danum iti sumagmamano a lawas.

kameng

Ti balikas a "kameng" ket dakdakamatenna ti maysa a paset iti agduduma a bagi wenno bunggoy.

Iladawan ti Baro a Tulag dagiti Kristiano a kas "kamkameng" iti Bagi ni Cristo. Dagiti namati ken ni Cristo ket maibilang ti bunggoy a naaramid ti adu a kamkameng.
Ni Jesu-Cristo ti "ulo" iti Bagi ken tunggal maysa a namati ket maaramat a kas kamkameng iti Bagi. Ikkan ti Espiritu Santo ti tunggal kameng iti bagi ti napateg nga akem iti entero a bagi tapno maaramat a nasayaat.
Tunggal maysa a rumaman kadagiti bunggoy a kas iti Mammagbaga a Judio ken kadagiti Pariseo ket naawagan met laeng a "kamkameng" dagitoy nga bunggoy.

kampilan

Ti kampilan ket patad a natademan a metal nga armas a maar-aramat a pangputed wenno pangtagbat. Addaan daytoy iti iggaman ken atiddog, natiradan a tadem nga addaan iti natadem a pangtagbat iti igid.

Ti tadem ti kampilan idi un-unana a panawen ket agarup innem a pulo inggana siyam a pulo ket maysa a sentimetro ti kaatiddogna.
Dagiti dadduma a kampilan ket addaan iti dua nga igid a natademan ket maaw-awagan dagitoy iti "dua ti tademna" a kampilan.
Dagiti adalan ni Jesus ket addaan kadagiti kampilan ket pinanggepda nga usaren dagitoy a mangilaban kadagiti bagida. Inusar ni Pedro ti kampilanna a nangpingas iti lapayag ti adipen ti kangatoan a papadi.
Agpada da Juan a Mammuniag ken apostol a Santiago a naputedan iti ulo babaen kadagiti kampilan.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti kampilan ket maus-usar a panangiarig iti sasao ti Dios. Dagiti sursuro ti Dios idiay Biblia ket ipakaammona dagiti panpanunoten ti tattao ken (kumbinsarenna) dagitoy iti basolda. Iti kapadana a wagas, ti kampilan ket makatagbat iti nauneg, a mangited iti ut-ot.
Ti maysa a wagas a panangipatarus iti panangaramat iti daytoy a panangiladawan ket "ti sasao ti Dios ket kasla kampilan, a makatagbat iti nauneg ken mangipakita iti basol."
Maysa pay a panangiladawan iti daytoy a balikas ket adda idiay libro iti Salmo nga iti dila wenno sao iti tao ket naiyarig iti kampilan, a makasugat iti tattao. Daytoy ket mabalin a maipatarus a, "ti dila ket kasla kampilan a makasugat iti maysa a tao."
No iti kampilan ket saan nga am-ammo iti kulturayo, daytoy a sao ket mabalin nga ipatarus iti nagan ti sabali pay nga atiddog a natademan nga armas a maararamat a pangputed wenno pangtagbat.
Ti kampilan ket mabalin pay nga iladawan a kas "natadem nga igam" wenno "atiddog nga kutsilyo." Kadagiti dadduma a panangipatarus ket iramanda iti ladawan ti kampilan.

kandelero

Idiay Biblia, ti balikas a "kandelero" ket sapasap a dakamatenna ti naaramid a kayo wenno landok a pagikkan iti pagsilawan tapno makaited iti lawag iti siled.

Ti naisangsangayan a balitok a pagsilawan a naaramid para iti templo ket addaan iti pito nga pagikkan kadagiti pagsilawan.
Ti pagsilawan idi tiempo ti Biblia ket kadaywan a mallukong a banga iti lana wenno taba, nga addaan pabilo a pasgedan tapno agapuy ket mangted ti lawag.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Daytoy a balikas ket mabalin nga ipatarus a kas, "pagbatayan ti pagsilawan" wenno "naaramid tapno mangtengngel iti pagsilawan" wenno "mangtengngel iti pagsilawan."
Para iti kandelero ti templo, maipatarus daytoy a kas, "kandelero iti pito nga pagsilawan" wenno "balitok a pagbatayan nga addaan pito nga pagsilawan."
Mabalin a makatulong no iraman nga ikabil iti naipatarus a Biblia iti ladawan wenno litrato a pinintaan iti tunggal kita ti pagsilawan.

kapia, nakapia

Ti kapia ket isu ti kaawan iti aniaman nga saan a pagkikinnaawatan wenno riribuk, buteng, wenno mangbutbuteng.

Ti kapia ket mabalin a dakamatenna ti wayawaya manipud iti gubat a nagbaetan iti bunggoy dagiti tattao.
Ti panakikapia kadagiti bunggoy dagiti tattao ket ti pangisardeng iti pannaki-apa kadakuada.
Ti kapia ket dakamatenna iti nasayaat a panagkikinnaawatan wenno panagkakadua iti nagbabaetan dagiti tattao wenno nagbaetan dagiti tattao ken iti Dios.
Ti bukod a kapia ket dakamatenna iti simbeng iti panunot nga awan iti danag wenno buteng.

kapuonan ti puli wenno dagiti Am-amma

Ti balikas nga "kapuonan ti puli wenno dagiti Am-amma" idiay Daan aTulag ket dakamatenna dagiti amma a nangbangon kadagiti Judio a tattao, kangrunaanda Abraham, Isaac ken Jacob.

Mabalin met a dakamatenna dagiti sangapulo ket dua nga anak ni Jacob a nagbalin nga dagiti sangapulo ket dua (12) a kapuonan ti puli wenno dagiti Am-amma iti sangapulo ket dua (12) a tribu ti Israel.
Ti balikas a "kapuonan ti puli wenno dagiti Am-amma" ket adda kapada a kayat a sawen ti "nagtaudan" ngem nalawlawag ti pannakadakamatna iti mabigbigbig a mangidadaulo a kapuonan iti bunggoy dagiti tattao.

kaputotan

Ti kaputotan ket ti tao a kadaraan ti maysa a tao no sukimaten iti napalabas a pakaistoriaan.

Kas pagarigan, ni Abraham ket kaputotan ni Noe.
Dagiti kaputotan ti maysa a tao ket dagiti annakna, apokona, apoko ti tumeng ken dadduma pay.

kari, pammatalged

Ti kayatna a sawen ti kari wenno agaramid ti kari ket ti pormal ken napasnek a panagsapata nga aramiden ti aniaman wenno panangited ti dadduma a banag.

Idiay Daan a Tulag, dagiti opisial iti Israel ket nagkari nga agbalinda a napudno ken ni Ari David.
Ti balikas nga "kari" ket dakamatenna met ti maysa a banag a kas pammatalged wenno sapata a mabayadan ti utang.
Dayta a banag a naited a kas pammatalged ket maisublinto iti akinkukua no ti kari ket maipatungpal.

karnero, kalakian a karnero, kabaian a karnero

Ti karnero ket katamtaman ti kadakkelna nga ayup nga addaan uppat a saka ken napuskol ken kulot-kulot a dutdot iti sibubukel a bagina. Ti lalaki a karnero ket maawagan iti kalakian. Ti babai a karnero ket maawagan met a kabaian.

Masansan nga usaren dagiti Israelita dagiti karnero a kas daton, nangnangruna dagiti kalakian ken dagiti urbon a karnero.
Kanen dagiti tattao ti karne dagiti karnero ken aramatenda ti dutdotna tapno agbalin a luplupot ken nadumaduma a banbanag.
Dagiti karnero ket matalek unay, nakapuy ken managbabain. Nalakada a maaw-awis nga agtawataw iti adayo. Masapulda ti pastor tapno mangidalan kadakuada iti umno a papananda, mangsalaknib kadakuada, ken mangipaay iti makan, danum, ken pagnaedanda.
Iti Biblia, dagiti tattao ket maiyarig kadagiti karnero a ti Dios ti mangipaspastor kadakuada.

karwah

Idi un-unana a tiempo, ti karwahe ket nalag-an a karison, nga addaan dua a dalig a guyguyoden dagiti kabalyo.

Dagiti tattao ket mabalin a nakatugaw wenno nakatakder idiay karwahe, maus-usar dagitoy iti pannakigubat wenno iti panagdalyasat.
Iti gubat, iti armada nga addaan ti karwahe ket addaan ti dakkel a bentahe iti kinapartak ken kinalisto ngem kadagiti armada nga awan ti karwahena.

kasaba

Ti panagsao kadagiti bunggoy dagiti tattao, panangisuro kadakuada maipapan iti Dios ken panangallukoy tapno agtulnogda kenkuana.

Kadawyan a ti panagkasaba ket aramiden ti maysa a tao iti dakkel a bunggoy dagiti tattao.
Ti "panagkasaba" ken "panangisuro" ket agkaingas ngem saan nga agpada. Ti "panagkasaba" ket maipapan iti panangiwaragawag iti adu a tattao ti naispiritoan a banag wenno ti kinapudno ken mangallukoy kadagiti tao nga sumungbat. Ti "panangisuro" ket iyunay-unayna ti adal nga mangted ti pannakaammo wenno kinalaing kadagiti aggad-adal.
Ni Juan a Mamunniag, ni Jesus, ken dagiti apostol ket masansan nga agkasabada kadagiti tattao a masapul nga agbabawida ket sumrekda iti pagarian ti Dios.

kasla, kapada, kaasping

Dagiti tattao wenno banbanag nga "kapada" iti tunggal maysa ket adda dagiti banbanag nga pagpadaan iti tunggal maysa.

No " kapada" ti maysa a banag kayatna nga sawen kasla pagpadaanda, nga agbingay iti (kababalin)kita,klase(qualities) nga nagpadaan.
Pinarsua ti Dios iti tao a kaas-aspingna, isu iti" ladawanna" ken addaan iti kababalin(qualities) wenno (characteristic) nga "agpada," isu dayta ti maiyasping iti Dios.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti ragup dagiti sasao nga "iti kapada iti ipapatayna" ket mabalin nga ipatarus a kas, "pannakibingay iti kapadasan iti ipapatayna" wenno "kasla mapadpadasan ti ipapatayna."
Ti ragup dagiti sasao "iti kas kaasping iti lasag a managbasol" ket mabalin a maipatarus a kas "kapada iti tao nga managbasol" wenno "kas kinatao." Siguraduen nga ti pannakaipatarus daytoy nga ragup dagiti sasao ket saanna nga kayat a sawen a maipada nga ni Jesus ket managbasol.
Ti panangiyebkas "ti kas kaasping iti ladawan ti matay wenno mapukaw a tattao, dagiti tumatayab, dagiti uppat iti sakana nga ayup, ken dagiti agkaradap a banbanag" ket mabalin nga ipatarus a kas "dagiti didiosen nga naaramid a kasla kadagiti mapukaw wenno matay a tattao, wenno dagiti ayup, a kas kadagiti tumatayab, ken dagiti agkarkarayam wenno aguy-uyas."

kaubasan

Ti kaubasan ket minuyungan, wenno pagmulaan, a dagiti lanut ti ubas ket dumakkel ken dagiti ubas ket nataripatuda.

Kasapulan ti kasta unay a panagtrabaho tapno agmula ken taripatuen ti kaubasan.
Ti kaubasan ket masansan nga addaan iti bakud ti aglawlawna tapno masalakniban ti bunga manipud kadagiti agtatakaw ken kadagiti ayup.
Impadis ti Dios dagiti tattao iti Israel iti kaubasan nga inaywananna iti kasta unay, ngem saan daytoy a nagpataud iti naimbag a bunga.
Ti kaubasan ket mabalin nga ipatarus a kas, "minuyungan ti lanut" wenno, "pagmulaan iti ubas."

kawes

Ti kawes ket maysa a kagay nga addaan atiddog a manggasna a mabalin nga isuot dagiti a lallaki ken babbai. Agpada daytoy iti bado nga amerikana.

Dagitoy a kawes ket silulukat ti sanguna ken adda ti maitali a kas singdan wenno barikes.
Mabalin a dagitoy ket atiddog wenno ababa iti kinaatiddogna.
Dagitoy a lila a kawes ti isusuot dagiti ari a kas pakailasinan iti kinaari, kinabaknangda ken kinangato ti dayawda.

kawes, ikawes, badu, baduan

No nausar a pangiladawan idiay Biblia, ti kayat a sawen ti "ikawes ti" ket ti pannangted wenno panangikabil iti maysa a banag. Ti kayat a sawen ti "kawesan" ti maysa a bagi iti maysa a banag ket ti panangbiruk tapno maaddaan iti maysa a kababalin.

Iti kasta met laeng a wagas, dayta a pagan-anay ket mausar iti akinruar ken makita ti amin, no dakayo ket "nakawesan" babaen iti maysa napintas a kababalin, mabalin a makita dagiti sabali dayta. Ti kayatna a sawen ti "panangikawes iti kinaimbag" ket ti panangpalubos kadagiti tignaymo a mailasin babaen iti kinaimbag a nalaka a makita ti tunggal maysa.
Tapno "makawesan iti pannakabalin manipud iti ngato" kayatna a sawen ket maaddaan iti pannakabalin a maited kadakayo.
Daytoy a balikas ket naaramat pay tapno maiyebkas dagiti saan a nasayaat a kapadasan, a kas iti "nakawesan iti pakaibabainan" wenno "nakawesan iti nakaru a buteng."

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

No mabalin, nasaysayaat a pagtalinaeden ti literal a "figure of specch" ti "kawesam ti bagim iti." Sabali pay a wagas tapno ipatarus daytoy ket mabalin nga "ikabil ti" no ti dakdakamatenna daytoy ket ti panangikabil iti bado.
No saanna a maited ti umiso a kaipapananna, dagiti sabali a wagas tapno ipatarus ti "kawesan ti" ket mabalin nga "ipakpakita" wenno "ibunannag" wenno "napnoan iti" wenno "addaan kababalin a."
Ti balikas a "kawesam ti bagim iti" ket mabalin met nga ipatarus a kas "akkobam ti bagim iti" wenno "agtignay iti umno a wagas a maipakita ti."

kerubim, kerub

Ti dakdakamatenna ti balikas a "kerub" ken iti "plural form" na a "kerubim" ket iti naisangsangayan a kita iti nainlangitan a nabbiag, a pinarsua ti Dios. Ti Biblia ket iladladawanna ti kerubim nga addaan iti payyak ken iti apuy.

Ipasimudaag ti kerubim ti gloria ken pannakabalin iti Dios ket isuda dagiti mangay-aywan kadagiti nasantuan a banbanag.
Kalpasan a nagbasol da Adan ken Eva, nangikabil ti Dios ti kerubim nga addaan iti dumardarang a kampilan idiay makindaya ti minoyungan ti Eden tapno saandanto makaapan dagiti tattao idiay kayu ti biag.
Binilin ti Dios dagiti Israelita nga agkitikitda ti dua a kerubim a nagsinnango, nga agsinnagid dagiti payyakda, idiay ngato ti akkob ti pakapakawanan iti lakasa iti tulag.
Imbagana pay kadakuada nga aglagada iti ladawan dagiti kerubim idiay kurtina ti tabernakulo.
Iti dadduma a kasuratan, dagitoy a parsua ket mailadawan met nga addaan ti uppat a rupana: iti lalaki, iti leon, iti bulog a baka, ken ti agila.
Ibagada no maminsan a ti kerubim ket anghel, ngem saan nga impalawag ti Biblia dayta.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti balikas a "kerubim" ket mabalin nga ipatarus a kas "dagiti parsua nga addaan iti payyak" wenno "dagiti mangay-aywan nga adda payyakna" wenno "dagiti naispirituan a mangay-aywan nga adda payyakna" wenno "nasantoan a mangay-aywan nga adda payyakna."
Siguraduen nga ti pannaka-ipatarus iti daytoy a balikas ket naiduma manipud iti pannaka-ipatarus iti "anghel."
Ibilangyo pay no kasano a naipatarus wenno naisurat daytoy iti patarus ti Biblia iti lokal wenno nasional a pagsasao.

ketong, tao nga agketong, kinetong

Iti Biblia, "ti ketong" ket nausar a balikas kadagiti adu a nadumaduma nga saksakit iti kudil. No ti tao ket addaan iti kastoy a kita ti sakit, maibilang isuna a saan a nadalus.

Ti "tao nga agketong" ket isu ti adda ketongna.
Ti balikas a "kinetong" ket sao a mangiladladwan iti tao wenno paset iti bagi nga napakaruan wenno nagramaram iti ketong.
Idi panawen ti Biblia, ti agketong ket maisina manipud kadagiti sabali a tattao idiay lugar a ruar iti ili wenno pagkampoan.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Iti Biblia, ti balikas a "ketong" ket mabalin nga ipatarus a kas "sakit iti kudil" wenno "nakaal-alinget a sakit iti kudil."
Dagiti wagas ti panangipatarus iti "kinetong" ket mabalin nga inayon dagiti, "napnoan iti ketong" wenno "nagramaram a sakit iti kudil" wenno "kudil a nabalkot kadagiti gaddil."

kinalatak, nalatak

Ti balikas a "kinalatak" ket dakdakamatenna iti maipapan ti panagbalin a nalatak ken addaan ti madayaw a reputasyon.

Dakdakamaten ti "kinalatak" ti naimbag a damag nga isu ti nalatak iti amin a kaatiddugan a panawen iti tiempo.
Ti "nalatak" a tao ket isu iti mabigbigbig ken addaan iti nangato a panagraem.
Ti siudad a "nalatak" ket masansan a mabigbigbig gapu iti kinabaknang ken kinarang-ay.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti balikas a "kinalatak" ket mabalin pay a maipatarus a kas, "dayaw" wenno "panangipateg a maikari a dayawen."
Ti balikas a "nalatak" ket mabalin met a maipatarus a kas, "mabigbigbig ken addaan iti nangato a dayaw" wenno "addaan iti kasayaatan a reputasyon."
Iti pagsasao a, "Koma iti nagan ti Apo ket agbalin a nalatak iti Israel" ket mabalin nga ipatarus a kas, "Koma ti nagan ti Apo ket mabigbigbig ken maidayaw babaen kadagiti tattao iti Israel."
Ti ragup ti sasao a "lalaki a nalatak" ket mabalin met nga ipatarus a kas, "lalaki a mabigbigbig maipapan iti kinaturedda" wenno "nalaing a mannakigubat" wenno "lallaki a nangato iti panangraem."
Ti panangisao nga "iti kinalatakmo nga aganus babaen iti amin a kaputotan" mabalin nga ipatarus ti pagsasao a kas "iti amin a tawtawen dagiti tattao ket mangngegandanto maipapan no kasano iti kinadakkelmo" wenno "iti kinataknengmo ket makita ken mangngegan babaen kadagiti tattao iti tunggal kaputotan."

kinamananggagamud, manggagamud, panagan-anito

Ti "kinamananggagamud" wenno "panagan-anito" ket dakdakamatenna iti panagusar iti salamangka, nga iramanna iti panagaramid kadagiti nabileg a banag babaen iti tulong dagiti dakes nga espiritu. Ti "manggagamud" ket maysa a tao nga agararamid iti nabibileg ken nakaskasdaaw a banbanag.

Ti panagusar ti salamangka ken kinamananggagamud ket mabalin nga iramanna dagiti makapasayaat a banbanag (kas iti panangagas ti maysa a tao), wenno makadadael a banbanag (kas iti panangikabil iti lunod iti maysa a tao). Ngem amin a kita ti kinamananggagamud ket dakes, gapu ta us-usarenda ti bileg iti dakes nga espiritu.
Idiay Biblia, imbaga ti Dios a ti panagusar iti kinamananggagamud ket dakes a kas iti dadduma a nakabutbuteng a basbasol (kas iti panakikamalala, panagrukbab kadagiti didiosen, ken panangidatun ti ubing).
Ti balikas a "kinamananggagamud" ken "panagan-anito" ket mabalin met nga ipatarus a kas, "pannakabalin ti dakes nga espiritu" wenno "panangilunod babaen ti salamangka."
Ti balikas a "manggagamud" ket mabalin nga ipatarus iti maysa a sao wenno ragup ti sasao a ti kayatna a sawen ket, "agtrabtrabaho iti panangsalamangka" wenno "dagiti tattao a mangilunod babaen kadagiti salamangka" wenno "tattao nga agararamid iti nakaskasdaaw babaen iti panakabalin ti dakes nga espiritu."
Laglagipen a ti "kinamananggagamud" ket adda sabali a kayatna a sawen ngem ti balikas a "panagbuyun" a nadakamat a panagpadas a makisao iti naispirituan a lubong. Ti panagbuyun ket maysa kadagiti dakes nga aramid a saan nga ipalubos iti Dios.

kinatarnaw

Ti balikas a "kinatarnaw" ket dakdakamatenna ti panagbalin a napudno, a nabuyogan ti naimbag a kababalin iti kapanunotan ken galad, uray no awan ti mangpalpaliiw.

Adda dagiti tao idiay Biblia, a kas kada Jose ken Daniel, ket nangipakita iti kinatarnaw idi pinagkedkedanda ti panagaramid iti dakes ngem ketdi pinilida ti nagtulnog iti Dios.
Ibagbaga ti Libro dagiti Proverbio a nasaysayaat ti agbalin a nakurapay nga addaan kinatarnaw ngem ti agbalin a nabaknang nga addaan nadadael a galgalad.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti balikas a "kinatarnaw" ket mabalin met nga ipatarus a kas "kinapudno" wenno "kinalinteg a kababalin" wenno "panagsingsingpet a napudno"

kita

Ti balikas a "kita" ket dakamatenna dagiti bunggoy wenno pagtitipunen dagiti banbanag a nagkakadua babaen iti nabingay a kababalin.

Idiay Biblia, daytoy a balikas ket kangrunaan a nausar tapno dakamatenna dagiti nagduduma a nagtitipunan dagiti mula ken dagiti ayup nga inaramid ti Dios idi pinarsuana iti lubong.
Masansan nga adda iti nagduduma a saan nga nagpadaan wenno klase iti uneg ti "kita." Kas pangarigan, dagiti kabalyo, dagiti zebra, ken dagiti asno ket agpadpada a "kita," ngem agduduma a pamilia iti animal.
Ti kangrunaan a banag a pangilasinan manipud iti tunggal maysa, ti "kita" a kas naisina a bunggoy ket masapul nga ti kameng iti grupo nga makaaramid iti agpada a "kita."

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Mabalin nga ipatarus daytoy a balikas a kas, "klase" wenno "ipada ti kita" wenno "bunggoy" wenno "kategoria."
Ti sao nga "klase" ket saan a husto iti pannakaipatarus iti daytoy a balikas, agsipud ta iti "kita" ket nalawlawa kategoria nga addaan sumagmamano iti klase.

[laglagipen: Daytoy a balikas ket saan nga sao a nainaig iti kindness(kinamanangngaasi).]

komandante

Ti komandante ket maysa a pangulo ti armada a mangbilin ken ti makinresponsibilidad kadagiti soldado.

Iti Daan aTulag ket addaan pagibasaran kadagiti sangapulo a ribu ket sangagasut ken riniribu a buyot. Mabilbilinda sigun kadagiti kabaelanda.
Idi rinaut ken dinangranda ni apostol Pablo idiay Jerusalem, bimmallaet ti komandante dagiti soldado tapno lappedanna dagiti tattao.
No nalawag a ti linaonna a daytoy ket komandante iti armada, mabalin a mausar ti sapasap a balikas a "pangulo." Kas pangarigan, idi naawagan nga "komandante" dagiti bunggoy ti anghel ni Yahweh, daytoy ket mabalin nga ipatarus a kas "pangulo."
Dagiti mabalin a panangipatarus ket karamanna ti, "kapitan" wenno "opisial" wenno "mangimatmaton."

konseho

Ti konseho ket bunggoy dagiti tattao nga aguummong tapno agtutungtong, mangted ti pammagbaga ken agaramid kadagiti desision maipapan kadagiti napateg a banbanag.

Ti konseho ket kadawyan a nabukel iti opisial ken agnanayon a wagas para iti nalawag a panggep, kas ti panagaramid kadagiti desision maipapan kadagiti banbanag iti linteg.
Ti kapapatgan a konseho dagiti Judio ket mabigbig met a kas Sanhedrin. Ti Sanhedrin ket addaan ti pitopulo a kamkameng, a karamanna dagiti mangidadaulo a Judio a kas kadagiti panguloen a papadi, dagiti panglakayen, dagiti eskriba, dagiti Pariseo ken dagiti Saduseo.
Naipan ni Pablo ti sangoanan dagiti konseho ti Roma idi tiniliwda isuna gapu ta agisursuro iti ebanghelio.
Dipende iti linaonna, ti sao nga "konseho" ket mabalin met nga ipatarus a kas "nainkalintegan a panagtitipon" wenno "maipapan iti politika a panagtitipon."
Ti kayat a sawen ti kaadda "idiay konseho" ket iti kaadda iti naisangsangayan a panagtataripnong tapno desisionan dagiti banbanag.
Laglagipen a ti kayat a sawen ti sao a "bagbaggaan" ket pammagbaga wenno kinasirib wenno kapanunotan. Iti dadduma a linaonna ti kayatna a sawen ket agpada la unay iti "konseho" nangnangruna no dakamatenna ti conseho ti Dios.

korona, koronaan

Ti korona ket naarkosan, nagbukel nga maikabil ti rabaw iti ulo dagiti agtuturay a kas kadagiti ari ken dagiti reyna. Ti kayat a sawen ti balikas a "koronaan" ket iti panangikabil ti korona iti ulo ti maysa a tao: ti panangiladawan a kayatna a sawen ket "padayawan."

Dagiti korona ket kadawyan a naaramid iti balitok wenno pirak, ken naikkan ti napapateg a batbato a kas kadagiti esmeralda ken dagiti rubi.
Naigagara ti korona a kas simbolo ti pannakabalin ken kinabaknang ti ari.
Kasupadina, ti korona a naaramid babaen iti sangsanga iti siit, nga inkabil dagiti soldado ti Roma iti ulo ni Jesus idi nilalaisda ken dinangdangranda isuna.
Idi un-unana a tiempo, dagiti nangabak iti salisal ket magungunaan ti korona nga naaramid iti sanga ti olibo. Nadakamat ni apostol Pablo daytoy iti maikadua a suratna ken ni Timoteo.
Nausar a panangiladawan ti, "koronaan" a ti kayatna a sawen ket padayawan ti siasinoman. Padayawantayo ti Dios babaen ti panagtulnog ken panagdayaw kenkuana. Daytoy ket maiyarig iti panangikabil ti korona kenkuana ken panangbigbig nga isuna ket Ari.

krimen, kriminal

Ti krimen ket basol a pakairamanan ti panangsalungasing ti linteg. Ti dakdakamatenna ti balikas a "kriminal" ket ti maysa a tao a naka-aramid ti krimen.

Dagiti klase ti krimen ket karamanna dagiti panangpapatay ti tao wenno panagtakaw ti sanikua ti maysa a tao.
Ti kriminal ket kadawyan a matiliw ken maikulong iti pagbaludan.
Aglibas dagiti dadduma a kriminal, agakar-akar ti nadumaduma a lugar tapno maitarayan dagiti tattao nga agkalikagum a mangdangran kenkuana.

kuarta idiay biblia

Dagiti sumaganad nga balikas ket sumagmamano nga kangrunaan a mabigbig a "units" iti kuarta nga nausar idiay Biblia. Malaksid no saan nga nalatak, dagitoy nga "units" iti kuarta nga nausar dagiti tattao nga Hebreo.[Laglagipen: Idiay Daan nga Tulag ti siclo ("shekel") ket dakamatenna iti kita ti dagsen (naaramid iti balitok, pirak, bronse, gambang wenno landok) nga nausar nga kuarta ken pakisinnukat. Idiay Baro a Tulag, ti "siclo" ket maysa nga klase ti pirak a sinsilio.]

siclo
Idiay Daan nga Tulag (sangapulo ket maysa nga gramos iti dagsen iti nadumaduma nga alikamen)
Idiay Baro a Tulag ( pirak a sinsilio dagiti Judio = uppat nga aldaw nga tangdan)
talento
Idiay Daan a Tulag (tallo pulo ket tallo ket kilogramos iti dagsen iti nadumaduma nga alikamen)
Idiay Baro a Tulag (Romano wenno Griego a kuarta: pirak a talento = tangdan innem nga ribo nga aldaw)
"daric" (sinsilio dagiti taga-Persia nga naaramid iti balitok wenno pirak)
denario (Pirak a sinsilio dagiti Romano = tangdan iti maysa nga aldaw; "pangkaadduan=denarii")
dracma (pirak a sinsilio dagiti Griego = tangdan iti maysa nga aldaw)
"mite/lepton" ("cooper" a sinsilio Judio = tangdan iti 1/64 nga aldaw)

Kasano nga ipatarus iti "units" ti kuarta idiay Biblia: -Pagtalinaeden iti balikas idiay Biblia, i-letraan daytoy iti wagas a kapada nga "unit" iti panangibalikas wenno ti pannakailetrana idiay Biblia.-Ti napateg a rason no apay nga pagtalinaeden iti balikas idiay Biblia ket tapno ipakita nga pudno ti Biblia, nga inaaramat dagiti tattao dagitoy nga klase ti kuarta iti dayta a panawen.- No saan nga mabalin nga aramaten ti balikas idiay Biblia, ngarud mangted iti agpadpada nga pateg ti nainaganan no ania iti mabalin nga maurnong iti maysa aldaw a panagtrabaho idi tiempo iti Biblia wenno mano iti kadagsenna. - Ti akinngato a pamay-an ket mabalin nga pagtipunen babaen iti panang-usar iti balikas idiay Biblia ngem mangted met ti gatad a pakadagupan idiay texto wenno "note". - Para iti "units" iti kuarta, napateg unay nga SAAN nga agusar iti kuarta iti agdama nga panawen gapu ta tinawen daytoy nga agbaliw, ken pakaigapuan kadagiti mangipatarus iti Biblia nga agusar iti linabasanen iti tiempo.

kuko, adda kukona, adda adu nga kukona

Dagitoy a balikas ket dakamatenna ti natangken a banag a nangakkob iti murdong a paset dagiti saka dagiti ayup a kas kadagiti kamelyo, dagiti baka, dagiti ugsa, dagiti kabalyo, dagiti asno, dagiti baboy, dagiti karnero, ken dagiti kalding.

Salakniban dagiti kuko dagiti saka dagitoy nga ay-ayup no magmagnada.
Imbaga ti Dios kadagiti Israelita a dagiti ayup a nagpisi dagiti kukoda ken agngatngatingat iti "cud"(makan a nakanen ken natilmonan dagiti ayup ngem mabaelanda manen nga isubli iti ngiwatda ket ngatingatenda manen)" ket maibilang a nadalus a kanen.

kurtina

Idiay Biblia, ti kurtina ket napuskol, nadagsen nga alikamen a nausar iti pannakapatakder iti tabernakulo kabayatan ti panagalla-alla dagiti israelita idiay disierto.

Napuskol, nadagsen a kurkurtina nga naaramid babaen kadagiti lalat ti ayup ken lupot a nangbukel ti ngato ken sikigan ti pasdek ti tabernakulo.
Adda kurtina a mangisina ti nasantoan a lugar manipud ti kasasantoan a lugar ti tabernakulo ken ti maud-udi idiay templo.
Daytoy a kurtina ti templo ti nagmilagro a napisang manipud ngato inggana baba idi natay ni Jesus.
Ti dadduma a nakaitarusan ti Iloko a Biblia, daytoy a kurtina ti kaunegan ti nasantoan a lugar ket maawagan met ti belo, nga ti kayatna a sawen ket panangidulin wenno panangilemmeng tapno saan a makita ti unegna.

ladawan, kinitikitan a ladawan, nadamili a ladawan, nadamili a landok

Nausar amin dagitoy a balikas tapno dakamatenna dagiti didiosen a naaramid para iti panagrukbab kadagiti didiosen. Idiay linaon ti panagrukbab kadagiti didiosen, ti balikas a "ladawan" ket ti napaababa a wagas iti "nakitikitan a ladawan."

Ti "kinitikitan a ladawan" ket banag a kayo a naaramid a kasla iti ayup, tao, wenno banag.
Ti "nadamili a landok" ket ti banag nga istatua a naaramid babaen iti nairunaw a landok iti sukog a kasla maysa a banag, ayup, wenno tao.
Dagitoy a kayo ken landok a banag ket nausar iti panagrukbab kadagiti didiosen.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, ti balikas a "ladawan" ket mabalin met nga ipatarus a kas "statua" wenno "naikitikit a didiosen" wenno "nakitikitan a banag maipapan iti relihion."
Nalawlawag iti dadduma a pagsasao ti kanayon a panangusar ti balikas a "kinitikatan a ladawan," uray kadagiti lugar idiay surat ket ti balikas a "ladawan" laeng ti nausar.
Siguraduem a daytoy a balikas ket nalawlawag nga agsabali ngem ti balikas a nausar a kas ladawan iti Dios.

ladingit, agladladingit

Ti balikas a "ladingit" ken "agladladingit" ket dakamatenna iti panagiyebkas ti nauneg a ladingit, daytoy ket kadawyan a sungbat iti siasinoman a natayan. Iti adu a kaugalian, iti ladladingit ket panangiyunay-unay dagiti akinruar a tignay a pakakitan ti liday ken ladingit.

Dagiti Israelita ken dadduma a bunggoy dagiti tattao idi un-una a tiempo ket mangiyebkas iti panagladingit babaen iti napigsa a panaganug-og ken panagdungdung-aw, adu ti mangar-aramid ti daytoy iti agdama.
Dagiti agdungdung-aw ket mabayadan tapno agsangit ken agasug, masansan a mangrugi iti tiempo a pannakatay inggana a ti bagi ket maitanem. Dagitoy nga agladladingit ket kadaywan a babbai.
Ti kadawyan a kabayagna ti panagladingit ket pito nga aldaw, ngem daytoy ket umabot pay ti tallopulo nga aldaw, (kas ken ni Moises ken Aaron) wenno pitu pulo nga aldaw (kas ken ni Job).
Ti Biblia ket nagusar met iti balikas a pangiladawan no saritaenna iti maipapan ti "agladingit" gapu iti basol. Daytoy ket dakamatenna iti nakaru a panagliday gapu iti basoltayo a makapasakit iti Dios, ti bagitayo, ken dadduma a tattao.

lamunen

Ti narabaw a kayat a sawen ti "lamunen" ket ti pannaka-ibus iti maysa a banag. Addaan daytoy kadagiti nadumaduma a panangiladawan ti kayatna a sawen.

Idiay Biblia, masansan a dakdakkamaten ti sao a "lamunen" ket ti panangperdi kadagiti banbanag wenno tattao.
Ti apoy ket makuna a manglamun kadagiti banbanag, a ti kayatna a sawen ket mangdadael kadagitoy babaen iti panangpuor.
Nailadawan ti Dios a kas "manglamun nga apuy" a mangiladawan ti ungetna maibusor iti basol. Ti pagbanagan ti ungetna ket nakabutbuteng a dusa para kadagiti managbasol a saan nga agbabawi.
Ti kayat a sawen ti manglamun ti makan ket ti pannangan ken panaginom iti aniaman.
Dagiti ragup ti sasao a, "lamunen ti daga" ket mabalin nga ipatarus a kas "dadaelen ti daga."

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Idiay linaon iti lamunen ti daga wenno dagiti tattao, mabalin nga ipatarus daytoy a balikas a kas "dadaelen."
No dakamaten ti apuy idiay, "lamunen" daytoy ket mabalin nga ipatarus a kas "puoran."
Ti mapupuoran a kayu a nakita ni Moises "ket saan a nalamun" ket mabalin nga ipatarus a kas, "saan a napuoran" wenno "saan a mapuoran."
No pannangan ti dakdakamatenna, ti "lamunen" ket mabalin nga ipatarus a kas "mangan" wenno "ibusen."
Ti kayatna a sawen no ti pigsa ti siasinoman ket "nalamunen," ket "nausarnan" wenno "naibusnan" ti pigsana.
Ti pagsasao nga, "ti Dios ket mangibus nga apuy" ket mabalin nga ipatarus a kas "ti Dios ket kasla apuy nga mangpuor kadagiti amin a banbanag" wenno "kagura ti Dios iti basol ken parmekenna dagiti managbasol a maiyarig iti apuy."

lana

Ti lana ket napalet a kasla danum a manipud kadagiti kangrunaan a mula wenno bunga. Idiay Biblia ti lana ket kadaywan nga nagtaud kadagiti olibo.

Ti lana nga olibo ket nausar a pagluto, panangpulot, sagut, silaw, ken agas.
Idi un-unana a tiempo, ti lana nga olibo ket ti kanginaan ken ti panagtagikua iti lana ket maibilang a pannakarukod iti kinabaknang.
Siguradoen a ti panangipatarus iti daytoy a balikas ket maipapan iti lana a pagluto, saan a langis ti makina. Dagiti sumagmamano a pagsasao ket adda dagiti agduduma a sao para kadagitoy nga agduduma a kita ti lana.

lanut

Ti lanut ket mula a dumakdakkel babaen iti panagkaradapda iti daga wenno babaen ti panangulida kadagiti dadduma a mula wenno kadagiti patakder. Ti sao a "lanut" idiay Biblia ket nausar laeng dagiti lanut a mangtenggel kadagiti bunga ken kadawyan a dakdakamatenna ti lanut iti ubas.

Idiay Biblia, nagimula dagiti tattao tapno agbunga kadagiti ubas.
Dimmakkel dagiti sanga ti abay dagiti tangkay ti lanut ken alaenna ti pigsada manipud iti taraon nga agay-ayus manipud iti tangkay.
Inawagan ni Jesus ti bagina iti puon ken dagiti tattaona a dagiti sanga. Iti daytoy a kaso, ti sao a "lanut" ket mabalin nga ipatarus a kas "tangkay iti lanut" wenno "tangkay."

lasinen, pannaka-ilasin

Ti kayatna a sawen ti balikas a "lasinen" ket ti pannakabael tapno maawatan ti maysa a banag, kangrunaan ti kababalin a mangammo no ti maysa a banag ket husto wenno saan.

Ti balikas a "pannaka-ilasin" ket dakdakamatenna ti panangipakita iti naimbag a panangipapan wenno pannakaawat maipapan iti maysa a banag.
Ti pannaka-ilasin ket masapul ti sirib ken nalawag a naispirituan a sirmata.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, mabalin nga ipatarus ti "lasinen"a kas "awaten" wenno "ammoen ti nagdumaan" wenno "bigbigen ti naimbag ken nadakes" wenno "kitaen ti husto manipud ti saan a pudno."
Ti "pannaka-ilasin" ket mabalin nga ipatarus a kas, "pannakaawat" wenno "kabaelan tapno makita ti naimbag ken dakes."

lawlawen, darupen

Ti balikas a"lawlawen" ket dakamatenna no rumaut dagiti soldado ket palikmutanda ti siudad ken pagtalinaedenda daytoy a siudad nga saan nga mabalin nga umawat iti aniaman a kasapulan a makan ken danum. Ti kayatna a sawen no "darupen" ti siudad ket panangpalawlaw iti dayta a siudad.

Idi immay ti Babilonia tapno rauten ti Israel, inusarda ti wagas a pananglawlaw iti Jerusalem tapno pakapsuten dagiti tattao iti uneg ti siudad.
Masansan no kalpasan a pananglawlaw, in-inut nga agaramid ti daga tapno pagnaan dagiti soldado a bumallasiw iti alad ti siudad tapno a rauten ti siudad.
Ti kayatna a sawen ti "palawlawan" ket ti aramiden a panaglikmut. Addaan daytoy ti kapada a kaipapanan a kas "darupen."
Ti "idiom" nga "napalawlawan" ket iladawnna ti siudad a nalikmutan dagiti kabusor. Ti siudad ket maibaga a "nadarupen."

layus

Ti balikas nga "layus,'' ti narabaw a dakamatenna ket iti adu nga danum, nga sibubukel a nangabbong iti daga. Nausar met daytoy a figurativo tapno dakamatenna ti nakaad-adu nga bilang iti maysa a banag, kangrunaanna iti mapaspasamak iti giddato a wagas.

Idi tiempo ni Noe, nagbalin nga nakadakdakes dagiti tattao isu nga pinaglayus ti Dios ti sibubukel a lubong, nga uray dagiti tuktok dagiti bantay ket nalipusna. Amin dagiti dadduma nga layus ket basbassit ti kabaelanna nga abbongan nga lawa ti daga.
Daytoy nga balikas ket mabalin nga agbalin a tignay a kas iti, "Layusek ti pagiddaak babaen kadagiti lulua."

Dagiti Singasing ti Panangipatarus

Dagiti wagas iti panangipatarus iti narabaw a kaipapananna iti "layus" ket mabalin nga karamanna iti, "agliplipias nga danum" wenno "nakaad-adu nga danum."
Iti "figurative comparison" ti, "kasla layus" ket mabalin nga pagtalinaeden ti "literal" nga balikas, wenno mangaramat iti mabalin nga pangsukat a balikas tapno dakamatenna ti langana daytoy, a kas iti karayan.
Ti panagisao nga "kasla layus iti danum" no sadino iti danum ket naibagan, ti sao nga "layus" ket mabalin nga ipatarus a kas "agliplipias ti kinaaduna" wenno "agliplipias."
Daytoy nga balikas ket nausar a kas "metaphor" a kas iti, "dimo ipalubos ti layus ti mangpukaw kaniak," nga iti kayatna a sawen ket "dimo ipalubos nga dagitoy nga nakaad-adu nga didigra ket mapasamak kaniak" wenno "dimo ipalubos nga madadaelak babaen kadagiti didigra" wenno "dimo ipalubos nga iti ungetmo ket dadaelennak."
"Layusek ti pagiddaak babaen kadagiti lulua" ket mabalin nga ipatarus a kas "nayuper ti pagiddaak kadagiti luluak iti danum a kasla layus."

lebadura, pampaalsa

Ti lebadura ket ti mailalaok iti tinapay tapno umalsa. No dadduma maawagan daytoy a pampaalsa.

Idi tiempo ti Daan a Tulag, ti lebadura ket mapaadda no ti natimpla nga arina ket maidulin iti apagbiit. Maidulin ti bassit a natimpla nga arina manipud iti immuna a natimpla ket isu ti agbalin a lebadura para iti sumaruno.
Idi nakalibas dagiti Israelita manipud Egipto, awanen panawenda tapno urayen nga umalsa ti natimpla nga arina isu a nagaramidda iti tinapay nga awan lebadurana nga isu ti binalonda iti panagdaliasatda. A kas pakalaglagipan iti daytoy, tinawen nga rambakan dagiti Judio a tattao ti Fiesta ti Ilalabas babaen iti pannanganda iti tinapay a naramid nga awan lebadurana.
Kadagiti Ilokano a panangipatarus, ti balikas a pampaalsa ket masansan nga ipatarus a kas "lebadura" nga isu ti kabaroan a pampaalsa a mailaok iti matimpla nga arina nga addaan labutabna, tapno umado daytoy sakbay a mailuto. Maimasa ti lebadura iti natimpla nga arina inggana a maiwaras.
Ti balikas a "pampaalsa" wenno "lebadura" ket nausar a pangiladladawan iti Biblia a kas ladawan no kasano ti panagwaras ti basol iti biag ti maysa a tao wenno no kasano a maakaran ti sabali a tattao. Mabalin a dakamatenna ti palso a sursuro.
Ti balikas a "lebadura" ket nausar iti nasayaat a wagas a mangilawlawag no kasano ti bunga ti panagwaras ti pagarian ti Dios manipud iti maysa a tao ken iti sabali.
No ti kaugalianyo ket agar-aramat iti "beyking soda", "beyking pawder", wenno sabali pay a produkto a mausar tapno umalsa iti tinapay, mabalinyo nga usaren dayta a balikas iti panangipatarusyo.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas "lebadura" wenno "mailaok tapno bumsog ti natimpla nga arina." Ti sao a "ngumato" ket mabalin nga ibaga a kas "bumlad" wenno "dumakkel pay" wenno "bumsog."
No ti pampaalsa ket nausar tapno bumsog ti natimpla nga arina, mabalin nga usaren dayta a balikas.

leon

Ti leon ket dakkel, uppat iti sakana nga adda ti ngipen ken natitirad dagiti kukona nga pangpatay ken pangpersayna kadagiti maanupanna.

