Capítulo 6

1 Merikɨtsɨ ikɨ naitɨ yatiɨ yɨku, Jesús kane yani anɨ taɨye Galilea haramarayaritsie paɨna tiberias haramarayari katini tewakaitɨni. 2 Meyu waɨkatɨ mɨkɨ meni weiyakaitɨni, memu niere kaikɨ mɨkɨ kemuti hekɨatakai memute kukuyekai wa hetsie. 3 Jesus kane yanita yate muri aurie, mana kana yarɨ yu discipuloma wa hamatɨa. 4 (Hikɨ kana hurakaitɨni Pascuea, Judíos tsixi wa ixɨarari). 5 Kepauku Jesús waru xei waɨkawa hatsɨana me'a hukame, Felipe katiniuta hɨawe: "¿Kewa pan tepe naneni naitɨ ikɨ mete kwanikɨ?". 6 (Felipe ta inɨake yaka tinita hɨawe, mɨkɨ raku maikaikɨ kenti yurienikekai mɨkɨ). 7 Tinita eiya Felipe: "pan tamamata huta denario yaritsie akame tekwate 'aye atɨawe tsepa chiwa tewaruta tsaniri meyu xexuime." 8 Andrés xeitɨ discipulaya, Simón Pedro iwaya, Jesús katiniuta hɨawe: 9 "Ena nunutsi puwe auxuwi cebada panyari paɨna huta ketsɨte ha ɨtɨ ¿tita mete hɨkɨ ikɨ yamenyt mɨire teuteri?" 10 "Xeneuka yaxi xeteni waruta hɨawi" Jesús kaniuta yɨni. (mana waɨkawa kaniɨ ɨxatsiyakaitɨni.) Merikɨtsɨ ukitsi meniuka yaxe, cinco mil mekani hikɨtɨkaitɨni. 11 Merikɨtsɨ Jesús pan anɨku ɨka pampariusi u pitɨaka, memu tekai kani waruta ɨitɨani paɨna siere ketsɨte wákɨ paɨ tiu yuri, waɨkawa mɨkɨ kemete hauye hɨakai. 12 Teuteri me'uti huxakuri, mɨkɨ yu discipuloma katiniwaruta hɨawe: "naime tarimeyari manayu hayewaxɨ xekeneuku xeɨri, tixaɨ karauye wenikɨ" 13 Merikɨtsɨ tamamata huta tsamuriyari me niuku xeɨrieni hɨpɨneme, auxuwi cebada pan yari tarimeyari manayu hayewakai; kelane me te ukwai tarimeyari memu hayewakai. 14 Merikɨtsɨ, ke pauku teuteri memu nierixɨ mɨkɨ kemutiu hekɨatakai, meniuti yuani: "yurikɨ ikɨ pɨ hɨkɨ Profeta ena kwiepa ma miekai." 15 Tarieka kane yani Jesús yu xaɨta yatemuritsie, kepauku retimai kename me'i wiyake kai waɨriyarikakɨ yu rey me'e yeitɨanike. 16 Discipulomama haramaratsie mekane kɨne 'uku taikaireku. 17 Mɨkɨ kanuwatsie menanuti kɨne, Capernaum mene kɨnekaitɨni ana kaniɨ yɨxaɨyekaitɨniri, kuxi Jesús wa hatsɨa kafa awekai. 18 Waɨkawa kaniu ekakaitɨni paɨna waɨkawa kaniu hatsinarekaitɨni. 19 Auxwi, ta xewi kilametros yari me'u hukakuri, meniuti mamani, Jesús me'u xeiyaka hatsie 'u miekame, maye aximekaikɨ kanuwa aurie. 20 "Xekwa hau mamaka, ¡ne nepɨ hɨkɨ!", tiwaruta hɨawixɨ mɨkɨ. 21 Merikɨtsɨ mɨkɨ meni pitɨani kanuwatsie manuti yanikɨ yapaukuta kanuwa kaniuye 'ani kewa meme kɨnekai. 22 Uxa'arieka, haramara anɨtaɨyepaitɨ teuteri memata utɨkatei meniuniere tarieka kanuwa hawai ka hauka katei; paɨna Jesús yu discipuloma wa hamatɨa kwahe yakai, pɨta discipulomama yɨ hɨkɨate meme kɨnekai. 23 Merikɨtsɨ kanuwatsɨe hipatɨ Tiberias paitɨ me'a nexɨaka, kewa pan memetikwakai aurie, pampariusi ta ukiyari upitɨaku. 24 Kepauku teuteri mete 'hetima kename Jesús paɨna discipulomama mana meka'u uwakai, mɨkɨ kanuwatsie me'anuti yaxeka Capernaúm paitɨ mekanekɨne Jesús me'u wauximetɨ. 