"Nangngeg ni Jacob nga ibagbaga dagiti annak a lalaki ni Laban,"
Aglablabes dagiti annak a lallaki ni Laban gapu ta makaungungetda. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Innala ni Jacob ti a sanikua ti amatayo." (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_hyperbole)
Agpada ti kayat a sawen dagitoy a sasao. Ipalpalawag iti maikadua ti langa ti rupa ni Laban a nakita ni Jacob. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Nalasin ni Jacob a saanen a maay-ayo ni Laban kenkuana." (See: /WA-Catalog/ilo_tm?section=translate#figs-parallelism)
"ti amam a ni Isaac ken ni apongmo a ni Abraham"
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
Naaramat daytoy a sao ditoy tapno senyalan na ti pagsinaan ti kangrunaan nga istorya. Ditoy, mangrugi nga agibaga ti nagsurat ti barbaro a paset ti istorya
"Nangibaon ni Jacob ti mangayab kada Raquel ken Lea ken imbagana nga agkikitada idiay taltalon idiay ayan dagiti arbanna"
Mabalin daytoy nga aramiden nga baro a "sentence": "Kinunana kadakuada"
"Nalasinko a saanen a maay-ayo kaniak ti amayo"
Ti sao nga "yo" ditoy ket dakdakamatenna ni Lea ken Raquel. Mangit-ited met laeng iti pangnayon a panangiyunay-unay. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Ammoyo a pinagserbiak iti amayo iti amin a pigsak." (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:figs_you)
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
"nagulbod kaniak" wenno "saannak a trinato iti patas"
"ti imbagana nga ibayadna koma kaniak"
Dagiti mabalin a kaipapananna ket 1) pagsagabaen ni Jacob iti aniaman a wagas 2) napisikalan a panangdangran, kas idiay UDB.
"ti arban ket naganak iti"
"dagiti ayup nga adda ti burikna"
"dagiti ayup nga adda garitna"
"Daytoy ti wagas no kasano nga inted ti Dios dagiti taraken ti amayo kaniak"
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
"kabayatan iti panawen iti panagpaadu"
"adda garitna, babassit a labang ken dadakkel a labang"
Dagiti mabalin a kaipapananna ket 1) Nagparang mismo ti Dios a kas tao, wenno 2) nagparang ti maysa kadagiti mensahero ti Dios. Agsipud ta saan unay a maawatan ti ragup ti sasao, nasaysayaat no ipatarus lattan a kas, "ti anghel ti Dios," nga usaren ti gagangay a sao nga us-usarenyo a maipaay iti "anghel."
"Ken simmungbatak, 'Adtoyak.'"
Kitaem no kasanom nga impatarus a kas idiay :ilo:bible:notes:gen:22:01|Genesis 22:1.
Itultuloy ni Jacob ti istoriana kadagiti assawana a ni Lea ken Raquel.
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
Kayatna a sawen daytoy ket "kumita iti ngato" (UDB). (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:figs_idiom)
Dakdakamatenna daytoy ti pakalaglagipan nga adigi a maysa a dakkel a bato wenno bato a naipatakder iti murdongna.
"adda burik ken labangna"
"a nagkariam kaniak"
"ti daga a nakaiyanakam"
Agtultuloy a makitungtong ti anghel ti Dios ken ni Jacob. (Kitaen: Genesis 31:10-11)
Ditoy ti "arban" ket dagiti babbai a kalding. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "a mangmaymaya kadagiti babbai a kalding iti arban"
Binukbukan ni Jacob ti lana ti adigi tapno idatonna iti Dios. (Kitaen: Symbolic Action)
Saanna a kayat a sawen daytoy a naggiddanda a nagsao. Iyunay-unayna daytoy nga immanamongda iti tunggal maysa.
Nangusar da Raquel ken ni Lea iti saludsod tapno maiyunay-unay nga awan ti nabati nga ited ti amada. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Awan pulos ti nabati para kadakami a tawid manipud iti amami." (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:figs_rquestion)
Nangusarda iti salusod tapno ipakitada ti ungetda maipapan iti panangtrato ti amada kadakuada. Mabalin a maipatarus daytoy nga "active verb": "Trinatonakami ti amami a kas gangannaet a babbai imbes nga anakna!" (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_activepassive) (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:figs_rquestion)
Mabalin nga aramiden a nalawlawag daytoy. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Inlakona kami maipaay iti bukodna a pagimbagan." (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:figs_explicit)
"nausar a naan-anay"
"kukuamin ken dagiti annakmi"
"aramidem amin nga imbaga ti Dios kenka"
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
Ditoy ti "ita" ket saanna kayat a sawe nga "ti agdama a tiempo," ngem naaramat tapno makita ti sumarsaruno a napateg a puntos.
Innala amin ni Jacob dagiti annakna. Nadakamat laeng dagiti annak a lallaki gapu ta isuda dagiti napateg a kas tagatawidna. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "dagiti annakna" (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:figs_explicit)
Ti "taraken" ket maipapan kadagiti amin a naamo nga ay-ayupna. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Inturongna dagiti amin a tarakenna."
"dagiti taraken a naalana idiay Paddan Aram"
"Napan isuna iti daga ti Canaan, iti ayan ti Amana a ni Isaac"
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Idi pimmanaw ni Laban tapno mapanna pukisan ti buok dagiti karnero, tinakaw ni Raquel dagiti didiosen ti amana."
Dakdakamatenna daytoy ti Karayan Euphrates.