Dagiti leon ket napigsa dagiti bagida ken napaspas unay nga agtiliw kadagiti anupenda.
Dagiti leon a lallaki ket adda napuskol a barbas iti aglawlaw dagiti uloda.
Patayen dagiti leon dagiti sabali nga ayup tapno kanenda ken napeggad met kadagiti tattao.
Idi ubing pay ni Ari David, pinatpatayna dagiti leon tapno salaknibanna dagiti karnero nga ay-aywananna.

leopardo

Ti leopardo ket kapada ti pusa ken dakkel nga atap nga ayup a maris daga ken adda iti labangna nga nangisit.

Ti leopardo ket manganup kadagiti dadduma nga ayup ket kanenna ida.
Ti pannakakillaat iti didigra ket maiyasping iti leopardo, gapu iti kinarungsotna, ken iti kadawyan a kinapartakna.
Kadagiti sirmata a naited kada Daniel ken ni Juan, nausar ti leopardo tapno iladawanna no ania ti pakaipadaan ti maysa nga ayup.

libro a malukot

Idi un-unana a tiempo, ti libro a malukot ket kita ti libro a naaramid iti atiddog a pidaso iti runo wenno lalat. Kalpasan nga maisurat iti libro a malukot wenno basaen daytoy, lukoten dagitti tao babaen ti panangusarda ti nakuttong a kayo kadagiti murdongna.

Dagiti libro a malukot ket nausar para kadagiti nainkalintegan a kasuratan ken nasantuan a sursurat.
No kayat ti maysa a tao ti agipatulod iti libro a malukoti ti asinoman iti daydiay agpadpadamag, selioanna ti allid. Daytoy ti manglapped iti adpadpadamag wenno asinoman nga manglukat iti libro ken mangsurat iti anniaman a banag iti daytoy. Ti tao nga makaawat iti libro a nalukot ket makitana nga saan a napisang ti selio ken ammona nga awan ti nanglukat iti daytoy.

Libro ti Biag

Ti "Libro ti Biag" ket isu ti nakaisuratan dagiti nagan ti amin a tattao a sinubbot ti Dios ken naikkan ti biag nga agnanayon.

Inladawan ti Paltiing ti maipapan iti libro a kas "Libro ti Biag ti Kordero." Daytoy ket mabalin nga ipatarus a kas "ti libro ti biag ket kukua ni Jesus, ti Kordero ti Dios." Ti sakripisio ni Jesus idiay krus ti bayad ti pannakadusa dagiti tattao gapu kadagiti basbasol tapno maaddaanda iti biag nga agnanayon babaen ti pammati kenkuana.
Ti kayatna a sawen ti sao para iti "libro" ket "nalukot a pagbasaan" wenno "surat" wenno "naisurat" wenno "ligal a dokumento."

lila

Ti balikas a "lila" ket nagan ti maysa a maris(kolor) a pinaglaok nga asul ken nalabbaga. Gapu ta daytoy ket nangina ken nabayag tapno maaramid daytoy a pangmaris, dagiti lila a pagan-anay ket naibilang a simbolo ti kinabaknang, pannakabigbigbig, ken kinaari.

Idi un-unana a tiempo, ti lila ket manmano ken nangina a maris a mausar tapno marisan ti pagan-anay dagiti ari ken sabali pay nangangato nga opisial.
Ti lila a pangmaris ket naala manipud iti maysa a kita ti birruruko ti baybay. Naala ti pangmaris babaen iti panangrumek kadagiti birruruko tapno makaipaayda pay iti pangmaris kabayatan a sibibiagda. Daytoy ket maysa a nangina nga addang.
Binadoan dagiti Romano a soldado ni Jesus iti maysa a lila a kawes sakbay nga inlansada isuna idiay krus, tapno uyawenda isuna gapu iti panangibagana nga isuna ti Ari dagiti Judio.
Ni Lydia a naggapu iti ili ti Filipos ket maysa a babai a ti trabahona ket babaen iti panaglaklakona iti lila a lupot.

linteg, pagtaktakderan

Ti linteg ket nainkalintegan nga annuroten, a kadaywan nga naisurat ken ipatpatungpal ti maysa a tao nga adda iti turay. Ti pagtaktakderan ket mangwanawan wenno pangibasaran para iti pangngeddeng.

Agpada a ti "linteg" ken "pagtaktakderan"ket dakamatenna iti sapasap a turay wenno pammati a mangtarabay ti tignay ti maysa a tao.
Daytoy a kaipapanan ti "linteg" ket naiduma iti linteg ni Moises.
No nadakamat iti sapasap a linteg, ti "linteg" ket mabalin nga ipatarus a kas "pagtaktakderan" wenno "bilin a tungtungpalen iti amin a tattao."

liputan, manangliliput/mangliliput

Ti kayat a sawen ti balikas nga "liputan" ket iti panagaramid iti wagas nga mangallilaw ken mangdangran iti maysa a tao. Ti "manangliliput"/mngliliput ket tao nga mangliput iti gayyemna nga agtaltalek kenkuana.

Ni Judas ket "ti manangliliput"/mangliliput gapu ta imbagana kadagiti papanguloen dagiti Judio no kasanoda nga tiliwen ni Hesus.
Ti panangliput ni Judas ket kangrunaan nga dakes gapu ta maysa isuna nga apostol ni Hesus nga nangawat iti kuarta a kas sukat ti pannagtedna iti damag kadagiti mangidadaulo a Judio, nga ti nagbanagan ket iti saan a nainkalintegan nga pannakatay ni Hesus.

Dagiti Singasing ti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, ti balikas a "liputan" ket mabalin nga ipatarus a kas "nangallilaw ken pakaigapuan iti pannakadangran ti" wenno "iyawat kadagiti kabusor" wenno "dakes a panangtrato."
Ti balikas a "manangliliput" ket mabalin a ipatarus a kas "tao nga nangliput" wenno "balingbing" wenno "traidor."

liwliwaen, mangliwliwa

Ti balikas a "liwliwaen" ken "mangliwliwa" ket dakdakamatenna ti panangtulong iti maysa a tao nga napisikalan nga agladladingit gapu iti sakit iti rikna.

Ti tao a liwliwaenna ti maysa a tao ket maawagan nga "mangliwliwa."
Idiay Daan a Tulag, naaramat ti balikas a "liwliwaen" tapno iladawanna no kasano ti kinaimbag ken kinamanagayat ti Dios kadagaiti tattao ken ti panangtultulongna kadakuada iti panagsagabada.
Idiay Baro a Tulag, kinuna ti Dios a liwliwaenna dagiti tattaona babaen ti Espiritu Santo. Dagiti naliwliwa ket mabalinanda met ti mangipaay iti liwliwa kadagiti sabali nga agsagsagaba.
Ti pagsasao a "mangliwliwa iti Israel" ket dakdakamatenna ti Mesias nga umay tapno ispalenna dagiti tattaona.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, mabalin met nga ipatarus ti "liwliwaen" a kas, "mapalag-anan ti sakit ti" wenno "tulongan."

lobo

Ti lobo ket maysa a narungsot nga ayup a mangmangan iti karne a kaing-ingasna ti maysa nga atap nga aso.

Kadawyan a dagiti lobo ket a bunggoy-bunggoyda nga aganup a maaw-awagan iti "paks (packs)(bunggoy dagiti umaanop ken atap nga aso)."
Dagiti lobo ket nasikap unay ken nalimed nga agpalpaliiw sakbayda a tukmaan ti ayup nga an-anupenda.
Dagiti palso a manursuro ket nakaam-amak kadagiti namati, isu nga no dadduma ket maiyarigda kadagiti lobo a mangdaddadael kadagiti karnero.
Nalaka a darupen ken kanen dagiti lobo dagiti karnero gapu ta awan ti aniaman a pangsalaknibda iti bagida maibusor kadagiti mangdangran kadakuada.

lubong

Ti balikas a "lubong" ket adda ti sumagmamano a nagduduma a kaipapananna.

Mabalinna a dakamaten daytoy ti lubong a paggigianan dagiti tattao, ken dadduma pay a naporma nga addaan ti biag.
Dakdakamaten met laeng ti balikas a "lubong" ti daga a nangabbong iti entero a kadagaan.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ibilang no ania a sao wenno sasao iti lokal wenno iti nasional a pagsasao ti usaren tapno iladawan ti planeta ken lubong no sadino ket pagnanaedantayo.
Dipende iti linaonna, mabalin nga ipatarus ti "lubong" a kas "sangalubongan" wenno "daga" wenno "rugit."
No maminsan ti "lubong" ket mabalin nga ipatarus a kas "tattao ditoy lubong."

lugar a pagdaydayawan

Ti lugar a pagdaydayawan wenno paglinongan a naidaton para iti panagdayaw iti Dios wenno didiosen.

Ti lugar a pagdaydayawan ket kadawyan a buklen iti sumagmamano a kita ti altar a kas lugar tapno agidaton iti Dios.
Idiay Biblia, ti panangusar iti balikas a lugar a pagdaydayawan ket kadaywan a dakamatenna ti lugar a pagrukbaban ti dios dagiti pagano, kas pangarigan ti lugar a pagdaydayawan ti diosa dagiti Griego a ni Diana.
Daytoy a balikas ket sagpaminsan a dakamatenna ti lugar no sadino a pagrukbaban ti Dios, kangrunaan no maiyunay-unay dayta.

lugo

Ti lugo ket natayag, a paglinungan nga kayo nga addaan iti dakkel a puon ken adu ti sangana.

Ti kayo ti lugo ket addaan iti napigsa, natangken a kayo a nausar nga tapno agipatakder iti daong ken aramiden a gabion, sangol, ken sarrukod.
Ti bukel ti lugo ket maawagan nga "acorn."
Ti puon dagiti kangrunaan a kayo a lugo ket addaan iti kadakkel nga agarup innem a metro.
Dagiti kayo a lugo ket maiyarig ti atiddog a biag ken adda iti sabali a kaipapananna iti naispirituan. Idiay Biiblia, isuda ket masansan a naikadua kadagiti nasantoan a lugar.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Kaaduan a kadagiti panangipatarus ket masapul nga ibagada ti "kayo a lugo" imbes a "lugo" laeng.
No ti kayo a lugo ket saan nga am-ammo iti lugar nga umawat daytoy a patarus, mabalin nga ipatarus daytoy a kas "ti lugo, ti dakkel a kayo a paglinungan a kas...." ket ibaga ti nagan ti kayo nga adda kapadpadana iti pagilasinan.
Kitaen: https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#translate-unknown

lumo

Ti dakdakamaten ti balikas a "lumo" ket ti paset ti bagi ti maysa nga ayup wenno tao a nagbaetan ti makinbaba a paragpag ken ti tulang iti patong.

Iti Biblia, ti balikas a "lumo" ket masansan a mangiladladawan ken saan a nasayaat nga ibaga, ta daytoy ket "reproductive organ" ti maysa a lalaki, a kas isu ti pagtaudan dagiti kaputotanna. (Kitaen: https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-euphemism)
Ti "idiom" a "barikesan ti lumo" ket dakdakamatenna ti maipanggep iti panangigaed iti trabaho. Daytoy ket ti panangiyuneg iti gayadan iti kawes iti siket a nabarikesan tapno nalaklaka ti aggaraw. (Kitaen: https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-idiom)
Ti lumo ket isu ti pagtaudan ti pigsa.
Ti balikas a "lumo" ket masansan a naaramat iti Biblia a dakamatenna ti makin-baba a paset iti likod ti maysa nga ayup nga maidaton.
Ti ragup ti sasao nga "agtaudto manipud iti lumom" ket mabalin nga ipatarus a kas, "agbalinto nga inauna nga anakmo" wenno "maiyanakto manipud iti kenka" wenno "ipalubosto ti Dios nga agtaud manipud kadakayo." (Kitaen: https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-euphemism)

maawatan, pannakaawat

Ti balikas a "maawatan" ket kayatna a sawen a tapno denggen wenno awaten iti pakaammo ken ammoen no ania dagitti kayatna a sawen.

Ti balikas a "pannakaawat" ket mabalinna a dakamaten ti "pannakaammo" wenno "kinasirib" wenno panang-adal no kasano nga aramiden iti maysa a banag. Mabalin pay a dakamatenna daytoy ti panangam-ammo iti karirikna iti maysa a tao.
Kabayatan iti pannagnada iti dalan nga agturong idiay Imaus, impakaawat ni Jesus kadagiti adalanna ti kaipapanan ti nasantoan a surat maipanggep iti Mesias.
Dipende iti linaonna, ti balikas a "maawatan" ket mabalin nga ipatarus babaen iti "ammo" wenno "mamati" wenno "ammoen no ania dagiti kayatna a sawen."
Masansan nga ti balikas a "pannakaawat" ket mabalin nga ipatarus babaen iti "pannakaammo" wenno "kinasirib."

maay-ayo

Ti dakdakamaten ti balikas a "maay-ayo" ket maysa a banag a mangipaay wenno pakaigapuan iti napalalo a ragsak.

Ti "maay-ayo iti" ket maysa a banag a ti kayatna a sawen ket "agrag-o iti" wenno "pagragsakanna ti maipapan iti" daytoy.
No maysa a banag ket mabalin nga anamungan wenno makapabang-ar daytoy ket maawagan a "makaay-ayo."
No ti pakaay-aywan ti maysa a tao ket iti maysa a banag, ti kayatna a sawen daytoy ket pakaragsakanna launay.
Ti pagsasao a, "ti pakaay-aywak ket iti linteg ni Yahweh" ket mabalin nga ipatarus a kas, "ti linteg ni Yahweh iti mangted ti kasta launay a rag-o kaniak" wenno "pagayatak ti agtulnog kadagiti linteg ni Yahweh" wenno "naragsakak no makangngegak kadagiti bilin ni Yahweh."
Dagiti ragup ti sasao a "saan a maay-ayo iti" ken "saanak a maay-ayo iti" ket mabalin nga ipatarus a kas "saan a maay-ayo babaen" wenno "saan a maragsakan maipapan."
Ti kayat a sawen ti ragup ti sasao a "pakaay-aywanna iti" ket "naragsak isuna nga aramiden" iti maysa a banag wenno "nakaru iti ragsakna maipanggep" iti maysa banag wenno maysa a tao.
Ti dakdakamatenna ti balikas a "pakaay-aywan" ket dagiti banbanag a kaykayat nga ar-aramiden iti tao. Mabalin daytoy nga ipatarus a kas "liwliwa" wenno "dagiti banbanag a mangted ti rag-o."
Ti panangisao a kas iti, "Maay-ayoak a mangaramid iti pagayatam" ket mabalin nga ipatarus a kas, "pakaragsakak ti mangaramid ti pagayatam" wenno "naragsakak no agtulnogak kenka."

magungona, naserbi

Iti sapasap, ti balikas a "magungona" ket dakdakamtenna ti maysa a banag a nasayaat a naganansia. Ti maysa a banag ket "naserbi" iti maysa a tao no makaiyeg daytoy kadakuada kadagiti nasayaat a banag wenno makatulong daytoy kadakuada a mangiyeg iti nasayaat a banbanag para kadagiti sabali a tattao.

Nangnangruna a ti balikas a "magungona" ket masansan a dakdakamatenna ti kuarta a maganansia manipud iti maysa a negosio. "Naserbi" ti maysa a negosio no daytoy ket makaganganansia iti adu pay ngem iti mabusbosna.
Ti ibagbaga ti Biblia a maibusor ti nalabes a panangala wenno panagsingir iti kuarta a magungona ngem iti gagangay.
Ibagbaga ti 2 Timoteo 3:16 nga amin a Nasantoan a Surat ket "naserbi" iti panangisuro kadagiti tattao iti kinalinteg. Kayat a sawen daytoy a dagiti sursuro ti Biblia ket makatulong ken mausar unay iti panangisuro iti tattao tapno agbiag sigun iti pagayatan ti Dios.
Ibagbaga ti 1 Corinto 10:23 nga amin a banbanag para kadagiti Kristiano ket naikalintegan, ngem saan nga amin a banag ket "naserbi" kadakuada. Kayatna a sawen daytoy a mabalin a naipalubos ti maysa a banag, ngem daytoy ket saan makatulong iti Kristiano tapno agbiag iti wagas a makaay-ayo iti Dios.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, mabalin nga ipatarus ti balikas a "magungona" a kas "pagsayaatan" wenno "tulong" wenno "ganansia."
Mabalin nga ipatarus ti balikas a "naserbi" a kas "mausar" wenno "makairanod" wenno "makatulong."
Ti "gungona manipud" iti maysa a banag ket mabalin nga ipatarus a kas "pagsayaatan manipud" wenno "agganansia iti kuarta manipud" wenno "umawat iti tulong manipud."
No maipapan iti maysa a negosio, ti "magungona" ket mabalin nga ipatarus nga addaan sao wenno ragup ti sasao a ti kayatna a sawen ket ti "kuarta a naganansia" wenno "nabati a kuarta" wenno "sobra a kuarta."

mahistrado, dagiti mahistrado

Ti mahistrado ket nadutokan nga opisial nga isu iti agtakem a kas ukom ken mangikeddeng kadagiti linaon ti linteg.

Idi tiempo ti Biblia, ti mahistrado ket rumbeng met a mangurnos dagiti riri iti nagbaetan dagiti tattao.
Daytoy a balikas ket maipatarus kas, "ukom" wenno "maiyanugot ti linteg nga opisial" wenno "mangituray."

maikari,

Ti balikas nga "maikari" ket dakamatenna ti panagsapul iti husto tapno maawat iti pudno a pagsayaatan wenno mabigbig a kas addaan kadagiti kabaelan.

Ti Tao a "maikari" para iti napili a trabaho ket kasapulan ti laing ken pannakairuam a mangaramid iti dayta a trabaho.
Iti suratna iti iglesia kadagiti taga Colosas, nagsurat ni apostol Pablo nga ti Dios Ama ket inaramidna a maikari dagiti namati nga makipagpaset iti pagarianna a lawag.
Awan ti mabalin nga aramiden ti namati tapno magun-odan ti karbengan nga agbalin a passet iti pagarian ti Dios. Maikari laeng isuna gapu ta sinubbot isuna iti Dios babaen iti dara ni Cristo.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna ti "maikari" ket mabalin nga ipatarus a kas "addu ti ammona" wenno "nalaing" wenno "makabael."
Tapno maikari ti maysa a tao ket mabalin nga ipatarus a kas "addu ti maamoanna" wenno tapno "mabaelan" wenno tapno "mapapigsa."

maitibkol

Ti narabaw a kayatna nga sawen ti "maitibkol" ket ti dandani a matuang bayat iti pannagna wenno pannagtaray. Kadawyan nga mairaman gapu iti pannakasikkarud iti maysa a banag.

Ti masansan a kayatna a sawen ti "maitibkol" ket ti panagbasol, wenno ti panagwatilwatil iti pammati, wenno panagpeggad iti pammatim gapu ti panagbasol.
Ti "maitibkol" ket no dadduma ket nausar a panangiladawan para kadagiti siasinoman nga naipababa gapu iti pannakaidadanes.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

No usaren a panangiladawan, ti "maitibkol" ket mabalin nga ipatarus iti nadumaduma nga idiom iti pagsasao nga agpadpada ti banag a kayatna a sawen.
Ti sabali nga wagas ti panangipatarus daytoy nga idiom ket mabalin nga, "maitibkol gapu ti basol" wenno "maitibkol gapu ti saan a panamati."

makaited ti nakaru a pananggura/makapagura, kagura, guraen

Ti balikas a"makapagura" ket ilawlawagna ti maysa a banag a masapul a laksiden ken saan nga awaten. Ti "kagura" ket maysa a banag a kayat a sawen ket "nalabes a saan a panaggusto."

Masansan nga usaren daytoy a balikas idiay Biblia tapno saan nga akseptaren iti kinadakes.
Inusar ti Dios ti sao a "makapagura" tapno iladawan ti kinadakes nga ar-aramiden dagiti agdaydayaw ti sinan-dios.
Dagiti Isrealita ket nabilinan a "guraenda" dagiti sumagmamano a grupo ti tattao iti asidegda a mangar-aramid ti kinadakes.
Inawagan ti Dios ti amin a saan a nasayaat a pannakinaig a "makapagura."
Dagiti mammuyun, manggagamud, ken mangidaton iti ubing kas sakripisyo ket "guraen" iti Dios.
Ti balikas a "makapagura" ket mabalin a maipatarus a kas, "natalged a saan a panangawat" wenno "gura" wenno "ibilang kas nakaru a kinadakes"
Ti balikas a "makapagura" ket mabalin a maipatarus a kas "nakabutbuteng a kinadakes" wenno "makaparurod" wenno "rumbeng a saan nga awaten."
No maaramat iti napudnio iti "makapagura" iti kinadakes, daytoy ket mabalin a maipatarus a kas "ibilang a saan unay a nasayaat" wenno "makapasuya" wenno "saan nga awaten."

makaunget, unget

No makaunget wenno addaan ti unget, ti kayatna a sawen ket nakaru a saan a naay-ayo, dandannen a makapungtot ken mariribukan iti maipapan ti maysa a banag wenno iti maysa a tao.

No dagiti tattao ket makaunget, daytoy ket masansan a basol ken kina-agum, ngem no maminsan daytoy ket nalinteg nga unget no maibusor iti kina-awan ti hustisia wenno panangparigat.
Ti unget ti Dios (a naawagan met iti "pungtot") ket panangipakita ti nakaru a gura maipanggep ti basol.

makinaig, addaanda iti , makikaidda,

Idiay Biblia, dagitoy balikas ket makainsulto a dakamatenna ti "having sexual intercourse."(See: https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-euphemism)

Iti Genesis, kinuna ti kaunaan a pagsaso a naisurat a naam-ammo ni Adan ni Eva ken nangisikog. Daytoy a panangisao ("ammo" wenno "naam-ammo") ket kadaywan a nausar para iti asawa a lalaki a kadua iti asawana a babai, isu nga iti ULB ket naipatarus daytoy kas "agasawada."
Sumagmamano nga pangitarusan iti Iocano ket maipatarus daytoy iti dadduma a makainsulto a pangisao kas iti, "agrinnomansa" wenno " agbalin a nadekket iti."
Dagiti naduma a pangisao ket nausar iti ULB tapno dakamatenna iti pannakinaig dagiti saan a naggasar kas iti: "makikaidda iti" wenno "makinaig iti" wenno "makikinnaawatan iti."
Idiay libro ti daan a Tulag, "Kanta ni Solomon," ti ULB ket us-usaren ti balikas a "agrinnomansa" tapno ipatarus ti sao nga "ayat" nga isu iti adda iti linaonna a panangdakamat dagiti pannakinaig a kinnaawatan. Daytoy ket related iti panangisao iti, "makirinnomansa iti."

Dagiti Singasing ti Panangipatarus

Sumagmamano a pagsasao ket usaren ti nagduduma a panangiyebkas iti daytoy a balikas iti nagduduma a kaipapanan, dipende no ania iti madakamat maipapan iti a sawa a lalaki ken asawa a babai wenno uray maipanggep iti sumagmamano nga addaan dadduma nga kinnaawatan/karelasion. Napateg a siguradoen a ti panangipatarus iti daytoy a balikas ket adda iti usto/umno a kaipapananna iti tunggal linaon.
Ti panangiyebkas kas kadagitoy ket mabalin nga nausar a kas: "nakiturog iti" wenno "nakikaidda iti" wenno nakirinnomansa ke ni" wenno "naginnasideg iti."
Napateg a kitaen nga naimbag dagiti balikas a nausar a pangipatarus daytoy a pangawat ket maawat dagiti tattao a nga agusar iti

malusaw

Ti balikas a "malusaw" ket dakamatenna ti maysa a banag nga agbalin a likido no mainitan. Mausar met daytoy a wagas iti panangiladawan.

Dagiti sabali a kita dagiti landok a maipapudot inggana malusawda ket maibukbok iti paghorma tapno maaramid ti banbanag a kas iti armas wenno dagiti didiosen.
Kas iti kandila a mapuoran, daytoy ket waks a malusaw ken agtedtedted. Iti nagkakauna a tiempo, ti surat ket masansan a nakaselio babaen ti panangbukbok iti bassit a nalusaw a waks idiay murdongna.
Ti iladladawan ti panagusar iti "malusaw" ket ti panagbalin a nalukneng ken nakapsut, a kas iti nalusaw a waks.
Ti "idiom" a, "ti pusoda ket malusaw" kayatna a sawen ket agbalinda a nakapsut iti kasta unay, gapu iti buteng.
Sabali a panangiladawan a panangisao iti "isuda ket malusaw" kayatna a sawen ket kapilitan nga umadayoda wenno maipakita a nakapsutda ket pumanawda a naabak.
Ti narabaw a kayatna a sawen ti "malusaw" ket mabalin nga ipatarus a kas "agbalin a likido" wenno "pakaigapuan nga agbalin a likido."
Dagiti dadduma a wagas iti panangipatarus iti kaipapanan ti panangiladawan a "malusaw" ket mabalin a mairaman ti, "agbalin a nalukneng" wenno "agbalin a nakapsut" wenno "pannakaabak."

mamadpadakes

Ti kayat a sawen ti mamadpadakes ket ti panangibaga iti saan a nasayaat, panangdadael kadagiti banbanag a maipanggep iti sabali a tao.

Ti mamadpadakes ket mabalin a pudno a padamag wenno palso a panangpabasol, ngem ti pagbanaganna ket ti pakaigapuanan ti saan nga nasayaat kapapanunotan iti tao a padpadaksen.
Sumagmamano kadagiti sasao a naipatarus a kas, "mamadpadakes" kayatna a sawen: "agsao ti maisupiat" wenno "mangiwaras iti dakes a padamag" wenno "pammerdi."

managaramid iti dakes

Ti balikas nga "managaramid iti dakes" ket sapasap a maipapan kadagiti tattao nga agar-aramid iti panagbasol ken kinadakes a banbanag.

Mabalin met daytoy nga sapasap a sao para kadagiti tattao nga saan nga agtulnog iti Dios.
Daytoy a balikas ket mabalin nga ipatarus nga usaren iti sao nga "dakes" wenno "managdakdakes" kadua iti sao nga "ar-aramiden" wenno "agar-aramid " wenno "pakaigapuanan" iti maysa nga banag.

managdadael

Ti narabaw a kayat a sawen ti balikas a "managdadael" ket "tao a mangdaddadael."

Daytoy a balikas ket masansan a mausar idiay Daan a Tulag tapno dakamatenna ti siasinoman a nangdadael iti dadduma a tattao, a kas iti panagraut dagiti soldado.
Ti balikas nga "anak ti dadael" ket ibaga a "managdadael" manipud ta ti kayatna a sawen daytoy ket, "maysa a tao a mangdaddadael" wenno "ti tao a mangiyeg ti patay ken panagsagaba." Dakdakamatenna pay daytoy ni Satanas wenno ti siasinoman a pasurotna.
Idi nangibaon ti Dios ti anghel tapno papatayenna amin nga inauna nga anak a lallaki idiay Egipto, dayta nga anghel ket nadakamat a kas, "ti managdadael kadagiti inauna nga anak." Mabalin daytoy nga ipatarus a kas, "ti maysa(wenno anghel) a nangpapatay kadagiti inauna nga anak a lalaki."

managdakdakes, kinadakes

Ti balikas a "managdakdakes" ket kayatna a sawen a managbasol ken narugit a panagbiag. Ti "kinadakes" ket dakdakamatenna iti basol wenno iti kasasaad a kaadda iti panagbasol.

Kangrunaan a dakdakamatenna dagitoy iti panagbiag iti wagas a panagsalungasing kadagiti sursuro ken bilbilin ti Dios.
Dagiti managdakdakes a tattao ket dakes dagiti panagpampanunotda ken dagiti aramidda.
No maminsan iti "managdakdakes" ket kangrunaan a dakdakamatenna dagiti tattao a saan a mamati kenni Jesus.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Daytoy a mabalikas ket mabalin laeng nga ipatarus a kas "saan a nalinteg."
Dipende iti linaon, dagiti dadduma a wagas a panangipatarus iti daytoy ket mabalin nga iraman iti, "nadangkes" wenno "immoral" wenno "tattao a nagrebelde a maibusor iti Dios" wenno "managbasol."
Ti ragup ti sasao a "ti managdakdakes" ket mabalin nga ipatarus a kas "saan a nalinteg a tattao."
Ti balikas a "kinadakes" ket mabalin nga ipatarus a kas "basol" wenno "dagiti dakes a panagpanpanunot ken panagtigtignay."
No mabalin, kasayaatan nga ipatarus daytoy iti wagas a maipakita iti pakainaiganna iti "nalinteg, kinalinteg."

manakem

Ti balikas a "manakem" ket iladladawanna ti tao a naannad nga agpanunot maipapan iti tignayna ken agaramid kadagiti nasirib a panangikeddeng.

Masansan a ti kinanakem ket ti panangaramid babaen ti sirib no maipapan iti pisikal a banbanag, a kas iti panangimaton iti kuarta wenno sanikua.
Babaen iti panagurnong iti kuarta wenno kadagiti nasayaat a banbanag, ti tao ket maysa a manakem.
Uray no agpada ti kaipapanan iti "kinanakem," ti balikas a "kinasirib" ket nasapsapasap ken masansan a maipapan iti naesperituan wenno moral a banbanag.
Dipende iti linaonna, mabalin daytoy nga ipatarus a kas, "natuso" wenno "naannad" wenno "nasirib."

mangibabaet

Ti mangibabaet ket ti tao nga isu iti tumultulong iti dua a partido a mangikeddeng iti saan a pagkikinna-awatan ken tapno pagkapia-enna ida.

Ti pungtot ti Dios ket bunga ti basol, ken ti dusa para iti basol ket patay.

Gapu iti basol, ti panagkadua iti nagbaetan ti Dios ken dagiti tattaona ket nadadael. Ni Jesus ti mangibabaet iti nagbaetan ti Dios nga Ama ken dagiti tattaona, insublina ti nadadael a panagkadua ti Dios ken dagiti tattao babaen iti pannakatayna a kas bayad kadagiti basolda.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti wagas iti panangipatarus iti "mangibabaet" ket mabalin a, "mapan-iti tengnga dagiti tao" wenno "tagatunos/tagakapia" wenno "tao a mangiyeg iti kapia".
Ipadis daytoy a balikas no kasano a naipatarus ti balikas a "padi." Nasaysayaat no dagitoy a dua a balikas ket maipatarus a nagduma.

mangituray, dagiti mangiturturay, agturay

Ti mangituray ket sapasap a balikas iti maysa nga adda turayna ti sabali a tao, kas kuma iti mangidadaulo iti pagilian, pagarian, wenno bunggoy maipapan iti relihion.

Idiay Daan a Tulag, iti ari ket masansan a nadakamatna ti balikas a "mangituray" a kas iti ragup ti sasao, "nadutokan isuna a mangituray iti entero nga Israel."
Ti Dios ket nadakamat a kas kangatoan a mangituray, nga agturturay kadagiti amin a mangiturturay.
Idaiy Baro a Tulag, ti mangidadaulo iti sinagoga ket naawagan a "mangiturturay."
Maysa a kita ti mangituray ti gobierno idiay Baro a Tulag ket ti "gobernador."
Dipende iti linaonna ti, "mangituray" ket mabalin nga ipatarus a kas "mangidadaulo" wenno "tao nga addaan turay iti amin."
Iti tignay a "mangituray" kayatna a sawen ket ti "mangidaulo" ti "maaddaan iti turay ti amin." Masansan nga umasping ti kaipapananna iti "panagturay" no ti pagsasaritaan ket maipanggep ti ari nga agturturay.

mangngalap

Ti mangngalap ket dagiti tattao nga mangtiltiliw iti lames manipud iti danum a kas pagsapulan ti kuarta. Idiay Daan a Tulag, dagiti mangngalap ket nagusar iti iket tapno agtiliw iti lames.

Ni Pedro ken dagiti apostol ket nagtrabaho a kas mangngalap sakbay nga inawagan ida ni Hesus.
Gapu ta iti Israel ket asideg iti danum, ti Biblia ket adu dagiti reperensiana para iti lames ken kadagiti mangngalap.
Daytoy a balikas ket mabalin nga ipatarus nga addaan ti ragup ti sasao a kas, "dagiti tattao nga agtiltiliw iti lames" wenno "dagiti tattao nga agsapsapul iti kuarta babaen ti panagtiliw ti lames."

mannakigubat, soldado

Dagiti balikas a "mannakigubat" ken "soldado" ket agpada iti kayatna a sawen a kas mabalin a dakamatenda iti maysa a tao a makigubgubat kadagiti armada. Ngem adda pay sumagmamano a nagdumaanda.

Kadawyan a ti balikas a "mannakigubat" ket maysa a sapasap, nalawa a balikas maipapan iti taonga addaan ti talugading ken natured iti pannakigubat.
Ni Yahweh ket mailadawan a kas maysa a "mannakigubat."
Ti balikas a "soldado" ket nalawlawag a dakdakamaten ti tao a makigubgubat iti armada iti soldado wenno maysa a gubat.
Ti mangipatpatarus ket mabalinna nga utoben no adda dagiti dua a sasao idiay pagsasao a mabalin pay a agsinnabali iti kayatna a sawen ken usarna.

maysa a banag a mausar iti binnunotan (lots), panangipuruak iti maysa a banag a mausar iti binnunotan

Ti "maysa a banag a mausar iti binnunotan (lots)" ket maysa a banag a namarkaan a maipuruak ken piduten manipud iti kapadpadana a banag a kas maysa a wagas a saan a sinasaur a panagpili ken panangeddeng. Ti kayat a sawen ti balikas a "ipuruak" ken "ibato" ket ti kaugalian a panangipuruak iti maysa a banag a mausar iti binnunotan ket masansan nga usaren dagiti tattao tapno maammoan ti kayat ti Dios nga aramidenda.

Nausar ti panangipuruak iti maysa a banag iti binnunotan tapno mapili ti padi nga agaramid iti maysa a napateg a pagrebbengan iti templo iti umiso a tiempo.
Nagbibinnunot dagiti soldado a nangilansa ken ni Jesus tapno maammoan no siasino ti mangala iti pagan-anay ni Jesus.
Ti panangibato iti maysa a banag ket mabalin a babaen iti panangipallangatok wenno panangpatayyek iti bassit a namarkaan a bato wenno iti paset ti nabittak a banga. Ti tao a nangipatayyek iti namarkaan a piraso ket isu ti napili.
Nagusar iti maysa a reppet iti arutang dagiti sumagmamano a kultura para iti panagbibinnunot. Igganan ti maysa a tao ti arutang tapno awan makakita no kasano ti kaatiddogda. Tunggal maysa a mangpili iti arutang ken siasinoman a makaala iti atiddog (wenno iti kaababaan) nga arutang ket isu ti mapili.
Ti ragup ti sasao a "panangipuruak iti maysa a banag a mausar iti binnunotan" ket mabalin nga ipatarus a kas "panangipallangatok iti maysa a banag" wenno "panagbibinnunot" wenno "panangipatayyek." Siguradoen a dagiti banag a nausar iti panagbibinnunot ket saan a maipuruak iti adayo.

mensahero

Ti balikas a, "mensahero" ket dakdakamatenna iti maysa a tao a naikkan iti mensahe a mangibaga kadagiti dadduma.

idi umuna a tiempo, timensahero ket maibaon manipud iti paggugubatan tapno mangibaga kadagiti tattao nga agsubli iti siudad no ania iti mapaspasamak.
Ti anghel ket naisangsangayan a kita ti mensahero nga imbaon iti Dios kadagiti tattao tapno mangted iti mensahe. Sumagmamano a mangipatarus ket ipatarus ti "anghel" kas "mensahero."
Ti profeta ket maysa a tao a mangted kadagiti dadduma a tattao iti sursuro ti Dios, kadagiti ballaag ken kadagiti dadduma a klase iti mensahe.
Ni Juan a Mammuniag ket maawagan met a mensahero nga immay sakbay a naiwaragawag ti iyuumay ti Mesias a ni Jesus ken mangisagana dagiti tattao a mangawat kenkuana.
Dagiti apostol ni Jesus ket isuda dagiti mensaherona nga mapan mangibingay kadagiti dadduma a tattao ti naimbag a damag maipanggep iti pagarian ti Dios.

mulit

Ti dakdakamatenna ti balikas a "mulit" ket iti perdi wenno saan nga kinasalun-at iti maysa nga ayup. Dakdakamatenna met daytoy a pannakailadawan iti saan a kinaan-anay a naespirituan ken dagiti biddut dagiti tattao.

Imbilin ti Dios kadagiti Israelita ti panangidaton iti awan mulitna nga ayup para iti sakripisio.Daytoy nga ayup ket awan ti pisikal nga pagkuranganna.
Iladawanna daytoy no kasano nga ni Hesu-Kristo ti naan-anay nga sakripisio, nga awan iti aniaman a basolna.
Dagiti namati kenni Cristo ket nadalusan manipud kadagiti basbasolda babaen iti darana ken naibilangda nga awan iti mulitda.
Dagiti wagas tapno ipatarus daytoy a balikas ket mabalin nga kanayon ti, "perdi" wenno "saan nga naan-anay" wenno "basol" ket dipende iti linaonna.

naarian, maipanggep iti ari (royal)

Ti balikas a "naarian" ket iladawanna dagiti tattao ken banbanag a mainaig iti ari wenno reyna., a kas kadagiti tronoda, dagiti palasioda, dagiti badoda, ken dagiti annakda.

Kas pangngarigan kadagitoy a banbanag a mabalin a maawagan iti "naarian" ket karaman dagiti annak iti ari, bado, palasio, trono, wenno korona.
Iti naarian a palasio ket nadaeg a pagtaengan a pagnanaedan dagiti ari wenno reyna.
Ti ari ket agisuot iti naisangsangayan a badbado, no dadduma awaganda daytoy a "naarian" a kawes. Masansan a dagiti kawes ti ari ket adda maris ube, a maysa kadagiti manmano ken nangingina a kita iti pangmaris.

nababa/nakurapay, kinababa/kinakurapay

Ti balikas a "nababa" ken "kinababa" ket dakamatenna ti kinamarigrigat wenno ti nababa a kasasaad.

Impakumbaba ni Jesus ti bagina kadagiti nababa ti kasasaadna a tattao ken adipen.
Makuna a nakurapay ti nakayanakan ni Jesus gapu ta naiyanak isuna iti lugar nga ayan dagiti dingwen, saan nga iti palasio.
Ti sabali pay a sao para iti "nababa" ket mabalin a "napakumbaba."
Ti nababa a kababalin ket kasupadi ti kinamanag-pannakkel.

Nabaybay-an, awan matagtagitao/matatao

Ti dakdakamaten dagiti balikas a “nabaybay-an” ken “awan matagtagitao/matatao” ket iti pannakapirdi ti maysa a rehion a pagnanaedan dagiti tattao tapno awanen iti agnaed sadiay.

Ngem no tao ti dakdakamatenna, ti balikas nga nabaybay-an ket iladladawanna ti pannakapirdi, kinaliday ken panagladingit.
No ti talon nga ayan dagiti mulmula ket nabaybay-an, kayatna a sawen ket adda ti banag a nangdadael kadagiti naimula, a kas kadagiti insekto wenno dumardarup a soldado.
Ti dakdakamatenna ti “rehion a nabaybay-an” ket ti maysa a disso iti daga a sadinno ket manmano dagiti mula wenno nateng a dumakkel. Isu a manmano dagiti tattao nga agnaed sadiay.
Ti “daga a nabaybay-an” wenno “let-ang” ket masansan nga ayan dagiti napapanaw (a kas kadagiti adda ketongna) ken pagnanaedan dagiti narurungsot nga ayup.
No ti maysa a siudad ket “nabaybay-an,” ti kayatna a sawen ket nadadael dagiti pasdek wenno natakaw dagiti laklako, ken napapatay wenno natiliw dagiti agnanaed a tattao. Dayta a siudad ket nagbalin nga “awan nagianna” ken “nadadael.”
Dipende iti linaonna, daytoy a balikas ket mabalin nga ipatarus a kas “nadadael” wenno “napirdi” wenno “nagbasuraan” wenno “naliday ken nagpanawan.”

nabileg, bileg

Ti balikas a "nabileg" ken "bileg" dakdakamatenna ti kinaadda iti naindaklan a pigsa wenno pannakabalin.
Ti ragup ti sasao a, "nabileg a lalaki" ket masansan a dakdakamatenna ti lalaki nga isu ket natured ken naballigi iti ranget. Nadakamat met ti Dios a kas iti "maysa a mannakabalin."
Ti ragup ti sasao a, "mannakabalin nga ar-aramid" kadawyan a dakamatenna dagiti nakaskasdaaw a banag nga inar-aramid iti Dios, kangrunaan kadagiti milagro.
Daytoy a balikas ket saritaenna iti balikas a "mannakabalin-amin," nga isu kadawyan a panangiladawan iti Dios, a ti kaipapananna ket naananay a pannakabalin.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, ti balikas a "napigsa" ket mabalin nga ipatarus a kas "mannakabalin" wenno "nakaskasdaaw" wenno "napigsa unay."
Idiay Aramid kapitolo pito, ni Moises ket nailadawan a kas lalaki nga isu ket "mannakabalin iti sao ken aramid." Mabalin nga ipatarus a kas " nangipaay ni Moises ti mannakabalin a sursuro ken nangaramid iti nakaskasdaaw a banbanag" wenno "nagsao ni Moises iti sao ti Dios nga addaan pannakabalin ken nangaramid iti nakaskasdaaw a banbanag."
Ti balikas a "bileg" ket mabalin met laeng nga ipatarus a kas "pannakabalin" wenno "naindaklan a pigsa."
Dipende iti linaonna, ti "mannakabalin nga aramid" ket mabalin nga ipatarus a kas, " nakaskasdaaw a banbanag a ar-aramid ti Dios" wenno "ti Dios agar-aramid kadagiti banbanag nga adaan pannakabalin."

nadadael, dagiti nadadael

Ti "mangdadael" ti maysa a banag, kayatna a sawen ket perdien wenno aramiden nga awan serbina. Iti balikas a "nadadael" wenno "dagiti nadadael" ket dakdakamatenna dagiti nabatbati a naburak ken naperdi iti maysa a banag a nadadael.

Ni profeta a Sofonias ket nagsarita maipanggep iti aldaw iti pungtot ti Dios a kas "aldaw iti pannakadadael" no ti lubong ket maukom ken madusa.
Dagiti libro ti Proverbio ket ibagbagana nga ti nadadael ken pannakaperdi ket isu ti agur-uray kadagiti tao a saan a nadiosan.
Dipende iti linaonna, "ti mangdadael" ket mabalin nga ipatarus a kas "perdien" wenno "dadaelen" wenno "aramiden nga awan serbina" wenno "buongen."
Ti balikas a "dadael" wenno "dagiti dadael" ket mabalin nga ipatarus a kas "naburbor" wenno "narba a pasdek" wenno "naperdi a siudad" wenno "nakaro a pannakadadael" wenno "pannakaburak" wenno "pannakaperdi," dipende iti linaonna.

naemma, kinaemma

Ti balikas a "naemma" ket iladawanna ti tao a naalumanay, agpaidalan, ken situtulok nga agpadas iti saan a nain-kalintegan. Ti kinaemma ket ti kabaelan nga agbalin a naalumanay uray no mabalin koman ti agunget wenno agusar ti pigsa.

