Genesis 37

Genesis 37:1

iti daga a pagnanaedan ti amana, iti daga ti Canaan

"idiay Canaan a nagnaedan ti amana"

Dagitoy dagiti pasamak maipanggep kenni Jacob

Ipakpakaammo daytoy a sasao dagiti pasamak kadagiti annak ni Jacob idiay Genesis 37:1-50:26. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Daytoy ti pakasaritaan iti pamilia ni Jacob."

agtawen ti sangapulo ket pito

"17 ti tawenna" (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:translate_numbers)

Bilha

Kitaen no kasanoyo nga impatarus daytoy a nagan idiay :ilo:bible:notes:gen:29:28|29:29.

Zilpa

Kitaen no kasanoyo nga impatarus daytoy a nagan idiay :ilo:bible:notes:gen:29:23|29:24.

assawa

"kabit"(UDB)

saan a nasayaat a banag maipanggep kadakuada

"ti dakes a padamag maipanggep kadagiti kakabsatna"

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

Genesis 37:3

Ita

Nausar daytoy a sao a mangsenyal ti panagbaliw manipud ti istorya iti pakaammo maipanggep kenni Israel ken ni Jose. (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:writing_background)

ay-ayaten

Dakdakamaten daytoy ti nainkabsatan nga ayat wenno ayat para iti gayyem wenno kameng ti pamilia. Gagangay daytoy nga ayat ti tao iti nagbaetan ti gagayyem wenno kakabaggian.

naiyanak isuna idi lakayen ni Israel

"Naiyanak ni Jose idi lakayen ni Israel"

Nadlaw dagiti kakabsatna nga ad-adda nga ay-ayaten ti amada isuna

"Nadlaw dagiti kakabsat ni Jose nga ay-ayaten ti amada ni Jose"

saanda a makisarita iti nasayaat kenkuana

"saan a makisarita iti nasayaat a wagas kenkuana"

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

Inyaramidanna isuna

"inyaramidan ni Israel ni Jose"

napintas a kawes

"napintas a kagay"

Genesis 37:5

Nagtagtagainep ni Jose, ket imbagana ti maipapan iti daytoy kadagiti kakabsatna. Ad-adda pay a ginurada isuna

Daytoy ti pakabuklan dagiti paspasamak a mapasamak idiay 37:6-11.

Ad-adda pay a ginurada isuna

"Ken ad-adda pay a ginura dagiti kakabsat ni Jose isuna ngem iti pananggurada kenkuana idi"

Pangngaasiyo ta denggenyo daytoy a natagtagainepko

"Pangngaasiyo ta dumngegkayo iti daytoy a natagtagainepko"

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

Sapasap a pakaammo

Imbaga ni Jose kadagiti kakabsatna ti maipanggep iti tagtagainepna.

Genesis 37:7

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

pagammoan

Dagiti dadduma a pannakaipatarusna: "kitaenyo" wenno "dumngegkayo" wenno "dumngegkayo iti ibagak kadakayo"

tayo (mangrepreppettayo)

Dakdakamaten ti sao a "tayo" (mangrepreppettayo) ni Jose ken karaman amin dagiti kakabsatna. (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_inclusive)

mangrepreppettayo kampay kadagiti trigo

No naapiten dagiti trigo, mareppet daytoy ket maidulin daytoy agingga a dumteng ti tiempo a mabalinen nga isina dagiti bukel manipud iti ungkay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "mangrepreppet kadagiti trigo."

pagammoan ket bimmangon ti rineppetko ket timmakder, ken pagammoan, immay dagiti rineppetyo ket nagrukobda iti rineppetko.

Ti sao a "pagammoan" ditoy ket mangipakita a nasdaaw ni Jose iti nakitana iti tagtagainepna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ket, Timmakder ti rineppetko ken nagummong dagiti rineppetyo ket nagrukobda iti rineppetko."

"Pudno kadi nga idaulloannakaminto?

Agpada ti kayat a sawen dagitoy a sasao. Mangus-usar ti saludsod dagiti kakabsat ni Jose tapno laisenda ni Jose. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "saankanto a pulos nga agbalin nga arimi, ken saankaminto a pulos nga agrukob kenka!" (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_parallelism and :ilo:ta:vol1:translate:figs_rquestion)

Mapasamakto kadi nga iturayannakami?"

Ti sao a "tayo" (mangrepreppettayo) ket dakdakamatenna dagiti kakabsat ni Jose, saan a ni Jose. (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_exclusive)

gapu kadagiti tagtagaianepna ken dagiti sasaona

"gapu kadagiti tagtagainepna ken dagiti imbagana"

Genesis 37:9

Nagtagtagainep manen isuna iti maysa pay

"Adda sabali pay a tagtagainep ni Jose"

sangapulo ket maysa a bituin

"11 a bituin" (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:translate_numbers)

tinubngar isuna ti amana. Kinunana kenkuana

"inungtan isuna ni Israel, a kunkunana"

Ania daytoy a natagtagainepmo? Agrukbabak kadi ken ti inam ken uray pay dagiti kakabsatmo kenka?