25 Haramara anɨtaɨye paitɨ me'ika xeiyaka, metenita hɨawe mɨkɨmexi: "Rabí, ¿Kepauku pepunua ena? 26 Tini waruta eiya Jesús: "lasunimekɨ, xeme xemu ninierixɨkɨ kenetiyurienekɨ xeme xekwanetsi wautɨwe, pan xe'uti kwaka xemuti huxaikɨ pɨta. 27 Ikwai ti xiwetsie mieme xekwate 'uxiamayaka, pɨta xetene uximayaka ikwai rautetere tukari ka xɨwe, mɨkɨ uki niweya kaxeni paɨritɨamɨka; tayeu kakaɨyari ikɨ kananaye hana. 28 Merikɨtsɨ mɨkɨmexi metenita hɨawe: "¿Kete yɨme aɨxɨ teteka kɨne kepaɨ kakaɨyari ti yuriene?" 29 Tiwaruta eita Jesús: "kakaɨyari uximayatsi kaya ikɨ kani hɨkɨtɨni: ke 'ane mɨkɨ me ye nɨ'atsie, xeme yuri xete'erieka." 30 Merikɨtsɨ mɨkɨmexi metenita hɨawe: "¿kepeti yurieni ekɨ tame teniniereme yuri teteta erieni a hetsie? ¿kepeti yurieni? 31 Ta papama maná memetikwai maku mawitsie ipaɨ rauku utsekɨ: "pan yuawitsie mieme kani waru paɨritɨani mete kwanikɨ." 32 Tini waruta eiyata Jesús: "Yurikɨ nexera hɨawe, ke'ane pan yuawitsie mieme warunií, Moisés kwa hɨkɨ, pɨta neyeu kani hɨkɨtɨni ke'ane yurikɨ pan yuawitsie mieme xetsi mikwa. 33 Keáne yuawitsie makane paɨna kwiepa memutama tukari wa pitɨa mɨkɨ kakaɨyari panya kani nɨkɨtɨni." 34 Merikɨtsɨ mɨkɨmexi metenita hɨawe: "ne ukiyari, mɨkɨ panyari ketanauti mikwani tukari manu yeika." 35 Jesús ta tiwaruta hɨawixɨ: ne pan mayeyuri nekani hɨkɨtɨni; ka hau hakamɨtɨ pa yani, ke'ane ne hatsɨa mamie, paɨna ke'ane ne hetsi yuri tita erieni hatsuaku kwa heka harikamɨtɨyani. 36 Yurikɨ nenexera hɨawe xenetso xeiyatɨ yuri xekate erie. 37 Naitɨ kepame neyeu netsiyetuirieni, ne hatsɨa mekana kɨnikuni, ke'aneta ne hatsɨa mamie, ne wa nekwa'i hɨani. 38 Ne yuawitsie nekanakaneni ne kenetiku 'eriwa yanetiyurienike hawaikɨ pɨta yanetikayanikɨ kentiku 'eriwa ke'ane netsi heye nɨ'a. 39 Ipaɨ katinuku eriwani ke'ane netsi heyenɨ'a, ne xei neka hauye hɨpani kepame mɨkɨ netsi ye tuiri, pɨta newaranuku hapani tukari maka xɨnitsie. 40 Neyeu ipaɨ katiniku eriwani: naitɨ ke'ane niweya memu xeiya paɨna hetsiena meteta erieni, tukari kaxɨwe mehe xeiyatɨ meme kɨne, neta nemenuku keni tukari maka xɨnitsie. 41 Merikɨtsɨ judíostsixi awima meteniku xatakaitɨni hetsiena mieme, mɨkɨ mutayɨkaikɨ: "ne pan yuawitsie makane nekani hɨkɨtɨni." 42 Mikɨmexi meniuti yuani: ¿Ikɨ Jesús kati hɨkɨ, José niwe, yeuya paɨna tsitsieya tekatewa mate? ¿Merikɨtsɨ titakɨta hikɨ mɨkɨ raine: "Ne yuawitsie nekanaka neni"? 43 Tiniuta anita Jesús: "awima xekateyuku xaxatɨwani". 44 Ne hatsɨa xeitɨ kwaye 'awe xɨka ka heire nɨ'aweni neyeu ke'ane netse heyenɨ'a, tukari maka xɨnitsie neta ne menuku ketɨani. 45 Profetatsixɨ paɨ mete niu 'utɨani: "meyunaime kakaɨ yari katiniwati ɨkitɨamɨkɨ". Naitɨ ke'ane memu enaxɨ paɨna retima neyeu hetsie timieme, ne hatsɨa me kana kɨkani. 