Ti kinaemma ket masansan a nakatipon iti kinapakumbaba.
Inladawan ni Jesus ti bagina a kas naemma wenno naalumanay iti puso.
Daytoy a balikas ket mabalin met nga ipatarus a kas "naalumanay" wenno "naalumanay a tignay" wenno "makaay-ayo a rikna."
Ti balikas a "kinaemma" ket mabalin nga ipatarus a kas "kina-alumanay" wenno "kinapakumbaba."

nafino a lalat (sea cow)

Ti balikas a "nafino a lalat (sea cow)" ket dakamatenna ti dakkel nga ayup iti baybay a mangmangan iti ruot ken dadduma a nateng idiay lansad ti baybay.

Daytoy nga ayup ket maris dapo nga addaan napuskol a lalat. Makakuti idiay danun nga agusar iti panagkuy-at.
Dagiti lalat iti nafino a lalat (sea cow) ket inusar dagiti tattao iti tiempo ti Biblia para iti panagaramid kadagiti tolda. Dagitoy nafino a lalat (sea cow) ket inusar nga pang-akkob para iti tabernakulo.
Naikaan iti palayaw a "nafino a lalat (sea cow)" gapu ta mangmangan ti ruot a kapada ti ar-aramiden ti baka, ngem saanda nga agpada kadagiti dadduma a wagas.
Dagiti kapada nga ayup ket ti "dugong" ken ti "manatee."

nagbasol, nakabasol/napudno/naitalek, obligasion

Ti balikas nga "obligasion" ket dakdakamatenna ti banag nga inkeddeng ti maysa a tao wenno inkarina nga aramidenna.

Ti tao a nagikari iti maysa a banag ket mabalin a "napudno" a mangaramid iti dayta.
Masansan a dakdakamaten dagiti balikas a "nagbasol" ken "nakabasol" ti panagaramid iti biddut a kas iti "nakaarami ti basol" wenno "nakikamalala" wenno "nakapatay."
Ti pagsasao a "naipabaklay kenkuana ti trabaho" ket mabalin nga ipatarus a kas "naited kenkuana ti trabaho" wenno "naitalek kenkuana ti trabaho."

naingel a mainom

Ti balikas a "naingel a mainom" ket dakdakamatenna dagiti mainom nga nailebben, maawagan met daytoy iti mainom nga adda alkoholna."

Dagiti mainom nga adda alkoholna ket naaramid manipud iti bukel wenno bunga a naipalabas iti proseso nga nailebben. Dagiti kita ti naingel nga mainom ket mairaman ti arak a nagtaud iti ubas, serbesa, sedro, ken arak a nagtaud iti bunga ti palma.
Dagiti papadi ken asinoman a mang-akem iti kangrunaan a kari a kas iti "kari ti Nazireo" ket maiparit nga uminuom kadagiti nailebben nga mainom.

nainkalintegan

Nainkalintegan ti maysa a banag no ti naanamongan wenno napagnunomoan ken naiyannatop iti turay wenno linteg.

Idiay Biblia, no ti maysa a banag ket naibaga a "nainkalintegan" kayatna a sawen daytoy ket adda pammmalubos iti naimbag a linteg ti Dios, wenno babaen iti linteg ni Moises ken dadduma nga linteg dagiti Judio.
Dagiti dadduma a wagas tapno ipatarus ti "nainkalintegan" ket mabalin a: "napalubosan" wenno "ligal" wenno "maiyannatop iti linteg ti Dios"wenno "maitunos iti lintegtayo."

naipangato, innala

Ti balikas a "naipangato" wenno "inpangato" ket maipapan iti panangala ti Dios iti tao babaen iti mannakabalin, nakaskasdaaw a wagas, kadaywan idiay langit.

Sinarita ni apostol Pablo iti maipapan iti "pannakapangatona" idiay maikatlo a langit.
Kinuna ni Pablo a no agsubli ni Kristo, dagiti Kristiano ket "maipangato" ken sangsangkamaysanto a sabten isuna idiay tangatang.
Kinunana idiay Daan a Tulag, nga "innala" ti Dios ni Enoc (ti kayat a sawen innalana isuna idiay langit).
Naibaga idiay Baro a Tulag, a nakaskasdaaw nga "innala" ti Dios ni Felipe (nga ebanghelista) ket inpanna idiay sabali a rehion.

naiparukpok a dara

Ti balikas a "naiparukpok a dara" ket dakdakamatenna iti ipapatay ti maysa a tao gapu ta pinapatayda, gapu iti gubat, wenno iti sabali pay a langa iti kinaranggas.

Ti narabaw a kayatna a sawen daytoy a balikas ket "panagsayasay iti dara," a dakamatenna no ti dara ket rummuar iti bagi ti tao manipud iti nakalukat a sugat.
Masansan nga nausar daytoy tapno dakamatenna iti pannakapapatay dagiti adu a tattao.
Ti sao "naiparukpok a dara" ket nausar met a kas sapasap para iti basol a panangpapatay.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti ragup iti sasao, "ti naiparukpok a dara" ket mabalin nga ipatarus a kas "iti panangpapatay kadagiti tattao" wenno "dagiti adu nga tattao a napapatay."
Ti ragup iti sasao ngs, "babaen iti naiparukpok a dara" ket mabalin nga ipatarus a kas "panangpapatay kadagiti tattao."
Ti panangisao "naiparukpok a inosente nga dara" ket mabalin nga ipatarus a kas, "intultuloyda iti nangpapatay kadagiti tattao" wenno "ti panangpapatay kadagiti tattao ket nagtultuloy" wenno "intultuloyda ti nangpapatayda kadagiti adu nga tattao" wenno itultuloy dagiti tattao a papatayen dagiti sabali nga tattao."
Sabali pay nga usar a panangiladawan ti, "kamatennakayo ti pannakaparukpok ti dara" ket mabalin nga ipatarus a kas, "mapadasan dagiti tattaom iti agtultuloy a pannakaiparukpok iti dara" wenno "maitultuloy nga mapapatay dagiti tattaom."

naisurat

Ti ragup iti sasao a "kas naisurat" wenno "ania iti naisurat" ket masansan nga agparang idiay Baro a Tulag ken kadawyan a dakdakamatenna iti bilbilin wenno dagiti padto a naisurat idiay Nasantoan a Surat ti Hebreo.

No maminsan ti "kas naisurat" ket dakdakamatenna no ania ti naisurat idiay Linteg ni Moises.
No dadduma daytoy ket naadaw a sasao manipud iti insurat iti maysa a profeta idiay Daan a Tulag.
Mabalin daytoy nga ipatarus a: "kas naisurat idiay Linteg ni Moises" wenno "kas insurat dagiti profeta iti nabayagen a tiempo" wenno "ania ti imbaga iti Linteg ti Dios nga insurat ni Moises iti nabayagen a tiempo."
Ti sabali a pagpilian ket pagtalinaeden ti "Kas naisurat" ken ikkan iti panangilawlawag ti sinuratan iti baba (footnote) a mangipalawag no ania ti kayatna a sawen.

naiyaw-awan, naiwawa, naitawataw, nagtawataw

Ti kayat a sawen ti balikas a "naiyaw-awan" ken "naiwawa" ket ti saan a panagtulnog iti pagayatan ti Dios. Dagiti tattao a "naitawtaw" ket intulokda dagiti sabali a tattao wenno paspasamak tapno maimpluwensiaanda a saan nga agtulnog iti Dios.

Ti sao a "naiyaw-awan" ket iladawanna ti ipapanaw manipud iti nalawag a dalan wenno iti natalged a lugar tapno mapan iti kamali ken napeggad a dalan.
Ti karnero a pimmanaw iti nangiway-wayan iti pastorna ket "naiyaw-awan." Inkompara ti Dios dagiti tattao a managbasol iti karnero a nangpanaw kenkuana ket "naiwawa."

Dagiti Singasing ti Panangipatarus

Ti ragup ti sasao a "naiwawa" ket mabalin nga ipatarus a kas "immadayo manipud iti Dios" wenno "nagna iti saan nga umno a dalan, nga agpa-adayo iti pagayatan ti Dios" wenno "agsardeng nga agtulnog iti Dios" wenno "agbiag iti wagas nga adayo iti Dios."
No "iyaw-awan iti siasinoman " ket mabalin nga ipatarus a kas , "pakaigapuan iti siasinoman tapno saan nga agtulonog iti Dios" wenno "pakaigapuan iti siasinoman tapno surutenna iti saan nga umno a dalan."

nakabutbuteng, napabutngan

Ti balikas a "nakabutbuteng" ket dakamatenna ti nakaru a rikna ti pannakakigtot wenno nakaro a buteng. Ti tao nga makarikna iti nakabutbuteng ket makuna a "napabutngan."

Ti nakabutbuteng ket nadrama unay ken nakarkaro ngem iti gagangay a buteng.
Kadawyan a ti maysa a tao a napabutngan ket makigtotda pay wenno maawanan iti puot.

nakapakleb, panagdumog

Ti kayatna a sawen ti balikas a "nakapakleb" ket ti panangsango iti daga a ti rupa ket nakadikket iti daga. Kayatna a sawen ket ti apagkanito nga in-inayad a panagdumog.

No "agpakleb/agdumog" wenno ti "panagpakleb/panagdumog ti maysa a tao" iti sangoanan ti sabali a tao, kayatna a sawen ket ti kellaat a panagdumog iti nababa unay iti sangoanan dayta a tao.
Daytoy a posision a panagpakleb ti kadawyan a mangipakita iti nalabes a pannakakigtot, pannakasiddaaw gapu iti maysa a banag nakakasdaaw nga napasamak. Mangipakita pay daytoy iti panagraem ken panagrespeto para iti maysa a tao nga padpadayawan.
Ti panagpakleb ket maysa pay a wagas a panagdayaw iti Dios. Daytoy ti wagas ti masansan a sungbat dagiti tattao iti panagyaman ken panagdayawda ken Jesus no adda naaramidna a nakaskasdaaw wenno panagraemda kenkuana a kas maysa a naindaklan a maestro.
Dipende iti linaonna, dagiti wagas tapno ipatarus ti "nagpakleb" ket mabalin a karaman ti, "panagdumog a nakasango ti rupa iti daga" wenno "dayawen isuna babaen iti panangidumog iti rupa iti sangoananna" wenno "panagdumog iti daga gapu iti pannakasiddaaw" wenno "panagdayaw."
Ti ragup ti sasao a "saan kaminto nga agpakleb/agdumog" ket mabalin nga ipatarus a kas, "saanto nga agdayaw" wenno "saanto nga agdumog iti panagdayaw" wenno "saanto nga agdumog ken agdayaw."

nakasursuro nga tattao, astrologo,

Iti panangisurat ni Mateo iti maipapan ti panakaiyanak ni Cristo, dagitoy a "nasursuruan" wenno "nakaadal" nga lallaki ket isuda dagiti "mamasirib" a nangipan iti sagut ken Jesus iti naminsan a tiempo idiay Betlehem kalpasan iti pannakaiyanakna sadiay. Mabalin nga isuda dagiti "astrologo," dagitoy dagiti tattao nga nangad-adal kadagiti bitbituen.

Nagdaliasat dagitoy a lallaki iti nawatiwat a dalan a naggapu iti adayo a pagilian iti daya ti Israel. Saan a naam-ammuan ti umiso a naggapuanda ken no siasinoda. Ngem nalawag nga isuda ket napnoan iti pannakaammo a nangadal kadagiti bit-bituen.
Mabalin nga isuda dagitoy dagiti an-annak dagiti mamasirib a lallaki a nagserserbi kadagiti Ar-ari idiay Babilonia idi tiempo ni Daniel ken isuda dagiti nasursuroan kadagiti adu a banbanag, pakairamanan iti panangadal kadagiti bitbituen ken panangilawlawag kadagiti tagtagainep.
Naibaga iti kaugalian nga adda iti tallo a lallaki gapu kadagiti tallo nga sagut a naitedda ken ni Jesus. Nupay kasta, mabalin met nga addada pay iti ad-adu ngem tallo.

nakersang a lupot

Ti nakersang a lupot ket kagay a naaramid manipud iti buok ti kalding wenno kamelio. Daytoy a lupot ket nakersang ken nagatel nu isuot.

Masansan nga iti kawes a naaramid manipud iti nakersang a lupot ket maus-usar a kas panangipakita iti panagdung-aw, panagladingit wenno pannakaibabain.
Ti panangisuot iti nakersang a lupot wenno panagtugaw iti dapo ket maysa met a pakakitaan iti panagdung-aw ken panagpakumbaba.
Ti ragup ti sasao a "nakersang a lupot ken dagiti dapo" ket kadawyan a balikas dakdakamatenna iti panangipakita iti kaugalian ti panagdung-aw ken panagbabawi.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Daytoy a balikas ket mabalin nga ipatarus a kas, "nakersang a lupot manipud iti buok ti ayup" wenno "lupot a naaramid manipud iti buok ti kalding" wenno "nakersang, nagatel a lupot."
Sabali pay a wagas iti panangipatarus iti daytoy a balikas ket mabalin nga iraman iti, "nakersang, nagatel a pangdung-aw a bado."
Ti ragup ti sasao nga "agtugaw iti nakersang a lupot ken dapu" ket mabalin nga ipatarus nga, " ipakita iti panagdung-aw ken panagpakumbaba babaen iti panangisuot iti nagatel a kawes ken panagtugaw kadagiti dapu."

nakillo, ballikugen, kinaawan hustisia

Dagiti balikas a "nakillo" ken "ballikugen" ket dakdakamatenna iti panangtrato kadagiti tattao iti "saan a nalinteg", ken masansan, iti makapasakit a tignay.

Ti "kinaawan hustisia" ket maysa a banag a dakes a naaramid iti maysa a tao a saan a maikari a maaramid kenkuana. Dakdakamatenna iti saan a nalinteg a panangtrato kadagiti tattao.
Ti kayatna a sawen ti kinaawan hustisia ket dadduma a tattao ket matartaripatoda iti dakes idinto ta dagiti dadduma ket matartaripatoda iti nasayaat.
Ti maysa a tao nga agtigtignay iti nakillo a wagas ket "panangkanunong iti maysa" wenno "panangdadael" gapu ta iti saanna a panangtrato kadagiti tattao iti patas.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti balikas a "nakillo" ket mabalin pay nga ipatarus a kas "saan a nalinteg" wenno "kumanunong iti maysa" wenno "panangdadael," dipende iti linaonna.
No dadduma ti "nakillo" ket mabalin nga ipatarus iti kapadana a wagas a "saan a nalinteg."
Ti ragup iti sasao a "dagiti nakillo" ket mabalin nga ipatarus a kas "dagiti tattao a nakillo" wenno "nakillo a tattao" wenno "tattao a mangtartaripato iti dadduma iti saan a nalinteg" wenno "saan a nalinteg a tattao" wenno "tattao a saan nga agtulnog iti Dios."
Ti balikas a "ballikugen" ket mabalin nga ipatarus a kas, "iti saan a nalinteg a tignay" wenno "saan a husto" wenno "saan a kinalinteg."
Dagiti wagas a panangipatarus iti "kinaawan hustisia" ket mabalin a mairaman iti, "saan a husto a panangtrato" wenno "saan a nalinteg a panangtrato" wenno "panagtigtignay iti saan a nalinteg."

nakuspag

Ti kayat a sawen ti balikas a "nakuspag" ket napalangguad, kadawyanna aggunay iti napangas a wagas.

Ti nakuspag a tao ket masansan nga ipannakkelna iti bagina.
Iti nakuspag ket kadawyan a karamanna ti panagpanunot a dagiti sabali a tattao ket saanda unay a napateg wenno nasaririt a kas iti bagina.
Ti tao a saan nga agraem iti Dios ken addada iti panagsukir kenkuana ket isuda dagiti nakuspag gapu ta saanda a bigbigen no kasano ti kadakkel ti Dios.

namati

Idiay Biblia, ti dakdakamaten ti balikas nga "namati" ket iti maysa nga namati ken nagtalek ken ni Jesu-Cristo a kas Manangisalakan.

Ti balikas a "namati" ket kayatna a sawen "ti tao a mamati."
Ti balikas a "Kristiano" ket nagbalin a kangrunaan nga awag kadagiti namati gapu ta ipasimudaagna nga namatida ken ni Cristo ken agtulnogda kadagiti sursurona.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti dadduma a patarus mabalin nga ibaga, "namati ken ni Jesus" wenno "namati ken ni Cristo."
Mabalin daytoy nga ipatarus babaen iti sao wenno ragup ti sasao nga ti kayatna a sawen ket, "tattao nga agtaltalek ken ni Jesus" wenno "maysa nga makaam-ammo ken ni Jesus ken agbibiag para kenkuana."
Sabali nga wagas tapno maipatarus ti "namati" ket mabalin met a "pasurot ni Cristo" wenno "tattao nga makaammo ken ni Cristo ken agtultulnog ken ni Jesus."
Ti balikas a "namati" ket sapasap a sao para iti siasinoman a mamati ken ni Cristo, kabayatan nga iti "adalan" ken "apostol" ket nangnangruna nga naaramat para iti tattao nga makaam-ammo idi adda pay a sibibiag ni Jesus. Nasaysayaat nga ipatarus dagitoy nga balikas iti nadumaduma nga wagas tapno agtultuloy nga naurnos iti pakailasinan iti tunggal maysa.

nangangato a disso

Ti balikas a "nangangato a disso" ket dakamatenna kadagiti disso iti rabrabaw ti turturod wenno banbantay nga ayan dagiti altar a nausar a pagdaydayawan kadagiti didiosen ken disso a naipasdek.

Adu kadagiti ari ti Israel ti nagbasol maibusor ti Dios babaen ti panangpasdek kadagiti didiosen iti rabaw dagiti nangangato a disso. Daytoy ti nangidalan kadagiti tatao tapno ad-adda nga agrukbab kadagiti didiosen.
No agturay ti ari nga agbuteng iti Dios iti Israel, masansan nga ikkatenna ti nangangato a disso ken waswasenna ti panagrukbab kadagiti didiosen.
Nupay kasta, dadduma kadagitoy a naimbag nga ar-ari ket naliway ken saanda nga inikkat ti nangangato a disso, a nagbanagan iti entero a nasion iti Israel nga agtultuloy nga agrukbab kadagiti didiosen.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti daduma a wagas tapno ipatarus daytoy a balikas ket mabalin nga iraman "dagiti nangato a disso nga pagrukbaban para kadagiti didiosen" wenno"rabaw ti turod a lugar a pagdaydayawan iti didiosen" wenno "dagiti altar a padaydayawan iti didiosen."

napakawan

Ti balikas a "napakawan" ket kayatna a sawen a pakawanen ken saan a dusaen ti maysa a tao gapu iti basolna.

Uray no napaneknekan a nagbasoltayo, napakawannatayo ni Jesu-Cristo manipud agnanayon a biag idiay impierno babaen iti sakripisiona a pannakatay.
Iti nainkalintegan a kapanunotan, ti agturay ket mabalinna ti mangpakawan iti tao a masarakan a napaneknekan a nagbasol iti krimen.

Dagiti Singsing iti Panangipatarus

Daytoy a balikas ket mabalin nga ipatarus iti kapada a wagas a kas "pakawanen" wenno pammakawan."

napannakkel, kinapannakkeld, napnoan ti kinatangsit, kinatangsit

Dagiti balikas nga "napannakkel" ken "kinatangsit" ket dakamatenna ti maysa a tao a panpanunotenna a nangato unay ti bagina, ken panpanunotenna nga isuna ket nalalaing ngem ti sabali a tattao.

Ti napannakkel a tao ket masansan a saanna nga aklunen dagiti nagbiddutanna. Saan isuna a napakumbaba.
Ti kinapannakkel wenno kinatangsit ket mabalin nga agturong iti panagsukir iti Dios iti sabali a wagas.
Dagiti balikas a "napannakkel" ken "kinapannakel" ket mabalin a mausar iti nasayaat a wagas, a kas iti "panagpannakkel" no ania ti nagapuanan ken ti "panagpannakel kadagiti" annakmo. Ti kayatna a sawen no, "ipannakkelmo ti trabahom" ket ti panagragsak iti panangaramidmo iti trabahom a nasayaat.
Mabalin nga ipannakkel ti maysa a tao no ania ti naaramidanna nga awan kinatangsit maipapan iti daytoy.
Ti balikas a "kinatangsit" ket kankanayon a saan a nasayaat, nga addaan kaipapananna a "nakuspag" wenno "kinapalangguad."
Ti "noun" a "kinapannakkel" ket mabalin nga ipatarus a kas, "kinakuspag" wenno "napalangguad."

napapanaw, ti pannakapapanaw / ibelleng, ti pannaibelleng

Ti balikas nga "napapanaw" ket dakdakamatenna dagiti tattao nga napilit a pumanaw nga agturong iti sadinoman a lugar, a paadayo iti bukodda nga pagilian.

Kadawyan a dagiti tattao ket mapapanaw tapno madusa wenno gapu ti politika.
Dagiti naparmek a tattao ket mabalin nga alaen tapno ibelleng iti pagilian dagiti soldado nga nangsakup kadakuada tapno agserbi kadakuada.
Ti "pannakapapanaw idiay Babilonia" ket isu ti panawen a pakasaritaan idiay Biblia idi adu nga Judio nga agnanaed iti paset ti Juda ket naala manipud kadagiti pagtaenganda ken napilit a nagnaed idiay Babilonia.
Ti ragup iti sasao nga "dagiti napapanaw" ket dakamatenna dagiti tattao nga naipanaw manipud iti bukodda nga pagilian.
Dagiti Singasing iti Panangipatarus
Ti balikas a "tapno papanawen" ket mabalin met nga ipatarus a kas, "tapno ibaon nga umadayo" wenno "pilitin a paruaren" wenno "tapno agpukaw."
Ti balikas a "napapanaw" ket mabalin nga ipatarus a kanayon iti sao wenno ragup iti sasao nga kayatna a sawen "tiempo iti panangibelleng iti ruar iti pagilian" wenno "panangpukaw."
Sumagmamano nga pagsasao ket ipatarusda iti "dagiti napapanaw" a kas "dagiti naipanaw a tattao" wenno "dagiti tattao nga naipanaw."

napudno, kinapudno (upright, uprightness)

Dagiti balikas a "napudno" ken "kinapudno" ket dakamatenna ti panagtitignay ti wagas a maiyannurot kadagiti linteg ti Dios.

Ti tao a "napudno" ket maysa a tao a sumursurot iti panagturay iti Dios ken saan nga agar-aramid kadagiti banbanag a saan a nasayaat.
Ti kaipapanan dagitoy a sasao ket nairaman ti kapanunotan iti magmagna iti nalinteg a pagnaan, nga awan ti sumiasi iti maysa a suli wenno sabali a suli.
Dagiti balikas a kas "kinadalus" ken "nalinteg" ket addaan iti agpada a kaipapanan ken no maminsan ket naaramat nga agtinunos, a kas "kinadalus ken kinapudno." (Kitaen: https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-parallelism)

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti wagas ti panangipatarus iti "napudno" ket mabalin a mairaman dagiti, "agtigtignay a nalinteg" wenno "maysa nga isu a nalinteg" wenno "sumursurot kadagiti linteg ti Dios" wenno "natulnog iti Dios" wenno "agtigtignay iti wagas a husto."
Ti balikas a "kinapudno" ket mabalin nga ipatarus a kas "kinasin-aw" wenno "naimbag nga ugali" wenno "kinalinteg."
Ti ragup ti sasao a "ti kinapudno" ket mabalin nga ipatarus a kas "tattao a napudno" wenno "napudno a tattao."

narungsot nga animal

Idiay Biblia, ti balikas nga "narungsot nga animal" ket sabali laeng nga awag para iti "ayup."

Ti "atap a narungsot nga animal " ket kita iti ayup a nawaya nga agbiag iti kabakiran wenno aw-away ket saan a mabalin nga sursuruan dagiti tattao.
Ti pangtaraken nga animal ket ayup nga agbibiag a kadua dagiti tattao ken mabalin a partien wenno mabalin nga pangtrabaho, kas iti panagarado iti talon. Masansan a ti dakdakamaten ti balikas nga "dingwen" ket isu a klase daytoy iti ayup.
Iti libro ni Daniel iti Daan nga Tulag ken iti libro iti Paltiing iti Baro a Tulag iladawanna ti sirmata no ania ti pangarig diay animal ket iladawanna dagitti dakes nga pannakabalin ken turturay nga bumusor iti Dios.(Kitaen: https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-metaphor)
Dagiti wagas iti panangipatarus ket mabalin nga inayon daytoy "naparsua" wenno "naparsua a banag" wenno "ayup" wenno "atap nga ayup," dipende iti linaonna.

nasantoan a siudad

Idiay Biblia, ti "nasantoan a siudad" ket dakdakamatenna iti siudad ti Jerusalem.

Iti maud-udi nga al-aldaw, ti nasantoan a siudad ket mapabaronto, ti nainlangitan a Jerusalem nga isunto ti pagnaedan ti Dios a kaduana dagiti tattaona.
Daytoy a balikas ket mabalin nga ipatarus babaen ti panangusar kadagiti balikas para iti "nasantoan" ken "siudad" a nausaren kadagiti dadduma a patarus.

nasion

Ti nasion ket bunggoy ti tattao a iturtorayan iti sumagmamano a kita iti gobyerno. Masansan daytoy a buklen dagiti bunggoy ti tattao nga adda maymaysa a kaugalian ken dadduma pay nga agpapada a sursuro.

Ti balikas a "nasion" ket kadawyan nga iraman iti maysa a nailawlawag la unay a sursuro ken dagiti nagpatinggaan iti daga.
Idiay Biblia, adda dagiti adu a nasion, agraman dagiti Israelita, dagiti Filisteo, dagiti Siriano, dagiti Taga-Babilonia, dagiti Romano, ken dagiti Griego.
Ti nasion ket dakamatenna ti pagilian, ngem saan a kankanayon. No dadduma daytoy ket sapasap ken dakdakamatenna ti bunggoy dagiti tattao, kangrunaanna no mausar daytoy iti pangkaaduan. Nasayaat a kitaen a husto ti *nilaonna.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, ti sao a "nasion" ket mabalin met nga ipatarus a kas, "bunggoy dagiti tattao" wenno "tattao" wenno "pagilian."
No ti pagsasao ket addaan balikas para iti "nasion" a mailasin kadagiti sabali a balikas, ket dayta a balikas ket mabalin nga usaren uray sadinoman ti pakaaramatan idiay sursurat ti Biblia, no laket daytoy ket kadawyan ken apag-iso.
No aramaten iti pangkaaduan a kas "nasion", daytoy a balikas ket masansan a mabalin nga ipatarus a kas kadagiti "bunggoy ti tattao."

nasirib a lallaki, nasirib a tattao

Ti balikas a "nasirib a lallaki" ket nausar a dakamatenna dagiti lallaki nga addaan iti naisangsangayan a pannakaammo ken kabaelan a masansan nga agserserbi a kas paset ti pangukoman ti maysa nga ari.

Sumagmamano a nasirib a lallaki ti nangadal kadagiti bituen ken nangipaay iti kaipapanan kadagiti nakaisaadan dagiti bituen idiay langit.
Masansan a dagiti nasirib a lallaki ti maayaban tapno ikkanda iti kaipapanan dagiti tagtagainep. Ni Daniel ti maysa kadagiti nasirib a lallaki ni Ari Nebucadnesar ken inikkan isuna ti Dios iti kabaelan tapno ilawlawagna ti kaipapanan dagiti tagtagainep ti ari.
Iti nadumaduma a pagilian ti Mediterranea, dagiti nasirib a lallaki ti mabigbig a nalalaing nga agad-adal.
No dadduma dagiti nasirib a lallaki ket isuda dagiti agaramat kadagiti nakaskasdaaw a laing, a kas iti panagbuyon wenno sabali pay nga aramid a panangayab iti pannakabalin manipud kadagiti dakes nga espiritu.
Idiay Baro a Tulag, dagiti bunggoy ti lallaki a naggapu iti daya a paset dagiti rehion tapno dayawenda ni Jesus ket naawagan a "magi" wenno "nasirib a lallaki." Mabalin a dagitoy a lallaki ket mangad-adal kadagiti bituen. Ipagarup ti dadduma a kaputotan isuda dagiti nasirib a lallaki a sinuroan ni Daniel idi adda isuna iti Babilonia.

nasudi

Ti balikas a, "nasudi" ket mangiladladawan kadagiti tattao wenno banbanag a maibilang a kas napateg unay, manmano a makita, wenno nangina.

Ti balikas a "dagiti nasudi a bato" wenno "dagiti nasudi nga alahas" ket dakamatenna dagiti bato ken dagiti mineral nga addaan iti nagduduma a marisna wenno addaan iti sabali a kalidad tapno agbalinda a napintas.
Dagiti pangiyarigan kadagiti napateg a bato ket pakairamanan dagiti diamante, dagiti rubi, ken dagiti esmeralda.
Ti balitok ken pirak ket maawagan a "nasudi a landok."
Imbaga ni Yahweh a "nasudi" dagiti tattaona iti imatangna (Isaias 43:4).
Insurat ni Pablo a ti natanang ken naulimek nga espiritu ket napateg iti imatang ti Dios (1 Pedro 3:4).
Daytoy a balikas ket mabalin met nga ipatarus a kas, "napateg" wenno "napateg unay" wenno "patpatgen" wenno "nabalor."

nasukir/timmangken iti teltel, natangken iti ulona

Ti balikas a "timmangken iti teltel" ket sarsarita nga mangiladawan kadagiti tattao nga agtultuloy a saan nga agtulnog iti Dios ken saan a sumurot iti panangilintegna. Napannakkelda unay.

Timmangken iti teltelda dagiti Israelita kadagiti kababalinda maipapan kadagiti profeta nga nangipakaammo ti iya-ay ti Mesias.
Timmangken iti teltel ken nasukirda kadagiti panagrukbab kadagiti didiosen.
Daytoy a balikas ket mabalin nga ipatarus a kas "napannakkel a kinasukir" wenno "nakuspag ken nasubeg."
Ti tao a timmangken iti teltelna ket agkedked nga paiturayan iti Dios.
Dagiti dadduma a pagsasao ket adda met iti sarsarita a kastoy iti kaipapanna.

natakneng, natakneng a tao

Ti balikas a "natakneng" ket dakdakamatenna ti maysa a banag a nasayaat unay ken nangato ti klasena. Ti "natakneng a tao" ket maysa a tao nga maibilang a nangatngato no maipapan ti politikal wenno kita ti tattao.

Ti natakneng a tao ket masansan a maysa a opisial iti pagilian ken naasideg nga adipen ti ari.
Ti balikas a "natakneng a tao" ket mabalin met nga ipatarus a kas, "opisial ti ari" wenno "opisial ti gobierno" wenno "tao a naiyanak a natakneng."

natangken, kinatangken / rigat, narigat, kinarigat

Ti balikas a "natangken" ket addaan iti sumagmamano a kaipapannan dipende iti linaonna. Kadaywan nga iladawanna ti maysa a banag a narigat, mangipilit, wenno saan nga umannugot.

Dagiti "idiom" a "natangken a puso" wenno "kinatangken ti ulo" ket maipapan iti tao nga ipatangkenna ti saan nga agbabawi. Dagitoy a pangisao ket iladawanna ti tao a mangipapilit iti saan a panagtulnog iti Dios, uray no sangoenda dagiti narigat a banag gapu iti dakes a tignayda.
Ti nailadawan a panangiyebkas a, "kinatangken ti puso" ken "kinatangken dagiti pusoda" ket maipapan met iti napalalo a panagsukir.
No nausar a kas "adverb", a kas iti "ikarigatan ti agtrabaho" wenno "ikarigatan a padasen," kayatna a sawen ket aramiden ti maysa a banag a natibker ken napasnek unay, agsalukag nga aramiden a naimbag ti maysa a banag.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti dadduma a wagas a panangipatarus ti "natangken nga ulo" ket karaman ti "ipatangken ti saan a panagtulnog" wenno "agtultuloy ti saan a panagbabawi" wenno "nairamut a kinatangken ti ulo."
Ti balikas a "kinatangken" ket mabalin nga ipatarus kas "nakaru a panagsukir" wenno "agtultuloy a panagrebelde" wenno "agtultuloy a panagsukir."
Iti ragup dagiti sasao a kas iti "ikarigatan ti agtrabaho" wenno "ikarigatan a padasen," ti balikas a "ikarigatan" ket mabalin nga ipatarus a kas, "addaan kinaanus" wenno "kinapasnek."
Ti ragup iti sasao a "natangken a panagpuspuso" wenno "natangken a puspuso" ket mabalin nga ipatarus a kas, "nakaru a panagsukir" wenno "agkedked nga agtulnog" wenno "mangipapilit a panagsukir iti Dios."

natangsit

Ti maysa a tao a natangsit ket addaan kapanunotan nga isuna ket nangato.

Ti kayatna a sawen ti sao a "natangsit" ket "napannakkel" nga addaan iti nakuspag a kababalin.
Adda iti panangiyebkas iti Biblia a kas iti "natangsit a mata" wenno ""natangsit a tengnged" a panangiladawan iti tao nga addaan kapanunotan a nangato unay isuna, iti wagas a napannakkel.

nawaya, waya-waya

Ti balikas a "nawaya" wenno "waya-waya" ket dakdakamatenna ti saan a pannakatagabu, wenno aniaman a kita ti pannakabalud.

Ti kayatna a sawen ti panangisao iti, "ti panangwaya-waya iti maysa a tao" wenno "tapno waya-wayaan iti maysa a tao" ket wagas a panangipaay iti maysa a tao tapno saanen nga agtalinaed iti pannakatagabu wenno pannakaibalud.
Idiay Biblia, dagitoy a balikas ket masansan a nausar a panangiladawan tapno dakamatennna no kasano a ti namati ken Jesus ket awanen iti pannakabalin iti basol.
Ti maaddaan iti "waya-waya " ket dakamatenna met ti saanen a kasapulan ti panagtulnog iti Linteg ni Moises, ti nagbanagannangem ketdi agbalin a nawaya nga agbiag babaen kadagiti sursuro ken panangtarabay ti Espiritu Santo.

Dagiti Singasing iti Pannangipataus

Ti balikas a "nawaya" ket mabalin nga ipatarus a pakairamanan iti sao wenno ragup ti sasao a kayat a sawen ket "saan a nabalud" wenno "saan nga adipen" wenno "saan a nagpaadipen" wenno "saan a balud."
Ti panangisao a "waya-wayaan" ket mabalin nga ipatarus a kas "pakaigapuan ti pannakawaya-waya" wenno "lapsuten manipud iti pannakatagabu" wenno "pannakapalubos manipud pannakaibalud."
Ti tao a nagbalin a "nawaya" ket "napalubosan" wenno "nairuar iti" pannakaibalud wenno pannakatagabu.

nginaw, panagnginaw

Kadawyan a dakdakamaten ti balikas a "nginaw" ken "panagnginaw" ket ti panagsikog.

Mabalin nga ipatarus ti ragup ti sasao nga "inginaw ti ubing" a kas, "masikog" wenno sumagmamano a sabali a balikas a mabalin a mausar tapno dakamatenna daytoy. Ti balikas nga asideg iti "pananginaw" ket mabalin nga ipatarus a kas iti "rugrugi ti panagsikog" wenno "kanito a panagsikog."
Dagitoy a balikas ket mabalin a dakdakamatenna ti panangpartuat iti maysa a banag wenno panangpanunot ti maysa a banag, kas iti ideya, ti plano, wenno ti trabaho. Dagiti wagas ti panangipatarus daytoy ket mabalin a karamanna dagiti, "panunoten ti" wenno "plano" wenno "partuaten," dipende iti linaonna.

niebe

Ti balikas a "niebe" ket dakdakamatenna ti timmangken gapu iti lammiis a maregmeg a matinnag kadagiti nangangato a lugar a kas kadagiti banbantay wenno kadagiti disso ti lubong nga adda idiay adayo a paset iti amianan wenno adayo a paset iti abagatan.

Ti niebe ket sagpaminsan a matintinnag no panawen iti lam-ek idiay Jerusalem, ngem saan a kadawyan a maurnong.
Ti niebe ket masansan a mausar a kas pangngarigan iti maris a puraw.
Iti kinapuraw ti niebe ket maysa a simbolo iti kinadalus. Kinunana ti Nasantoan a surat a "dagiti basoltayo.... ket agbalin a napudaw a kas niebe" kayatna a sawen ket naan-anayen a dinalusan ti Dios dagiti tattaona manipud kadagiti basbasolda.
Dagiti panangiladawan ken ni Cristo a madaydayaw idiay libro iti Paltiing ket ibagbagana nga iti buokna ket "napudaw a kasla iti niebe."
Kadagiti dadduma a pagsasao ket nadakamat iti niebe a kas "tudo a nakaru ti lamiisna" wenno "maregmeg iti yelo" wenno "nakaru ti lammiisna a maregmeg."

nobia

Ti nobia ket babai a makikallaysa ken ti maiparang iti asawana, ti nobio.

Nailista idiay Biblia dagiti sumagmamano a kanito a maiparang dagiti nobia kadagiti nobioda.
Iti Baro a Tulag, naawagan ti Iglesia nga isu ti "nobia ni Kristo."

nobio

Iti seremonia ti panagkallaysa, ti nobio ket ti lalaki a mangikallaysa iti nobia. Iti kultura dagiti Judio idi tiempo ti Biblia, ti sentro ti seremonia ket iti iyu-umay ti nobio a mapanna alaen ti nobiana.

Idiay Biblia, ni Hesus ket pangiladawan a maaw-awagan iti Nobio nga umayto para iti Nobiana, nga iti Iglesia.
Indilig ni Hesus dagiti adalanna kadagiti gagayyem ti nobio, nga agramrambak kabayatan ti kaadda ti nobio kadakuada, ngem idi nakapanaw isuna ket nagayunarda.

olibo

Ti olibo ket bassit, maratimbukel a bunga manipud iti kayo ti olibo, a kaaduan nga agtub-tubo kadagidiay rehion a napalawlawan iti Baybay ti Mediterranean.

Ti kayo ti olibo ket kita iti dakkel a kanayon a nalangto a blong nga addaan iti babassit a puraw nga sab-sabong. Kaykayatda ti agtubo iti kapudotan a panawen ket makalasat uray iti bassit a danum.
Ti bunga ti kayo nga olibo ket maris bulong, ngumisit no maluom. Dagiti olibo ket nausar para iti makan ken pagalan ti lana.
Ti lana ti olibo ket saan laeng a pangluto, ngem mausar met kadagiti pagsilawan ken kadagiti seremonia maipapan iti relihion.
Idiay Biblia, dagiti kayo ken sanga ti olibo ket sagpaminsan a nausar a pangiladawan iti maipapan ti tao.

oras

Kas mainayon iti panagusar tapno dakamatenna no kaano wenno kasano ti kinabayag ti maysa a banag, ti balikas nga "oras" ket nausar met kadagiti wagas a pangiladawan:

No dadduma ti "oras" ket dakamatenna ti inaldaw, tiempo a naikeddeng tapno aramiden iti maysa a banag, a kas iti "oras ti panagkararag."
No kinuna ti teksto a ti "dimtengen ti oras" para ken ni Hesus tapno agsagaba ken mapapatay, kayat a sawen daytoy ket isun ti tiempo a naituding nga inkeddeng ti Dios iti nabayag a panawen a daytoy ket mapasamaken.
Nausar pay ti balikas nga "oras" a ti kayatna a sawen ket "iti dayta a kanito" wenno "iti dayta met laeng a gundaway."
No ti ibagbaga ti teksto ket maipapan iti "oras" ti pannakaladaw, kayat a sawen daytoy ket mumalemen, no ti init ket dandanin lumnek.

ordinansa, alagaden

Ti ordinansa ket pagannurotan dagiti tatttao wenno linteg a mangted turay wenno sursuro kadagiti tattao tapno suroten iti kaaduan.

No maminsan ti ordinansa ket kaugalian a nagbalinen a naipapatin a sursuro nga ar-aramiden iti adun a tawen.
Idiay Biblia, ti ordinansa ket maysa a banag nga imbilin ti Dios kadagiti Israelita nga aramiden. No maminsan ket imbilinna nga aramienda daytoy iti agnanayon.
Ti balikas nga ordinansa ket mabalin nga ipatarus a kas, "bilin para iti kaaduan" wenno "annuroten" wenno "linteg," dipende iti linaonna.

oso

Ti oso ket dakkel, ayup nga uppat iti sakana ket napartak a tumaray nga addaan nalidem nga maris daga wenno nangisit nga buok, addaan natadem nga ngipen ken kukkuko. Mangmanganda iti lames, insekto, ken mulmula.

Agnanaed ti oso iti kabakiran ken kabanbantayan ken kadawyan daytoy idiay Israel idi tiempo iti Biblia.
Nausar ti oso idiay Daan nga Tulag a kas simbolo iti pigsa.
Kabayatan nga agpaspastor iti karnero, ti pastor nga ni David ket nakilaban iti oso ket inabakna daytoy.
Rimmuar manipud kakaykaywan ti dua nga oso ket dinarupda ti bunggoy dagiti agtutubo nga nangum-umsi ken ni propeta Elias.

paaduen

Ti balikas a "agpaadu" kayatna a sawen ket ti panagadu unay ti bilangna.

Imbaga ti Dios kadagiti ayup ken tattao nga "agpaadu" ken punnoenda ti daga. Daytoy ket bilin tapno umaduda pay iti bukodda a kita.
Ni Jesus ket naaramidanna a paaduen ti tinapay ken ikan tapno mapakanna iti lima a ribu a tattao. Ti bilangna ti makan ket nagtultuloy nga immadu tapno adda iti naananay a kanen iti tunggal maysa.
Mabalin nga ipatarus daytoy a kas "ti bilang ket dimmakkel ti kasta unay" wenno "nagbalin a dakdakkel a bilang" wenno "nagbalin nga immad-adu ti bilbilangna."

pabasolen, pammabasol, mangpabpabasol

Ti dakdakamaten daytoy a balikas ket iti panangsidir ken panagpabayad ti maysa a nakaaramid iti saan a nasayaat.

Ti palso a pammabasol ket no pagbayaden ti maysa a tao gapu iti banag a saan met a pudno, kas idi pinabasol dagiti mangidadaulo a Judio ni Jesus iti saan a nasayaat nga aramid.
Ti "mangpabpabasol" ket ti maysa nga tao a mangibagbaga iti banbanag tapno pabasolen ti sabali a tao gapu iti saan a nasayaat nga aramidna.
Idiay libro ti Paltiing iti Baro a Tulag, naawagan ni Satanas a "ti mangpabpabasol."

pabiligen, panangpabileg

Dagiti balikas a "pabiligen" ken "panangpabileg" ket dakamatenna ti panangibaga ken panangaramid kadagiti banbanag tapno panggapuan ti maysa a tao a maadaan liwliwa, namnama, talek ken tured.

Ti kapada a balikas a "mangpabileg," kayatna a sawen ket panangguyugoy ti maysa a tao tapno pagkedkedan ti aramid a saan a nasayaat ngem ketdi agaramid ti banbanag a naimbag ken husto.
Ni apostol Pablo ken dagiti dadduma pay a mannurat iti Baro a Tulag ket insuroda dagiti Kristiano tapno pabilegen ti tunggal maysa nga agayat ken agserbi kadagiti sabsabali.