Mangus-usar ni Israel ti saludsod a mangtubngar kenni Jose. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "saan a pudno daytoy a natagtagainepmo. Saanak nga agrukob kenka uray pay ti inam, ken dagiti kakabsatmo." (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:figs_rquestion)

Nagimon

Ti kayat a sawen daytoy ket panagunget gapu ta adda ti nagballigi wenno ad-adda a nalatlatak.

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

pinanpanunot ti amana dayta

Kayat a sawen daytoy a pinanpanunotna ti maipapan iti kaipapanan ti tagtagainep ni Jose. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas, “pinanpanunotna no ania ti mabalin a kayat a sawen ti tagtagainep” (Kitaen :Idiom)

Genesis 37:12

Saan kadi nga ay-aywanan dagiti kakabsatmo dagiti arban idiay Sikem?

Mangus-usar ni Jacob ti saludsod a mangipakaammo ti baru a pagsasaritaan. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Ay-aywanan dagiti kakabsatmo ti arban idiay Sikem." (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:figs_rquestion)

Nakasaganaak

"nakasaganaak a mapan"

pakaammoannak

"umayka ket ipakaammom kaniak no ania ti naduktalam" wenno "pakaammoannak"

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

Umayka

Naipakaawat ditoy a kidkiddawen ni Israel kenni Jose nga agsagana isuna a pumanaw ken umay tapno kitaenna isuna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas,”Agsagana ken umayka kaniak” (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)

Kinunana kenkuana

“kinuna ni Israel kenni Jose”

manipud iti tanap

"manipud iti tanap"

Genesis 37:15

Nakita ti maysa a lalaki ni Jose. Agalla-alla idi ni Jose idiay talon

"Nakita ti maysa a lalaki ni Jose nga agalla-alla idiay talon"

idi

Sensenyalan daytoy ti pagruggian ti sabali a pasamak iti istorya. Mabalin nga adda ti wagas a panangibaga iti daytoy iti pagsasaoyo.

Ania ti birbirukem?

"ania ti sapsapulem"

Pangngaasim ta ibagam kaniak no sadino

"pangngaasim ta ibagam kaniak no sadino"

pangay-aywananda kadagiti arban

"pangipaspastoranda kadagiti arban"

Dotan

Daytoy ti nagan ti lugar nga aggarup 22 a kilometro ti kaadayuna manipud idiay Sikem. (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:translate_names)

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

Genesis 37:18

Nakitada isuna iti saan nga adayo unay

"Nakita dagiti kakabsat ni Jose isuna idi adayu paylaeng isuna"

pinanggepda a papatayen isuna

"pinanggepda a patayen isuna"

um-umay daytoy a managtagtagainep

"um-umayen ti nagtagtagainep"

Umaykayon, patayentayo ngarud

"ita ngarud"

narungsot nga ayup

"nakaam-amak nga ayup" wenno "narungsot nga ayup"

Inalun-on isuna

"kinnan isuna"

Kitaentayo no anianto ti pagbanagan dagiti tagtagainepna

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Iti dayta a wagas, siguradoentayo a saan a mapasamak dagiti tagtagainepna."

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

Genesis 37:21

Nangngeg ni Ruben daytoy

"nangngegna dagiti panggepda"

ket inispalna isuna manipud kadagiti imada

"Ken pinadasna nga ispalen ni Jose manipud kadakuada" (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_metonymy)

Saantayo a pugsaten ti angesna

"saantayo a patayen ni Jose" (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_inclusive)

saanyo a pagayusen ti dara

"saanyo a pagayusen ti dara" wenno "saanyo a patayen isuna" (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_metonymy)

ngem saanyo isuna a dangran

"ngem saanyo isuna a dangran" (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_metonymy)

tapno maispalna isuna

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas, "Imbaga ni Ruben daytoy tapno maispalna ni Jose"

manipud kadagiti imada

"manipud kadagiti kakabsatna" wenno "manipud kadakuada" (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_metonymy)

maisublina isuna

"tapno maisubli ni Ruben ni Jose"

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

Genesis 37:23

Ket napasamak nga idi

Nausar dagitoy a sasao a mangsenyal ti napateg a pasamak iti istorya. No adda ti wagas a panangibaga iti daytoy iti pagsasaoyo, mabalinyo daytoy nga usaren ditoy. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas, "Idi."

inikkatda ti napintas a kawesna

"inikkatda ti napintas a kawesna" wenno "rinay-abda ti napintas a kawesna manipud kenkuana"

napintas a kawes

Kitaenyo no kasanoyo nga impatarus daytoy a sasao idiay :ilo:bible:notes:gen:37:03|37:3.