46 Xeitɨ ta yeu kwa xeiyawe, xeikɨa ke'ane kakaɨyari hatsɨa mayene, inɨkɨ xeikɨa tayeu kaniu xeiya. 47 Yurimekɨ ke'ane yuriti'erie, tukari kaxɨwe kane xeiyani. 48 Pan maye niere ne nekani hɨkɨtɨni. 49 Xe papama makumawitsie maná menuti kwani, patna me mukwita. 50 Pan yuawitsie makamie kani hɨkɨtɨni ikɨ, xeitɨ tewi chiwa itakwame kamɨníkɨ. 51 Pan maye niere yuawitsie makane ne nekani hɨkɨtɨni. Xɨka xeitɨ ikɨ pan chiwa uta kwani, hatsuaku kwa mɨni. Pan xetsiye tuirieni ne waiyari kani hɨkɨtɨni, kwiepa memu tama wa tukaritsie mieme. 52 Judíos tsixi meniyuye haxɨatɨani ipaɨ meteni yuta hɨawekaitɨni: "¿Titakɨta yu waiyari tatsi ta paritɨani temita kwanikɨ ikɨ raine?" 53 Merikɨtsɨ Jesús tiniwaruta hɨawe: "yurikɨ, xɨka uki niweya waɨyarie xekata kwaiweni paɨna xuriyaya xeka anu iweni, xe hetsie tukari xekwa he xeiya. 54 Ke'ane ne waiyari ta kwani paɨna ne xuriya manu ieni, tukari kaxɨwe kane xeiyani; tukari makaxɨnitsie ta ne nepenuku ketɨani. 55 Ne waiyari yuri ikwai kani hɨkɨtɨni paɨna ne xuriya yurikɨ iwame kani hɨkɨtɨni. 56 Ke'ane ne waiyari takwani paɨna nexuriya manu'ieni, ne hetsie kata wiyani, neta hetsiena. 57 Kepaɨ neyeu mayeniere nere nɨ'a paɨna ne yeu hetsie mieme nemu wikwe; paɨmɨ siere ke'ane ne waiyari muta kwani, ne hetsie mieme kani wikwekamɨkɨ. 58 Ikɨkani hɨkɨtɨni pan yuawitsie makané, xepapama memitikwai hapaɨ kwa'ane, mɨkɨ memukwikɨ. Ke'ane ikɨ pan takwani hatsuaku kwa mɨní. 59 Merikɨtsɨ Jesús yakatiniu xatatɨyani tɨkita, mexi Capernaum ti ɨkitakaitsie. 60 Merikɨtsɨ meyu waɨkatɨ discipulomama memi enitsie, paɨmeniuti yuani: "ikɨ ɨkitɨarika waɨka panɨyɨne; ¿Ke'ane penu nakiwe aɨmɨ?" 61 Ipaɨ katini waruta hɨawe Jesús, ra maitɨ discipulomama keme teyuku xaxatɨwakai awima: ¿nexetiu tati? 62 Merikɨtsɨ ¿xɨka xe'i xeiya ukiniweya meripai kewa makakatei a nutimiekame? 63 Espíritu kani hɨkɨtɨni tukari wa pitɨa; xe waiyari tsikwati yuriene. Espíritu paɨna tukari kani hɨkɨ tɨni niuki nexesta xatɨa. 64 "Merikɨtsɨ hipatɨ yuri xekate erie". Jesús raku maikai ri ke'ane yuri mekateta erienikekai paɨna ke'ane miye tuanikekai, tiuka tsutɨatsie paitɨ. 65 Mɨkɨ niuta yɨni: "ya 'umiemekɨ nenexetiuta hɨawixɨ. xeitɨ ne hatsɨa kwa'a yeiwé, xɨka neyeu paɨka haineni." 66 Paɨ yumiemekɨ waɨkatɨ mekane kɨne discipulomama paɨna hamatɨanari mekwa'u uwakai. 67 Merikɨtsɨ meyu tamamata huta paɨ Jesús katiniwaruta hɨawe: "¿xeme siere xete yehú?" 68 Simón Pedro ta katinita'eiya: "ne ukiyari ¿ke'ane hatsɨata tepuye hú? niuki tukari kaxɨwemetsie mieme ekɨ xeikɨa peme xeiya. 69 Yuri tete'uta eri paɨna tete'amate ekɨ Cristo kakaɨ yari niweya pemɨ hɨkɨ." 70 Jesús tini waruta hɨawe: "¿Ne nekaxetsi anuye hapaxɨ xeme xeyu tamamata huta, xeitɨ kahauyu marie kani hɨkɨtɨni?" 71 Mɨkɨ Judas kani xatakaitɨni, Simón Iscariote niweya, tamamata huta wa hamatɨa maye wekai, ke'ane Jesús muye tuanikekai.