Dagiti Singasing ti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, ti "pabiligen" ket mabalin nga ipatarus a kas,"guyugoyen" wenno "liwliwaen" wenno "pasiglaten" wenno "panangibaga kadagiti naayat a banbanag" wenno "saranayen."
Ti ragup ti sasao a "mangted kadagiti sasao a panangpabileg," kayatna a sawen ket, "mangibaga kadagiti banbanag nga pakaigapuan ti sabali a tattao tapno mariknada a naparegta ken napapigsa."

padamag

Iti padamag ket naisurat wenno naisao nga istoria a maipadanun babaen ti maysa a tao iti sabali a tao wenno bunggoy a maipanggep iti nalawag a pasamak.

padaya

Ti padaya ket maysa a pasamak no sadino ti bunggoy dagiti tattao ket makipaset iti maysa a nakaru ti dakkelna a panganan, masansan ket tapno rambakan a sangsangkamaysa iti maysa a banag. Ti kayat a sawen ti "panagpadaya" ket iti pannangan kadagiti naka-ad-adu a makan, masansan a agduduma a naisangsangayan a makmakan.

Ti nadiosan a padaya nga imbilin ti Dios a rambakan dagiti Judio ket masansan a karaman ti padayada a sangsangkamaysa. Gapu iti daytoy, masansan a dagiti panagrarambak ket maaawagan a "padaya."
Dagiti ari ken dadduma a nababaknang a tattao ket masansan a mangted ti naplano wenno naurnos a padaya.
Idiay istoria maipapan ti napukaw nga anak a lalaki, ti ama ket nangisagana ti naisangsangayan a padaya tapno rambakan ti panagsubli ti anakna.
Ti padaya no maminsan ket agbayag iti sumagmamano nga aldaw wenno nasursurok pay.

pagano

Idi tiempo ti Biblia, ti balikas a"pagano" ket nausar tapno iladawan dagiti tattao nga agrukbab kadagiti didiosen saan ketdi a ken ni Yahweh.

Aniaman a naikadua kadagitoy a tattao, a kas dagiti altar a pagrukbabanda, dagiti maipapan ti relihion a seremonia nga araramidenda, ken dagiti pammatida, ket naawagan met a"pagano."
Ti urnos ti pammati dagiti pagano ket masansan a karaman ti panagrukbab kadagiti parsua wenno kadagiti adu a didiosen ngem saan ketdi nga iti maysa a pudno a Dios, a ni Yahweh.
Dagiti dadduma a relihion ti pagano ket karaman ti naalas a seremonia ti pannakinaig ti babai ken lalaki wenno ti panangpatay kadagiti tao a kas paset ti panagrukbabda.

pagarian

Ti pagarian ket bunggoy dagiti tattao nga iturayan ti ari. Dakdakamatenna met ti lugar a sakop ti ari wenno amin a rehion a napulitikaan a ti ari ti mangiturturay wenno dadduma a mangidadaulo.

Ti pagarian ket mabalin a nalawa wenno bassit ti masakupanna. Mabalin nga idauloan iti Ari ti nasion wenno maysa nga ili.
Ti balikas a "pagarian" ket mabalin met a dakamatenna ti naispirituan a panagtakem wenno panangituray a kas balikas a "pagarian ti Dios."
Ti Dios ti mangituray ti amin a naparsua, ngem ti balikas a "pagarian ti Dios"ket kangrunaan a dakdakamatenna iti panagtakem ken panagturayna iti amin a tattao a namati ken ni Jesus ken isuda a nagpasakop iti turayna.
Imbaga met lang ti Biblia a ni Satanas ket addaan iti "pagarian" a saan nga agpaut ti panangidaulona kadagiti banbanag ditoy lubong. Ti pagarianna ket dakes ken nadakamat a kas "kinasepnget."

Dagiti Singsing iti Panangipatarus

No dakdakamaten ti maipapan iti napisikalan a rehion nga iturayan amin ti ari, ti balikas a "pagarian" ket mabalin nga ipatarus a kas, "pagilian."

pagbaludan, balud

Ti balikas a "pagbaludan" ket dakdakamatenna ti maysa a lugar a pagianan dagiti nakabasol a kas pannusa gapu iti naaramidda a basol. Ti balud ket maysa a tao a naikabil iti pagbaludan.

Ti tao ket mabalin a pagtalinaeden iti pagbaludan kabayatan nga agur-uray iti pannaka-usigna.
Adu kadagiti profeta ken dadduma nga adipen ti Dios ket naibalud idi, uray no awan ti naaramidda a dakes.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti sabali a sao para iti "pagbaludan" ket "pagikulongan."
Mabalin pay nga ipatarus daytoy a kas "pagbaludan iti uneg ti daga" no iti pagbaludan ket mabalin nga adda iti uneg ti daga wenno adda iti uneg ti kangrunaan a paset ti palasio wenno ti dadduma a pasdek.
Ti balikas a "dagiti balud" ket mabalin a sapasap a dakamatenna dagiti tattao a tiniliw ti kabusor ken naikabil iti maysa a lugar a maibusor iti pagayatanda. Ti sabali a wagas iti panangipatarus iti daytoy ket mabalin a "dagiti natiliw."

pagbutbutngan, butbutngen

Ti balikas a "pagbutbutngan" ket dakamatenna iti karirikna ti napalalo a buteng, kinatakrut, wenno nauneg nga amak iti maysa a banag wenno maysa a tao.

Kasta met a ti buteng ket maysa a banag wenno maysa a tao a pakaigapuan iti kasta unay a buteng wenno amak.
Ti panagdarup, iti panagraut iti buyut ket pakaigapuan kadagiti kabusor iti buteng a mariknada.
Ti panangukom iti Dios ket pakaigapuanto iti didigra kadagiti saan nga agbabawi a tattao a nangumsi iti paraburna.
Ti "didigra ni Yahweh" ket maipatarus a kas, "nakabutbuteng a presensia ni Yahweh" wenno "ti nakaamamak a panangukom ni Yahweh."
Ti "butbutngen" ti maysa a tao ket kayatna a sawen ket pakaigapuan a kasta unay ti buteng ti tao.
Maysa a banag a "nakabutbuteng" ket pakaigapuan iti buteng ken amak.

pagidulinan iti gameng wenno kamalig

Ti "kamalig" ket dakkel a pasdek nga usaren tapno pangidulinan iti taraon wenno dadduma nga banbanag.

Idiay Biblia, ti "kamalig" ket kadawyan nga usaren tapno idulin dagiti nabatbati nga bukel ken dadduma nga taraon nga mausar iti saan a mabayag no adda panagkurang iti taraon gapu ti panagbisin.
Ti "kamalig" no maminsan ket nausar a kas wagas a panangipasdek iti kinabaknang iti familia.
Daytoy a balikas ket nausar met a panangiladawan tapno dakamatenna dagiti amin a naimbag nga banbanag a kayat iti Dios nga ited kadagiti tattaona.
Dagiti kamalig idiay balay ni Yaweh ket naglaon kadagiti napapateg a banbanag a naala manipud kadagiti naparmek a kabusor ken naidaton wenno napasanto iti sangoanan ni Yaweh. Dagitoy a banbanag ket naidulin tapno makatulong a mausar ti panangtarimaan iti templo. No dadduma ket maipatarus daytoy a kas "gameng."
Dadduma nga wagas tapno ipatarus ti "kamalig" ket mabalin met nga mainayon ti, "pasdek a pagidulinan iti bukbukel" wenno "lugar a pagidulinan iti taraon" wenno "siled a natalged a pangidulinan kadagiti napateg a banbanag."

pagkamangan, salakniban, pagtaengan

Ti balikas a "pagkamangan" ket dakdakamatenna iti lugar wenno kasasaad a natalged ken nasalakniban. Ti "salaknib" ket dakdakamatenna ti napisikalan a patakder a mangaywan manipud iti panawen wenno peggad.

Idiay Biblia, ti Dios ket masansan a dakamatenna a kas pagkamangan dagiti tattaona tapno natalgedda, masalakniban, ken maaywanan.
Ti balikas a, "pagkamangan a siudad" idiay Daan a Tulag ket nadakamat para kadagiti pagtarayan a siudad dagiti tao, a saanna nga inggagara ti makapatay tapno saan a maan-ano manipud kadagiti tattao a mangdangran ken agibales kadakuada.
Ti "salaknib" ket masansan a napisikalan a patakder a kas iti pasdek wenno atep a mangisabet iti talged kadagiti tattao wenno dingwen. Daytoy ket naiduma iti balikas nga "pagkamangan" nga masansan a saan a lugar wenno patakder.
No dadduma ti kayat a sawen iti, "pgkamangan" ket "salaknib" a kas ken ni Lot idi nga imbagana a dagiti sangailina ket addada iti "babaen ti pagkamangan" iti atepna. Ti kayatna nga ibaga ket natalgedda gapu ta addada iti uneg iti balayna.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti balikas a "pagkamangan" ket mabalin nga ipatarus a kas "natalged a lugar" wenno "lugar iti salaknib"
Dipende iti linaonna, ti balikas a "salaknib" ket maipatarus a kas "maysa a banag a natalged" wenno "talged" wenno "natalged a lugar."
Ti ragup ti "natalged a salaknib" ket mabalin nga ipatarus a kas "iti natalged a lugar" wenno "iti lugar a mangsalaknib."

pagpespesan ti ubas

Idiay Biblia, ti pagpespesan ti ubas ket maysa a lugar a dagiti tubbog iti ubas ket mapespes tapno agaramid iti arak.

Idiay Israel, ti pagpespesan iti ubas ket kadaywan a dakel, nalawa nga abut a nakali iti daga. Dagiti bulig ti ubas ket maikabil iti napatad a pinakababa iti abut ken ibade-badek ti tao tapno agaruyot iti tubbogna.
Ti balikas a pagpespesan iti ubas ket mabalin pay a mausar a pangiladawan tapno dakamatenna iti pungtot ti Dios a naibukbok kadagiti nasion.

pagsilawan

Ti kita ti pagsilawan a nausar idiay tiempo ti Biblia ket bassit a pagkargaan iti gaas, kadaywan ket lana, a mangted ti lawag no masindian.

Dagiti pagsilawan a pakausaran ti lana ket masansan a piraso ti banga nga naaramid babaen iti pitak.
Iti nasantoan a Sursurat, ti pagsilawan ket mangipakita iti lawag ken biag.

pagtimbangan iti likido idiay biblia

Dagiti sumaganad a balikas ket kadawyan a paset iti Biblia nga kangrunaan a mausar a mangipalawag no kasano kadagsen ti laonen ti maysa nga pagkargaan. Dagiti pagkargaan ken pagrukodan ket agpadpada nga naited a maipaay iti likido (kas koma iti arak) ken namaga nga banbanag (a kas koma bukel). ^ Klase/Kita ^ Pakarukodan ^ Pateg^ dagiti paset/"Units" || Namaga || omer || 2.00 || litros || Namaga | omer | 22.00 | litros || Namaga | omer | 220.00 | litros || Namaga | kor | 220.00 | litros || Namaga | seah | 7.70 | litros | Likido || metrete | 40.00 | litros || Likido | bath | 22.00 | litros | Likido | hin | 3.70 | litros || Likido | kab | 1.23 | litros || Likido | log | 0.31 | litros | Kasano iti mangipatrus kadagiti paset (units) iti dagsen idiay Biblia:

Pagtalinaeden dagiti balikas idiay Biblia, i-letraan iti wagas nga agpadpada iti balikas/uni wenno pannakai-letrana idiay Biblia. [Kitaen Transliterate] - Ti rason no apay a napateg a pagtalinaeden iti balikas idiay Biblia, ket tapno maipakita nga ti Biblia ket pudno ken dagiti tattao ket us-usarenda nga agpaypayso dagitoy nga paset iti rukod kabayatan iti dayta nga panawen. - ngem no saan nga mausar dayta nga balikas idiay Biblia, sandian ngarud, ket mangibaga iti pumada nga kaadu nga mausar a paset nga ammo nga pagrukod. - Wagas dagitoy a mabalin nga pagtipunen, a panangusar ti balikas idiay Biblia, ngem mangted met iti pumada nga kaadu idiay naisurat wenno iti nakaisuratan. rukod \ Ti Hebreo no dadduma ket saanda nga sigurado ti partikular nga paset iti dagsen ngem mausar laeng a numero. Iti kastoy a kasasaad, adu nga bersion iti Ilokano, ken iti ULB ken UDB, ket mainayon iti sao "rukod." Kas pangarigan idiay Haggeo 2:16 adda ti "duapulo nga (rukod) iti bukel" ken "limapulo (rukod) iti arak."- Dagiti singasing ti pannakaipatarus no ti paset ti rukod ket maiparparipirip: -Ipatarus a literal, nga agusar iti numero nga saan a manted iti "unit." \ - Mangusar iti "generic" nga sao a kapada ti "rukod" wenno "dagup"/"kaadu" wenno "kapaset." \ -Usaren ti nagan a mabalin nga pagikabilan, a kas iti "basket" para iti bukel ket "burnay" para iti arak.\ Mangusar iti "unit" iti rukod nga isun iti ususarenyo iti panangipatarusyo.

pagtungpalan, agtungpal, naituding

Ti balikas a "pagtungpalan" ket dakdakamatenna no ania iti mapasamak kadagiti tattao iti masakbayan. No ti maysa a tao ket "naituding" nga agaramid iti maysa a banag, kayat a sawen a naikeddengen no ania ti aramiden dayta iti masakbayanna.

Kalpasan nga agtultuloy ti panagsukir dagiti nasion ti Israel ken Juda iti Dios, ti pagtungpalanda ket ti pannakabalud iti Babilonia.
Tunggal tao ket adda iti pagleppasan, agnanayon a pagtungpalan, mabalin nga idiay langit nga ayan ni Jesus wenno idiay impierno.
Ni Juan a Mammuniag ket "naituding" a mangikasaba maipanggep iti pagarian ti Dios a pakaigapuan dagiti tattao a laksiden ti Dios wenno agbabawi ken agsubli iti Dios. Inkeddeng ti Dios nga aramiden ni Juan dayta.
Ni Judas ket "naituding" a madadael, kayat a sawen ket mapasamak daytoy a kas nagbanagan ti panagrebeldena. Inkeddengen ti Dios a daytoy ti pannusana.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti balikas a "ti pagtungpalan" ket mabalin nga ipatarus a kas, "ti pakabigbigan" wenno "ti panangikeddeng."
Ti "naituding" ket mabalin nga ipatarus nga usaren dagiti ragup ti sasao a kas, "ingkeddeng ti Dios."
Dipende iti linaonna, mabalin nga ipatarus ti "pagtungpalan" a kas "masakbayan a biag" wenno "ania iti mapasamak iti kamauddianan" wenno "no ania ti ingkeddeng ti Dios ket mapasamak."

paiturayan, agpaituray

Ti balikas a "paiturayan" ket masansan a ti kayatna a sawen ket ti situtulok a panangikabil iti bagi iti babaen iti turay ti maysa a tao wenno gobierno.

Ti Biblia ibagbagana kadagiti namati kenni Jesus a paiturayanda iti Dios ken kadagiti dadduma nga agturay iti biagda.
Ti bilin a "paiturayan iti tunggal maysa" ket kayatna a sawen a ti sipapakumbaba a panangawat iti pannakaatur ken ti panangipamaysada iti kasapulan ti dadduma ngem kadagiti bukodda a kasapulan.
Ti "agbiag iti panangituray ti" ket kayatna a sawen a panangikabil iti bagi iti babaen ti panangituray iti maysa a tao wenno banag.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti balikas a "paiturayan" ket mabalin pay nga ipatarus a kas, "ikabil iti babaen ti turay ti" wenno "suroten iti panangidaulo ti" wenno "sipapakumbaba a panagdayaw ken panagrespeto"
Ti balikas a "panagpaituray" ket mabalin met nga ipatarus a kas, "panagtulnog" wenno "panangsurot iti panangidaulo ti."
Ti ragup ti sasao nga, "agpaituray" ket mabalin nga ipatarus a kas "sipapakumbaba a mangawat iti turay."

pakaitibkolan, pakaitibkolan a bato

Ti balikas a "pakaitibkolan" wenno "bato nga pakaitibkolan" ket dakdakamatenna ti banag a makitkita nga pakaigapuan ti tao nga maitublak ken matinnag.

Ti pakaitibkolan ket aniaman a banag nga pakaigapuan iti tao nga maupay no maipapan iti moral wenno naespirituan.
Kasta met ti, "pakaitibkolan" wenno "bato nga pakaitibkolan" ket mabalin a maysa a banag a manglapped iti maysa a tao nga agpammati ken ni Jesus wenno pakaigapuan ti maysa a tao nga saan nga dumakkel iti naespirituan.
Masansan a ti basol ket isu ti pakaitibkolan iti tao wenno dagiti dadduma a tattao.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Daytoy a balikas ket mabalin met nga ipatarus a kas ti, "bato nga pakaitibkolan" wenno "maysa a banag a pakaigapuan ti maysa a tao tapno saan a mamati" wenno "lapped nga pakaigapuan iti panagduadua" wenno "lapped iti pammati" wenno "maysa a banag nga pakaigapuan iti maysa a tao tapno agbasol."
Ti "pakaitibkolan" ket nausar tapno ipatarus ti sao nga ti kayatna a sawen ket "palab-og" wenno "silo."

pakalaglagipan, pakalaglagipan a sagut

Iti balikas a "pakalaglagipan" ket dakamatenna iti tignay wenno banag a pakaigapuan iti siasinoman wenno maysa a banag a pakalagipan.

Daytoy a sao ket mausar met a kas pagilasinan a mangiladawan iti maysa a banag a mangpalagip kadakuada iti maysa a banag, kas iti "pakalaglagipan a sagut" ti "pakalaglagipan a bingay" iti daton wenno "pakalaglagipan a batbato."
Idiay Daan a Tulag ti pakalaglagipan a sagut ket naaramid, tapno dagiti Israelita ket malagip danto ti inaramid iti Dios kadakuada.
Imbaga iti Dios kadagiti papadi nga Israelita nga agkawesda iti napapateg a kawes nga addaan ti pakalaglagipan a batbato a naikkan iti nagan dagiti maysa ket dua nga tribu iti Israel a naikitikit kadakuada. Daytoy ket nalabit a mangpalagip kadakuada iti kinapudno iti Dios kadakuada.
Idiay Baro a Tulag, pinadayawan ti Dios iti managan Cornelio gapu iti nasayaat nga inaramidna para iti nakurapay. Daytoy nga ar-aramid ket naibaga a pakalaglagipan ti sangoanan iti Dios.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Mabalin met daytoy nga ipatarus a kas, "napaut a palagip."
Ti "pakalaglagipan a bato" ket maipatarus a kas, "bato a mangpalagip kadakuada.

pakawanen, bulosan

Maysa nga maitunos iti linteg a balikas ti sao a "bulosan," nga ti kayat a sawen ket ti pormal a panangipablaak iti maysa a tao a saan a nakabasol iti linteg.

Daytoy a balikas ket sagpaminsan a nausar iti Biblia tapno pagsasaritaan ti maipapan iti panangpakawan kadagiti managbasol.
Masansan a ti linaon ket maipanggep iti saan a rumbeng a panangpakawan iti tao nga agtultuloy ti panagrebeldena iti Dios.
Mabalin daytoy nga ipatarus a kas, "ipablaak nga awan aramidna a dakes" wenno "okomen a saan met a makonsensia."

palama

Ti balikas a "palama" ket maipapan iti kuarta, makan, wenno dadduma a banag a maited a tulong kadagiti nakurapay a tattao.

Masansan nga iti pannangted iti palama ket makita a kas rekisito iti relihion tapno ipakita ti kinalintegda.
Nagballaag ni Jesus maipapan iti pannangted iti palama tapno agpasikat kadagiti sabali a tattao.

palasio

Ti balikas a "palasio" ket dakamatenna ti pasdek wenno balay nga ayan ti ari, ken amin dagiti kamkameng ti pamiliana ken dagiti adipenna.

Ti kangatoan a padi ket agnaed met iti palasio, a kas nadakamat idiay Baro a Tulag.
Ti palasio ket naarkusan, nga addaan ti napintas a patakder ken dagiti alikamen ti balay.
Dagiti pasdek ken dagiti alikamen ti balay iti palasio ket naaramid iti bato wenno kayo, ken masansan nga nakalupkopan iti nangina nga kayo, balitok, wenno marfil.
Nagnaed ken nagtrabaho met dagiti sabali pay nga tattao iti palasio, masansan a karaman dagiti sumagmamano a pasdek ken dagiti paraangan ti pagukoman.

palimed, naidulin nga kinapudno

Idiay Biblia, ti balikas a "palimed" ket dakamatenna ti maysa a banag a saan a naammoan wenno narikur a maawatan nga iti Dios ti mangpalpalawag itatta.

Imbaga ti Baro a Tulag a ti ebanghelio ni Cristo ket palimed iti napalabas a taw-tawen.
Ti maysa a napateg a palimed ket isu ti pannakaipada dagiti Judio ken dagiti Hentil ken ni Cristo.
Daytoy a balikas ket mabalin met nga ipatarus a kas "nalimed" wenno "naidulin a banbanag" wenno "maysa a banag a saan a naammoan."

palintegen, pannakapalinteg

Dagiti balikas a "palintegen," ken "pannakapalinteg" ket dakamatenna ti panagbalin a nalinteg ti maysa a tao nga adda basolna. Ti Dios laeng ti pudno a mangpalinteg kadagiti tattao.

No palintegen ti Dios dagiti tattao, pakawanenna dagiti basbasolda ken aramidenna daytoy a kasla awan naaramidda a basol. Palintegenna dagiti managbasol a nagbabawi ken nagtalek ken ni Hesus tapno maisalakanda manipud kadagiti basbasolda.
Ti "pannakapalinteg" ket dakamatenna no ania ti inaramid ti Dios idi pinakawanna dagiti basbasol ti maysa a tao ken iwaragawagna a ti tao ket nalintegen iti imatangna.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti sabali a wagas ti panakaipatarus ti "palintegen," ket mabalin a karaman ti "ipablaak a nalinteg."

palma

Ti balikas a "palma" ket dakamatenna ti kita iti natayag a kayo nga addaan atiddog, nalap-it, nabulong a palatang nga agtultuloy nga agukrad manipod iti ngato a kas kapada ti paypay (abaniko).

Ti kayo ti palma idiay Biblia ket kadawyan a dakamatenna ti kita iti kayo a palma nga agbunga iti prutas nga maawagan "date."
Kas idi sumsumrek ni Jesus idiay Jerusalem a nakasakay iti asno, dagiti tattao ket nagiyaplag kadagiti palatang ti palma iti daga iti masangoananna.
Dagiti palatang ti palma ket iparangarangna iti kapia ken ti panagrambak iti balligi.
Laglagipen a ti "palm" ket masansan met a dakamatenna ti dakulap. Lumawag ti linaonna no iranta ti kayatna a sawen.

palso a propeta

Ti palso a propeta ket maysa a tao nga ipetpettengna a ti mensahena ket nagtaud iti Dios.

Dagiti padto dagiti palso a propeta ket saan a pumudno.
Sumagmamano a paset wenno amin a mensahe nga isuro dagiti palso a propeta ket maisuppiat no ania iti ibagbaga ti Biblia.
Mabalin nga ipatarus daytoy a balikas a kas "tao nga ipetpettengna nga isu ti pannakangiwat ti Dios" wenno "propeta dagiti palso a dios."

palso a saksi, nadadael/korap a saksi, palso a testimonia, ulbod a damag

Ti dakdakamaten ti balikas a "palso a saksi" ket ti tao a saan a pudno dagiti banag nga ibagbagana maipanggep iti maysa a tao wenno maysa a pasamak, kadawyan a mapasamak dagitoy kas iti korte.

Ti "palso a testimonia" wenno "ulbod a damag" ket iti natakuatan a kinaulbod a naibaga.
Ti kayat a sawen ti "panangited iti palso a saksi" ket iti panagulbod wenno panangited iti ulbod a damag maipanggep iti maysa a banag.
Mangmangted ti Biblia iti nadumaduma a pasamak no sadino ket dagiti palso a saksi ket matangdananda nga agulbod tapno madusa wenno mapapatay dayta a tao.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Mabalin nga ipatarus ti "saan nga agsaksi iti ulbod" wenno "mangted iti palso a testimonia" a kas " agsaksi iti inuulbod" wenno "mangted iti ulbod a damag maipapan iti maysa a tao" wenno "agsao iti inuulbod maibusor iti maysa a tao" wenno "ulbod."
No ti "palso a saksi" ket dakdakamatenna ti maysa a tao, mabalin nga ipatarus daytoy a kas, "tao nga agul-ulbod" wenno "maysa nga agsaksaksi iti inu-ulbod" wenno "maysa a tao nga agibagbaga kadagiti banbanag a saan a pudno."

pamilia

Ti pamilia a naibasar iti biblia ket maysa a komunidad dagiti tao nga adda pakainaiganna iti tunggal maysa babaen iti pannaki-asawa wenno pagkakabagianan a karamanna ti maaw-awagan ita nga "nainayon" iti pamilia.

Ti pamilia ti Hebreo ket maysa a relihioso a komunidad, nga ipatpatawidda dagiti kaugalian babaen ti panagrukbab ken annuroten.
Kadawyan a ti ama ket isu ti kangrunaan a turay iti pamilia.
Mabalin pay a karaman ti pamilia dagiti adipen, dagiti inkabbalay, ken uray dagiti ganganaet.
Dagiti sumagmamano a pagsasao ket mabalin nga adda ti nalawlawa a sao a kas iti "agkakabagian" wenno "bumalay" a mabalin a nasaysayaat a maitutop kadagiti linaonna, a no sadino ket ad-adu pay a nagannak ken an-annak dagiti dakamatenna.

pammadayaw a sagut, buis

Ti pammadayaw a sagut ket sagut manipud iti maysa a mangidadaulo iti sabali a mangidadaulo, para iti panggep a panangsalaknib ken nasayaat a pannakikadua iti nagbaetan ti nasionda.

Ti pammadayaw a sagut ket dakamaten met ti bayad a singsingiren dagiti mangidadaulo ti gobierno a kasapulan nga ited dagiti tattao, a kas buis.
Idi tiempo ti Biblia, dagiti agdaldaliasat nga ar-ari wenno mangiturturay ket masapul a mangtedda iti buis iti ar-ari ti rehion a nagdagusanda tapno awan duadua a masalaknibanda ken natalgedda.
Masansan a ti pammadayaw a sagut ket pakairamanan dagiti banag malaksid iti kuarta, kas kadagiti taraon, rekado, nangina a pagan-anay, ken nangina a landok kas iti balitok.

Dagiti Singasing iti Pangipatarus

Dipende iti linaonna, ti "pammadayaw a sagut"ket mabalin nga ipatarus a kas "kangrunaan a sagut" wenno "naisangsangayan a buis" wenno "kasapulan a mabayadan."

pammagbaga, mammagbaga, balakad, mangbalakad

Ti pammagbaga ket balakad a naited, iti natakneng wenno saan a natakneng, a linaonna.

Imbagana idiay Daan a Tulag a ti maag ket dumngeg iti bukodna a puso, ngem ti nasirib a tao ket umawat kadagiti pammagbaga.
Iti bagi ti Iglesia, makaawattayo iti pammagbaga manipud kadagiti padatayo a namati, ngem ti kapapatgan a mammagbagatayo ket ti Espiritu Santo iti Dios nga isu ti kanayon nga adda kadatayo, a nakasagana a mangted ti sirib ken tulong.
Masansan a ti "pammagbaga" ket kanayonna ti kaipapanan ti nasirib a balakad, ngem no dadduma ti naited a balakad ket maag wenno biddut.
Dipende ti linaonna, mabalin nga ipatarus daytoy a balikas a kas "balakad" wenno "singasing" wenno "ballaag" wenno "dagiti kasaba."
Mabalin nga ipatarus ti "Mangbagbaga" a kas "mangbalakad" wenno " mangaramid kadagiti singasing wenno mangpabileg."
Aluadan a saan a matikaw babaen ti daytoy a sao iti "konseho" a dakamatenna ti bunggoy dagiti tattao. Saan nga agpada a sao daytoy.

pana, sikkubeng ti pana

Ti pana ken sikkubeng ti pana ket armas a mausar iti pannakilaban kadagiti kabusor wenno mausar tapno mangpapatay iti ayup para iti taraon.

Ti pana ket nagkurba nga armas a naaramid manipud iti kayo, tulang, wenno dadduma a natangken nga aruaten, kas iti sara ti ugsa. Nagalutan iti tali, kurdon wenno baging tapno maipana ti sikkubeng ti pana.
Ti sikkubeng ti pana ket naingpis a gayang a natadem, natirad ti murdongna. Idi un-unnana a tiempo, ti sikkubeng ti pana ket naaramid babaen iti agduduma nga aruaten, a kas iti kayo, tulang, bato, wenno landok.
Ti pana ken sikkubeng ti pana ket kadaywan nga us-usaren dagiti agakar-akar a tattao, dagiti umaanup, ken dagiti mannakigubat.
Ti balikas a "sikkubeng ti pana" ket sagpaminsan met a mausar iti Biblia a kas simbolo ti panangdarup dagiti kabusor wenno iti nadiosan a panangukom.

panagayunar

Ti panagayunar ket ti panangisardeng a mangan kadagiti makan, wenno inumen, iti mano a tiempo, kas kuma iti maysa nga aldaw wenno ad-adu pay.

Ti panagayunar ket mabalin a makatulong kadagiti tattao tapno ipamaysada ti panunotda iti Dios ken agkararagda a saan a masinga babaen ti makan.
Binabalaw ni Jesus dagiti mangidadaulo ti relihion dagiti Judio gapu iti panagayunarda para iti saan a husto a rason. Agayunarda tapno panunuten dagiti dadduma a relihiosoda launay a tattao.
No dadduma agayunar dagiti tattao tapno maipakita a nalidayda launay wenno naladingitda maipanggep iti maysa a banag.
Daytoy ket mabalin nga ipatarus a kas "panagteppel manipud iti pannangan/panagngilin a mangan."

panagbisin

Ti panagbisin ket maysa a nalawa a didigra a pakairamanan ti kasta unay a kinakurang ti taraon iti amin a pagilian wenno rehion.

Saan nga agbiag dagiti mula gapu iti kinakurang ti tudo ken iti saan a nasayaat a kasasaad ti klima, panagsakit dagiti mula, wenno gapu kadagiti insekto.
Ti panagkurang dagiti taraon ket mabalin a gapu iti gubat, wenno iti dakes a gobierno.
Idiay Biblia, masansan nga usaren ti Dios ti panagbisin a kas wagas tapno dusaen dagiti nasion no agbasolda kenkuana.
Idiay Amos 8:11 ti balikas a "panagbisin" ket nausar a figurativo tapno dakamatenna ti tiempo idi dinusa ti Dios dagiti tattaona babaen iti saanna a pannakisao kadakuada. Mabalin daytoy nga ipatarus nga adda ti sao para iti "panagbisin" iti pagsasaoyo, wenno addaan ti ragup ti sasao a kas iti, "napalalo a kinakurang" wenno "nakaru a kinakurang."

panagdayaw

Ti panagdayaw iti siasinoman ket ti panangiyebkas iti panagsiddaaw ken panangraem para iti dayta a tao.

Dayawen dagiti tattao ti Dios gapu ti kinadayagna ken gapu kadagiti nakakaskasdaaw a banbanag nga inaramidna a kas Namarsua ken Mangisalakan ti lubong.
Ti panagdayaw iti Dios ket masansan a pakairamanan ti panagyaman gapu kadagiti inaramidna.
Ti saniweng ken panagkankanta ket masansan nga aramaten a wagas ti panagdayaw ti Dios.

Ti "panagdayaw" nga para iti Dios ket mabalin a paset ti "panagrukbab."

panagilunod, mammadles, panagbuyon, mammuyon

Ti balikas a "panagilunod" ken "panagbuyon" ket dakamatenna dagiti aramid nga panangpadas a mangala ti impormasion manipud kadagiti espiritu iti naispirituan a lubong. Ti tao nga mangaramid iti daytoy no dadduma ket maawagan nga "mammadles" wenno "mammuyon."

Dagiti kita ti panagilunod ket aramid a panangipatarus nga ibasar iti tulang ti ayup wenno natedda nga inumin iti tasa.
Kadagiti lintegna kadagiti tattao ti Israel, imbaga ti Dios kadakuada nga saanda nga aramiden iti panagilunod wenno panagbuyon.
Impalubos ti Dios kadagiti tattaona nga mangsukimat iti impormasion manipud kenkuana nga agusar ti Urim ken Tummim, dagitoy ket batbato nga intudingna nga usaren iti kangatoan a padi para iti dayta nga panggep. Ngem dina impalubos kadagiti tattaona nga mangsukimat iti impormasion babaen ti tulong dagiti dakes nga espiritu.
Ti balikas a "panaggamud" ken "panagkulam" wenno "salamangka" ket iramanna iti panangsalamangka , panangiyebkas ti lunod, ken dadduma nga nakaskasdaaw a banbanag nga usaren iti pannakabalin dagiti dakes nga espiritu. Dagidiay nga ar-aramid ket iparet ti Dios.

panagpug-aw

Ti balikas a "panagpug-aw" ket maysa nga "idiom" nga dakamatenna ti kinapasindayag wenno kinakuspag.

Daytoy a balikas ket dakamatenna ti kaadda ti maysa a kababalin a panangipagarup a nangatngato isuna ngem kadagiti sabali.
Insuro ni Pablo kadagiti taga-Corinto nga iti adu unay a pannakaammo wenno kinapudno ket mabalin a mangitonda iti "panagpug-aw" wenno kinapasindayag.

panagsukir, nasukir, kinasukir

Ti kayat a sawen ti balikas a "panagsukir" ket ti saan a panagtulnog iti inbilin wenno inmandar dagiti adda turayna. Ti tao a mangaramid iti kastoy ket isu ti "nasukir."

Ti tao a mangaramid ti banag a saan met a naibaga nga aramidenna ket agsuksukir.
Ti panagsukir ket mabalin pay nga iti saan a panagaramid iti banag a naibilin.
Ti balikas a "nasukir" ket nausar pay a mangiladawan iti galad ti tao a kanayon nga agsuksukir wenno agrebrebelde. Kayatna a sawen daytoy nga isuda ket managbasol wenno nadakes.
Ti kayat a sawen ti balikas a "kinasukir" ket "ti aramid a saan a panagtulnog" wenno "ugali a maibusor iti kayat ti Dios."
Ti "nasusukir a tattao" ket mabalin nga ipatarus babaen iti" tattao a kanayon nga agsuksukir" wenno "tattao a saanda nga ar-aramiden dagiti bilin ti Dios."

panagteppel

Ti panagteppel ket ti kabaelan a mangtengngel iti bukod a galad tapno maliklikan iti panagbasol.

Idiay Biblia, ti panagteppel ket dakamatenna ti naimbag a galad, ti panangliklik kadagiti dakes a kapanunotan, panagsao, ken dagiti tignay.
Ti tao a managteppel ket mabalinna a pasardengen ti bukodna manipud ti panagaramid iti maysa a banag a biddut a kayatna nga aramiden.
Ti panagteppel ket bunga wenno kababalin nga ipaay ti Espiritu Santo a mangted ti kabaelan kadagiti Kristiano.

panagtitipon

Ti balikas a "panagtitipon" ket kaaduan a dakamatenna dagiti bunggoy dagiti tattao naguurnong tapno pagtutungtonganda dagiti parikut, mangited ti bagbaga, ken mangikeddeng.

Ti panagtitipon ket mabalin a maysa a bunggoy nga organisado iti kanayon ken mabalin a permanente a wagas, wenno mabalin a bunggoy dagiti tattao a saan a kankanayon nga aguurnong para iti maysa a panggep wenno aramid.
Idiay Daan a Tulag, adda maysa a napateg a klase ti panagtitipon a maawagan iti "nasantoan a panagtitipon" no sadinno dagiti tattao ti Israel ket agguummong tapno agrukbab iti Apo.
No dadduma idiay Daan a Tulag, dakdakamaten ti balikas a "panagtitipon" dagiti amin nga Israelita a kas maymaysa a bunggoy.
No dadduma mausar ti balikas a "panagtitipon" tapno dakamatenna ti dakkel a panagu-ummong dagiti kabusor a soldado. Mabalin daytoy nga ipatarus a kas "armada."
Idiay Baro a Tulag, ti panagtitipon dagiti Judio iti pangukoman wenno konseho ket mabigbig met a kas "Sanhedrin."

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, ti "panagtitipon" ket mabalin met nga ipatarus a kas iti "napateg a panagu-ummong" wenno "kamkameng" wenno "konseho" wenno "armada."
No ti balikas a "panagtitipon" ket sapasap a dakamatenna dagiti Israelita a kas maysa a bunggoy, mabalin met daytoy nga ipatarus a kas "komunidad" wenno "bunggoy dagiti tattao" wenno "tattao ti Israel."
Mabalin nga ipatarus ti ragup ti sasao nga "amin dagiti nagtitipon" a kas "amin dagiti tattao" wenno "ti sibubukel a bunggoy dagiti Israelita" wenno "tunggal maysa."

panagturay, panagari

Ti kayatna a sawen ti panagturay ket mangituray a kas ari ti maysa a pagilian wenno pagarian ken kadagiti tattao. Ti panagturay iti ari ket isu iti tiempo kabayatan nga isuna ket mangiturturay.

Ti Mannakabalin amin a Dios, ti namarsua iti lubong, agturturay a kas Ari iti amin a lubong.
Impalubos ti Dios dagiti natao-an nga ar-ari a mangituray iti Israel idi inumsida isuna a kas arida.
Kinuna ti Biblia a no agsubli ni Jesu-Cristo, agturayto isuna a kas ari iti sibubukel a lubong ken dagiti Kristiano ket makipagturaydanto kenkuana.

panagwaswas iti kasar, diborsio

Ti panangwaswas iti kasar ket aramid (no mainaig iti linteg ti tao) tapno agleppas iti tulag ti panaginnasawa.

Ti panangwaswas iti kasar ti siasinoman ket ti pormal ken legal a panagsina dagiti agasawa.
Dagiti dadduma a wagasti panangipatarus ti "panangwaswas iti kasar" ket mabalin nga "ti panangpapanaw" wenno "ti panangpaawid" wenno "ti pormal a panangisina manipud."
Ti "kasuratan iti panangwaswas iti kasar" ket mabalin nga ipatarus a kas, ti "papel a nakailanadan iti nagpatinggaan iti panagasawa."

panawen

Ti dakdakamaten iti balikas a "panawen" ket dagiti bilang ti taw-tawen a nagbiag ti maysa a tao. Mausar met daytoy a mangdakamat iti sapasap, nga kinaatiddug iti bilang ti tiempo.

Dagiti dadduma a nausar a sasao tapno maibaga ti kinaatiddug ti tiempo ket karaman ti, "tiempo."
Dinakamat ni Hesus ti "daytoy a panawen" a kas agdama a tiempo ti dakes, basol, ken napnoan ti kinasukir ti lubong.
Addanto ti dumteng a panawen nga ti kinalinteg ket agturay iti baro a Langit ken baro a Lubong.

Dagiti Singasing ti Panangipatarus

Ti balikas a "panawen" ket mabalin a maipatarus a kas "era" wenno "bilang dagiti tawen" wenno "kina-atiddug iti tiempo."
Mabalin nga ipatarus dagiti ragup ti sasao a "iti panawen ti kinalakayna" a kas "iti kinaadu ti tawenna" wenno "idi lakay unay isunan" wenno "idi nagbiag isuna iti atiddug unay a tiempo."
Kayatna a sawen ti ragup dagiti sasao a, "ti agdama a panawen ti kinadakes" ket "iti daytoy nga agdama a panawen, nga dagiti tattao ket nakadakdakes."

panglakayen

Dagiti panglakayen ket naesprituan a nataengan a lallaki nga addaan iti pagrebbengan ken praktikal nga panangidaulo kadagiti tattao ti Dios. Ti balikas nga "panglakayen" ket naggapu iti kinapudno nga dagiti panglakayen ket kadawyan nga lallakay a lallaki, nga addaan iti sirib a mangidaulo.

Idiay Daan a Tulag, timmulong dagiti panglakayen a nangidaulo iti Israel, nakitaripnong kadagiti banbanag iti panagkakadua iti nangato nga ukom (social justice) ken banbanag a maipanggep iti pammati a kas panangpatalinaed iti Linteg ni Moises.
Idiay Baro a Tulag, dagiti panglakayen a Judio iti nagtultuloy a nangidaulo kadagiti komunidadda ken naisaad a kas ukom kadagiti tattao.
Kadagiti immuna nga iglesia a Kristiano, dagiti panglakayen a Kristiano ti nangted iti naespirituan a panangidaulo kadagiti panagtitipon dagiti namati.
No maminsan dagiti panglakayen a Kristiano ket dagiti ub-ubbing nga lallaki nga nataengan a naispirituan.

panguloen

Ti dakdakamatenna ti balikas a "panguloen" ket iti kabibilegan wenno kapapatgan a mangidadaulo ti partikular a grupo.

Sumagmamano a pangiyarigan iti daytoy ket dagiti, "panguloen a musikero," "panguloen a padi," "panguloen nga agsingsingir ti buis," ken "panguloen a mangiturturay."
Mabalin met a mausar a mangitudo ti ulo ti pamilia, a kas idiay Genesis 36 a tunggal maysa ket nainaganan tapno agserbi a kas "panguloen" dagiti pamiliada.
No usaren tapno iladawanna ti pangnagan, daytoy a balikas ket maipatarus a kas "mangidaldalan" wenno "mangiturturay," a kas iti "mangidadaulo a musikero" wenno "mangiturturay a papadi."

pannagna

Ti balikas a "pannagna" ket masansan a nausar a panangiladawan, a ti kayatna a sawen ket "panagbiag."

"Ni Enoc ket nakipagna iti Dios" kayatna a sawen a ni Enoc ket nagbiag nga addaan iti asideg a pannakilangenna iti Dios.
Ti "magna babaen iti Espiritu" kayatna a sawen ket ti panagpaidalan iti Espiritu Santo tapno maaramidtayo dagiti banbanag a pakaayaywan ken pakaidayawan ti Dios.
Ti "magna kadagiti" bilin ti Dios wenno kadagiti wagas ti Dios, kayatna a sawen ket ti "panagbiag babaen iti panagtulnog kadagiti" bilinna, dayta ket ti "panagtungpal kadagiti bilinna" wenno "aramiden iti pagayatanna."
No inbagana ti Dios a makipagna isuna kadagiti tattaona, kayatna a sawen nga isuna ket makipagnanaed kadakuada.
Ti "magna a maisupadi iti", kayatna a sawen ket ti panagbiag wenno panagtignay iti rumbeng a wagas a saan maisupiat iti maysa a banag wenno maysa a tao.
Ti "magna kalpasan" kayatna a sawen ket ti panangbirok wenno panangkamat iti maysa a tao wenno maysa a banag. Mabalin met a ti kayatna a sawen daytoy ket ti panagtignay a kas iti wagas dagiti sabsabali.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Nasaysayaat nga ipatarus ti "magna" a kas tarus a kapada iti sigud a panangisao, no la ket maawatan ti kayatna a sawen.
No ti "magna" ket mausar a panangiladawan a wagas, no saan a maipatarus a kas kapada iti sigud a panangisao, mabalin nga ipatarus daytoy a kas "agbiag" wenno "agtignay" wenno "agaramid iti rumbeng."
Ti ragup ti sasao a "magna babaen iti Espiritu" ket mabalin nga ipatarus babaen iti, "agaramid iti rumbeng a wagas a makaayayo iti Espiritu Santo" wenno "agaramid kadagiti banbanag a makaayayo iti Dios a kas panangisuro ti Espiritu Santo kadagiti aramidentayo.
Ti "magna kadagiti bilin iti Dios" ket mabalin nga ipatarus a kas "panagtungpal kadagiti bilin iti Dios" wenno "agbiag babaen kadagiti bilin iti Dios."
Ti ragup ti sasao a "makipagna iti Dios" ket mabalin nga ipatarus a kas, "agbiag a naasideg iti Dios babaen iti panagtungpal ken panagdaydayaw kenkuana."

pannakabagi, mangibagi

Ti mangibagi ket ti tao a napili tapno mangitakder iti pagillianna iti pannakikadua kadagiti sabali a nasion. Idiay Biblia, daytoy a balikas ket masansan a mausar iti iti pangiladawan ken naispirituan a wagas.