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

Genesis 37:25

Nagtugawda a mangan iti tinapay

"nagtugaw dagiti kakabsat ni Jose tapno manganda"

Timman-awda ket pagammoan, nakitada dagiti bunggoy

Sensenyalan ti sao a "pagammoan" ti pagrugian ti maysa pay a pasamak iti istorya. Mabalin nga adda ti wagas a panangibagaiti daytoy iti pagsasaoyo. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas, "Kimmitada ket nakitada a ti bunggoy."

awit dagiti kamelioda

"dagiti kamelioda a nakaawit"

kadagiti rekado

Daytoy ket maus-usar iti panagluto a mangnayon iti raman ti makan. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "pangparaman."

bangbanglo

Maysa daytoy a namantika a banag nga addaan ti nabanglo nga angot a maus-usar a pang-agas. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: ''agas."

Agdaldalyasatda tapno iyapanda dagitoy idiay Egipto

"iyapanda dagitoy idiay Egipto." Mabalin daytoy nga aramiden a nalawlawag. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "iyapanda dagitoy idiay Egipto tapno ilakoda." (:ilo:ta:vol1:translate:figs_explicit)

Ania ti maganabtayo no patayentayo ti kabsattayo ken ilimedtayo ti darana?

Us-usaren ni Juda daytoy a saludsod a mangiyunay-unay a maaddaanda ti kuartada no ilakoda ni Jose. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Awan ti maganabtayo no patayentayo ti kabsattayo ken ilimedtayo ti maipapan iti daytoy" wenno "Imbes a patayentayo ti kabsattayo ken ilimedtayo ti maipapan iti daytoy, adda ti nasaysayaat a napanunotko." (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:figs_rquestion).

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

Genesis 37:27

saantayo nga ipatay dagiti imatayo kenkuana

"saantayo a dangran isuna" (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_metonymy)

kabsattayo isuna, kadaraantayo

Agpada ti kayat a sawen dagitoy a sasao. Iyunay-unay ni Juda ti panaglangenlangen ti pamilia iti nagbaetan ni Jose ken dagiti dadduma a kakabsat. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "kadaraantayo isuna" wenno "kabsattayo isuna." (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_doublet).

Dimngeg dagiti kakabsatna kenkuana

"dimngeg dagiti kakabsat ni Juda kenkuana" wenno "immanamong dagiti kakabsat ni Juda kenkuana"

Midianita...Ismaelita

Dagitoy a dua a nagan ket maipapan iti agpada a bunggoy dagiti aglaklako a nasabat dagiti kakabsat ni Jose.

iti duapulo a pirak

"iti bayad a dua pulo a pirak"

Intugot dagiti Ismaelita ni Jose idiay

"inyapanda ni Jose idiay"

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

kadagiti Ismaelita

“kadagitoy a tattao a kaputotan ni Ismael” (UDB)

Genesis 37:29

Nagsubli ni Ruben idiay abut ket pagammoan, awan ni Jose iti abut

Ti sao ditoy a "pagammoan" ket ipakpakitana a nasdaaw ni Ruben a naammoanna nga awanen ni Jose. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: Nagsubli ni Ruben idiay abut, ken nasadaaw idi nakitana nga awanen ni Jose idiay."

Rinay-abna dagiti kawesna

Daytoy ket tignay ti kasta unay a pannakapasakit ti rikna wenno panagladingit.

Ayan ti ubing? Ket siak, sadino ti papanak?

Mangus-usar ni Ruben ti saludsod para iti panangiyunay-unay. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "awanen ti ubing! Saanakon a mabalin nga agawid!" (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:figs_rquestion)

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

Genesis 37:31

kawes ni Jose

Kitaenyo no kasanoyo nga impatarus ti agpada a ragup dagiti sasao idiay :ilo:bible:notes:gen:37:03|37:3.

Inalun-on isuna

"kinnan isuna"

Nalabit a napirsapirsayen ni Jose

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "Nalabit a pinirsapirsayen ti narungsot nga ayup ni Jose." (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_activepassive)

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

Iti dara

"ti dara ti kalding"

inyapanda daytoy

“inyapanda ti kawes”

Genesis 37:34

Rinay-ab ni Jacob dagiti kawesna

Kitaenyo no kasanoyo nga impatarus ti agpada a ragup dagiti sasao idiay :ilo:bible:notes:gen:37:29|37:29.

nangikawes isuna ti nakirsang a lupot iti lumona

Ti "lumo" ditoy ket maipapan iti akin-tengnga a paset ti bagi wenno ti siket. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "nangikawes ti nakirsang a lupot."

ngem saanna a kayat a maliwliwa

Mabalin nga ipatarus daytoy a kas: "ngem saanna a pinalubusan a liwliwaenda isuna." (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_activepassive)

"sheol"

"ti tanem"

Inlako dagiti Midianita isuna

"Inlako dagiti Midianita ni Jose"

mangidadaulo kadagiti guardia

"ti mangidadulo kadagiti soldado a mangbanbanatay iti ari"

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

:ilo:bible:questions:comprehension:gen:37

Mapanak idiay "sheol" nga agladladingit

Ti kayat a sawen daytoy ket agladingit isuna manipud ita agingga a matay isuna. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas, “Pudno nga inton matayak ket mapanak idiay ayan dagiti tanem, agladingitak ladta” Assumed Knowledge and Implicit Information)