Ti mangibagi ket naikkan ti turay tapno mangipakaammo kadagiti mensahe iti biang ti nakaibilanganna a gobierno.
Ti mangibagi a manipud iti Dios ket mangited iti mensahe kadagiti tattao a pagsarmingan ti pagayatanna kadagiti tattaona.
Kinuna ni apostol Pablo nga isuna ket mangibagi ni Jesu-Cristo.
Idiay Biblia, amin a namati ket naawagan a "mangibagi" ni Jesu-Cristo gapu ta itakderda isuna ditoy lubong ken insuroda dagiti dadduma maipapan iti mensahena.
Mabalin a maipatarus ti "mangibagi" a kas, "nadutokan a mensahero" wenno "napili a mangibagi" wenno "napili ti Dios a mangitakder."
Daytoy a balikas ket masapul a duma iti pannakaipatarusna manipud iti pannakaipatarus iti mensahero wenno anghel.

pannakaibabain

Ti panangibabain ti maysa a tao ket iti panangdillaw wenno saan a panangannamong ti kababalin wenno tignay iti dayta a tao. Ti panangbain ket negatibo a panangdillaw maipanggep ti tao.

Kayat a sawen ti pagsasao nga iti tao ket "awan iti pakaibabainanna" wenno "awan iti masarakan a pakaibabainnanna", daytoy a tao ket agtignay iti wagas a panagdayaw iti Dios ken adda iti bassit wenno awan iti maibaga nga awan a mabalin a maibaga a pangdillaw kenkuana.
Ti sao a "pannakaibabain" ket mabalin daytoy nga ipatarus a kas "pakababainan" wenno "nadadael iti dayawna." Ngarud, ti panangibabain iti maysa a tao ket mangiyeg ti pakababainan wenno dadaelen iti dayawna maipapan kadakuada.

pannakaisalakan

Ti balikas a "pannakaisalakan" ket maipapan iti pannakaispal manipud iti dakes, manipud kadagiti kabusor, wenno manipud iti peggad.

Idiay Biblia, ti "pannakaisalakan" ket masansan a dakdakamatenna iti naespirituan ken agnanayon a pannakawayawaya nga insagut ti Dios kadagiti agbabawi iti basbasolda ken mamati kenni Jesus.
Ti Biblia saritaenna met ti maipapan iti panangisalakan wenno panangwayawaya ti Dios kadagiti tattaona manipud kadagiti kabusorda a tattao.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Daytoy a balikas ket mabalin pay nga ipatarus nga usaren dagiti sao nga "isalakan" wenno "ispalen" a kas met laeng "inton insalakan ti Dios dagiti tattao."

panunot

Ti balikas a "panunot" ket dakamatenna ti paset iti tao nga agpanpanunot ken mangaramid iti pangngeddeng.

Ti utek ti tao ket isu iti napisikalan a paset iti bagi nga agpanpanunot.
Ti panunot iti tunggal tao ket pakadagupan ti panagpanunot ken panagrason iti lalaki wenno babai.
Ti kayat a sawen ti "addaan iti panunot ken ni Cristo" ket agpanpanunot ken agtigtignay a kan ni Jesu-Cristo nga agpanunot ken agtignay. Kayatna a sawen kas managtulnog iti Dios Ama, agtulnog iti sursuro ni Cristo, mapappapigsa nga aramiden daytoy babaen ti pannakabalin iti Espiritu Santo.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti balikas a "panunot" ket mabalin met laeng nga ipatarus a kas "panpanunot" wenno "panagrason" wenno "agpanunot."
Ti "idiom" nga "idulin iti panunot" ket maipatarus a kas "laglagipen" wenno "imatangan a nalaing daytoy" wenno "masapul a maammoan daytoy."
Ti ragup ti sasao a, "puso, kararua, ken panunot" ket mabalin met laeng a maipatarus a kas "ania ti mariknam, ania ti patiem, ken ania ti maipanggep a panunotem."
Ti (idiom) "maawagan iti panunot" ket mabalin a maipatarus a kas "laglagipen" wenno "panunotem."

papanawen, paksiaten

Ti kayatna a sawen no "papanawen" wenno "paksiaten" ti maysa a tao wenno maysa a banag ket panangpuersa iti dayta a tao wenno dayta a banag tapno umadayo.

Ti balikas a "papanawen" ket agpada iti kayatna a sawen ti "ipuruak." Ti kayat a sawen ti panagipuruak iti iket ket iti panagibelleng ti iket idiay danum.
Ti pangiladawan ti kayatna a sawen no "papanawen" wenno "patalawen" ti maysa a tao ket iti saan a panagawat iti dayta a tao ken panangbugaw kenkuana paadayo.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende diay linaonna, dagiti dadduma a wagas a panangipatarus daytoy ket mabalin a mainayon dagiti, "pilit a pinapanaw" wenno "bugawen" wenno "ikkaten."
No "papanawen dagiti demonio" ket mabalin nga ipatarus a kas "fiersaen a papanawen dagiti demonio" wenno "paksiaten ti dakes nga espiritu" wenno "paruaren dagiti demonio."

paraangan ti pangukoman, pangukoman

Ti paraangan ti pangukoman ket nakubong a disso a napalawlawan ti pasdek wenno kadagiti diding. Awan ti atepna, ngem ketdi, nakalukat iti tangatang. Dakamatenda met ti pangukoman ti balikas a "paraangan ti pangukoman."

Napalawlawan ti tabernakulo ti maysa a paraangan a naaladan babaen iti napuskol a kurtina a lupot.
Ti paguommongan ti templo idiay Jerusalem ket adda iti tallo a makin-uneg a paraanganna: maysa para kadagiti padi, maysa para kadagiti Judio a lallaki, ken maysa para kadagiti Judio nga babbai.
Ti makin-uneg a paraangan ket napalawlawan ti nababa a diding a bato a mangisina kadakuada manipud ti akinruar a paraangan nga ayan dagiti Hentil a mapalubusan nga agdaydayaw iti Dios.
Ti paraangan ti balay ket nakalukat a disso iti tengnga ti balay, a ti mabalin a pagunegan ket ti nalawa a ruangan.
Ti pannakaisao a, "ti pangukoman ni Yahweh" ket masansan a panangiladawan tapno dakamatenna ti pagnaedan ti Dios wenno ti lugar a papanan dagiti tattao tapno agdaydayaw ken ni Yahweh.
Ti "pangukoman ti ari" ket mabalin a dakdakamatenna ti palasiona a no sadinno ket mangukom isuna, wenno iti palasio a mismo. Ti pannakaisao a kas "mangtengtengngel ti pangukoman" wenno "mannarimaan ti panangukom" ket dakamatenna ti natakneng a pasamak no maar-aramid ti panangikeddeng.
Ti balikas a "pangukoman" ket lugar a pagaramidan kadagiti pangeddeng maipapan ti linteg ken maipapan iti pagbanagan dagiti kriminal.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Mabalin nga ipatarus ti balikas a "paraangan" a kas "nakubong a lugar" wenno "nadidingan ti daga" wenno "masakupan ti templo" wenno "kubong ti templo."
No dadduma ti balikas a "templo" ket masapul nga ipatarus a kas, "paraangan ti templo" wenno "paguummongan ti templo" tapno nalawag nga ti paraangan ket madakamatna a, saan a diay pasdek a templo.
Ti pannakaisao a, "pangukoman ni Yahweh" ket mabalin nga ipatarus a kas, "lugar nga ayan ti pagtaengan ni Yahweh" wenno "lugar a nagdaydayawan ken ni Yahweh."

paraiserbi iti arak

Idi un-unnana a tiempo, ti "paraiserbi ti arak" ket madayaw ken mapagtalkan nga adipen ti ari wenno Faraon, ti naited a pagrebbenganna ket mangted iti mangidadaulo iti sangabaso nga arak, ken masansan a ramananna nga umuna tapno masigurado nga awan ti lasonna.

Ti narabaw a kayat a sawen iti daytoy a balikas ket "iti tao a makinbitbit ti kopa."
Gapu ta mapagtalkan isuna iti dayta a takem, masansan a mapagbaliw ti paraiserbi ti arak dagiti pangeddeng nga ar-aramiden ti agturay.
Ni Nehemias ket paraiserbi ti arak ni Ari Artaxerxes iti Persia idi tiempo iti pannakaibelleng dagiti sumagmamano nga Israelita idiay Babilonia.

parang-ayen, panagrang-ay, narang-ay

Ti kayat a sawen ti "parang-ayen" ket ti panagballigi iti panagbiag iti maysa a tao wenno bunggoy dagiti tattao. Daytoy a balligi ket mabalin nga iti napisikalan wenno naespirituan. Ti "panagrang-ay" ket ti kinabaknang ken kinaragsak wenno kinasalun-at.

No dagiti tattao ket addaan iti nasalun-at wenno nabaknang a kabibiag, makuna nga isuda ket rumangrang-ay.
Masansan a dakamaten ti balikas a "narang-ay" ket ti naballigi a panangusar iti kuarta ken sanikua.
Iti Biblia, ti balikas a "naranga-ay" ket mabalin a karaman ti nasayaat a salun-at ken nabendesionan kadagiti annak.
Ti "narang-ay" a siudad wenno pagilian ket maysa nga addaan iti adu a tattao, makaipaay iti adu a taraon, ken nasayaat a pagtagilakoan ken agduduma a pagbiagan a mangiyeg iti adu a kuarta.
Isursuro ti Biblia nga rumang-ayto iti naespiritoan ti tao no agtulnog kadagiti sursuro ti Dios. Mapadasannanto met dagiti bendesion ti rag-o ken kapia. Saan a kankanayon a mangted ti Dios iti adu a namaterialan a kinabaknang, ngem kankanayonnanto a parang-ayen ida no sumurotda kadagiti pagayatanna.
Dipende iti linaonna, ti balikas a "parang-ayen" ket mabalin nga ipatarus a kas "agballigi iti naespirituan" wenno "bendesionan ti Dios" wenno "makapadas kadagiti nasayaat a banag" wenno "agaramid iti nasayaat."

parigaten, rigat

Ti kayatna a sawen ti balikas a "parigaten" ket ti rason iti pannakasuot ken panagrigat iti maysa a tao. Ti "rigat" ket isu ti sakit, naladingit a rikna, wenno dadduma pay a didigra nga daytoy ti nagbanaganna.

Pinarigat ti Dios dagiti tattaona babaen ti sakit wenno dadduma a dadagsen tapno agbabawida kadagiti basbasolda ken agsublida kenkuana.
Inyeg ti Dios ti rigat ken didigra kadagiti tattao iti Egipto gapu ta saan a nagtulnog ti arida iti Dios.

Dagiti Singasing ti Panangipatarus

Mabalin nga ipatarus ti panangparigat ti maysa a tao a kas "pakaigapuan ti pannakapadas ti adu nga riribuk iti maysa a tao" wenno "pakaigapuan ti panagsagaba ti maysa a tao" wenno "rason iti iyu-umay ti panagsagaba."
Ti pudno a linaonna, ti "rigat" ket mabalin nga maipatarus a kas "pasamak tapno" wenno "umay tapno" wenno "mangiyeg iti panagsagaba."
Ti ragup dagiti sasao a kas, "parigaten iti maysa a tao babaen iti ketong" ket maipatarus a kas, "gapuna no apay nga agsakit ti maysa a tao iti ketong."
No ti sakit wenno didigra ket umay tapno "parigaten" dagiti tao wenno dagiti dingwen, mabalin daytoy nga ipatarus a kas "pakaigapuan ti panagsagaba nga."
Dipende iti linaonna, ti balikas a "rigat" ket mabalin nga ipatarus a kas "didigra" wenno "sakit" wenno "panagsagaba" wenno "nakaru a pannakasuot.

parikut, dagiti parikut, marikutan

Ti balikas a "parikut" ket dakdakamatenna dagiti kapadasan iti biag a narigat ken makariribuk. Ti kayat a sawen ti "marikutan" ket makarikna ti danag wenno mariribukan maipapan iti maysa a banag.

Dagiti parikut ket mabalin a napisikalan, karirikna wenno dagiti naispirituan a banag a mangpasakit iti tao.
Idiay Biblia, dagiti parikut ket masansan a tiempo ti panagsubok nga usaren ti Dios tapno matulongan dagiti namati a dumakkel iti pammatida.
Inusar met ti Daan a Tulag ti "parikut" tapno dakamatenna ti panangokom nga summangbay kadagiti nasion a naderrep ken kadagiti saan a nangbigbig iti Dios.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti balikas a "parikut" wenno "dagiti parikut" ket mabalin nga ipatarus a kas, "peggad" wenno "dagiti banag a nasakit a mapasamak" wenno "pannakaidadanes" wenno "dagiti narigat a kapadasan" wenno "tuok."
Ti balikas a "marikutan" ket mabalin nga ipatarus nga addaan sao wenno ragup ti sasao a dagiti kayatna a sawen ket, "makapadpadas iti tuok" wenno "makarikrikna iti nakabutbuteng a tuok"wenno "madanagan" wenno "panagdanag" wenno "pannakatuok" wenno "mabutbuteng" wenno "mariribukan."
Ti ragup ti sasao nga "aldaw ti parikut" wenno "tiempo ti parikut" ket mabalin nga naipatarus a kas, "no nakapadas ti tuok" wenno "no napasamak kenka dagiti narigat a banag" wenno "no ipalubos ti Dios a mapasamak dagiti banag a makapatuok."
Ti "idiom" nga "agaramid ti parikut" wenno "agiyeg ti parikut" ket nalabit a mabalin nga ipatarus a kas, "gapuanan a dagiti makapatuok a banag ket mapasamak" wenno "gapuanan ti kinarigat" wenno "ipapadas kadakuada dagiti banag a narigat."

Parmata

Ti parmata ket ti kasasaad ti panunot no sadino, a ti tao ket nakariing ngem saanna a masiputan ti aglawlawna gapu ta makakitkita ken makapadpadas isuna iti sabali a banag.

Idiay Baro a Tulag, iladawan daytoy a sao iti saan a gagangay a kasasaad iti panunot nga adda kada Pedro ken Pablo idi kinatungtong ida ti Dios babaen iti sirmata.
Iti tunggal maysa kadakuada, nakapadasda iti parmata idi agkarkararag da Pedro ken Pablo.
Ti Dios ti gapuanan iti panagparmatada.
Ti balikas a "parmata" ket sabali a sao manipud iti "sirmata" ken masapul nga maipatarus a saan nga agpapada.
Ti kayatna a sawen ti "idiom" a "natnag iti parmata" ket ti "kellaat a kasla nakaturog a kasasaad" idinto a nakariing.

dagiti sangapulo ket dua a tribu ti Israel

Dagiti sangapulo ket dua a tribu ti Israel ket dakamatenna dagiti sangapulo ket dua nga annak ni Jacob ken dagiti kaputotanna.

Ni Jacob ket apoko ni Abraham, saan a nagbayag ket sinukatan ti Dios ti nagan ni Jacob nga Israel.
Dagitoy ti nagnagan dagiti tribu: Ruben, Simeon, Levi, Juda, Dan, Neftali, Gad, Aser, Isakar, Zabulon, Jose ken Benjamin.
Dagiti kaputotan ni Levi ket saan a nakatwid iti aniaman a daga iti Canaan gapu ta tribu ida dagiti papadi a naisina tapno agserbi iti Dios ken dagiti tattaona.
Nakaawat ni Jose iti mamindua a daras a tawid iti daga, a naipatawid kadagiti dua nga annakna a lallaki, da Efraim ken Manases.
Adda dagiti sumagmamano a lugar idiay Biblia no sadino a dagiti listaan ti tribu ket saan unay a naiduma. Kas pangarigan, no dadduma ni Levi, Jose wenno Dan ket awan iti listaan ken no dadduma dagiti dua nga annak a lallaki ni Jose da Efraim ken Manases ket karaman iti listaan.

parsuaen, parsua/naparsua, Namarsua

Ti kayat a sawen ti balikas a "parsuaen" ket iti panagaramid ti maysa a banag, wenno pakaigapuan a mapaadda ti maysa a banag. Aniaman a pinarsua ket maawagan a "parsua." Naawagan ti Dios a "Namarsua" gapu ta isuna iti rason a napaadda iti amin iti intero a sangalubongan.

No daytoy a balikas ket nausar tapno dakamatenna ti panangparsua iti Dios ti lubong, ti kayatna a sawen ket inaramidna nga awan nagtaudanna.
No "parsuaen" ti tao iti maysa a banag, ti kayatna a sawen ket inaramidda daytoy manipud iti banbanag nga addan.
No maminsan ti "parsuaen" ket nausar iti "figurativo" a wagas tapno iladawan ti maysa a banag nga "abstract" a kas ti panangparsua iti kapia wenno panangparsua iti nadalus a puso ti maysa a tao.
No dadduma ti dakdakamaten ti "parsua" ket iti amin a banag a pinarsua ti Dios, no dadduma ket dakdakamatenna ti rugi iti panawen idi pinarsuana ti amin a banag. Dakdakamatenna no dadduma dagiti amin a tattao iti lubong.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Maidagus nga ibaga ti dadduma a pagsasao, nga pinarsua ti Dios ti lubong "nga awan ti nagtaudanna" tapno masigurado a nalawag ti kayatna a sawen.
Mabilin nga ipatarus ti sao a "parsua" iti sumagmamano nga agsasabali a wagas dipende ti kayatna a sawen:
Ti kayat a sawen ti ragup ti sasao a "manipud idi naparsua ti lubong" ket "manipud idi tiempo a naparsua ti lubong."
Ti kayat a sawen ti agpada a ragup ti sasao nga "idi rugi ti panangparsua" ket "idi rugrugi a pinarsua ti Dios ti lubong."
Ti kayat a sawen ti panangikasaba ti ebanghelio "kadagiti amin a parsua" ket panangikasaba ti ebanghelio "kadagiti amin a tattao iti amin a lugar iti lubong."
Ti kayat a sawen ti ragup ti sasao nga "Amin nga parsua ket agragsak" ket "Amin nga pinarsua ti Dios ket agragsak."
Dipende iti linaonna, mabalin nga ipatarus ti "parsuaen" a kas, "agaramid" wenno "mangpaadda" wenno "agaramid manipud iti awan."
Mabalin nga ipatarus ti balikas nga "ti Namarsua" a kas "ti Maysa nga nangparsua kadagiti amin a banag" wenno "ti Dios, a nangaramid ti buo a lubong."
Mabalin nga ipatarus dagiti ragup ti sasao a "ti Namarsuam" wenno "ti Namarsuada" a kas "ti Dios, nangparsua kenka/kadakayo."

partien, papatayaen

Dagiti balikas a "partien" wenno "papatayen" ket masansan a mausar a dakamatenna iti panangpapatay kadagiti adu nga ayup wenno tattao, wenno ti panangpapatay iti naranggas a wagas. Mabalin met pay a dakamatenna iti panangpapatay iti bassit bilang ti ayup a kas panangisagana a makan.

Idi ni Abraham ket immawat iti tallo a bisita iti toldana idiay disierto, binilinna dagiti adipenna a mangpartida ken aglutoda iti nataba a baka para kadagiti bisitana.
Impadto ni profeta Ezekiel a mangibaon ti Dios kadagiti anghelna tapno papatayenda amin dagiti saan a sumurot iti sao ti Dios.
Nakasurat idiay 1 Samuel, ti nakaru a pannakapapatay iti tallo pulo a ribu nga Israelita babaen kadagiti kabusorda, gapu iti saanda a panagtulnog ti Dios.
Daytoy a balikas ket mabalin pay nga ipatarus a kas "patayen."

Pasardengen wenno iddepen

Ti balikas a "pasardengen wenno iddepen" ket kayatna a sawen tapno iddepen wenno pasardengen ti maysa a banag nga agkasapulan tapno mapnek.

Daytoy a balikas ket kadawyan a nausar iti linaon iti mangip-ep ti pannakauwaw.
Mabalin met a mausar a dakamatenna ti mangiddep iti apoy.
Agpada nga uwaw ken apoy ket mapasardeng iti danum.

pastor/agpaspastor, mangipastor, panagpastor

Ti pastor ket maysa a tao a mangay-aywan kadagiti karnero. Ti kayat a sawen ti "panagpastor" ket ti panangbantay wenno panangaywan kadagiti karnero.

Agpatnag a bantayan dagiti agpaspastor dagiti karnero, ipanda ida kadagiti lugar nga addaan iti makan ken danum. Kitaen met dagiti agpaspastor dagiti karnero manipud iti pannakapukaw ken salaknibanda isuda manipud kadagiti atap nga ayup.
Daytoy a balikas ket masansan a nausar idiay Biblia a nauneg ti kaipapananna a dakamatenna ti panangaywan kadagiti naespirituan a panagkasapulan dagiti tattao. Karaman met daytoy ti panangisuro kadakuada no ania ti naibaga kadakuada ti Dios idiay Biblia ken idaldalanda ida no kasano ti panagbiagda.
Idiay Daan a Tulag, naawagan ti Dios a "pastor" kadagiti tattaona gapu ta ay-aywananna ken isabsabetna ti amin a kasapulanda ken salknibanna ida.
Ni Moises ket maysa pastor para kadagiti Israelita gapu ta inaywananna ida iti naespirituan iti panagdayawda ken ni Yahweh ken indauloanna isuda iti panagdalyasatda nga agturong iti Canaan.
Idiay Baro a Tulag, inawagan ni Jesus iti bagina iti "nasayaat a pastor."
Uray idiay Baro a Tulag, ti balikas a "pastor" ket nausar tapno dakamatenna ti maysa a tao a mangidadaulo iti naespituan a biag dagiti namati. Ti balikas a "pastor" ket naipada iti sao nga "agpaspastor." Dagiti panglakayen ken mangay-aywan ket naawagan pay a pastor.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

No nausar a literal, mabalin nga ipatarus daytoy a balikas a kas, "tao a mangaywan kadagiti karnero" wenno "mangbanbantay kadagiti karnero" wenno "mangtartaraken kadagiti karnero."
No mausar iti nauneg a kaipapanan, dagiti nadumaduma a wagas tapno ipatarus daytoy a balikas ket mabalin a karaman ti, "pastor iti naespitrituan" wenno "mangidadaulo iti naespirituan" wenno "maysa a kasla pastor" wenno "mangaywan kadagiti tattaona a kasla iti panangaywan iti agpaspastor kadagiti karnerona" wenno "maysa a mangidaulo kadagiti tattaona a kasla iti panangbantay iti agpaspastor kadagiti karnerona" wenno "maysa a mangaywan iti karnero ti Dios."
Iti dadduma a linaonna, ti "pastor" ket mabalin nga ipatarus a kas "mangidadaulo" wenno "mangbantay" wenno "mangtaraken."

pasuksok

Ti balikas a "pasuksok" ket dakdakamatenna ti aniaman a banag nga adda gatadna, a maited iti maysa a tao iti turay tapno impluwensiaanna dayta a tao nga agaramid iti maysa a banag a inu-ulbod wenno illegal.

Kalpasan ti panagungar ni Hesus, adda ti naidiaya nga kuarta kadagiti soldado nga agbanbantay iti awan kargana nga tanemna tapno agulbodda maipapan iti napasamak.
No dadduma mapasuksokan ti opisial ti gobierno tapno saanna a makita ti maysa a krimen wenno tapno bumutos iti pudno a wagas.
Iti Biblia ket iparitna ti panangited wenno panangawat kadagiti pasuksok.
Mabalin nga ipatarus ti balikas a "pasuksok" a kas "inu-ulbod a bayad" wenno "bayad para iti panagulbod" wenno "gunguna gapu iti panangsukat kadagiti pagalagadan."
Ti "mangpasuksok" ket mabalin nga maipatarus nga adda ti sao wenno ragup ti sasao a ti kayatna a sawen, "bayad tapno impluwensiaan (ti maysa a tao)" wenno "bayad tapno maaddaan ti saan a pudno a pabor" wenno "bayad tapno saan a masurot ti pagannurotan."

patalgedan, panangpatalged

Ti dakdakamatenna dagiti balikas a "patalgedan" ken "panangpatalged" ket ti panangisalaysay wenno panangpaneknek nga iti maysa a banag ket pudno wenno sigurado wenno mapagtalkan.

Idiay Daan a Tulag, imbaga ti Dios kadagiti tattaona a "patalgedannanto" ti tulagna kadakuada. Ipakitananto a mabalin isuna a pagtalkan, a tungpalenna dagiti kari nga inaramidna iti dayta a tulag.
Ti kayat a sawen no pagtalgedan ti maysa a tao a kas ari ket ti pananganamong ken panangsuporta iti dayta a tao.
Ti kayat a sawen no patalgedan ti insurat iti maysa a tao, ket ti panangibaga a pudno no aniaman ti naisurat.
Ti kayatna a sawen ti "panangpatalged" iti ebanghelio ket ti panangisuro kadagiti tattao maipapan iti naimbag a damdamag ni Jesus iti wagas a mangipakita a daytoy ket pudno.
Ti kayat a sawen no mangted ti sapata "a kas panangpatalged" ket ti naimpusoan a panangibaga wenno panangisapata nga ti maysa a banag ket pudno ken mapagtalkan.

patayen

Ti kayatna a sawen ti balikas a "patayen" ket ti panangpatay iti maysa a tao wenno ayup. Masansan a ti kayatna a sawen daytoy ti panangpatay babaen iti pigsa wenno naranggas a wagas.

Ti ragup ti sasao a "ti napapatay" ket dakdakamatenna dagiti "napapatay a tattao," dayta ket dagiti tattao a napapatay.
No dakdakamatenna dagiti ayup wenno iti dakkel a bilang dagiti tattao, ti balikas a "partien" wenno "papatayen" ket ti sabali a balikas a masansan a maus-usar.
Ti sao a "papatayen" ket mabalin met a mausar.

patigmaan/alarma, napatigmaanan/naalarma

Ti patigmaan/alarma ket maysa a banag tapno ballaagan ti tao maipapan iti maysa a banag a mabalin a makadangran kadakuada. Ti panangpuyot iti pakakak ket maysa a klase ti patigma/alarma. Ti napatigmaan/naalarma ket isu ti panagdanag ken panagbuteng maipapan iti maysa nga banag a napeggad wenno nakabutbuteng.

Idiay Daan a Tulag ni Jehosafat nga ari ti Juda ket napatigmaan/naalarma idi nangngegna nga agpangpanggep dagiti Moabita a dumarop iti Juda.
Idiay Baro a Tulag kinuna ni Jesus a saan a mapatigmaan/maalarma no mangngegantayo ti maipapan iti didigra a mapasamak inton maudi nga alaldaw.
Ti pagsasao nga "pagunien ti patigma/alarma" ket mangpakdaar ti kaipapananna. Iti agkakauna a tiempo ken uray ita, ti panagpaguni iti patigma/alarma ket karaman ti tagari ti maysa a banag a kasla trumpeta wenno kampana. Mabalin a kayatna a sawen nga ibagbagana kadagiti tattao maipapan iti peggad ken panangballaag kadakuada ken ti dadduma.

Dagiti Singasing ti Panangipatarus

Kayatna a sawen ti "patigmaen/alarmaen iti maysa a tao" ket "gappuanan ti maysa a tao tapno agdanag" wenno "pagdanagen ti maysa a tao."
Mabalin a maipatarus ti "mapatigmaan/maalarma" a kas "madanagan" wenno "mabutengan" wenno "pudno a mangisakit."
Ti pagsasao a "paguniem ti patigma/alarm" ket mabalin a maipatarus babaen iti, "pakdaar iti kaaduan" wenno "iwaragawag nga adda umay a peggad" wenno "puyotan ti trompeta tapno mangpakdaar maipapan iti peggad."

pigsa, papigsaen, pabilegen

Ti balikas a "pigsa" ket dakdakamatenna ti kasasaad iti tao a nabileg no maipapan iti bagi, karirikna, wenno iti naespirituan. Ti kayatna a sawen ti "panangpapigsa" ket ket panangpabileg ti maysa a tao wenno maysa a banag.

Ti "pigsa" ket mabalin met a dakamatenna ti kabaelan a tumakder a maibusor iti dadduma nga kita ti bileg dagiti mangbusbusor.
Ti tao ket addaan napigsa a tarigagay no mabalinna nga saan a maabak iti sulisog.
Inawagan ti maysa nga nagsurat iti Salmo ni Yahweh nga isu ti pigsana, a kayatna nga sawen a ti Dios iti tumulong kenkuana tapno agbalin a napigsa.
No iti maysa nga patakder a kas iti pader wenno pasdek ket papigsaen, ti kayatna a sawen daytoy nga bangonen manen dagiti tattao ti patakder, tapno papigsaen nga ikkan kadagiti batbato wenno ladrillo tapno saripda kadagiti dumarup.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Iti sapasap, ti balikas nga "papigsaen" ket mabalin nga ipatarus a kas "pakaigapuanan a pumigsa" wenno "maaramid nga ad-adda a bumileg."
Us-usaren dagiti dadduma daytoy a balikas, nga addaan naisingasing a panangipatarus:
"ikkannak iti pigsak a kasla barikes" kayatna nga sawen ket, "aramidennak a naan-anay a napigsa, a kasla barikes nga naipalawlaw ditoy siketko."
"iti kinaulimek ken talek isunto ti pigsam" kayatna nga sawen ket, "panagtignay a sitatalna ken panagtalek iti pagayatan iti Dios, nga isunto ti mamagbalin kenka nga napigsa nga naespirituan."
"pabaruen ti pigsada" ti kayatna a sawen, "agbalinto a napigpigsa manen."
"nagtignayak babaen iti pigsak ken babaen iti siribko" ti kayatna a sawen, naaramidak amin dagitoy agsipudta napigsaak unay ken masiribak."
"papigsaen ti pader" kayatna a sawen ket"palagdaen ti pader" wenno "bangunen manen ti pader."
"papigsaenkayonto" kayatna a sawen ket "aramidenkayonto a napigsa."
"ken ni Yaweh laeng iti pannakaisalakan ken pigsa" kayatna a sawen ket, "ni Yaweh laeng iti mangisalakan kadatayo ken mangpapigsa kadatayo"
"ti bato dagiti pigsayo" kayatna a sawen ket, "ti maysa a napudno nga mangpapigsa kadakayo"
Ti manangisalakan a pigsa ti kannawan nga imana, ti kayatn a sawen ket, "sipipigsa nga nangallangon kenka manipud iti riribuk a kapada ti maysa nga nang-iggem kenka nga natalged iti mana nga napipigsa."
"iti bassit a pigsa"kayatna a sawen ket, "nakapuy wenno nakapsut" wenno "saan unay a napigsa."
"iti amin a pigsak" kayatna nga sawen ket, "usarek iti amin nga pigsak" wenno "kinapigsa ken kinaan-anay."

pika wenno gayang

Ti pika wenno gayang ket armas nga adda iti atiddog a putanna ken natadem iti maysa a murdongnna nga igayang iti adayo.

Ti pika wenno gayang ket kadawyan nga us-usaren iti gubat idi tiempo ti Biblia. Maus-usar pay laeng dagitoy no dadduma kadagiti riri dagiti bunggoy ti tattao.
Ti pika wenno gayang ket nausar dagiti soldado a Romano a nangtudok iti bakrang ni Jesus idi naibitin isuna idiay krus.
Dagiti tattao no dadduma ket igayangda ti pika wenno gayang a pangtiliw iti lames wenno dadduma nga anupenda a makan.

pinarsua

Ti dakdakamaten ti balikas a "pinarsua" ket ti amin nga agbibiag a naparsua ti Dios, dagiti tattao ken dagiti ayup.

Inladawan ni Ezekiel ti pannakakitana kadagiti "sibibiag a pinarsua" idi nasirmatana iti dayag ti Dios. Saanna nga ammo no aniada dagitoy, isu nga inikkana ida iti pakabigbigan.

pirak

Ti pirak ket nasileng, napateg a landok a pumuraw a maris-dapo nga usaren tapno agaramid ti barya, alahas, pagikkan, ken ar-arkus.

Ti templo iti Jerusalem ket addaan dagiti pagikkan a pirak. Dagitoy ket tinakaw dagiti taga-Babilonia idi rinautda ti Jerusalem ket tiniliwda ti kaaduan nga Israelita idi 586 BC.
Dagiti pagikkan ket pakairamanna dagiti pirak a paginuman ken dagiti mallukong, kadagiti amin a banag a nausar iti panagluto, pannangan, wenno panangidasar.
Idi tiempo ti Biblia, dagiti pirak a barya wenno siklo ket nausar.
Nabayadan ni Judas iti tallopulo a piraso ti pirak para ti panangliputna ken ni Jesus.

plauta, pipa

Idi tiempo iti Biblia, dagiti pipa ket alikamen nga pangtokar, nga naaramid kadagiti tultulang wenno kayu nga addaan ti abutna tapno mapalubosan nga rummuar ti unina. Kaaduan nga pipa ket adda iti runrunona tapno agpigerger daytoy a kas maipuyopoy iti angin kadagitoy.

Ti plauta ket maysa a kita ti pipa nga awan ti runona.
Kaaduan kadagiti pipa ket kadawyan nga nausar dagiti agpapastor tapno patalnaen dagiti arbanda.
Dagiti plauta ket sumagmamano kadagiti alikamen nga pangtokar, nga imbilin a ni Ari Nebucadnesar a patokaren a kas pagilasinan kadagiti tattao tapno agrukbabda iti didiosenna.
Dagiti pipa ken plauta ket nausar a pangtokar iti naladingit ken naragsak nga kansion.

prinsipe, prinsesa

Ti "prinsipe" ket isu ti anak a lalaki ti maysa nga ari. Nausar met daytoy a balikas a panangiladawan iti sabali pay a kita dagiti mangidadaulo. Ti "prinsesa" ket anak a babai ti maysa nga ari.

Ti balikas a "prinsipe" ket masansan a nausar a kas sapasap a pangibasaran iti maysa a pangulo, agturay, wenno sabali pay a nangato a tao.
Gapu ta nabaknang ken napateg ni Abraham, inawagan isuna dagiti Heteo a pakipagnanaedanna a kas maysa a "prinsipe"
Naawagan ni Jesus a "Prinsipe ti Kapia" ken ti "Prinsipe ti Biag."
Iti Aramid 2:36, naawagan ni Jesus a kas "Apo ken Cristo" ken iti Aramid 5:31 naawagan isuna a kas "Prinsipe ken Mannangisalakan," nga ipakpakitana ti agpada a kaipapanan ti "Apo" ken "Prinsipe."
Iti libro ti Daniel, ket naaramat ti balikas a "prinsipe" idiay panangisao a "prinsipe ti Persia" ken "prinsipe ti Grecia," a mabalin a dakamatenna dagiti dakes nga espiritu nga addaan turay wenno pannakabalin kadagidiay a rehion.
Ti arkanghel a ni Miguel ket naawagan pay a kas maysa a "prinsipe" iti libro ti Daniel.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, dagiti mabalin a wagas tapno ipatarus daytoy a balikas ket mabalin a karaman dagiti, "anak ti ari" wenno "agturay" wenno "mangidaulo" wenno "kangatoan a pangulo ti tribu" wenno "kapitan."
No ti dakdakamatenna ket dagiti anghel wenno dagiti dakes nga espiritu, daytoy ket mabalin nga ipatarus a kas "mangituray kadagiti espiritu" wenno "anghel" wenno "mangituray kadagiti dakes nga espiritu" wenno "mannakabalin nga espiritu iti apo," dipende iti linaonna.

probinsia, probinsial

Ti probinsia ket maysa a distrito wenno ti pannakabingay-bingay ti maysa a nasion. Ti maysa a lugar nga adda pakainaiganna iti dayta a probinsia ket makuna a kas "probinsial."

Idiay Daan a Tulag dagiti probinsia ket dagiti pannakabingay-bingay ti Israel idi agturay ni Ari Ahab ken kabayatan ti tiempo ni Ester.
Idiay Daan a Tulag, ti Imperio ti Roma ket nabingay-bingay iti probinsia nga isu dagiti Macedonia, Chipre, Asia, Siria, Egipto ken ti Galacia.
Tunggal probinsia ket adda bukodna a mangituray a mangidaulo, nga isu ti ari wenno mangituray iti nasion.
Mabalin nga ipatarus dagitoy a balikas a kas "rehion" ken "rehional."

proverbio

Ti proverbio ket maysa nga ababa a salaysay a mangiyeb-ebkas iti kinasirib wenno kinapudno.

Dagiti proverbio ket mannakabalin gapu ta nalakada a lagipen ken uliten.
Masansan a ti proverbio ket karaman dagiti pagtuladan iti inaldaw a panagbiag.
Sumagmamano kadagiti proverbio ket nalawag unay ken napudno, idinto a ti dadduma ket narigrigat a maawatan.
Mabigbig ni Ari Solomon gapu iti siribna ken nangisurat iti sangaribo a proverbio.
Masansan a nagaramat ni Jesus kadagiti proverbio wenno pangngarig idi insuroanna dagiti tattao.
Maysa a wagas tapno ipatarus ti "proverbio" ket mabalin a, "nasirib a pagsasao."

pukawen, pannakapukaw, pannakadadael, pannakaperdi

Ti balikas a "pukawen" wenno "pannakapukaw" ket dakdakamatenna iti maysa nga addaan sanikua wenno daga a nadadael wenno naperdi.

Dakdakamatenna daytoy iti nakaru ken naan-anay a pannakadadael.
Ti Sodoma ken Gomorra ket pinukaw ti Dios a kas panangdusa kadagiti basbasol dagiti agnanaed idiay.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti balikas a "pukawen" ket mabalin nga ipatarus a kas "naan-anay a dadaelen" wenno "naan-anay a nadadael."
Ti "Pannakadadael" ket mabalin nga ipatarus a kas "naan-anay a pannakadadael."

pukawen, punasen, pinunas

Dagiti nainaganan a "pukawen" ken "punasen" ket "idiom" a ti kayatna nga sawen ket ti naan-anay a panangikkat wenno panangperdi ti maysa nga banag wenno maysa a tao.

Mabalin nga usaren dagitoy nga idioms iti nasayaat a wagas, a kas idi pinunas iti Dios dagiti basbasol babaen iti panangpakawanna kadakuada ken panangpilina nga idan lagipen pay.
Mabalin nga usaren met dagitoy iti saan a nasayaat a wagas, a kas idi "pinunas" wenno "pinukaw" iti Dios ti bunggoy dagiti tattao, dinadaelna ida gapu iti basbasolda.
Ti Biblia ket saritaenna ti maipapan iti nagan iti tao a "pinunas" wenno "pinukaw" ti Dios manipud iti libro ti biag, kayatna a sawen nga ti tao ken dinanto awaten iti biag nga agnanayon.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Diende iti linaonna, dagitoy nga "idioms" ket mabalin nga ipatarus a kas, "papanawen" wenno "ikkaten" wenno "naan-anay a parmeken" wenno "naan-anay nga ikkaten."
No dakdakamatenna iti panangpunas iti nagan ti maysa a tao idiay libro ti biag, mabalin daytoy nga ipatarus a kas, "naikkat manipud iti" wenno "naikkat."

pumapana

Ti dakdakamaten ti balikas a "pumapana" ket ti tao a nasanay nga agusar iti pana a kas armasna.

Kadawyanna a ti pumapana ket maysa a soldado nga agus-usar iti pana tapno makiranget iti armada.
Dagiti pumapana ket maysa a kapatgan a paset ti bileg dagiti soldado ti Asiria.
Sabali pay a wagas tapno maipatarus daytoy ket mabalin a, "tao a pumapana."

pundasion, naipundasion

Ti kayatna a sawen ti "verb" nga "naipundasion" ket iti nakaipatakderan wenno nakaipasdekan iti maysa a banag. Ti pundasion ket isu ti akinbaba a paset ti maysa a banag a naipatakder.

Ti pundasion iti balay wenno pasdek ket masapul a natibker ken mapagtalkan iti kasta ket sarapaenna ti entero a patakder.
Ti balikas a "pundasion" ket dakamatenna met iti rugi iti maysa a banag wenno iti tiempo idi dagiti banag ket immuna a naparsua.
Iti panangiladawan, dagiti namati ken ni Cristo ket naiyarig iti pasdek a naipundasion kadagiti sursuro dagiti apostol ken dagiti propeta, a ni Cristo mismo ti kangrunaan a pasuli.
Ti "pundasion a bato" ket iti bato a naiyaplag a kas paset iti pundasion. Dagitoy a batbato ket "napadas "wenno "napaneknekan" tapno sigurado a naan-anay a natibker a mangsarapa iti entero a patakder.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti ragup ti sasao a "sakbay ti pannakaipundasion iti sangalubongan" ket mabalin nga ipatarus a kas "sakbay nga naparsua iti sangalubongan" wenno "sakbay iti tiempo nga iti lubong ket naparsua" wenno "sakbay a napaadda dagiti amin a banag."
Ti balikas nga "naipundasion iti" ket mabalin nga ipatarus a kas "natibker iti pannakaipatakderna iti."
Dipende iti linaonna, mabalin nga ipatarus ti "pundasion" a kas "napigsa a nakaipatakderan" wenno "natibker a mangsarapa" wenno "nangrugian" wenno "pannakaparsua."

pungtot

Ti pungtot ket unget a saan a mateppelan. No ti maysa a tao ket makapungtot, iti kayatna a sawen ket iyeb-ebkas ti unget iti wagas a makadadael.

Ti pungtot ket mapasamak no ti rikna a makaunget ket aglaplapusanan a saan a mateppelan.
No makapungtot, ti tao ket makaaramid ken makaibaga kadagiti banbanag a makadadael.
Ti balikas a "makapungtot" ket mabalin met a dakamaten para iti napigsa unay a kuti a kas iti "napigsa" nga angin wenno ti "naunget" a dalluyon ti baybay.

puteden

Ti ragup ti sasao a "maputed" ket "idom" a ti kayatna a sawen ket laksiden, pukawen, wenno isina manipud iti bunggoy. Dakamatenna met ti panangpapatay ti tao a kas panangaramid ti nadiosan a dusa para iti basol.

Idiay Daan a Tulag, ti pagbanagan ti saan a panagtungpal kadagiti bilin ti Dios ket pannakaputed, wenno panakaisina manipud kadagiti tattao ti Dios ken manipud iti Dios.
Imbaga met ti Dios a "naputed" wenno nadadael dagiti nasion a saan nga Israelita, gapu ta saanda nga agrukbab wenno agtungpal kenkuana ken isuda dagiti kabusor ti Israelita.
Ti "idom" a "puteden" ket nausar met tapno dakamaten ti panangpasardeng ti Dios ti panagayos ti karayan.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Mabalin nga ipatarus ti "idiom" a "maputed" a kas "mailaksid" wenno "ibaon iti adayo" wenno "maisinan manipud" wenno " wenno papatayen" wenno "dadaelen."
Dipende ti linaonna, "puteden" ket mabalin nga ipatarus a kas, "dadaelen" wenno "ibaon iti adayo" wenno "isina manipud."
Ti maipapan iti naputed nga agay-ayos a danum, mabalin daytoy nga ipatarus a kas "ket nagsardeng" wenno "gapuanan ti panagsardeng nga agayos ti danum" wenno "ket nagudua."
Ti kayatna a sawen ti narabaw a panakaisao ti puteden ti maysa a banag babaen ti kutsilyo ket masapul nga mailasin manipud pannangiladawan a pannakausar daytoy a balikas.

putot

Ti balikas a putot ket sapasap a balikas para kadagiti pudno a nagtaudan wenno nakaiyanakan a kaputotan dagiti tattao wenno dagiti ayup.

Masansan idiay Biblia, ti "putot" ket kapada a kaipapanan ti "annak" wenno dagiti "kaputotan."
Ti balikas a "bunga" ket sagpaminsan a nausar a pangiladawan tapno dakamaten ti putot.

raem, panagraem

Ti balikas a "panagraem" ket dakdakamatenna ti kaunggan a karirikna, nauneg a panagraem maipaay iti maysa a tao wenno maysa a banag.

Dagiti rikna ti panagraem ket makita ti tignay a panagdayaw ti tao nga isu iti pagrukbaban.
Ti agbuteng ti Apo ket naun-uneg a panagraem nga impakaammona ti panagtulnog kadagiti bilbilin ti Dios.
Mabalin nga ipatarus daytoy a balikas a kas, "buteng ken dayaw" wenno "napudno a panagraem."

rag-o, narag-o

Ti rag-o ket karikrikna a ragsak wenno nauneg a pannakapnek nga aggapu iti Dios.Ti kapadpada a balikas ket, “narag-o” ket mangiladawan ti tao a makarikna ti kasta unay a ragsak ken napnoan ti nauneg pakaragsakan.

Ti tao a makarikna ti rag-o no addaan isuna iti nauneg a rikna a ti mapadpadasanna ket naimbag unay.
Ti Dios laeng ti makaited iti pudno a rag-o kadagiti tattao.
Ti kaadda ti rag-o ket saan laeng a nakadipende iti nasayaat a kasasaad. Mabalin nga ited ti Dios kadagiti tattao ti rag-o uray no dagiti narigat a banbanag ket mapaspasamak iti biagda.
No dadduma ket mailadawan a narag-o dagiti lugar, a kas kadagiti babbalay wenno dagiti siudad. Kayat a sawen daytoy a dagiti tattao nga agnanaed sadiay ket nararagsak.

Dagiti Singasing ti Panangipatarus

Ti sao a “rag-o” ket mabalin met nga ipatarus a kas “ragsak” wenno “pakaragsakan” wenno “napalalo a pakaragsakan.”
Ti ragup ti sasao a, “panagbalin a narag-o” ket mabalin nga ipatarus a kas “agrag-o” wenno "panagbalin nga naragsak" wenno babaen iti balikas nga ti kayatna a sawen ket, “maragsakan unay gapu iti kinaimbag iti Dios.”
Ti tao a narag-o ket mailadawan met a kas “nakaragragsak” wenno “nauneg ti ragsakna.”
Ti balikas kas iti “agpukkaw a sirarag-o” ket mabalin nga ipatarus a kas “ti panagpukkaw iti wagas a panangipakita a sika ket naragsak.”
Ti “narag-o a siudad” wenno “narag-o a balay” ket mabalin nga ipatarus a kas “siudad a pagnanaedan dagiti nararag-o a tattao” wenno “siudad a dagiti tattao ket naragsak unay.” https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-metonymy)

rangrang

Ti balikas a "rangrang" ket dakdakamatenna ti nakaru a kinapintas ken kinasilap a masansan a mapakuyogan iti kinabaknang ken napintas(magnificient) a mabuya.

Ti rangrang ket masansan a mausar tapno mangiladawan ti adda a kinabaknang ti ari wenno kasano a maipakita amin dagiti kinangina dagiti napipintas a kawes nga aruatenna ken alikamenna.
Ti rangrang ket mabalin met nga usaren tapno iladawanna ti kinapintas dagiti kayo, banbantay, ken dadduma a banbanag a pinarsua ti Dios.
Sumagmamano kadagiti siudad a maibaga nga addaan ti rangrang, dakamatenna dagiti nakaparsuaan a kinabaknang, mangipalawag kadagiti pasdek ken kalkalsada ken kinabaknang dagiti tattao, agraman iti nabaknang a kawkawes, balitok, ken pirak.
Dipende iti linaonna, daytoy a sao ket mabalin nga ipatarus a kas "nakaskasdaaw a pintas" wenno "nakaskasdaaw a kinata-ok" wenno "naarian a kinata-ok."

reyna

Ti reyna ket mabalin a babai nga agturay iti pagilian wenno asawa iti ari.

rigat ti trabaho / rigat ti panaganak, adda iti rigat

Ti babai nga "adda iti rigat" ket mapadpadasanna ti sakit iti panaganak. Dagitoy ket maawagan nga "rigat ti panaganak."

Inaramat ni apostol Pablo daytoy a balikas a panangiladawan tapno ilawlawag ti addang tapno mapataud wenno "maiyanak" iti kababalin ni Kristo kadagiti namati.
Ti kapadpada iti rigat ti trabaho ket nausar met tapno iladawan no kasano kadagiti maudi nga al-aldaw, ti nakaru nga umad-adu dagiti mapasamakto a didigra.

rigrigat

Ti balikas a "rigrigat" ket dakdakamatenna ti tiempo iti kinarigat, panagsagaba, ken panagsuot.

Kinuna ti Baro a Tulag a dagiti Kristiano ket ibturanda ti tiempo iti pannakaidadanes ken dadduma a kita ti rigrigat gapu ta agnanaedda iti lubong a maisuppiat kadagiti sursuro ni Jesus.
Ti Biblia ket nagusar ti balikas a "ti napalalo a rigrigat" tapno iladawanna ti tiempo sakbay ti maikadua nga iyuumay ni Jesus a ti pungtot ti Dios ket maibukbokto iti daga iti sumagmamano a tawen.
Ti balikas a "rigrigat" ket mabalin nga ipatarus a kas, "tiempo ti nakaru a panagsagaba" wenno "nakaru a pannakatuok" wenno "nakaru a kinarigat."

rinuker, kinarinuker

Ti dakdakamaten ti balikas a "rinuker" ken "kinarinuker" ket ti kasasaad iti pannakikadua kadagiti tattao a naperdi, naderrep, wenno naulbod.

Ti narabaw a kayat a sawen ti balikas a "rinuker" ket "makillo" wenno "naperdi" ti naimbag nga ugalina.
Ti naiyadayo manipud iti kinapudno ket ti tao a rinuker ken agaramid kadagiti banbanag a naulbod ken naderrep.
Ti kayat a sawen no rinuker iti maysa a tao ket ti panangyakar iti dayta a tao nga agaramid ti naulbod ken naderrep a banbanag.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Mabalin nga ipatarus ti balikas a "ti panangrinuker" a kas "akaran nga agaramid ti dakes" wenno "pakaigapuan ti naderrep nga aramid."
Mabalin nga iladawan ti rinuker a tao nga "agbalin isuna a naderrep" wenno "agar-aramid isuna iti dakes."
Mabalin met nga ipatarus daytoy a balikas a kas "saan a naimbag"

wenno "naderrep" wenno "dakes."

Mabalin nga ipatarus ti balikas a kinarinuker a kas "ti panagaramid ti dakes" wenno "dakes" wenno "kinaderrep."

riri

Ti balikas nga "riri" ket dakamatenna iti pisikal wenno saan a panagkinnaawatan a karirikna iti nagbaetan dagiti tattao.

Ti tao nga pakaigapuan iti riri ket agaramid iti banag nga ti pagbanaganna ket nakaro nga saan a panagkikinasurotan iti nagbabaetan dagiti tattao.
Ti riri no dadduma ket isingasingna ti nakaru nga karirikna, a kas iti unget wenno sakit ti nakem.
Dagiti dadduma nga wagas iti panangipatarus iti daytoy a balikas ket mabalin a mainayon, "ti saan a panagkinnasurotan" wenno "panagsisinupiat" wenno "saan a panagkinnaawatan."

ruangan

Ti "ruangan" ket ti lansad ti ridaw. No sumrek iti balay, masapul a magna iti ngatuen ti ruangan.

No maminsan iti ruangan met ket mairaman a paset iti balay nga adidiay uneg laeng iti ridaw.
Ti pagruanganan ket adda met ti ruanganna.

ruangan, balunek ti ruangan

Ti "ruangan" ket nakabilan ti bisagra a mangserra iti pagnaan iti alad wenno pader a nailawlaw iti balay wenno siudad. Ti "trangka ti ruangan" ket dakamatenna ti kayo wenno landok a trangka a mabalin nga ikkaten tapno maiserra ti ruangan.

Ti ruangan ti siudad ket mabalin a mailukat tapno mapalubosan dagiti tattao, dagiti ayup, ken dagiti awit nga agdaliasat a rumuar ken umuneg iti siudad.
Tapno salakniban ti siudad, ti pader ken ruangan ket napuskol ken natibker. Nakaserra ken nakakandado ti ruangan iti landok wenno kayo a trangka tapno lappedan dagiti kabusor a soldado a sumrek iti siudad.
Gapu ta napuskol unay ti pader ti siudad ken addaan iti ruangan a pagnaan a makaited iti nalammiis a paglinongan iti kapudotan, ti ruangan ti siudad ket masansan a paguummongan dagiti tattao tapno mangibingay iti damdamag, aglako, wenno mangikeddeng ti maiyannugot iti linteg.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, dagiti dadduma a wagas ti panangipatarus iti "ruangan" ket mabalin a, "ridaw" wenno "lulukatan iti pader" wenno "serra" wenno "dalan nga umuneg."
Ti ragup dagiti sasao a, "trangka iti ruangan" ket mabalin nga ipatarus kas, "tornilio ti ruangan" wenno "kayo a soleras tapno ikandado ti ruangan" wenno "landok a naiserra kadagiti rehas a ruangan."

rugitan, marugitan

Ti dakdakamatenna dagiti balikas a "rugitan" ken "marugitan" ket iti saan a nadalus wenno nadungrit. Maysa a banag a mabalin a marugitan ket iti pisikal, moral, wenno "ritual sense."

Pinakdaaran ti Dios dagiti Israelita a saanda a rugitan dagiti bagida babaen iti pannangan wenno panangsagid kadagiti banag nga imbagana a "saan a nadalus" ken "saan a nasantoan."
Dagiti banbanag a kas iti natay ken dagiti makaakar a saksakit ket impablaak ti Dios a saan a nadalus ken mabalin a mangrugit ti maysa a tao no sagidenda.
Imbilin ti Dios kadagiti Israelita a liklikanda ti agbasol ti kinaderrep. Dagitoy ti mabalin a mangrugit kadakuada ken mamagbalin kadakuada a di makaay-ayo iti Dios.
Adda met dagiti naturalisa iti bagi a mabalin nga apagapaman a mangrugit iti maysa a tao, aginggana a babaen iti ritual ket agbalin manen isuna a nadalus.
Iti Baro a Tulag, insuro ni Hesus a dagiti dakes a panpanunot ken tigtignay ket dagiti pudpudno a mangrugit iti tao.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Mabalin pay nga ipatarus ti balikas a "rugitan" a kas "rason tapno agbalin a saan a nadalus" wenno "rason ti panagbalin a saan a nalinteg" wenno "rason a saan a makaay-ayo no maipapan iti ritual."
Mabalin met nga ipatarus ti "marugitan" a kas "agbalin a saan a nadalus" wenno "rason a saan a "morally" a maaklon."

runo, runruno

Ti balikas a "runo" ket dakdakamatenna iti mula nga addaan iti atiddug a kayo nga agtubo idiay danum, asideg ti ngarab iti karayan wenno wa-ig.

Dagiti runo iti Karayan Nilo a nakailimmingan idi ni Moises idi ubing isuna ket naawagan met a "tanubong." Natatayagda, limned nga ungkay nga agtubtubo iti agdidikket a sangsanga iti danum iti karayan.
Dagitoy urat a mula ket nausar idi agkauna nga Egipto para iti panangaramid iti papel, basket, ken bangka.
Iti atiddug a uggot ti mula a runo ket makillo ken nalaka nga agdumog babaen iti angin.

rupa

Literal a dakdakamaten ti sao a "rupa" ket ti akinsango a paset ti ulo ti maysa a tao. Adda met dagiti sumagmamano a pangiladawan a kayatna a sawen daytoy a balikas.

Ti ragup ti sasao a "rupam" ket masansan a wagas ti pangiladawan a panangibaga iti "sika." Kasta met, masansan a ti kayatna a sawen ti ragup ti sasao a "rupak" ket "Siak."
Iti kaipapananna iti pisikal, ti "panangsango" iti maysa a tao wenno maysa a banag a ket ti panagtalliaw iti ayan dayta a tao wenno banag.
Kayat a sawen ti "sangoen ti maysa ken maysa" ket "kumita iti ayan ti maysa ken maysa."
Kayat a sawen iti "rupan rupa" ket dua a tao ti agkinnita iti tunggal.
Idi ni Hesus ket "nagpinget a nagturong idiay Jerusalem," kayatna a sawen a sititibker a nagdesision a mapan.
Ti "maisuppiat a panangiturong ti rupa" kadagiti tattao wenno siudad, kayatna a sawen ket ti sititibker nga agdesision: a saanen a sumuporta, wenno saan nga awaten dayta a siudad wenno tao.
Ti dakdakamaten ti ragup ti sasao a "rupa iti daga" ket isu ti rabaw ti daga ken masansan a pagibasaran iti sibubukel a lubong. Kas pangarigan, ti "nakaru a panagbisin ti nangakkob iti daga" ket dakdakamatenna ti nalawa a panagwaras ti nakaru a panagbisin a nakairamanan ti adu a tattao nga agnanaed iti lubong.
Ti a panangiladawan, ti "saanmo nga ilemmeng ti rupam manipud kadagiti tattaom" kayatna a sawen ket "saanmo nga umsien dagiti tattao" wenno "saanmo a panawan dagiti tattaom" wenno "saanmo nga isardeng ti panangaywanmo kadagiti tattao."

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

No mabalin, nasaysayaat a pagtalinaeden ti "idiom" wenno agusar iti "idiom" iti pangpanggepen a pagsasao nga adda ti agpada a kaipapananna. Kitaen: https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-idiom
Mabalin nga ipatarus ti balikas a "sangoen ti" a kas "tumalliaw idiay" wenno "kitaen a dagus" wenno "kumita idiay rupa ni."
Mabalin nga ipatarus ti "idiom" a "rupan rupa" a kas "asitgam a nalaeng" wenno "iti sango a mismo ti" wenno "idiay presensia ti."
Mabalin nga ipatarus ti ragup ti sasao a "sakbay iti sango na" a kas "immun-una isuna" wenno "iti sangona" wenno "sakbay kenkuana" wenno "iti presensiana." Dipende iti linaonna.
Mabalin nga ipatarus ti panangisao iti "mapan idiay" a kas "nagturong idiay" wenno "sitetebker a nagdesision a mapan idiay."
Mabalin nga ipatarus ti "idiom" nga "ilemmeng ti rupa manipud" a kas "umadayo manipud" wenno "sumardeng a tumulong wenno mangsalaknib" wenno "bay-bay-an."
Mabalin nga ipatarus ti "simmango a maibusor" iti maysa a siudad wenno tao a kas "kumita nga addaan pungtot wenno pammabasol" wenno "agkedked a mangawat" wenno "ikkeddeng a baybay-an" wenno "pabasolen ken baybay-an" wenno "iyawat ti panggeddeng."
Mabalin nga ipatarus ti panangisao iti "ibaga iti sangoda" a kas "ibaga a mismo kadakuada" wenno "ibaga iti kaaddada" wenno "ibaga a mismo kadakuada."
Mabalin met nga ipatarus ti "idiom" a "iti rabaw ti daga" a kas "iti entero a daga" wenno "iti sibubukel a daga" wenno "agnanaed iti entero a lubong."

saan a nadiosan, awanan-dios, managdakdakes, saan a nadiosan nga aramid

Dagiti balikas a "saan a nadiosan" ken "awanan-dios" ket iladawanna dagiti tattao, kababalin, ken dadduma a banbanag, nga addaan iti panagrebelde a maibusor iti Dios. Dagiti tattao wenno pagilian nga awanan-dios ket saanda a bigbigen uray iti panang-impluwensia iti Dios kadagiti panagbiagda. Maibaga nga addada iti kasasaad ti "managdakdakes" wenno "saan a nadiosan nga aramid."

Dagiti kaipapanan dagitoy a sasao ket agpapada launay. Nupay kasta, dagiti balikas nga "awanan-dios" ken "saan a nadiosan nga aramid" ket iladawanna met iti ad-adda pay a napalalo a kasasaad a dagiti tattao ket naan-anay iti panagkedkedda iti panangituray ti Dios kadakuada.
Inyebkas ti Dios iti panangukomna ken pungtotna kadagiti saan a nadiosan ken awanan-dios a tattao, iti tunggal maysa a nagkedked kenkuana ken kadagiti wagasna.
Babaen iti ipapatay ken panagungar ni Jesus, nangipaay ti Dios iti wagas para kadagiti saan a nadiosan a managbasol tapno mapakawan ken maipakdaar a nalintegda.
Inted ti Dios ti pannakabalin ken kabaelan kadagiti Kristiano a tumallikod manipud iti kinadakes.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti balikas nga "awanan-dios" ken "saan a nadiosan nga aramid" ket ti narabaw a kayatna a kaipapanan a dagiti tattao ket "awanan Dios."
Dipende iti linaon, ti balikas a "saan a nadiosan" ket mabalin nga ipatarus a kas, "saan a maka-ayayo iti Dios" wenno "immoral" wenno "saan a panagtulnog iti Dios."
Dagiti dadduma a wagas a panangipatarus iti "saan a nadiosan" wenno "awanan-dios" ket mabalin met iti "kinadakes" wenno "dakes" wenno "panagrebelde a maibusor iti Dios".

saan a nainkalintegan, dakes

Dagiti balikas a "saan a nainkalintegan" ket dakdakamatenna iti maysa a banag a panaglabsing iti maysa nga annuroten wenno linteg.

Idiay Biblia mabalin a dakdakamatenna iti panangdadael kadagiti linteg iti Dios, kadagiti linteg dagiti Judio, wenno kadagiti linteg dagiti Romano.
Iti panaglabas dagiti tawen, dagiti Judio ket nagnayonda kadagiti linteg nga inted ti Dios kadakuada. Dagiti mangidadaulo kadagiti Judio ket awaganda iti maysa a banag a "saan a nainkalintegan" no saan a maipada daytoy kadagiti linteg ti Dios wenno kadagiti inaramidda a linteg.
Idi imbaga ni Pedro nga iti panangan kadagiti saan a nadalus a makan ket "saan a nainkalintegan" para kenkuana, kayatna a sawen a no kanenna dagidiay a taraon ket madadaelna dagiti linteg ti Dios nga intedna kadagiti Israelita maipanggep iti saan a panangan kadagiti dadduma a taraon.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Daytoy a balikas ket masapul nga ipatarus nga usaren ti sao wenno ragup iti sasao a dagiti kayatna a sawen ket, "saan a nainkalintegan."
Dagiti dadduma a wagas a panangipatarus iti "saan a nainkalintegan" ket mabalin iti, "saan a naipalubos" wenno "saan a maitutop kadagiti linteg ti Dios" wenno "saan a maipada kadagiti paglintegantayo."
Ti idioma a "maibusor iti linteg" ket addaan pay iti kapada a kayatna a sawen ti "saan a nainkalintegan."

saan a nakugit, saan a panagkugit

Dagiti balikas a "saan a nakugit" wenno "saan a panagkugit" ket dakdakamatenda iti lalaki a saan a nakugit iti pisikal.

Ti Egipto ket nasion a kasapulanna pay iti pannakakugit. Isunga no agsao ti Dios maipanggep iti Egipto iti pannakaabakda babaen kadagiti "saan a nakugit", ket dakdakamatenna dagiti tattao nga inumsi dagiti taga-Egipto gapu iti saanda a pannakakugit.
Ti Biblia dakdakamatenna dagiti tattao nga addaan ti "saan a nakugit a puso" wenno dagiti "saan a nakugit ti puso." Daytoy ket wagas a panangiladawan iti panangibaga a dagitoy a tattao ket saan a tattao ti Dios, ken nasukir a saan nga agtulnog kenkuana.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

No ti sao a para iti pannakakugit ket nausar wenno am-ammo iti pagsasao, ti "saan a nakugit" ket mabalin a maipatarus a kas "saan a nakugit."
Ti ragup ti sasao a, "ti saan a panagkugit" ket mabalin nga ipatarus a kas " tattao a saan a nakugit" wenno "tattao a saan a kukua ti Dios", dipende iti linaonna.
Dadduma a wagas a panangipatarus iti panangiladawan iti daytoy a balikas ket mabalin nga iraman iti, "saan a tattao ti Dios" wenno "dagiti nasukir a saan a kukua ti Dios" wenno "tattao nga awan iti pakakitaan a kukua isuda ti Dios."
Ti idioma a "nakugit ti puso" ket mabalin nga ipatarus a kas, "nasukir" wenno "agkedked a mamati."

saan a namati, saan a panamati

Ti balikas a "saan a panamati" ket dakdakamatenna iti saan a panangpati iti maysa a banag wenno maysa a tao.

Idiay Biblia, ti "saan a panamati" ket dakdakamatenna iti saan a panangpati iti wenno saan a panagtalek kenni Jesus a kas Mangisalakan iti maysa.
Ti tao a saan a mamati kenni Jesus ket maaw-awagan a saan a namati".

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti sabali a wagas a panangipatarus iti "saan a panamati" ket mabalin nga iraman ti, "kurang iti pammati" wenno "saan a panamati."
Ti balikas a "saan a namati" ket mabalin nga ipatarus a kas "tao a saan a mamati kenni Jesus" wenno "maysa a saan nga agtalek kenni Jesus a kas Mangisalakan."

saan a napudno

Iti tao a saan a napudno ket saanna a tungpalen dagiti pagrebbenganna. Isunga, saanna nga aramiden ti rumbeng nga aramidenna.

Dagiti tattao ti Israel ket naawaganda a "saan a napudno" idi inrugida ti agdaydayaw kadagiti didiosen ken panagsukirda iti Dios kadagiti sabali a wagas.
Iti panagasawa, ti maysa a makikamalala ket saan a napudno iti asawana.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Daytoy a balikas ket kasapulan nga ipatarus a mapakuyugan iti sao wenno ragup iti sasao a kayatna a sawen "saan a napudno."
Ti ragup iti sasao a "saan a napudno" ket mabalin nga ipatarus a kas, "tattao a saan a napudno" wenno "saan a napudno a tattao."

saan a nasantoan

Ti narabaw a kayat a sawen ti balikas a "saan a nasantoan" ket "awan kinasanto." Dakdakamatenna iti maysa a tao wenno maysa a banag a saan a pakaidaydayawan ti Dios.

Daytoy a sao ket mausar a mangiladawan iti maysa a tao a saan a mangraem iti Dios babaen iti panagrebeldena a maikontra kenkuana.
Iti banag a maawagan a "saan a nasantoan" ket mabalin a mailadawan a kas kadawyan, saan a nasingpet wenno saan a nadalus. Kayatna a sawen a daytoy a banag ket saan a kukua ti Dios.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Kadagiti wagas a panangipatarus iti daytoy a balikas ket mabalin nga iraman iti, "awan kinasanto" wenno "saan a kukua ti Dios" wenno "saan a makapadayaw iti Dios" wenno "saan a nadiosan."
Kadagiti dadduma a linaon, ti "saan a nasantoan" ket mabalin nga ipatarus a kas "saan a nadalus."

sagaba, panagsagaba

Ti balikas a "sagaba" ken "panagsagaba" ket dakdakamatenna iti panangpadpadas iti maysa a banag a saan launay a nasayaat, a kas kuma iti sakit, saem, wenno dagiti dadduma pay a kinarigat.

No dagiti tattao ket maidadanes wenno no agsakitda, agsagabada.
Ti tao ket mabalin nga agsagaba gapu iti bukod na a saan a nasayaat a kababalin wenno gapu kadagiti banbanag a napasamak iti ruar ti kabaelanna.
Ti panagsagaba ket mabalin nga iti bagi, a kas kuma iti panakarikna iti ut-ot wenno saksakit. Mabalin met daytoy a panagrikna a kas koma iti panagbuteng ken panagladingit.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti balikas a "sagaba" ket mabalin nga ipatarus a kas "panagrikna iti ut-ot" wenno "panagibtor iti kinarigat" wenno "panangpadpadas iti kinarigat" wenno "mangpadpadas kadagiti narigat a paspasamak."
Dipende iti linaon, ti "panagsagaba" ket mabalin nga ipatarus a "narigat launay a paspasamak" wenno "nakaro a rigrigat" wenno "panangpadpadas ti rigrigat" wenno "tiempo dagiti nasakit a kapadasan."

sagot a mapuoran, sagot babaen ti panangpuor

Ti sagot a mapuoran ket maysa a kita a maidaton iti Dios a mapuoran iti altar. Naisagot daytoy tapno agbalin a pakapakawanan para kadagiti basbasol dagiti tattao. Naawagan met daytoy iti "panangisagot babaen iti apuy."

Dagiti ayup a maar-aramat para iti daytoy a panangisagot ket kadawyan a karnero wenno dagiti kalding, ngem naaramat pay dagiti baka ken bilbillit.
Malaksid idiay kudil, mapuoran ti sibubukel nga ayup iti daytoy a panangisagot. Mailemmeng ti kudil ket maited iti padi.
Binilin ti Dios dagiti Judio tapno mangidatonda iti sagot a mapuoran, mamindowa iti inaldaw.

sagrado

Ti balikas a "sagrado" ket iladawanna iti maysa a banag a nasantoan ken mailasin para iti panagdayaw iti Dios.

Ti Nasantoan a Surat ket nasagradoan gapu ta daytoy ket sao ti Dios.
Ti Aldaw a panaginana (Sabbath) ket nasagradoan gapu ta daytoy ket aldaw iti panaginana ti Dios.
Ti tabernakulo ket nasagradoan gapu ta ditoy a nakisinnarak ti Dios kadagiti tattaona.
Dagiti banag a napili a nasagradoan ket addaan iti pateg gapu ta naisinada a maaramat a para iti Dios.
Daytoy a balikas ket mabalin met a mausar a mangilawlawag kadagiti banbanag a relihioso a maar-aramat iti panagdaydayaw kadagiti palso a didiosen.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti sabali a pagsasao a mabalin a mausar a panangipatarus iti daytoy a balikas ket, "naikonsagrar" wenno "naisina" wenno "naidaton."
Ti balikas a "nasantoan" ket mabalin met a mausar kadagiti sigurado a linaon, nangnangruna iti kaipapanan dagiti naisina a maaramat ken pangdayaw para iti Dios.
Laglagipen a ti "sagrado" ket kanayon a mausar kadagiti banag, saan a tattao.

sakaanan / pangipatayan ti saka

Ti balikas nga "sakaanan" ket dakamatenna ti banag nga pangipatpatayan iti tao kadagiti sakana, kadawyan tapno makainana kabayatan nga agtugtugaw. Addaan met daytoy iti figurativo a kayatna a sawen a panagpaituray ken nababa a kasasaad.

Dagiti tattao idi tiempo ti Biblia ket imbilangda ti saka a kanunmoan a paset iti bagi. Isu nga iti "sakaanan/pangipatayan iti saka" ket nababbaba iti dayawna gapu ta dagiti saka ket nakaparabaw ditoy.
No ibaga ti Dios nga "Aramidek dagiti kabusorko a pangipatayan dagiti sakak" ket ipadpaduyakyakna iti pannakabalin, panangtengngel ken balligi kadagiti tattao nga agrebrebelde kenkuana.
Ti kayatna a sawen no "agrukbab iti sakaanan ti Dios" ket panagdumog no agrukbab iti sangoananna kas agtugtugaw isuna iti tronona. Daytoy manen ket panangibaga iti kinapakumbaba ken panagpaituray iti Dios.
Inawagan ni David ti templo a kas "pangipatayan ti saka" ti Dios. Daytoy ket dakamatenna iti katan-okan a turayna kadagiti tattaona. Mabalin daytoy nga panangiladawan iti Dios nga Ari nga adda iti tronona, nga dagiti sakana ket nakainana iti pangipatayan ti saka, nga mangipakita nga amin ket agpaituray kenkuana.

saksi, nakasaksi

Ti saksi ket maysa a tao a nakakita wenno nakangngeg iti maysa a banag a napasamak. No dadduma to balikas a "nakasaksi" ket mausar tapno maiyunay-unay a dayta a tao ket pudno a nakitana ti napasamak.

Kabayatan ti pannakausig, ibaga dagiti saksi no ania ti nakita wenno nangngeganda. Matulongan ti ukom a mangikeddeng babaen iti ibaga dagiti saksi no ti maysa a tao a napabasol ket adda basolna wenno awan.
Manamnama nga ibaga dagiti saksi ti pudno maipapan iti nakita wenno nangngeganda.
Kayat a sawen ti saksi ket ti nakakita iti pasamak.
Ti saksi a saan nga agibaga iti pudno maipapan iti napasamak ket maawagan a "ulbod a saksi."

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti balikas a "saksi" wenno "nakasaksi" ket mabalin nga ipatarus nga addaan iti sao wenno ragup ti sasao a ti kayatna a sawen ket, "tao a nakakita iti dayta" wenno "maysa a nakakita iti napasamak" wenno "dagiti nakakita ken nakangngeg."

salamangka, salamangkero

Ti balikas a "salamangka" ket dakdakamatenna ti nakairuaman nga ugali a panagusar iti saan a maipalawag a pannakabalin a saan a naggapu iti Dios. Ti salamangkero ket maysa a tao a mangar-aramid iti salamangka.

Idiay Egipto, idi nagaramid iti nakaskasdaaw a banbanag ti Dios babaen ken ni Moises, dagiti Egipcio a salamangkero ni Faraon ket kinabaelanda iti nangaramid iti kapadpadana a banbanag, ngem iti pannakabalinda ket saan a nagtaud iti Dios. Saanda a kinabaelan ti agaramid iti nakaskasdaaw a banbanag nga inaramid ti Dios babaen ken ni Moises.
Ti salamangka ket masansan a karaman ti panagsasao iti enkanto wenno agsao iti pangay-ayo tapno agaramid ti maysa a banag a saan a mailawlawag a pasamak.
Mabalin nga agusar dagiti pagano a mammadles iti nadumaduma a pamay-an ti panangpadas tapno maamoan ti maysa a banag a naggapu iti naispirituan a lubong, kas iti panangsukimat ti uneg iti paset ti bagi iti ayup wenno panangipurwak iti tultulang ti ayup idiay aglawlaw, a mangipakita iti pagtuladan.
Mabalin nga ilawlawag dagiti mammadles dagitoy a pagtuladan a kas pagilasinan wenno panangiwanwan manipud kadagiti palso a dios da.
Imbilin ti Dios kadagiti tattaona a saan nga agaramid iti aniaman kadagitoy a nakairuaman a salamangka wenno panagbuyon.

saleng

Ti balikas a "saleng" ket dakamatenna ti kita ti kayo nga adda kadagiti kasla dagum, nga agtalinaed a nalangto iti makatawen ken adda gunnotna nga ayan dagiti bukbukel.

Dagiti kayo ti saleng ket nadakamat met a kas "agnanayon a nalangto ti bulongna" a kayo.
Idi un-unana a tiempo, dagiti kayo ti saleng ket naus-usar para ti panagaramid iti alikamen a pangtukar ken pangpatakder iti pasdek a kas iti babbalay, bangbangka, ken iti templo.
Dagiti dadduma a kita ti saleng idiay Biblia ket dagiti aruo, sedro, parwa, ken buyboy.

saludsoden

Ti kayatna a sawen ti balikas a "saludsoden" ket ti panagdawat iti pakaammo ti maysa a tao.

Naisurat iti Daan a Tulag ti sumagmamano a gundaway a no sadino a dagiti tao ket agsaludsod iti Dios.
Daytoy a sao ket mausar met iti ari wenno opisial ti gobierno iti panangbirokda kadagiti opisial a listaan.

sandalias

Ti sandalias ket ''simple" a sapatos iti saka nga addaan iti sintas iti aglawlaw kadagiti lipay-lipay; us-usaren dagitoy dagiti lallaki ken babbai.

Ti sandalias ket maar-aramat no maminsan a panangpatalged iti nainkalintegan a panagkinaawatan iti negosio, a kas koma iti panangilako iti sanikua (Ruth 4:7) maysa tao ti mangikkat iti sandaliasna ket itedna iti sabali.
Ti panangikkat iti sapatos wenno sandalias iti maysa ket maysa a pagilasinan iti respeto ken raem, kangrunaan iti imatang ti Dios.
Kinuna ni Juan a saan isuna a maikari iti uray panangwarwarna iti sintas ti sandalias ni Jesus, nga isu iti trabaho ti kababaan nga adipen wenno tagabo.

Sangapulo a Bilin

Adu dagiti bilbilin nga imbaga ti Dios ken ni Moises, kayatna a dagiti Israelita ket agtulnog. Insuratna ti sangapulo kadagitoy a bilbilin iti dua a pisi ti bato.

Dagitoy a Sangapulo a Bilin ket naisangsangayan a bilbilin tapno matulongan dagiti Israelita nga agayat ken agrukbab iti Dios ken ayaten ti sabali a tao.
Dagitoy a bilin ket paset ti tulag ti Dios kadagiti tattaona. Babaen iti panagtulnog nga imbilin ti Dios kadakuada nga aramidenda, imparang dagiti tattao ti Israel nga ay-ayatenda ti Dios ken naibilangda kenkuana.

sangapulo a porsiento, apagkapullo

Ti balikas a "sangapulo a porsiento" wenno "apagkapullo" ket dakamatenna iti sangapulo a porsiento a bingay ti maysa a kuarta, mulmula, dingwen, ken dadduma a sanikua.

Idiay Daan a Tulag, ti Dios ket insurona dagiti Israelita a mangilasinda iti apagkapulloda kadagiti kukuada a maited a kas sagut a pagyamanda kenkuana.
Daytoy a sagot ket maaramat a mangtulong kadagiti tribu ti Levita iti Israel nga agserserbi kadagiti Israelita a kas papadi ken kadagiti mangayaywan iti tabernakulo wenno templo.
Ti Baro a Tulag ket saan a kasapulan nga ited ti apagkapullo iti Dios, ngem ketdi, iyunay-unayna ti pannangted a nabuslon ken naragsak a mangtulong kadagiti trabaho ti panagserbi dagiti Kristiano ken tulungan iti nakurapay.
Mabalin daytoy a maipatarus a kas "maysa nga apagkapullo" wenno "maysa iti sangapulo."

sangkapaset, panangidumduma

Dagiti balikas a "makipaset" ken "mangipakita ti panangidumduma" ket dakamatenna ti panangpili iti panangtrato iti maysa a tao a napatpateg ngem iti sabali a tao.

Daytoy ket agpadpada iti panangipakita iti ay-ayonan, a kayatna a sawen ti mangipakita iti ad-adda nga ayonan iti sabali a tao.
Insuro ti Biblia kadagiti tattaona ti saan a panangipakita iti panangidumduma wenno panangay-ayon kadagiti nabaknang a tattao wenno dagiti sabali a nangato ti saadna.
Iti suratna kadagiti taga Roma, Insuro ni Pablo a mangukom ti Dios kadagiti tattao iti patas ken awan iti panangidumduma.

sangol wenno pako

Ti "sangol wenno pako" ket maysa a banag a nausar tapno pagkaduaen iti dua a banag para iti panggep a panagtrabahoda nga agkadua. Tapno "maipako" ket tapno ma-ikadua iti maysa a banag wenno maysa a tao.

Ti nainpisikalan a sangol wenno pako ket maysa a pidaso iti kayo wenno "metal" a naikadua iti dua wenno ad-adupay nga ay-ayup tapno agsisilpuda iti tunggal maysa para iti gandat a mangguyod iti arado wenno kariton.
Adda dagiti naduma-duma a panangiladawan iti kaipapan para iti sangol wenno pako:
Mabalin a dakamatenna iti pannakaparigat iti pannakaadipen wenno agdaldalan iti pannakaidadanes manipud iti naulpit a mangiturturay.
Mabalin pay a dakamatenna daytoy ti panagtrabaho a sangsangkamaysa para iti maysa a gandat, a kas iti panangasawa wenno negosio wenno iti panagserbi kenni Jesus.
No mabalin, kasayaatan nga ipatarus daytoy iti narabaw a kaipapanan, nga usaren ti lokal a balikas para iti sangol wenno pako a mausar nga agtalon. Dagiti dadduma a wagas iti panangipatarus iti panangiladawan iti pannakaaramat daytoy a balikas ket mabalin ti "makaparigat a dadagsen" wenno "nadagsen nga awit."

sao

Ti "sao" ket dakdakamatenna ti maysa a banag nga imbaga ti maysa a tao.

Ti maysa a pangyarigan iti daytoy ket mabalin nga idi imbaga ti anghel ken ni Zacarias a "Saanmo a pinati dagiti saok," a ti kayatna a sawen ket "Saanmo a pinati no ania ti imbagak."
Daytoy a balikas ket dandani a kanayon a dakamatenna ti sibubukel a mensahe, saan laeng a maymaysa a sao.
Masansan iti Biblia "ti sao" ket dakdakamatenna ti aniaman a banag nga imbaga wenno imbilin ti Dios, a kas iti "ti sao ti Dios" wenno "ti sao ti kinapudno."
No dadduma ti "sao" ket dakdakamatenna ti sapasap a panagbitla, kas iti "nabileg iti sao ken aramid" a ti kayatna a sawen ket "nabileg ti panagbitla ken kababalin."
Ti maysa a naisangsangayan a panangusar daytoy a balikas ket idi naawagan ni Jesus a "ti Sao."

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti nadumaduma a wagas iti panangipatarus iti "sao" wenno "sasao" ket karaman ti "sursuro" wenno "mensahe" wenno "damdamag" wenno "maysa a pagsasao" wenno "no ania ti naibaga."
No daytoy ket dakdakamatenna ni Jesus a kas "ti Sao," mabalin nga ipatarus daytoy a balikas a kas "ti Mensahe" wenno "ti Pagsasao."

sao iti kinapudno

Ti balikas a "sao iti kinapudno" ket dakdakamatenna ti tunggal a banag nga insuro ti Dios kadagiti tattao maipanggep kenkuana, kadagiti pinarsuana ken ti panggepna a pannakaisalakan babaen kenni Jesus.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Mabalin daytoy nga ipatarus a kas, "ti pudno a mensahe ti Dios" wenno "ti sao ti Dios, nga isu't pudno."

sapata, agsapata

Idiay Biblia, ti sapata ket napudno a panangikari nga aramiden ti maysa a banag. Ti tao a nagsapata ket masapul a tungpalenna dayta a kari.

Idiay Biblia, ti kaytna a sawen ti balikas nga "agsapata" ket pangisaona ti sapata.
Kayatna a sawen ti balikas nga "agsapata babaen ken" ket usaren ti nagan ti maysa a banag wenno maysa a tao kas pangibasaran wenno bileg ti pannakaaramid ti sapata.
No maminsan dagitoy a balikas ket agkakadua a nausar a kas iti, "agsapata iti sapata."
Nagsapata da Abraham ken Abimelek idi agkaduada a nangaramid iti tulag maipapan iti panagusar iti bubon.
Imbaga ni Abraham nga agsapata ti adipenna iti (napudno a kari) nga ibirukanna ni Isaac iti asawa kadagiti kakabagian ni Abraham.
Nangaramid met ti Dios kadagiti sapata nga isu dagiti inkarina kadagiti tattaona.
Iti agdama nga aldaw ket usarenda ti sao nga "sapata" a kaipapananna ti panangusar iti nasakit a pagsasao. Daytoy ket awan iti kaipapananna idiay Biblia.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, mabalin nga ipatarus ti "ti sapata" a kas "kari" wenno "ti napasnek a kari."
Mabalin nga ipatarus ti "tapno agsapata" babaen iti "tapno napudno a kari" wenno "tapno agkari" wenno "italek nga agaramid iti maysa a banag."
Dagiti daduma a wagas tapno ipatarus ti "agsapata babaen ti naganko" ket mabalin nga karaman ti, "agkari nga agusar ti naganko a pammatalged." Ti "agsapata babaen ti langit ken daga" ket mabalin nga ipatarus a kas, " ikari a mangaramid iti maysa a banag, a ti langit ken daga ti mangpatalged ."
Siduradoen a ti kayatna a sawen ti panangipatarus iti "agsapata" wenno "sapata" ket saan nga iti panangilunod. Idiay Biblia ket awan ti kasta a kaipapananna.

sara, dagiti sara

Dagiti sara ket permanente, natangken, nagtirad a nagtubo kadagiti ulo ti adu a kita ti baka, karnero, ken dagiti kalding. Ti balikas a "sara" ket nausar pay a panangiladawan a kas simbolo ti kinapigsa, pannakabalin, turay, ken kinabaknang.

Ti sara iti kalakian a karnero ket maaramid a pangtukar a maawagan iti "tangguyob" wenno "shofar," a puypuyotanda para iti napateg a pasken a kas iti fiesta.
Imbaga ti Dios kadagiti Israelita nga agaramidda iti naurma a sara a makita iti tunggal uppat a suli ti parpuoran ti insenso ken kadagiti altar a naaramid iti tanso. Uray no dagitoy a makitkita ket maawagan a "dagiti sara," ngem saan met dagitoy a pudpudno nga sara dagiti ayup.
No dadduma ti balikas a "sara" ket nausar a dakamatenna ti maysa a "prasko" (flask) a naurma a kasla sara ken nausar a manglapped iti danum wenno lana. Ti prasko iti lana ket nausar para iti panagsapsapo iti maysa nga ari, a kas iti inaramid ni Samuel ken ni David.
Daytoy a balikas ket masapul nga ipatarus nga addaan iti sao nga naiduma manipud iti sao a nausar iti maysa a trumpeta.

sarekedked, pagkamangan, napatibker

Ti balikas a " sarekedked" wenno "pagkamangan" ket dakdakamatennna ti lugar nga naananay a natalged babaen kadagiti panangdarup dagiti kabusor a soldado, ken nalaka nga salakniban. Dagiti dadduma a banag a "napatibker" ket napapigsa babaen kadagiti napuskol nga pader wenno dagiti patakder a naaramid tapno ti siudad wenno ti pagkamangan ket naananay nga masalakniban.

Ti sarikedked wenno pagkamangan ket mabalin a dagiti napigsa nga pasdek, dagiti mangsalaknib a pader, wenno gagangay nga bangen a kas kadagiti batbato wenno dagiti nangangato nga banbantay.
Daytoy a balikas ket nausar met nga panangiladawan tapno dakamatenna ti Dios nga isu ti salinong wenno pagkamangan dagiti agtalek kenkuana.
Ti "sarikedked" ket mabalin a panangiladawan a dakdakamatenna ti maysa a banag a biddut a pagtalkan ti tao para ti talgedna, a kas iti didiosen.
Ti balikas a "napatibker" ket mabalin nga ipatarus a kas "napatalged."
Ti "sarekedked" wenno "pagkamangan" ket mabalin nga ipatarus a kas "nasalakniban a lugar" wenno "lugar a natalged."

sarukod

Ti balikas a "sarukod" ket madakamat a kas nakuttong, natangken, a kasla pagbaot a mausar iti nadumaduma a wagas. Daytoy ket saan a kumurang iti maysa metro ti kinaatiddogna.

Iti sarukod a kayo ket mausar iti pastor a mangsalaknib kadagiti karnero manipud kadagiti sabali nga ayup. Mabalin met daytoy nga ipurwak kadagiti karnero a naiyaw-awan tapno agsublida iti arban.
Idiay makaduapulo ken talo iti Salmo, Inusar ni Ari David dagitoy a balikas a, "sarukod" ken "baston" a kas pangngarig tapno dakamatenna ti panangidalan ken panangdisiplina ti Dios kadagiti tattaona.
Ti sarukod ti pastor ket mabalin pay a mausar a pangbilang kadagiti karnero kas lumabas dagiti karnero a sumirok ditoy. Ti pangiladawan a wagas a "lumabas iti sirok ti sarukod" kayatna a sawen ket ti agpasakop iti turay iti.
Ti panangiyebkas ti sabali nga pangngarig a, "sarukod a landok," ket dakdakamatenna ti pannusa ti Dios kadagiti tattao a nagrebelde kenkuana ken nagaramid kadagiti dakes a banbanag.
Idi nagkauna a tiempo, dagiti pangrukod a sarukod nga naaramid babaen iti landok, kayo, wenno bato ket nausar a mangrukod iti kinaatiddog ti pasdek wenno banag.
Idiay Biblia, ti sarukod a kayo ket dinakamatna pay a maiyareg iti maysa nga instrumento tapno madisiplinaan dagiti annak.

sayangen, nadadael nga daga, dadael

Ti kayatna a sawen ti pannakadadael ti maysa a banag ket ti saan a naannad a pannakaibilleng wenno panangusar nga awanan siribna. Ti kayatna a sawen ti "nadadael" ket ti kasasaad a pannakaperdi wenno pannakarakrak.

Ti dadael wenno "nadadael nga daga" ket dakdakamatenna pay ti kina-awan nagianna(o-nga-ong), a kas iti siudad a naperdi, nga awan agbibiag nga uray ania.
Ti kayatna a sawen ti "panangibati a nadadael" ti maysa a siudad wenno daga ket ti panangperdi iti daytoy.

sebada

Dakdakamatenna ti balikas a "sebada" ti maysa a klase ti trigo a mausar iti panagaramid ti tinapay.

Ti mula a sebada ket atiddog ti puonna nga adda nagbukel iti murdongna ket ditoy a dumakkel dagiti bukel.
No nairiken ti sebada, mailasinen dagiti bukel a mabalin a makan manipud kadagiti awan serbina a taep.
Maigiling ti sebada inggana agbalin nga arina, nga isu ti mailaok iti danum wenno lana tapno maaramid a tinapay.
No saan nga ammo ti sebada, mabalin daytoy nga ipatarus a kas "bukel a maawagan iti sebada" wenno "bukel ti sebada."

sedro

Ti sedro ket dakkel a kayu ti konifera a kadawyan nga addaan lumabbaga a maris-daga dagiti lasagna.

Ibagbagana idiay Daan a Tulag iti maipaapan iti sedro ti Lebanon, a pagpadpaddakelan ken pagpapaaduanda.
Ti kayu a sedro ti naaramat tapno maipatakder iti templo dagiti Judio.

sela

Ti balikas a "sela" ket sao a Hebreo nga naaramat a kanayon idiay libro Dagiti Salmo. Addaan daytoy kadagiti sumagmamano a mabalin a kayatna a sawen.

Mabalin a ti kayatna a sawen daytoy ket ti "panagsardeng biit ken panagdayaw" nga mangallukoy kadagiti agdengdengngeg nga agpanunot a nasayaat, no ania ti naibaga.
Agsipud ta adu kadagiti Salmo ket naisurat a kas kankanta, impagarupda nga ti "sela" ket balikas maipapan iti saniweng a mangibagbaga iti agkankanta nga agsardeng iti panagkantana tapno maipalubos a dagiti alikamen a pangtukar laeng ti agtukar. Wenno tapno guyugoyen dagiti agdengdengngeg nga adalen ti maipapan kadagiti sao iti kanta.

selio, mangselio

Ti kayatna a sawen ti panangselio iti banag ket panagtalinaed a nakarikep iti maysa a banag tapno saan a malukatan ken saan a madadael ti selio.

Masansan a ti selio ket adda pagilasinanna tapno mangipakita no siasino ti akinkukua daytoy.
Ti narunaw nga allid ket nausar a pangselio kadagiti surat wenno dadduma a kasuratan tapno maaywanan. No lumammiis ti allid ket tumangken, ti surat ket saan a malukatan no saan a madadael ti allid a seliona.
Ti dadduma a kita iti selio ket naikabil iti bato iti sango ti tanem ni Jesus tapno agtalinaed nga awan iti siasinoman a mangiyakar iti bato.
Kinuna ni Pablo a ti Espirito Santo ti selio nga mangipakita a ti pannakaisalakantayo ket natalged.

sensus, panangilista ti bilang dagiti tattao

Ti dakdakamatenna ti balikas a "sensus" ket iti pormal a panangbilang kadagiti tattao iti maysa a nasion wenno iti maysa nga imperio.

Nailanad iti Daan a Tulag dagiti naduma-duma a tiempo, nga imbilin ti Dios a mabilang dagiti lallaki iti Israel, a kas idi ummuna a pinanawan dagiti Israelita ti Egipto ken sakbay ti iseserrekda idiay Canaan.
Ti masansan a panggep ti sensus ket tapno maammoan no mano a tattao iti agbayad ti buis.
Kas pangarigan, naminsan idiay Exodo ket nabilang dagiti lallaki nga Israelita tapno iti tunggal maysa ket agbayad iti kagudua a siklo tapno maaywanan iti templo.
Idi maladaga pay laeng ni Jesus, iti gobierno ti Roma ket nagsensus tapno bilangen dagiti tattao nga agnanaed iti sibubukel nga imperioda, tapno pagbayadenda ida iti buis.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti mabalin a mausar tapno ipatarus daytoy a balikas ket mainayon ti, "panagbilang iti nagan" wenno "listaan dagiti nagan" wenno "agpalista."
Dagiti ragup ti sasao nga "agsensus" ket mabalin nga ipatarus a kas "iparehistro dagiti nagnagan dagiti tattao" wenno "ipalista dagiti tattao" wenno " isurat dagiti nagnagan dagiti tattao."

setro

Ti balikas a "setro" ket dakamatenna a pang-arkos a sarukod wenno baston a aramaten ti agturay, a kas iti ari.

Dagiti umuna a setro ket a sanga ti kayo nga adda killo nga arkosna. Kalpasanna dagiti setro ket naaramid met kadagiti nasudi a lanlandok a kas balitok.
Ti setro ket simbolo iti agari ken agturay a mangisimbolo ti dayaw ken tan-ok a naikadua (associated) iti ari.
Idiay Daan a Tulag, nailadawan ti Dios nga addaan setro iti kinalinteg.
Iti padto iti Daan a Tulag ket dakamatenna ti Cristo a kas pannakasimbolo ti setro nga umay manipod Israel nga agturay kadagiti amin a nasion.

Siak, ni Yahweh;

Adu a daras idiay Daan a tulag, idi agsasao ti Dios maipapan iti bagina, inus-usarna ti naganna imbes a ti pangsandi.

Kas pangarigan, imbes nga ibagana a, "Dayawendak," ket imbagana a, "Dayawenyo ni Yahweh."
Tapno maaramid a nalawag a ti Dios ket isuna ti agsasao maipapan iti bagina, idiay ULB masansan nga ipatarus daytoy babaen ti panangnayon ti pangsandi a kas iti "Dayawendak, Yahweh" wenno "Siak, imbaga ni Yahweh."
Babaen iti panangnayon ti pangsadi a "siak," ti ULB ket ipakitana iti agbasbasa a ti agsasao ket ti Dios.

Dagiti Singngasing iti Panangipatarus

Ikeddeng dagiti dadduma a mangipatpatarus a ti kadawyan ken nalawag iti pagsasaoda no suroten laeng ti narabaw a pannakaisurat ken agusar ti "Yahweh" saan a mangnayon ti pangsandi.
Manmano ti mangikeddeng ti panangusar ti pangsandi iti Yahweh, idiay paset a rugi ti surat, ngem kalpasanna saandan nga usaren ti pangsandi iti dayta a nabatbati a paset, ti pangyarigan ti ULB iti daytoy ket Deuteronomio 5:9-16.
Nasayaat daytoy no mabalin a pagtalinaeden ti nagan a Yahweh nga isu ti naaramat iti surat, ngem iti dadduma a pannakaipatarus ket maikeddeng nga agusar laeng ti pangsandi iti dadduma a lugar, tapno maaramid nga kadawyan ken nalawlawag ti surat.
Daytoy ti pakabuklan iti mabalin a wagas tapno ipatarus ti "Yahweh" no agsasao ti Dios:
"Yahweh"

siddaaw, makapasiddaaw

Ti "siddaaw" ket rikna ti pannakasiddaaw ken panangdayaw a gapu iti pannakakita ti maysa a banag a dakkel, mannakabalin, ken natan-ok.

Ti balikas a "makapasiddaaw" ket iladladawanna ti maysa a tao wenno maysa a banag a makapabileg ti rikna.
Dagiti pannakasirmata ni Ezekiel iti dayag ti Dios ket "makapasiddaaw" wenno "siddaaw a makapabileg."
Kadawyan a ti sungbat dagiti tattao a mangipakita iti siddaaw ti presensia ti Dios ket: panagbuteng, panagrukbab wenno panagparintumeng, panangkalub ti rupa, ken panagtigerger.

siit, kalkalunay

Kasiitan ken dagiti kalkalunay ket mulmula nga adda dagiti makatudok a sangana wenno sabongna. Dagitoy a mula ket saan nga agpataud iti bunga wenno aniaman a pakausaranna.

Ti siit ket natangken, natadem no dumakkel kadagiti sanga wenno ungkay iti mula. Ti "kasiitan" ket klase iti bassit a kayo wenno babassit unay a kaykayo nga addaan iti adu a siit kadagiti sangana.
Ti kalkalunay ket mula nga adda iti tudok ti ungkayna wenno bulongna. Masansan a dagiti sabongna ket lila.
Napartak nga umadu ti siit ken kalkalunay a mula ken pakaigapuan nga agtubo iti nadumaduma a mula wenno mula a saanen a kabaelan ti dumakkel. Daytoy ket ladawan no kasano a nasalakniban dagiti basol ti tao manipud iti panangtaud ti naimbag a nasantoan a bunga.
Ti korona ket naaramid iti nasallapid a sanga nga adda ti siitna ken naikabil iti ulo ni Jesus sakbay a nailansa isuna iti krus.

silaw , lawag

Adda sumagmamano a pannakausar iti pannakailadawan ti balikas "lawag" idiay biblia. nausar daytoy a masansan a kas pangiyarigan iti kinalinteg, kinasanto, ken kinapudno. (Kitaen: https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-metaphor)

Kinuna ni Jesus, "Siak iti Silaw ti lubong" tapno iyebkas nga iyegna ti pudno nga mensahe ti Dios iti lubong ken alawenna wenno ispalen dagiti tattao manipud iti kinasipnget dagiti basolda.
Naibilin kadagiti Kristiano tapno "magnada iti lawag," a kayatna nga sawen masapul nga agbiagda iti pagayatan ti Dios ken liklikanda ti dakes.
Ni apostol Juan nga imbaga na nga ti "Dios ket silaw," ken awan a pulos iti kinasipnget kenkuana.
Ti lawag ken kinasipnget ket naan-anay nga agsinnupadi. Ti kinasipnget ket kinaawan iti lawag.
Kinuna ni Jesus nga isuna ti "silaw iti lubong" ket amin dagiti pasurotna masapul nga agraniagda a kapada dagiti silaw ditoy lubong, babaen iti wagas iti panagbiag nga nalawag a mangipakita ti naindaklan a Dios.
Ti "pannagna iti lawag" iparangna iti wagas a panagbiag nga pakaay-aywan ti Dios, a panagaramid ti naimbag ken pudno. Ti pannagna iti kinasipnget iparangna ti panagbiag sumukir nga bumusor iti Dios, panagaramid kadgiti dakes a banbanag.

Dagkiti Singasing iti Panangipatarus

No agipatarus ket napateg unay a pagtalinaeden iti narabaw a balikas ti "lawag" ken "kinasipnget" uray pay no nausarda laeng a panangiladawan.
No kasapulan a mabalin nga ipalawag iti nagpadisan idiay surat. Kas pangarigan, "magna a kas annak iti lawag" ket mabalin nga ipatarus a kas , "makita nga agbiag iti kinalinteg, kapada iti maysa a tao nga magmagna ti kangitengitan iti raniag iti lawag ti init."
Awan dua-dua nga maaramid nga ti panangipatarus iti "silaw" ket saanna adakamaten iti maysa nga banag nga mangted iti lawag, a kas iti pagsilawan. Ti panangipatarus iti daytoy a balikas masapul a dakamatenna nga mismo iti silawna.

silo, palab-og

Dagiti balikas a "silo" ken "palab-og" ket nadakamat a kas mausar iti panagtiliw kadagiti ay-ayup ken manglapped kadakuada a makalibas. Kadawyan a ti silo ken palab-og ket nailimmeng tapno saan a namnamain dagiti ayup a masiloanda.

Dagitoy a balikas ket mabalin pay a mausar a panangiladawan tapno dakamatenna dagiti uray ania a banag a mangpalab-og wenno mangsilo iti tao iti naispirituan a wagas.
Ti "silo" ket kadawyan nga addaan iti galut wenno barut a kellaat a umirut no mapayatan daytoy ti ayup, ken masiloan iti sakana.
Ti "palab-og" ket masansan a naaramid iti landok wenno kayo ken adda dua a pasetna a no agsirra ket napardas ken napigsa unay tapno makatiliw ti sumagmamano a paset ti bagi dagiti ayup ket saandan a makalubos pay.
Idiay Biblia, dagitoy a balikas ket nausar a kas panangiladawan tapno maibaga a ti basol ken sulisog ket maiyarig iti silo a palab-oganna dagiti tattao.
Ibagbaga ti Biblia a ni Satanas ken dagiti dakes a tattao ket mangikabil iti silo wenno palab-og tapno padasen nga alaen dagiti tattao nga agbasol.
Ti kayatna a sawen ti ragup ti sasao a "mangikabil iti silo" ket ti panangisagana iti silo tapno mangsilo iti sabali.
Ti "pannakatinnag iti silo" ket dakdakamatenna iti matinnag iti adalem nga abut wenno abut a nakali ken nakalimmeng tapno alaen iti matinnag ditoy nga abut.
Ti pangipadisan a naaramid iti panangiladawan nga usarna ket, kasla maiyarig iti nasiloan wenno napalab-ogan, ti agpaituray iti basol wenno sulisog ket masansan a maaramid a mabiit ken makaguyugoy, ken alaen dagiti tattao a mapalab-ogan a saanna mapakpakadaan.
Kasta met, ti pagbanaganna dagiti tao a nasiloan ken napalab-ogan ti basol ket pannakadadael.

sipnget

Ti kayat a sawen ti narabaw a panakaisao ti balikas a "sipnget" ket ti kinaawan ti lawag. Adda met sumagmamano a panangiladawan a kayat a sawen ti daytoy a balikas:

Ti kayat a sawen ti "sipnget" ket "narugit" wenno "dakes" wenno "naispirituan a pannakabulsek."
Dakamatenna met ti aniaman a mainaig ti basol ken kinaderrep.
Ti pannakaiyebkas ti "masakupan ti sipnget" ket dakdakamatenna ti sapasap a dakes ken dagiti amin nga iturayan ni Satanas.
Mabalin met nga usaren ti balikas a "sipnget" a kas "mataphor" para ti patay. (Kitaen: https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-metaphor)
Dagiti tao a saanda ammo ti Dios ket maibaga nga "agbibiag ti sipnget, a ti kayatna a sawen ket saanda a maawatan wenno maka-aramid ti nalinteg.
Ti Dios ket lawag(kinalinteg) ken ti sipnget ket (dakes) saana a mapagballigian ti lawag.
Ti lugar ti pannusa para kadagiti nanglaksid iti Dios, no maminsan ket maibaga nga adda iti "akinruar a sipnget."

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Daytoy a balikas ket kasayaatan no ipatarus iti narabaw a panakaisao, kadua ti sao ti pangpangepen a pagsasao tapno dakamatenna ti panakaawan ti lawag. Mabalin met a dakamaten daytoy a balikas ti kinasipnget ti siled nga awan ti lawag wenno ti oras ti aldaw nga awan ti lawag.
Para ti panangusar a panangiladawan, napateg met a pagtalinaeden ti ladawan ti kinasipnget a kasupadi ti lawag, a kas wagas tapno iladawan ti dakes ken panangallilaw a kasupadi ti kinaimbag ken kinapudno.
Mabalin daytoy nga ipatarus ti sabali a wagas a kas "sipnget ti rabii," dipende ti linaonna.

sirmata

Ti balikas a "sirmata" ket dakdakamatenna ti maysa a banag a makitkita ti tao. Nangnangruna a dakdakamatenna ti maysa a banag a saan a kadawyan wenno saan a maipalawag a pannakabalin nga imparang ti Dios kadagiti tattao tapno ikkanna ida iti mensahe.

Kadawyan a dagiti sirmata ket makita bayat a ti tao ket nakariing. No pay kasta, no dadduma ti sirmata ket maysa a banag a makita ti tao babaen iti tagtagainip bayat a nakaturog.
Nangibaon ti Dios iti sirmata tapno ibaga kadagiti tattao ti maysa a banag a napateg unay. Ti pangiyarigan iti daytoy ket idi naipakita ken ni Pedro ti maysa a sirmata tapno ibagana kenkuana a kayat ti Dios nga awatenna dagiti Hentil.

suot, pannakausig, pannakapadas

Ti balikas a "pannakausig" ket dakdakamatenna ti pasamak ti maysa a banag wenno maysa a tao a "napadas" wenno nasubok. Ti pannakadengngeg iti korte a no sadino, dagiti pammaneknek ket maiparang iti sangoanan ti okom wenno adu a tattao a mapili a mangokom, ken ti tumunggal maysa ket masarakan, maibasar iti ebidensia, tapno agbalin a nalinteg wenno addaan basol. Ti pannakausig ket mabalin met a dagiti kasasaad a mangpaneknek a narigat nga anusan, nga ti tunggal maysa ket mabalin a masarakan a maikari wenno saan a maikari dipende no kasanoda a sumungbat iti dayta a pasamak.

Ti pannakausig ket mabalin a nalinteg a panagdengngeg a pangiparangan kadagiti pammaneknek a maited a pakapaneknekan a nalinteg wenno mapabasol iti panangaramid iti dakes ti maysa a tao.
Ti balikas a "suot" ket mabalin met a dakamatenna ti narigat a pasamak a paglabasan ti tao a kas panangsubok ti Dios iti pammatida. Dadduma a sasao para iti daytoy ket ''pannubok" wenno "sulisog."
Kaaduan a tattao idiay Biblia ket nasubokda a pakakitan no kabaelanda ti agtuloy iti pammatida ken agtulnog iti Dios. Nakapadasda ti suot a pakairamanan ti pannakabaot, pannakaibalud, wenno uray pannakapapatay gapu iti pammatida.

surat, surat a paset iti Baro a Tulag

Ti surat ket mensahe a naisurat a naipatulod iti tao wenno bunngoy dagiti tattao, nga kadawyan nga adayu manipud iti nagsurat. Ti surat a paset iti Baro a Tulag ket naisangsangayan a kita iti surat, masansan a naisurat iti nangayed(pormal) nga pannakaisurat, gapu iti naisangsangayan a panggep a kas iti panangisuro.

Idi tiempo ti Baro a Tulag, dagiti sursurat a paset iti Baro a Tulag ken sabali nga kita ti sursurat ket naisurat iti pagsuratan a naaramid iti naipagango a lallalat iti ayup wenno iti barakbak(papyrus), nga naaramid manipud iti mula nga adda linabagna(fiber).
Dagiti sursurat iti Baro a Tulag manipud kada Pablo, Juan, Santiago, Judas, ken Pedro ket sursurat iti panangisuro tapno pabilegen ken guyoguyen dagiti immuna nga Kristiano kadagiti nadumaduma nga siudad iti amin nga Imperio iti Roma.

taep

Ti taep ket namaga nga akkob nga saripda iti bukel ti trigo.Ti taep ket saan nga mabalin a kanen dagiti tattao, isu nga ilasinda daytoy ket ibellengda.

Ilasin dagiti tattao iti taep manipud iti bukel babaen ti panangipurruakda iti bukel ti trigo ken ti taep pangato idiay angin. Ti pul-oy ti angin iti mangikkat iti taep ket matnag iti bukel iti daga.
Idiay Biblia, dagiti dakes a tattao ken iti kinadakes, nga awan serserbina a banbanag ket maiyarig iti taep.

tagabuen, naadipen

Ti kayat a sawen no "tagabuen" ti siasinoman ket ti panangpilit dayta a tao nga agserbi iti among wenno iturturayan a pagilian. Ti kayat a sawen no "tagabuen" wenno "naadipen" ket ti kaadda iti babaen ti tengngel ti maysa a banag wenno maysa a tao.

Ti tao a tinagabu wenno naadipen ket masapul nga agserbi iti sabali nga awan iti bayadna; saan isuna a nawaya nga agaramid kadagiti aniaman a pagayatanna.
Ti kayatna met a sawen ti tagabuen ket ti panangikat ti waya-wayana ti maysa a tao.
Ti sabali pay a sao para ti "adipenen" ket "pannakatagabu."
Iti panangiladawan, ti tao ket "tinagabu ti basol inggana a winayawayaan ni Jesus ida manipud ti panangtengngel ken bilegna.
No inawat ti tao iti baro a biag ken ni Cristo, ket nagsardeng isunan a tagabuen ti basol ken agbalinen nga tagabu ti kinalinteg.

Dagiti Singasing ti Panangipatarus

Ti balikas a "tagabuen" ket mabalin nga ipatarus a kas "pakaigapuan tapno saan nga agbalin a nawaya" wenno "piliten nga agserbi iti sabali" wenno "ikabil iti babaen ti panangtengngel dagiti sabali.
Ti ragup ti sasao a "natagabu iti" wenno "naadipen iti" ket mabalin nga ipatarus a kas "piliten tapno tagabuen iti" wenno "piliten nga agserbi" wenno "babaen ti panangtengngel iti."

tagikua, tenglen, tagikuaen, panangtengngel, sanikua

Dagiti balikas a "tagikua" ken "tagikuaen" ket kadaywan a dakamatenna ti panangala iti maysa a banag sa ibagam a kukuammon. Kayat met a sawen dagitoy ti pananggun-od wenno panangsakup ti paset iti daga. Kastoy a masansan ti pannaka-usarda idiay Biblia.

Idiay Daan a Tulag, daytoy a balikas ket masansan a nausar iti linaonna ti "agtatagikua" wenno "panangtagikua" iti paset ti daga.
Idi imbilin ni Yahweh kadagiti Israelita a "tagikuaenda" ti daga ti Canaan, kayat a sawen ket mapanda idiay sadanto agnaed. Daytoy ket pakairamanan iti immuna a pannakaparmek dagiti tattao ti Canaanita nga agnanaed iti dayta a daga.
Kinuna ni Yahweh kadagiti Israelita nga intedna kadakuada ti daga ti Canaan a kas "sanikuada" kayat a sawen ket tulonganna ida a parmeken dagiti Canaanita ken agnaed iti dayta a disso.
Dagiti tattao ti Israel ket naawagan met ni Yahweh a "naisangsangayan a sanikua." Kayatna a sawen daytoy a naibilangda a kas tattaona nga isuda ti naawagan nga agdayaw kenkuana ken paiturayan babaen kenkuana.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti balikas a "tagikua" wenno "alaen a tagikuaen iti" ket mabalin nga ipatarrus a kas "tengngelen iti" wenno "sakupen" wenno "pagnaedan," dipende iti linaonna.
Sumagmamano a pagsasao ket mabalin nga ipatarus daytoy nga adda ti balikas a sabali para iti pangtagikua wenno panagggusto a maaddaan iti banag.
Ti panangisao a, "naisangsangayan a sanikuak" ket mabalin nga ipatarus a kas "naisangsangayan a tattaok" wenno "tattao a nga kukuak" wenno "dagiti tattaok nga ay-ayatek ken iturturayak."
Ti patang(sentence) nga "agbalinto a sanikuada" no dakamatenna ti daga, kayatna a sawen a "sakupendanto ti daga" wenno "kukuadanton ti daga."
Ti balikas a "tagikuaen" ket dakamatenna dagiti banbanag a maibilang iti siasinoman ken mabalin nga ipatarus a kas, "kukua" wenno "sanikua" wenno "kukua a banbanag."
Ti ragup ti sasao nga "a kas iti sanikuam" ket mabalin nga ipatarus babaen iti ragup ti sasao a ti kayat a sawen ket, "kas maysa a banag a maibilang kenka."

tagtagainep

Dagiti tagtagainep ket dagiti banbanag a makita, mangngeg, ken mapadasan ti tattao idiay panunotda kabayatan ti pannaturogda.

Kaaduanna a tiempo, a dagiti banag a mapadasan dagiti tattao iti tagtagainepda ket saan nga agpayso a mapaspasamak, uray no iti panagtagtagainep dagiti tattao ket kasla agpayso.
No dadduma pagtagtagainepen ti Dios dagiti tattao tapno masuroanda manipud iti dayta. No dadduma mabalin nga agtimek ti Dios kadagiti tattao babaen iti tagtatagi-nep.

takki

Ti balikas a "takki" ket dakdakamatenna iti rugit ti tao wenno ayup, ken maawagan met a rugit a rummuar manipud iti bagi ti tao wenno ayup a dumalan iti ubet.

No nausar a kas abono tapno agbalin a nadam-eg ti daga, masansan a ti takki ti ayup ket mausar a ganagan.
Ti namaga a takki ti ayup ket nausar met laeng nga pangsungrod.
Ti balikas a "takki" ket nausar a panangiladawan tapno dakamatenna ti maysa a banag a saan unay a napateg.
Ti panangiyebkas a "maiyarig iti takki ditoy rabaw ti daga" ket mabalin nga ipatarus a kas, "iwaras a maiyarig iti awan pategna a takki iti entero a daga."
Ti "Ruangan a Pagibellengan ti Takki" idiay Abagatan a Pader ti Jerusalem ket nalabit nga isu ti ruangan a pangidalalanda nga agir-ruar kadagiti rugit iti siudad.

talged, natalged

Ti dakdakamaten dagitti balikas a "natalged" ken "talged" ket ti kinasigurado a ti maysa a banag ket pudno wenno nalawag a mapasamak.

Dagiti namati ket natalged kadagiti kari ti Dios, ta ammoda nga iti kaanoman ket saan nga agulbod isuna ken tungpalenna ti saona.
Ti talged ket nakaibasar iti panagtalek iti Dios, uray pay no sumangbay dagiti narigat a banbanag.
Idiay ULB, nausar ti balikas a "talged" tapno ipatarus ti sao a masansan nga ibaga a kas "namnama" iti sabali nga nakaitarusan ti Iloko, nga addaan ti kayatna a sawen a nalawag a mapasamakto ti maysa a banag.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti ragup ti sasao nga "agbalin a natalged" ket mabalin nga ipatarus a kas "naan-anay a panagtalek" wenno "siguradoem a naan-anay ti maipapan iti" wenno "awan duadua nga ammom ti maysa a banag a mapasamakto."
Dipende ti linaonna, ti wagas tapno ipatarus ti "talged" ket mabalin nga inayon ti "naan-anay a namnama" wenno "sigurado a namnamaen" wenno "mapagtalkan nga ur-urayen" wenno "natalged a namnamaen."

tanem, lugar a pagitaneman

Dagiti balikas a "tanem" ket dakamaten ti lugar a pangikabilan dagiti tattao ti bagi iti tao a natayen. Ti "lugar a pagitaneman" ket nasapsapasap pay a balikas a dakdakamatenna daytoy.

No dadduma agaramat dagiti Judio kadagiti kuweba a kas iti tanem, ken no dadduma agkalida iti kuweba kadagiti bato iti bakrang ti turod.
Idiay tiempo ti Baro a Tulag, kadawyan nga maipatulidtid ti dakkel, nadagsen a bato iti sango ti sungabaniti tanem tapno daytoy ket maiserra.
No ti balikas para iti tanem ket dakamatenna laeng ti abot a pakaikabilan ti bagi iti uneg ti daga, dagiti sabali pay a wagas nga ipatarus daytoy ket mairaman pay iti, "kuweba" wenno "abot iti turod."
Ti ragup ti sasao a "ti tanem" ket masansan a sapasap a nausar ken mangiladawan tapno dakamatenna ti kasasaad dagiti natay wenno ti lugar nga ayan dagiti kararua dagiti natay a tattao.

tangguyob

Ti balikas a "tangguyob" ket dakdakamatenna iti instrumento a makaaramid iti saniweng wenno para iti panangawag ti tattao tapno agummongda para iti panangiwaragawag wenno pagtutungtongan.

Ti trumpeta ket kadaywan a naaramid babaen iti landok, ukis ti kabibe iti baybay, wenno sara ti ayup.
Dagiti tangguyob ket kadaywan a mapuyotan a pangayab kadagiti tattao tapno maurnongda para iti gubat, ken para iti pagtitipunan dagiti tattao ti Israel.
Ti libro ti Paltiing ket nailadawan dagiti pasamak iti maudi a tiempo a puyotan dagiti anghel dagiti tangguyobda tapno pagilasinan ti panangibukbok ti Dios ti pungtotna it daga.

tarigagay ti lasag

Ti tarigagay ti lasag ket ti nakaru unay a panagtarigagay, masansan a daytoy ket ti panagkalikagum iti maysa a banag a basol wenno kinaderrep.

Idiay Biblia, ti "tarigagay ti lasag" ket masansan a dakamatenna ti panagtarigagay nga makaidda iti maysa a tao iti asawa ti sabali nga tao.
No dadduma daytoy ket nausar a panangiladawan kadagiti agrukrukbab kadagiti didiosen.
Mabalin nga ipatarus daytoy a kas "dakes a tarigagay nga kaiddain iti asawa ti sabali a tao" wenno "nakaru a tarigagay nga kinaderrep" wenno "ti nakaru a panagtarigagay nga agbasol."

ti tolda a paguummongan

Idi inted ti Dios dagiti lintegna idiay Bantay Sinai, kinunana kadagiti Israelita a mangaramidda iti tolda a paguummongan. Daytoy ti nasantoan a lugar a pangsabatanna kadakuada. Kas agalla-allada idiay let-ang, bitbitenda daytoy ken ipatakderda idiay disso nga ibaga ti Dios.

Maiyarig ti tolda a paguummongan a balay a naaramid manipud iti lupot a nabinnat a napasukan ti kayo.
Imbaga ti Dios kadagiti tattao nga ipatakderda ti tolda a paguummongan idiay tingnga ti paraangan a napalawlawan ti diding a naaramid babaen iti lupot ken kayo.
Imbaga ti Dios kadakuada nga ikabilda ti altar iti sango ti tolda idiay tingnga ti paraangan. Dagiti tattao ket mabalin a mapan idiay paraangan tapno mangted ti sagot ken datonda iti Dios. Dagiti papadi ket isu't mangala kadagiti inyeg dagiti tattao ken idatonda idiay altar a kas maitutop iti linteg.
Ti tolda a paguummongan ket addaan iti napuskol a kurtina a naikabit idiay tingnga, a nanggudua iti dua a siled. Ti kurtina ket naaramat a kas lapped kadagiti tattao a mangkita ti siled manipud idiay bangir, ken manglapped kadagiti tattao a sumrek. Ti umuna a siled ket nasantoan unay, isu nga dagiti padi laeng ti makauneg. Ti maikadua a siled ket isu ti kasasantoan a lugar, isu nga ti kangangatuan a padi ti mabalin nga umuneg.

tiempo

Idiay Biblia ti balikas a "tiempo" ket masansan a pakakitaan a nausar tapno dakamaten ti nalawag a panawen wenno panawen ti tiempo a ti napasamak ket naisaad. Adda ti agpada a kaipapananna nga isu iti "tawen" wenno "panawen."

Daytoy ket naiduma a kaipapanan manipud iti pakarukodan ti tiempo kas iti apagbiit, oras, al-aldaw wenno bulbulan.
Agpada ti Daniel ken Paltiing a nangisao iti "tiempo" iti nakaru a riribuk wenno rigrigat nga umay iti lubong.
Ti ragup ti sasao a "tiempo, dagiti tiempo, ken kagudua ti tiempo" ken ti kayat a sawen ti balikas a "tiempo" ket "tawen." Dakamaten ti daytoy a ragup iti tallo wenno ti kagudua a tawen ti panawen iti tiempo bayat ti dakkel a rigat iti pungto ti daytoy nga agdama a tawen.
Dagiti ragup ti sasao a kas "makadua a tiempo" wenno "adu a tiempo" ket dakamatenna ti maipapan ti bilang iti naaramid nga maysa a banag a napasamak.
Kayat a sawen ti "adda ti sakto nga oras" ket dumteng no segseggaan, ken saan a maladaw.

tiempo idiay biblia

Idi tiempo iti Biblia, dagiti wagas tapno markaan ti tiempo ken iti panangusar kadagiti kalendario ket masansan a naiduma manipud kadagiti moderno a wagas. oras - Ti oras ket paset iti tiempo a mangibaga no katno a napasamak iti dayta nga aldaw, iti maysa nga banag wenno tapno ilawlawag no kasano kabayag ti maysa a pasamak. Idiay sistema ti panangbilang iti tiempo dagiti Judio, saan nga maibilang ti oras a mangrugi iti tenga iti rabii, a kas kadawyan tatta nga al-aldaw. Ngem ketdi, ti bilangenda ket mangrugi iti ilelennek ti init, nga rugi iti aldaw dagiti Judio. Para iti ad-adu pay nga impormasion, kitaen: rc://ilo/obe/other/biblicaltimehour. panagwanawan - Ti "panagwanawan" ket tiempo iti rabii kabayatan nga dagiti agbanbantay wenno guardia iti siudad ket masapul nga addada iti pagrebbengan a kas mangwanawan ti ruar para iti aniaman a pangta ti kabusor. Para iti ad-adu pay nga impormasion, kitaen: rc://ilo/obe/other/biblicaltimewatch. aldaw - Kadagiti Judio, mangrugi ti aldaw ken agleppas iti ilelennek ti init, nga dua pulo ket uppat nga oras iti kaatiddogna. Ti balikas nga "aldaw" no dadduma ket nausar a figurativo tapno dakamatenna iti kangrunaan a tiempo iti panawen a kas iti "ti aldaw ni Yahweh." Para iti ad-adu pay nga impormasion, kitaen: rc://ilo/obe/other/biblicaltimeday. lawas - Ibilbilang dagiti Judio ti makalawas ket mangrugi ti ilelelnnek iti init iti Sabado ken agpatingga iti ilelennek ti init iti sumaruno nga Sabado. No dadduma usarenda ti "makalawas" a kas pangarig(methapor) gapu iti grupo ti pito nga tiempo iti panawen. Para iti ad-adu pay nga impormasion, kitaen: rc://ilo/obe/other/biblicaltimeweek. bulan - Idi tiempo iti Biblia, sursuruten dagiti tattao ti lunar a kalendario, a pagbilangan kada bulan nga agbayag iti 29.5 nga aldaw, nga tiempo iti pananglawlaw ti bulan iti lubong. Sigun iti sistema ti lunar a kalendario, ti dadduma nga tawtawen ket 12 a bulan ken ti dadduma a tawtawen ket 13 a bulan. Gapu iti daytoy a sistema ti "umuna a bulan" ket saan a kanayon nga agpada iti tiempo ti tawen. Para iti ad-adu pay nga impormasion, Kitaen rc://ilo/obe/other/biblicaltimemonth.tawen - ti kaatiddog iti tawen ket napattapatta nga agarup 354 nga aldaw, sigun iti lunar a kalendario, wenno 365 nga aldaw sigun iti solar a kalendario. No dadduma ket nausar ti balikas a "tawen" a figurativo tapno dakamatenna daydiay kangrunaan nga tiempo iti panawen a kas iti "tawen ti Apotayo." Para iti ad-adu pay nga impormasion, kitaen: rc://ilo/obe/other/biblicaltimeyear.

tiempo idiay biblia: aldaw

Ti dakdakamatenna ti balikas nga "aldaw" ket iti tiempo nga agbayag iti 24 nga oras.

Kadagiti Israelita ken Judio, mangrugi ti aldaw iti ilelennek ti init iti maysa nga aldaw ken agleppas iti ilelennek ti init iti sumaruno nga aldaw.
No dadduma ket naaramat ti balikas nga "aldaw" nga figurativo tapno dakamatenna ti atatiddog nga tiempo, a kas iti "aldaw ni Yahweh" wenno "aldaw iti panangukom" wenno "maudi nga al-aldaw."
Dagiti dadduma nga pagsasao ket addaan iti nadumduma nga idiom para iti daytoy nga konsepto wenno nangnangruna nga usaren iti pagsasao a "nonfigurative."

tiempo idiay biblia: bulan

Ti dakdakamatenna ti balikas a "bulan" ket iti kaatiddog iti tiempo nga agbayag iti uppat a lawas. Ti kaatiddog iti tunggal bulan ket agdipende no ania ti nausar nga sistema: ti solar a (init) kalendario wenno ti lunar (bulan) a kalendario.

Idiay moderno nga kalendario a solar, iti bilang ti bulan iti makatawen ket naibasar no kasano kabayag nga lawlawen iti lubong ti init. Adda duapulo ket dua nga bulan iti makatawen iti daytoy nga sistema, adda iti kaatiddog a sakupenna manipud duapulo ket walo nga aldaw inggana tallo pulo ket maysa nga aldaw.
Idiay kalendario a lunar (a nausar met idi tiempo iti Biblia), iti kaatiddog ti tunggal bulan ket naibasar ti tiempo nga pananglawlaw ti bulan iti lubong, agarup dua pulo ket walo nga aldaw.
Ti "baro nga bulan(moon)," wenno pangrugian nga panagbalbaliw iti panagbassit iti lawag iti bulan, ket pagilasinan iti panangrugi ti tunggal bulan idiay kalendario nga lunar.

tiempo idiay biblia: lawas

Ti dakdakamatenna ti balikas a "lawas" ket ti literal nga kaatiddog iti tiempo nga agbayag iti pito nga aldaw.

Iti sistema dagiti Judio iti panagbilangda iti tiempo, ti makalawas ket mangrugi iti ilelennek ti init iti Sabado ket agpatingga iti ilelennek ti init iti sumarsaruno nga Sabado.
Idiay Biblia, ti balikas a "lawas" ket mausar no dadduma a figurativo tapno dakamatenna iti grupo iti pito nga paset iti tiempo, a kas iti pito a tawen.
Ti "Piesta iti Lawas" ket panangrambak iti panagani nga napasamak iti pito nga lawas kalpasan iti Ilalabas. Maawagan met daytoy iti Pentecostes.

tiempo idiay biblia: oras

Ti balikas nga oras ket masansan nga nausar idiay Biblia tapno ibagana nga nalawlawag pay no kaano nga pudno nga napasamak iti maysa nga pasamak.

Ibilang dagiti Judio ti oras iti aldaw, a mangrugi no sumingising iti init (maikainnem ti bigat). Kas pangarigan, ti kayat a sawen ti "maikasiam nga oras" ket "iti maikatallo iti malem.'"
Iti oras ti tiempo iti rabii ket mangrugi nga mabilang inton lumnek iti init (maikainnem ti rabii). Kas pangarigan, ti kayat a sawen "ti maikatallo nga oras iti rabii" ket "maikasiam iti rabii" iti agdama nga sistema iti aldawtayo.
Gapu ta iti tiempo idiay Biblia ket saan nga maiyannatop iti daytoy a sistema iti agdama nga tiempo, dagiti ragup dagiti sasao a kas "maikasiam" wenno "inton maika-innem" ket mabalin nga usaren.
Dagiti dadduma nga patarus ket mabalin nga inayon kadagiti ragup iti sasao a kas "inton rabii" wenno "inton agsapa" wenno "inton malem" tapno nalawag no kaano nga tiempo iti aldaw ti pagsasaritaan.

tiempo idiay biblia: panagwanawan

Idiay tiempo iti Biblia , ti "panagwanawan" ket iti tiempo iti rabii nga ti agbanbantay wenno guardia iti siudad ket aramidenna ti pagrebbenganna tapno agwanawanan iti aniaman a peggad iti kabusor.

Idiay Daan a Tulag, dagiti Israelitas ket adda tallo nga panagwanawan a maawagan "rugi" (ilelennek iti init inggana maikasangapulo iti rabii), "tingnga" (maikasangapulo iti rabii inggana maikadua iti parbangon), ken "bigat" (maikadua iti parbangon inggana sumingising iti init) a panagwanawan.
Idiay Baro a Tulag, sinurot dagiti Judio ti sistema ti Roma nga adda uppat a panagwanawan, nga nainaganan laeng iti "umuna" (ilelennek ti init inggana maikasiam ti rabii), "maikadua" (maikasiam ti rabii inggana maikasangapulo ket dua ti rabii), "maikatallo" (maikasangapulo ket dua iti rabii inggana makatallo iti parbangon), "maikapat" (maikatallo ti parbangon inggana sumingising iti init) nga panagwanawan.
Mabalin daytoy nga ipatarus nga addaan sapasap a panangisao a kas "naladaw iti rabii" wenno "tengnga iti rabii" wenno "nasapa unay iti bigat," dipende no ania nga panagwanawan iti dakdakamatenna.

tiempo idiay biblia: tawen

Idiay Biblia, kadaywan a dakamatenna ti balikas a "tawen" ket iti kaatiddog ti tiempo nga agpaut iti agarup 354 nga aldaw, sigun iti sistema ti Lunar a kalendario nga 29 nga aldaw iti makabulan.

Iti moderno nga solar a kalendario, nupay kasta, ti makatawen ket agbayag iti 365 nga aldaw, maibasar iti bilang ti aldaw nga nilawlaw ti lubong iti init.
Tapno maisimpa iti nagdumaan iti kaatiddog iti tawen kadaytoy dua nga sistema iti kalendario, adda iti sobra a bulan nga mainayon iti pudno(certain) nga tawen iti kalendario a lunar.
Ti balikas nga "tawen" ket nausar pay nga figurativo a nakem tapno dakamatenna ti tiempo no kaano a napasamak ti maysa nga naisangsangayan a pasamak. Kas pangarigan, "ti tawen ni Yahweh" wenno "iti tawen ti tikag " wenno " ti tawen iti pabor iti Apo." Iti daytoy a linaonna, ti "tawen" ket mabalin nga ipatarus a kas "tiempo" wenno "panawen(season)" wenno "punto iti tiempo."

timek

Us-usaren ti tao ti timekna nga agsao, isu a ti balikas a "timek" ket masansan a mausar a pangiladawan tapno dakamatenna ti panagsao wenno panangibaga iti maysa a banag.

Maibaga a ti Dios ket ususarenna ti timek, uray no isuna ket awanan ti timek a kas iti wagas iti tao.
Ti timek ket mabalin a mausar a mangdakamat iti kinatao, kas iti sarita a "Ti timek a nangngegan idiay disierto a kunana, 'Isagana iti dalan ti Apo.'" Mabalin daytoy nga ipatarus a kas, "Ti tao ket nangngeg nga agayayab idiay disierto...."
No maminsan ti sao a "timek" ket mabalin a mausar kadagiti banag a saan a maisao a sigud, a kas idi insurat ni David dagiti nakaskasdaaw a banag a pinarsua iti Dios a mangipakaamo kadagiti inaramidna, a dagiti "timekda" ket mangipakdaar iti kinadakkel iti Dios. Mabalin daytoy nga ipatarus a kas "Ti rangrangda wenno dayagda ti mangipakita a nalawag ti kinadakkel iti Dios."

tinapay

Ti tinapay ket taraon a naaramid iti arina a nalaukan iti danum ken mantika. Kadaywan a maaramid daytoy nga adda ti maysa a banag a pangpaalsa, a kas iti lebadura. Naiholma daytoy iti atiddug ken kuadrado a tinapay ken nailuto iti pugon.

Ti tinapay ket mabalin pay a mailuto uray no awan ti lebadurana tapno saan a bumsog. Daytoy ket maawagan a "tinapay nga awan lebadurana" ken isu ti taraon dagiti Judio no fiesta ti Ilalabas.
Agsipud ta tinapay ti kanggrunaan a taraon ti adu a tattao idi tiempo ti Biblia, daytoy a balikas ket masansan a nausar idiay Biblia tapno dakamatenna dagiti taraon, a kas iti ragup ti sasao a, "tinapay ti inaldaw" (Kitaen: https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-synecdoche)
Ti "tinapay a maidaton iti Dios" ket naisangsangayan a kita ti tinapay a naaramid a tanda ti kaadda ti Dios ken ti pannakikaduana kadagiti tattaona. Sangapulo ket dua kadagitoy a tinapay ket naidulin iti naisangsangayan a lamisaan, nga adda iti ruar ti nasantoan a lugar idiay tabernakulo wenno templo. Tunggal lawas, ti daan a tinapay ket kanen dagiti papadi ken masapul nga sukatanda iti baro a tinapay a maisubli iti lamisaan. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas "tinapay a tanda ti pannakikadua ti Dios kadakuada."
Ti balikas a, "tinapay manipud langit" ket dakamatenna iti naisangsangayan a tinapay a maris-puraw, a maawagan ti "mana" nga inted ti Dios kadagiti Israelita idi nagal-allada idiay disierto.
Inawagan pay ni Jesus ti bagina a "tinapay a bimmaba manipud langit" ken ti "Tinapay ti biag."
Idi mangmangan ni Jesus ken dagiti adalanna iti taraon ti Ilalabas sakbay ti ipapatayna, inyarigna ti tinapay iti dayta a pannangan iti bagina a masapul a masugatan ken mapapatay idiay krus.
Kitaen rc://ilo/obe/other/yeast, rc://ilo/obe/kt/tabernacle, rc://ilo/obe/kt/temple, rc://ilo/obe/kt/passover,

tolda

Ti tolda ket mabitbit wenno maiyakar-akar a linong a naaramid iti natibker nga abel wenno tela a maiyabbong iti adigi ti patakder a naidekket kadagitoy.

Ti tolda ket mausar nga agtalinaed a pagianan a lugar para kadagiti tattao. Kas pangarigan, dagiti pamilia ni Abraham ket nagnaedda iti adu a tawen, iti dakkel a natibker a tolda.
Dagiti Israelita ket nagnaedda iti tolda kabayatan iti panpannagnada iti disierto iti Sinai.
Ti patakder a tabernakulo ket maysa a kita ti kasta unay a dakkelna a tolda, nga addaan iti nabengbeng a pader a naggapu iti lupot a naitabing.
Ni apostol Pablo ket nangaramid iti tolda tapno makaurnong iti kuarta a makatulong ti sarilina iti kanito nga agdaldaliasat isuna manipud iti nadumaduma a siudad a mangibingbingay iti ebanghelio.
Ti balikas a "dagiti tolda" ket no maminsan maaramat a panangiladawan no sadino iti pagnaedan dagiti tattao. Daytoy ket maipatarus a kas "dagiti pagtaengan" wenno "dagiti pagianan" wenno "dagiti babbalay." (kitaen: https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-synecdoche)

torre a pagwanawanan, torre

Ti balikas a "torre a pagwanawanan" ket dakdakamatenna iti maysa a natayag a patakder a naaramid a kas maysa a lugar a pagbanbantayan tapno makita dagiti aniaman a peggad. Dagitoy a torre ket masansan a naaramid iti bato.

Dagiti makinkukua kadagiti daga no maminsan ket agaramidda kadagiti torre a pagwanawanan tapno maaywananda dagiti mula ken tapno saan matakaw.
Dagiti torre ket masansan a karaman dagiti siled a pagnaedan dagiti agwanwannawan wenno ti pamiliada tapno mabantayanda dagiti mulada iti aldaw ken iti rabii.
Dagiti torre a pagwanawanan iti siudad ket naaramid a nangatngato ngem kadagiti pader iti siudad tapno makita dagiti agwanwannawan no adda iti aniaman a kabusor nga umay a mangraut iti siudad.
Ti torre a pagwanawanan ket maysa a pakakitaan iti pannakasalaknib manipud kadagiti kabusor.

trabaho/rigat/panagrigat, trabahador, makitangtangdan, mangged

Ti trabaho ket ti panangaramid iti aniaman a kita ti nadagsen nga ubra.

Ti trabaho ket ti panagusar ti pigsa ken kaawatan a masansan a narigat ti ubra.
Ti trabahador ket ti tao nga makiraman iti ania a kita ti ubra.
Ti panaganak ket nadakamat a kas "rigat."
Dadduma a wagas ti panangipatarus ti "trabaho" ket "ubra" wenno "narigat nga trabaho."

tradision, nakaugalian

Ti tradision ket dakdakamatenna dagiti kaugalian ken sursuro a napagtalinaed iti adu a tiempo, a naipatawid kadagiti tattao iti agdama a henerasion.

Kaaduan kadagiti tradision nga ar-aramden dagiti Judio ket saan a kasapulan idiay linteg ti Daan a Tulag, ngem innayon dagiti mangidadaulo iti relihion.
Sumagmamano a paset ti surat ket adda iti "tradision dagiti tattao" nalawag a daytoy ket dakdakamatenna laeng dagiti sursuro nga innayon dagiti Judio, saan a dagiti linteg ti Dios.
No maminsan, ti "tradision" ket nausar iti sapasap a wagas a pakairamanan dagiti linteg ti Dios a kasapulan ngem kadagiti tradision iti relihion nga aramid ti tao.
Iti agdama a tiempo, adu dagiti tradision a sursuro dagiti iglesia dagiti namati ngem saan a bilin ti Nasantoan a Surat, ngem ketdi gapuanan ti panangawat kadagiti kaugalian ken sursuro.

tribu

Ti tribu ket bunggoy dagiti tattao a kadaywan a nagtaud manipud iti agpada a kapuonan.

Dagiti tattao a nagtaud iti agpada a tribu ket addaan ti agpada a pagsasao ken kaugalian.
Idiay Daan a Tulag, ginudua ti Dios dagiti tattao ti Israel iti sangapulo ket dua a tribu. Tunggal tribu ket nagtaud manipud iti anak wenno apoko ni Jacob.
Ti tribu ket basbassit ngem ti nasion, ngem dakdakkel ngem kabagian.

trigo

Ti trigo ket maysa a kita iti ruot, wenno bukel, nga imulmula dagiti tattao tapno adda ti makan.

Dagiti bukbukel ket agtubo kadagiti murdong iti mula a trigo.
Kalpasan nga apiten dagiti trigo, dagiti bukel ket maisina kadagiti ungkay iti mulmula. Daytoy ket maawagan a "panagirek."
Ti ungkay iti mula a trigo, wenno garami, ket masansan a maikabil iti daga tapno pagturogan dagiti ayayup.
Ti babassit a kalub a nangpalawlaw iti bukel ket maawagan a "taep." Dagitoy ket maibillang nga awan serbina ket maibilleng.
Gilingen dagiti tattao iti bukel tapno agbalin nga arina, ken isu ti usarenna tapno agaramid iti tinapay.

trono

Ti trono ket naisangsangayan a tugaw nga isu iti pagtugawan iti ari, masansan nga ikeddeng dagiti napateg a banag.

Ti sao a "trono" ket masansan a nausar a pangiladawan tapno dakamaten iti ari, ti panagturayna, wenno ti pannakabalinna.
Idiay Biblia, masansan a nailawlawag ti Dios a kas ari nga agtugaw iti tronona.

tsismis

Ti balikas a "tsismis" ket dakamatenna ti panagsasao maipapan ti bukod a biang ti tao iti liklikudanda, iti wagas a saan a nasayaat ken awan nasayaat nga ipaayna. Masansan nga ti pagtungtongtonganda ket saan a napaneknekan a pudno.

Ibaga ti Baro a Tulag a ti mangiwaras ti saan a naimbag a damag maipapan ti tattao ket maysa a biddut. Ti tsismis ken panangdadael wenno panangperdi iti dayaw ket maysa a kita ti saan a naimbag a panagsao.
Ti tsismis ket makapasakit iti tao wenno tattao a mapagsasaritaan gapu iti damag a naibingay ket bukod a biang(personal) iti maysa a tao ken rumbeng a palimed laeng.

tubngar

Ti panagtubngar ket ti panangibaga iti tunggal maysa ti nainget a panangtarimaan, masansan ket tapno tulungan dayta a tao nga umadayo iti basol.

Imbilin ti Baro a Tulag kadagiti Kristiano a tubngarenda dagiti dadduma a namati no nalawag a suksukirinda iti Dios.
Ti libro dagiti Proverbio ket isursurona dagiti nagannak ti pangtubngar kadagiti anakda no nasukirda.
Ti panagtubngar ket naited a pagwadan a manglapped iti maysa a nakaaramid iti saan nga umno manipud iti nakairamanan dagiti bagbagida iti nakaru a basol.
Daytoy ket maipatarus babaen iti, "nainget a panangisuro" wenno "babalawen."

tudo ti uraro

Daytoy a balikas ket kadawyan a dakdakamatenna iti kita dagiti nagbalay a danum a nakaru iti lamiisna nga agtinnag aggapu idiay tangatang.

Ti uraro ket agtinnag a kas porma iti bola wenno nagudua-gudua a yelo, nga naawagan ti "batbato iti uraro." Kadawyan a bato iti uraro ket babassit (a sumagmamano nga sentimetro iti kaatiddogna), ngem adda met daddadakkel nga uraro ket iti dagsenna ket nasurok a maysa kilo ken duapulo a sentimetro iti kaatiddogna.
Ti libro iti Paltiing iti Baro a Tulag ket iladawanna iti panangukom ti Dios kadagiti tattao, nga kanayonna iti nakaam-amak nga uraro nga adda dagsenna a limapulo a kilogramos.
Saan a mariribuk/ iti daytoy a balikas nga adda sao a nailetra a naipada ngem kita daytoy iti pormal nga panangkablaaw iti daan nga English. Mabalin daytoy nga ipatarus a kas "Pakauna a kablaaw!"
Dagiti soldado a nangikabil ti korona a siit iti ulo ni Jesus ket inaamisda idi babaen iti panangawagda kenkuana, "Madaydayaw, ari dagiti Judio."
Dadduma nga dadaan a naiyulog iti Biblia ket naipatarus ti kablaaw ni anghel a Gabriel ken ni Maria a kas "Madaydayaw, sika a naparaburan ti Dios!" Adu dagiti naiyulog iti agdama nga englis ketdi nairugi daytoy a kablaaw iti "pakauna," nga isu iti kangrunaan a kadawyan iti agdama nga al-aldaw ti Englis.

tudoken

Ti kayatna a sawen ti balikas a "tudoken" ket ti panangduyok iti natadem, natirad a banag. Nausar met a kas panangiladawan tapno dakamaten ti pakaigapuan ti nauneg a sakit ti karirikna iti maysa a tao.

Maysa a soldado ti nangtudok iti bakrang ni Jesus idi nakailansa isuna idiay krus.
Idi tiempo ti Biblia, ti tagabu nga mawayawayaan ket mabalin nga ipatudokna ti lapayagna a kas pagilasinan nga pilyenna ti agtalinaed a kadua ti amongna ken ituloyna ti agtrabaho para kenkuana.
Imbaga ni Simeon ken ni Maria nga maitudok ti kampilan iti pusona, kayatna nga sawen ket mapadasanna ti nakaru a ladingit gapu iti napasamak ken ni Jesus nga anakna.

tudtod, agtudtudtod

Ti panagtudtod ket ti ipapan iti maysa a talon wenno minuyongan tapno mapan agpidut iti trigo wenno prutas a naregreg dagiti nagapit.

Imbaga ti Dios kadagiti Israelita a baybay-anda dagiti balo, nakurapay a tattao, ken dagiti ganganaet a mangtudtod kadagiti tedda a trigo tapno adda kanenda iti inaldaw.
No dadduma palubosan ti akinkukua iti talon dagiti agtudtudtod a mapanda a mismo iti likudan dagiti agap-apit tapno agtudtodda, iti kasta ket makatudtodda iti ad-adu pay.
Maysa a nalawag a pangiyarigan no kasano daytoy a napasamak ket adda idiay pakaistoria-an ni Ruth, no sadino ket napalubusan nga agtudtod iti ayan dagiti agap-apit idiay talon ni Boaz, a kabagian ti natay nga asawana.
Dagiti sabali a wagas ti panangipatarus iti "tudtod" ket mabalin nga, "agpidut" wenno "agummong" wenno "agurnong."

tukmaan, tinukmaan

Ti balikas a "tukmaan" ket dakdakamatenna iti maysa a banag a naanupan wenno natiliw, masansan a daytoy ket ayup a masida.

Iti panangiladawan iti "tukmaan" ket mabalin a dakamatenna ti tao mananggundaway, abusado, wenno idaddadanes ti nangangato a tao.
Ti kayat a sawen ti "panangtukma" ket ti pananggundaway kadakuada babaen iti panangidadanes kadakuada wenno ti panangtakaw iti maysa a banag manipud kadakuada.

tuladen, agtutulad

Dagiti balikas a" tuladen" ken "agtutulad" ket dakamatenna ti panangsakar ti siasinoman, ken panagtignay a kas iti apag-isu nga ar-aramiden ti tao.

Naisuro kadagiti Kristiano a tuladentayo ni Jesu-Cristo babaen ti panagtulnog iti Dios ken panagayat iti sabali, a kas iti inaramid ni Jesus.
Insuro ni apostol Pablo kadagiti immuna nga iglesia a tuladenda isuna, a kas iti panangtuladna ken Cristo.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti balikas a "tuladen" ket mabalin nga ipatarus a kas "agaramid kadagiti kapada a banbanag a kas" wenno "suroten ti pagulidananna."
Ti panangiyebkas nga, "agbalinkayo nga agtutulad iti Dios" ket mabalin nga ipatarus a kas, "agbalin a tattao nga agtignay a kas kapada ti ar-aramiden ti Dios" wenno "agbalin a tattao nga agaramid iti kita dagiti banag nga ar-aramiden ti Dios."
"Tuladendakami" ket mabalin nga ipatarus a kas "Surotenyo ti pagulidananmi" wenno "Ar-aramidenyo dagiti kapada a kita iti nadiosan a nakitayo nga ar-aramidenmi."

tulawan

Ti kayat a sawen ti balikas a "tulawan" ket iti panangdadael wenno panangrugit ti sagrado a lugar wenno banag, ti wagas a saan a rumbeng nga aramaten iti panagdaydayaw.

Masansan a ti panangtulaw ket mangipakpakita iti nakaru a kina-awan ti panagraem iti dayta a banag.
Kas pagarigan, tinulawan dagiti ari a pagano dagiti pinggan a manipud iti templo ti Dios babaen ti panangusarna kadakuada para iti panagragragsakda idiay palasioda.
Dagiti tultulang dagiti natay a tattao ket aramaten dagiti kabusor tapno tulawanda ti altar idiay templo ti Dios.
Mabalin nga ipatarus daytoy a balikas a kas "gapuanan tapno agbalin a saan a nasantoan" wenno "pakaibabainan babaen ti panagaramid ti narugit a banag" wenno "kina-awan ti panagraem" wenno "gapuanan tapno agbalin a narugit."

tunika

Ti tunika ket lupot nga umabot manipud abaga inggana ti siket wenno kadagiti tumeng.

Ti tunika ket kasla a kamiseta wenno blusa.
Ti tunika ket mabalin nga isuot a parabawan iti at-atiddog a lupot a kasla koma iti toga wenno kagay.

tuok

Ti balikas a "tuok" ket dakdakamatenna ti nakabutbuteng a panagsagaba. Kayatna a sawen no agtuok ti maysa a tao ket ti panagsagaba ti siasinoman, masansan nga iti naulpit a wagas.

No maminsan a ti balikas a "tuok" ket dakdakamatenna ti nainlasagan nga ut-ot ken panagsagaba. Kas pangarigan, iladladawanna ti libro ti Paltiing ti nainlasagan a rigat a mapadasto dagiti agrukbab iti "nauyong nga animal" inton maudi a tiempo.
Ti panagsagaba ket mabalin a naispirituan ken karirikna a panagsagaba a kas napadasan ni Job.
Sigun iti libro ti Paltiing, dagiti tattao a saan a mamati ken ni Jesus a kas manangisalakanda ket makapadasto iti agnannayon a tuok a naispirituan idiay dan-aw ti apoy.
Daytoy a balikas ket mabalin nga ipatarus a kas, "nakabutbuteng a panagsagaba" wenno "gapuanan ti maysa a tao nga agsagaba iti napalalo" wenno "ut-ot." Dadduma a mangipatpatarus ket agnayon iti "naimpisikalan" wenno"naispirituan" tapno agbalin a nalawag ti kaipapananna.

tured, natured

Ti tured ket iti kabaelan nga mangsango ti banag a nakabutbuteng wenno napeggad.

Ti "kinatured" ket no agaramid ti maysa a tao iti kinalinteg uray no mabutengda.
Ti kayatna a sawen no ibagam ti maysa a tao nga "iturturedmo" ket "dika agbuteng" wenno "agbalinka a natalged nga amin a banag ket agbalin a nasayaat."
Maipakita ti tured ti maysa a tao no sangoenna ti pannakapasakit ti rikna wenno iti bagi nga addaan pigsa ken kina-anus.
Idi nabilin ni Josue a mapan idiay nakaam-amak a daga ti Canaan, pinabileg isuna ni Moises tapno agbalin isuna a "napigsa ken natured."
Mabalin met nga ipatarus ti balikas a "natured" a kas "naingel" wenno "saan a mabuteng" wenno "awan butengna," dipende ti linaonna.
Dipende iti linaonna, ti "maaddaan iti tured" ket mabalin nga ipatarus a kas, "agbalin a natured ti rikna" wenno "agbalin a natalged" wenno "tumakder a sititibker."
Mabalin nga ipatarus ti "agsao nga addaan tured" a kas "agsao a situtured" wenno "agsao nga awanan buteng" wenno "agsao a sitatalged."

tured, natured, kinatured

Ti kayatna a sawen ti balikas a "tured" ket ti kinaawan ti buteng, ken natalek nga agsao ti kinapudno uray pay no narigat ken napeggad.

Idiay Baro a Tulag, intultuloy a situtured dagiti adalan iti nangikasaba maipapan kenni Cristo kadagiti adu a tattao, uray no mabalinda nga maibalud wenno mapapatay.
Ti kinatured dagiti immuna nga adalan a nangibagbaga ti naimbag a damag iti panangsubbot nga ipapatay ni Cristo idiay krus ti gapuna nga naiwaragawag iti ebanghelio iti entero nga Israel ken kabangibang a pagilian, ken ti sangalubongan.

turog, nakaturog, maturogen

Dagitoy a balikas ket dakamatenna iti gagangay a panagturog ti tao, ngem mabalin met a pangiladawan a mainaig iti patay.

Ti "turog" wenno "nakaturog" ket mabalin met a pangngarig a ti kayatna a sawen ket "natay."
Ti pangngarig a "maturogen" ket dakamatenna ti kanito a ti maysa a tao ket mangrugi a maturog, wenno iti panangiladawan a wagas ket ti kanito a ti maysa a tao ket matayen.
Ti kayatna a sawen ti "pannaturog a kadua dagiti amma" ket ti ipapatay, a kas maysa kadagiti kapuonanna.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dagiti dadduma a linaonna, ti balikas a "maturog" wenno "pannaturog" ket mabalin met nga ipatarus a kas "pannakatay."
Ti "maturogen" ket mabalin nga ipatarus a kas "makaturog a saan mapakadaan" wenno "mangrugi a maturog" wenno "matay," dipende ti kayatna a sawen.
Napateg unay a pagtalinaeden iti daytoy ti pangiladawan a panangisao iti linaonna no saan a maawatan dagiti agdengdengngeg ti kayatna a sawen. Kas pangarigan, idi imbaga ni Jesus kadagiti adalanna a ni Lazarus ket "matmaturog," ipagarupda a ti kayat a sawen ni Jesus ket ni Lazaro ket gagangay laeng a matmaturog. Iti daytoy a linaonna, adadda a maawatan no ipatarus nga isuna ket "natayen."
Kadagiti dadduma a pagsasao ket adda met iti nagduduma nga pangngarig para iti patay wenno matmatayen a mabalin met nga usaren no ti pangngarig a "turog" wenno "nakaturog" ket saan a maawatan iti panangipatarus iti dadduma a pagsasao.

ubas

Dagiti ubas ket babassit a nagbukel a bunga, a dumakkel iti raayna kadagiti lanut. Ti tubbog ti ubas ket ar-aramidenda nga arak.

Dagiti tattao ket agmula iti ubas idiay minuyungan wenno hardin a maawagan iti kaubasan. Dagitoy ket kadawyan a bukbuklen dagiti atiddog a linya dagiti pinuon ti ubas.
Saan nga agpaut iti nabayag ti ubas isu a kalpasan a maluom, ibilag dagiti tattao tapno makanen kalpasanna. Iti iloko, dagitoy ti naibilag nga ubas nga aw-awaganda a pasas. Idiay Daan a Tulag ket dakamatenna ti "cakes" a naaramid kadagiti pasas.

ubbaw, kinaubbaw

Ti balikas nga "ubbaw" ket iladladawanna iti maysa a banag nga awan serbina wenno awan ti panggepna. Dagiti ubbaw a banbanag ket ungaong ken awan pategna.

Ti balikas a "kinaubbaw" ket dakdakamatenna iti awan ti kinapategna wenno awan ti kaipapananna. Mabalin met daytoy a madakamat iti napalangguad wenno nakuspag.
Kinuna ni Jesus kadagiti adalanna nga agkararagda a napasnek ket saan nga agaramat iti "panangulit-ulit nga ubbaw," a dakamatenna iti panagulit iti isu met laeng a sasao, nga awan iti kaipapananna.
Idiay Daan a Tulag, dagiti didiosen ket nailadawan a kas ubbaw a banbanag a saan a mangispal wenno mangisalakan. Awan iti serserbida ken awan usarna ken pategna.
No ti maysa a banag ket naaramid nga "ubbaw," kayatna a sawen daytoy nga awanen ti naimbag a pagbanaganna daytoy. Ti aramid wenno tignay ket saan a maleppas iti tunggal banag.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, ti balikas nga "ubbaw" ket mabalin nga ipatarus a kas, "ungaong" wenno "awan usarna" wenno "awan namnamana" wenno "awan pategna" wenno "awan ti kaipapananna."
Ti ragup ti sasao nga "ubbaw" ket mabalin nga ipatarus a kas, "awan iti pagbanaganna" wenno "awan banagna" wenno "awan iti rasonna" wenno "awan iti pategna."
Ti balikas a "kinaubbaw" ket mabalin nga ipatarus a kas, "napalangguad" wenno "awan iti kais-iskanna" wenno "kinaawan namnamana."

ugsa, babai nga ugsa, bulog nga ugsa, urbon nga ugsa

Ti ugsa ket dakkel, napintas ti takderna, ayup nga uppat ti sakana nga agbibiag idiay kabakiran wenno kadagiti banbantay. Ti lalaki nga ayup ket adda dakkel a sara iti ulona.

Ti balikas a "babai nga ugsa" ket dakdakamatenna ti babai nga ugsa ken ti "urbon nga ugsa" ket ti ubing nga ugsa.
Ti balikas a "bulog nga ugsa" ket dakamatenna ti lalaki nga ugsa.
Napigsa ti ugsa, nakuttong ti saksakana nga makatulong kakakuada nga aglagto ti nangato ken agtaray ti napartak.
Dagiti sakada ket pisi dagiti kukona a makatulong kadakauda nga magna wenno nalaka nga umuli kadagiti amin a kita ti daga.

ukom

Ti ukom ket ti tao a mangikeddeng no ania ti rumbeng ken saan a rumbeng iti komunidad, nainkalintegan wenno naespirituan a banbanag.

Iti Biblia, masansan a nadakamat a ti Dios nga isu ti ukom, gapu ta isuna ti maymaysa nga awan pagkuranganna nga ukom, nga agaramid iti naan-anay a panggeddeng maipapan iti rumbeng wenno saan a rumbeng.
Kalpasan a nakastrek dagiti tattao ti Israel idiay naikari a daga, ken sakbay a naaddaanda kadagiti ar-ari, nangdutok ti Dios kadagiti uk-ukom a mangidalan kadakuada iti tiempo ti riribuk. Masansan nga ispalen dagiti uk-ukom dagiti Israelita manipud kadagiti kabusorda.

uleg

Ti balikas nga "uleg" ket naiyawag met laeng a Satanas idi a nagsao ken ni Eva idiay minuyungan ti Eden.

Kalpasan a sinulisog ti uleg ni Eva tapno agbasol, inlunod ti Dios daytoy ket imbagana a manipud itatta, kadagiti amin nga uleg ket agkaradap iti daga, kaawatanna nga idi ket mabalin nga adda iti sakada.
Ti balikas a maipaay iti nagita nga uleg ket, "karasaen" kasta met a nadakamat iti Biblia.

ulo

Idiay Biblia, ti sao nga "ulo" ket nausar nga addaan iti sumagmano panangiladawan ti kayatna a sawen.

Masansan nga usaren daytoy a balikas tapno dakamatenna ti kinaadda ti turay kadagiti tattao, kas iti "inaramiddak nga ulo kadagiti nasion." Daytoy ket maipatarus a kas, "Inaramiddak a mangidadaulo..." wenno "Naikkanak iti turay kadagiti..."
Ni Jesus ket naawagan nga "ulo ti Iglesia." Kas iti ulo ti tao a mangtarabay ken mangbantay iti kameng iti bagi, isu a ni Jesus ti mangtarabay ket mangiturong kadagiti kamengna iti "bagi," ti Iglesia.
Isursuro iti Baro a Tulag a ti asawa a lalaki ket isu ti "ulo" wenno addaan turay iti asawana a babai. Naikkan isuna iti karbengan a mangidalan ken mangtarabay iti asawana a babai ken familiana.
Ti kayatna a sawen ti panangisao nga, "awan ti pamukis a sumagid iti ulona" ket "saannanto pulos nga ipaputed wenno kalboen ti buokna."
Ti balikas nga "ulo" ket mabalin met a maipapan iti pangrugian wenno pagtaudan iti maysa a banag kas iti "ulo ti dalan."
Sabali pay a pangiladawan nga usaren para iti "ulo" ket no kaano a nausar tapno iparang ti sibubukel a kinatao kas iti "daytoy maradapo nga ulo" a kaipapanan iti nataengan a tao wenno "ti ulo ni Jose" a maipapan ken ni Jose. (Kitaen: https://read-dev.bibletranslationtools.org//u/WA-Catalog/ilo_tm/translate.html#figs-synecdoche)
Ti kayatna a sawen ti "idiom" a "bay-an a ti darada ket adda iti bukodda nga ulo" ket ti tao nga akinrebbeng iti pannakatayda ken umawatda iti pannusa gapu iti dayta.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, mabalin nga ipatarus ti balikas nga, "ulo" a kas, "turay" wenno "ti maysa a mangidaulo ken mangiturong" wenno " ti maysa nga akinrebbeng iti."
Ti ragup ti sasao nga "ulo iti" ket dakamatenna iti sibubukel a tao, isu a dagitoy a ragup ti sasao ket mabalin nga ipatarus a mangusar ti nagan ti tao. Kas pangarigan, "ti ulo ni Jose" ket kalakaan nga ipatarus a kas "Jose."
Mabalin nga ipatarus ti ragup ti sasao nga "addanto iti bukodna nga ulo" kas "addanto kenkuana" wenno "madusanto isuna iti" wenno "mapabasolto gapu iti" wenno "maibilangto isuna nga adda basolna iti."
Sabali a wagas ti panangipatarus iti daytoy a balikas ket karaman ti, "pangruggian" wenno "pagtaudan" wenno "mangidaulo" wenno "mangidalan."

umalsa, panagalsa

Ti umalsa ket ti saan a panagpaituray iti siasinoman a mangidadaulo. Dayta ket ti panagsuppiat ti maysa a mangidadaulo.

Ti naulimek a panagalsa ket mapasamak no dagiti tattao ket saanda nga aramiden dagiti imbilin ti mangidadaulo kadakuada.
Ti aktibo a panagalsa ket mapasamak no dagiti tattao ket ipakitada ti panangkontrada wenno panagsukirda kadagiti mangidadaulo kadakuada.
Ti umalsa ket mabalin met a dakamaten dagiti tattao a makiranget maibusor ti gobierno wenno mangidadaulo kadakuada. Aramiden dagiti tattao daytoy no mamatida a ti gobierno wenno ti mangidadaulo ket saan a nalinteg ti panangiturayna.

umanges, anges

Iti Biblia, dagiti balikas nga "umanges" ken "anges" ket masansan a maaramat a pangiladawan tapno dakamatenna ti pannakaipaay ti biag wenno ti pannakapaadda iti biag.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti ragup ti sasao a "maudi nga angesna" ket maysa a pangiladawan a wagas ti panangibaga a "natay isunan." Mabalin pay daytoy nga ipatarus a kas "inyangesnan ti maudi nga angesnan" wenno "nagsardeng a naganges ket natay" wenno "naminsan pay nga immanges."
Iti panangiladawan kadagiti Nasantoan a Surat a kas "inyanges ti Dios" a ti kayatna a sawen ket imbaga wenno impaltiing ti Dios dagiti sasaona idiay Nasantoan a Surat nga insurat dagiti tattao. No mabalin nasaysayaat nga ipatarus ti "inyanges ti Dios" iti narabrabaw agsipud ta narigat nga isao ti kayat a sawen daytoy.
No saan a mabigbig ti narabaw a panakaipatarus ti "inyanges ti Dios," mabalin nga ipatarus daytoy iti sabali a wagas kas iti "pinabileg ti Dios" wenno "inaramid ti Dios" wenno "kinasao ti Dios." Mabalin met a maibaga nga "insang-aw ti Dios dagiti sao ti Sursurat."
Ti panangisao kadagiti "ikkan iti anges" wenno "isang-aw ti biag iti" wenno "ikkan ti anges ti" ket mabalin met nga ipatarus a kas "gapu tapno umanges" wenno "agbiag manen" wenno "ikkan ti kabaelan tapno agbiag ken umangesda" wenno "ikkan ti biag iti."
No mabalbalin, nasaysayaat nga ipatarus ti "anges ti Dios" nga addaan ti narabaw a sao nga usaren para iti "anges" idiay pagsasao. No saan a maibaga a ti Dios ket addaan "anges," mabalin daytoy nga ipatarus a kas, "pannakabalin ti Dios" wenno "sasao ti Dios."
Ti idiom nga "tiliwim ti anges ko" wenno "alaem ti anges ko" ket mabalin nga ipatarus a kas, "kumalma tapno maka-anges iti nain-inayad" wenno "isardeng ti panagtaray tapno maka-anges a nasayaat."
Kayat a sawen ti idiom a, "maymaysa laeng nga anges," ket "agpatingga iti ababa a tiempo."
Ti agpada a ragup ti sasao nga "addaan maysa nga anges ti tao" ket kayatna a sawen "ababa laeng a tiempo ti panagbiag dagiti tattao" wenno "ti biag dagiti tattao ket ababa la unay, a kas iti maymaysa nga anges" wenno "no idilig iti Dios, ti biag ti tao ket kasla kaababa kas iti tiempo panagangesna iti maminsan iti angin."

umili

Ti umili ket maysa a tao nga agnaed iti maysa a siudad, pagilian, wenno pagarian. Kangrunaan a dakdakamaten ti maysa a tao a mabigbig nga agnaed iti dayta a lugar.

Dipende iti linaonna, daytoy ket mabalin pay nga ipatarus a kas "agtaeng" wenno "pudpudno nga agnaed."
Ti umili ket mabalin nga agnaed iti rehion a paset iti dakkel a pagarian wenno imperio nga iturturayan iti ari, emperador wenno sabali a mangiturturay. Kas pangarigan, ni Pablo ket umili iti Imperio ti Roma, a buklen dagiti adu a nadumaduma a probinsia; ni Pablo ket nagnaed iti maysa kadagidiay a probinsia.
Dagiti namati ken ni Jesus ket maawagan a "dagiti umili" ti langit, gapu ta agbiagdanto sadiay inton dumteng ti aldaw. Maiyarig iti umili ti pagilian, dagiti Kristiano ket maibilang iti pagarian ti Dios ken addaan iti agpada a kapanunotan ken galad a kas iti Arida.

umimbag, agasan

Ti umimbag ket pagbalinan ti sugat ti tao, masakit, wenno awan ti kabaelan (kas iti kinabulsek) a sumayaat, mapukawen ken saanen nga agtalinaed dagiti banag a marikriknana ken mangparparigat kenkuana. Kayatna met a sawen daytoy ket ti panagbalin ti masakit wenno awan ti kabaelanna a tao nga agbalin manen a nasalun-at.

Ti tao nga naimbagan ket simmayaat.
Ti gagangay a pannakaimbag ket napasamak nga in-inot.
Ti nakaskasdaaw a pannakaimbag ket gagangay a napasamak iti saan a napakadaan, kas idi pinaimbag ni Pedro iti maysa nga paralitiko a lalaki.

umsien, laksiden

No "umsien" wenno "laksiden" ti maysa a tao wenno maysa a banag, kayatna a sawen ket saan a mabalin nga awaten iti dayta a tao wenno banag. No umsien wenno laksiden iti Dios, kayatna a sawen a saan a mabalin nga agtulnog kenkuana.

Ti balikas nga "umsien" wenno "laksiden", kayatna met a sawen nga "agmadi a mamati" ti maysa a banag.
Idi inumsi wenno nilaksid dagiti Israelita iti panangidaulo ni Moises, kasta met nga inumsida wenno nilaksidda iti Dios.
Ti panangidayaw iti palso a dios ket wagas nga ipakpakita nga um-umsien dagiti Israelita ti Dios.
Ti balikas nga "iduron paadayo" isu iti literal a kaipapananna iti Griego. Mabalin nga adda iti sabali a pagsasao nga addaan ti agpada nga "idiom" a kayatna a sawen ket umsien wenno laksiden wenno saanna a patien ti maysa a tao wenno maysa a banag.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Dipende iti linaonna, ti balikas nga umsien wenno laksiden ket mabalin met nga ipatarus babaen ti, "saan nga awaten" wenno "isarding ti tumulong" wenno "saan nga agtulnog" wenno "isarding iti panagtulnog."
Mabalin nga ipatarus ti "bato nga inumsi dagiti nangipatakder" a kas, "madida nga inusar ti bato" wenno "saanda nga inawat ti bato."
Iti maipanggep kadagiti tattao a nangumsi wenno nanglaksid dagiti bilbilin ti Dios, ket mabalin daytoy nga ipatarus a kas, "saan nga agtulnog" kadagiti bilinna wenno "ipatangkenna a saanna nga awaten" ti linteg iti Dios.

umuna a bunga

Ti dakamatenna ti balikas nga "umuna a bunga" ket iti umuna paset a bunga dagiti prutas ken natnateng nga naapit kabayatan iti panawen ti panagga-apit.

Inpaay dagiti Israelita dagitoy nga umuna a bunga iti Dios a kas sakripisio a daton.
Idiay Biblia, nausar daytoy a balikas a figurativo tapno dakamatenna ti inauna nga anak a lalaki a kas umuna a bunga iti pamilia. Gapu ta isuna ket umuna nga anak a lalaki nga naiyanak iti dayta a pamilia, isuna iti agtawid iti apilyedo ken dayaw ti pamiliana.
Gapu ta nagungar ni Hesus manipud iti patay, isuna ket naawagan nga "umuna a bunga" dagiti amin nga namati a natay kenkuana ngem dumtengto iti aldaw ket agbiagda manen.
Dagiti namati ken ni Hesus ket naawagan met laeng nga "umuna a bunga" dagiti naparsua, mangipakita iti napateg a gundaway ken saad dagiti sinubbot ni Hesus ken dagiti naawagan a tattaona.

Dagiti Singasing ti Panangipatarus

Ti narabaw a pakausaran iti daytoy a balikas ket mabalin nga ipatarus a kas "umuna a paset."

un-unnoy

Ti dakdakamatenna ti balikas nga "un-unnoy" ket iti nakaru a sakit wenno rigat.

Ti un-unnoy ket mabalin a pisikal wenno emosional a sakit wenno rigat.
Masansan a ti tao no adda iti napalalo nga un-unnoyna ket makita iti rupana ken iti galadna.
Kas pangarigan, ti tao nga adda iti nakaru a sakit wenno un-unnoyna ket mabalin nga agngaritnget wenno agrungaab.

urno

Ti urno ket maysa a dakkel nga pugon nga usaren a pagpapudotan dagiti banbanag iti nakaru a pudot.

Idi un-unana a tiempo, kangrunaan a nausar dagiti urno a pagrunaw iti landok tapno agaramid kadagiti banbanag a kas iti kaldero, alahas, armas, ken didiosen.
Dagiti urno ket nausar iti panagaramid iti damili.
No maminsan ti urno ket dakamatenna a pangiladawan tapno ipalawag nga iti maysa a banag ket napudot unay.

utoben

Ti kayat a sawen ti balikas nga "utoben" ket ti panangbusbos iti tiempo nga agpanunot maipanggep iti maysa a banag, a naannad ken nauneg.

Daytoy a balikas ket masansan a nausar idiay Biblia a dakamatenna iti panagpanunot maipanggep iti Dios ken kadagiti sursurona.
Kinuna ti Salmo 1 a ti tao nga ut-utobenna ti linteg iti Apo iti "aldaw ken rabii" ket naindaklan a pamendision.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Ti "utoben" ket mabalin nga ipatarus a kas "panunoten a naannad ken nauneg" wenno “panunoten a naimbag."
Ti "ut-utoben" ket mabalin nga ipatarus a kas, "nauneg a panagpanunot." Iti ragup ti sasao a kas iti, "ti ut-utoben ti pusok" ket mabalin nga ipatarus a kas, "no ania iti panpanunotek a nauneg maipanggep iti."

uyawen, laisen

Dagiti balikas nga "uyawen" ken "laisen" ket dakamatenna amin ti panangkatkatawa iti maysa a tao, kangrunaan iti naulpit a wagas.

Ti pananguyaw ket masansan a karamanna ti panangtulad dagiti sasao wenno dagiti tignay dagiti tattao tapno ibabainna ida wenno iparang iti gura kadakuada.
Dagiti soldado a Romano ket inuyaw ken linaisda ni Jesus idi kinawesanda ken nagpammarangda a nagraem kenkuana a kas ari.
Maysa a bunggoy dagiti agtutubo a tattao ti nanguyaw wenno nanglais ken ni Eliseo idi inawaganda iti naganna, kinatkatawaanda ti kalbo nga ulona.
Ti balikas nga "uyawen" ket mabalin a dakamatenna pay ti pananguyaw iti kapanunotan a saan a maibilang a nakapapati wenno napateg.

wanawan, agwanwanawan a tao, bantayan

Ti kayatna a sawen ti balikas nga "wanawan" ket ti situtulok a panangsiput iti aniaman a banag wenno ti panagbantay a nasiglat ken naanad iti aniaman a banag. Daytoy a balikas ket addaan pay kadagiti sumagmamano a panangiladawan a kayatna a sawen:

Ti kayatna a sawen ti bilin a "bantayam ti biagmo ken iti pammatem a nasayaat" ket ti naannad nga addaan siribna a panagbiag, ken ti saan a panamati kadagiti saan a pudno a sursuro.
Ti "agbantay a nalaing" ket maysa a ballaag tapno agannad ken liklikan iti peggad wenno makadadael nga aramid."
Ti kayatna a sawen ti "panagwanawan" wenno "panagwanawan a nasayaat", ket ti panagbalin a nasiglat ken ti panagbantay maibusor kadagiti basol ken kinadakes. Mabalin pay a ti kayatna a sawen daytoy ket "agsagana."
Ti kayatna a sawen ti "panagwanawan a nasayaat kadagiti" wenno "nasayaat ken naannad a panagwanawan" ket ti panagbantay, panagaywan wenno saan a panangbaybay-a iti maysa a tao wenno maysa a banag.
Ti sabali a wagas ti panakaipatarus ti "agwanawan" ket mabalin nga iraman dagiti, "panagbantay a nasiglat iti" wenno "kinagaget" wenno "kasta unay a panagannad" wenno "agbantay."

wasay

Ti wasay ket alikamen a maar-aramat a pangputed wenno pangpisi iti kayu wenno sungrod.

Masansan a ti wasay ket adda ti atiddog a kayu a pagiggamanna, nga adda dakkel a landok a tademna, a naikabil iti murdongna.
No ti kulturayo ket adda alikamen a kaing-ingasna daytoy, ti nagan dayta nga alikamen ket mabalin nga aramaten tapno ipatarus ti "wasay."
Dadduma a wagas tapno ipatarus daytoy a balikas ket mabalin a, "alikamen a pangputed ti kayu" wenno "alikamen a kayu nga adda tademna."
Iti maysa a paset ti Daan a Tulag, natinnag idiay karayan ti tadem ti wasay, isu nga nasaysayaat no ti alikamen a nailadawan nga adda tademna ket mabalin a maikkat manipud iti putanna.

waya-wayaan/iyawat, mangwaya-waya

Kayat a sawen ti "wayawayaan" ti maysa a tao ket ti panangispal iti dayta a tao. Ti balikas a "mangwayawaya" ket dakdakamatenna ti maysa a tao a mangispal wenno mangpalubos kadagiti tattao manipud pannakatagabu, pannakaparigat, wenno sabali pay a pagpeggadan.

Iti Daan a Tulag, dinutokan ti Dios dagiti mangwayawaya tapno salakniban dagiti Israelita babaen ti panangidaulo kadakuada iti gubat a maibusor kadagiti sabali pay a bunggoy ti tattao a mangdarup kadakuada.
Dagitoy a mangwayawaya ket maawagan met nga "uk-ukom" ken ti libro ti Uk-ukom iti Daan a tulag ket naisurat dagiti panawen idi dagitoy nga uk-ukom ket nangidaulo iti Israel.
Naawagan pay ti Dios a "mangwayawaya." Iti amin a pakasaritaan ti Israel, winayawayaan ken inispalna dagiti tattaona manipud kadagiti kabusorda.
Iti dadduma a linaonna, ti kayat a sawen ti balikas nga "iyawat" ket ti panangipa-ima iti kabusor, kas idi inyawat ni Judas ni Jesus kadagiti mangidadaulo a Judio.

Dagiti Singasing iti Panangipatarus

Iti linaon a panangtulong kadagiti tattao a makalibas manipud kadagiti kabusorda, ti balikas a "waya-wayaan" ket mabalin nga ipatarus a kas "inispal" wenno "ibulos" wenno "isalakan."
Ti kayatna a sawen, no daytoy ket panangited ti maysa a tao iti kabusor, ti "waya-wayaan" ket mabalin nga ipatarus a kas ,"ipaima" wenno "ited kadakuada."
Mabalin pay nga ipatarus ti sao a "mangwayawaya" a kas "mangispal" wenno "mangpalubos."
No ti balikas a "mangwaya-waya" ket dakdakamatenna dagiti ukom a nangidaulo iti Israel, mabalin daytoy nga ipatarus a kas "gobernador" wenno "ukom" wenno "mangidadaulo."

yuyeng

Ti yuyeng ket maysa a dakkel nga abot wenno derraas nga awan patenggana.

Ti yuyeng idiay Biblia ket lugar ti pannakadusa.
Ti sao a "yuyeng" ket maipatarus a kas "awan patenggana nga abot" wenno "nauneg a derraas."