"dagiti bantay ti Galaad" wenno "Bantay Galaad"
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
"nagdaliasat nga agturong iti"
Kaugalian dagiti Judio nga ibilang ti aldaw ti panagpanaw a kas umuna nga aldaw. "Dua nga aldaw kalpasan a pimmanawda"
Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Adda ti nangibaga kenni Laban" (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_activepassive)
Ni laeng Jacob ti naibaga gapu ta isuna iti mangidadaulo ti pamilia. Mabalin nga ipalawag a kimmuyog kenkuana ti pamiliana. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "a nagtalaw ni Jacob a kaduana dagiti assawa ken annakna." (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:figs_explicit)
"Isu nga innala ni Laban"
"ken kimmamat ken Jacob"
Pito nga aldaw a nagnagna ni Laban tapno makamatanna ni Jacob.
"Nakamatanna isuna"
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
Ti sao nga "ita" ket nausar a mangsenyal iti panagbaliw manipud iti istorya iti pakaammo a maipapan ken ni Laban. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Iti dayta a rabii immay ti Dios kenni Laban iti tagtagainep." (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:writing_background)
Ti sasao nga "nasayaat wenno dakes" ket nausar nga agkadua a ti kaipapananna ket "aniaman a banag." Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Saanka nga mangibaga ti aniaman a banag a a mangpadas ken mangpasardeng kenni Jacob a pumanaw." (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_merism)
Ti sao nga "ita" ket nausar a mangsenyal ti panagbaliw manipud iti istoria iti pakaammo a maipapan kenni Jacob ken ni Laban. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, " Idi naabutan ni Laban ni Jacob, impatakder ni Jacob ti kampona idiay turod a pagilian. Ket impatakder met laeng ni Laban ken dagiti kakabaggianna ti kampo da idiay turod a pagilian ti Galaad." (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:writing_background)
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
Idildilig ni Laban ti panagpanaw ni Jacob ken ti pamilyana iti maysa nga soldado a mangpilpilit kadagiti balud a makipagdaliasat kadakuada. Aglablalabes ti panagsao ni Laban gapu ta makaung-unget isuna ken padpadasenna a pabasulen ni Jacob gapu ti inaramidna. (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:figs_simile and :ilo:ta:vol2:translate:figs_hyperbole)
"nagtalaw a sililimed"
"addaan iti rag-o"
maysa nga instrumento nga maus-usar iti panagtukar nga addaan iti ulo a kasla tambor a mabalin a patiten ken addaan iti metal kadagiti igidna nga aguni no magungon ti instrumento. (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:translate_unknown)
"agekak dagiti appok"
"nagtignayka a simamaag"
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
Dagitoy nga instrumento ket iladladawanna ti musika. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "ken addaan iti musika" (Kitaen: Metonymy)
Ti sao a "kayo" ket pangkaadduan ken dakdakamatenna dagiti tunggal maysa a kadua ni Jacob. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Addaanak ti umdas a tattao a mangdangran kadakayo amin" (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:figs_you)
Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy idiay :ilo:bible:notes:gen:31:24|31:24.
Daytoy a "ka" ket pangmaymaysa ken dakdakamatenna ni Jacob. (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:figs_you)
"makaawid a kaduam ti pamiliam"
"dagiti idolok wenno didiosenko"
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
Mabalin a maipatarus daytoy a kas, " Pimmanawak a sililimed gapu ta mabutengak nga amangan no pilitem nga alaen kaniak dagiti annakmo a babbai."
Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Patayentayo ti siasinoman a nangtakaw kadagiti didiosem!" (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_litotes)
Ti sao nga "ta" ket maipapan kadagiti kakabagian ni Jacob ken karaman dagiti kakabagian ni Laban. Adda idiay dagiti amin a kakabagianda tapno masigurado nga amin ket patas ken pudno. (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_inclusive)
"aniaman nga adda kadakami a kukuam, alaem"
Baliwanna daytoy manipud iti istorya iti pakaamo a maipapan kenni Jacob. (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:writing_background)
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
Dakdakamatenna daytoy ni Zilpa ken Bilha.
"saanna a nasarakan dagiti didiosenna"
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
Ti sao nga "ita" ket nausar ditoy a mangsenyal iti panagbaliw manipud iti istorya ket iturongna ti agbasbasa kadagiti pakaammo a banbanag maipapan kenni Raquel. (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:writing_background)
tugaw a maikabkabil iti likod ti ayup tapno makalugan ti tao.
Ti panangawag ti "apok" iti maysa a tao ket wagas a mangipakita iti panagraem kadakuada.
"gapu ta saanak a makatakder iti presensiam"
Dakdakamatenna daytoy ti tiempo iti bulan nga iti babai ket agpadara manipud iti pus-ongna. (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_euphemism)
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
"Kinuna ni Jacob kenni Laban"
Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Ania ti naaramidak a dakes a masapul a kamatennak iti kastoy?"
"Ania ti nasarakam a kukuam?"
Ditoy ti sao a "ta" ket dakdakamatenna dagiti kakabagian ni Jacob ken karaman dagiti kakabagian ni Laban. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Iparangmo dagiti aniaman a nasarakam iti sangoanan dagiti kabagianta." (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_inclusive)
Ti "kadata a dua" ket ni Jacob kenni Laban. Ti kaipapanan ti sasao nga "iti mangukom kadata" ket ikeddeng no siasino a tao ti kusto iti maysa a riri. Mabalin nga ipatarus daytoy a kas, "isuda koma ti mangukom kadata."
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
Ditoy ti kayat a sawen ti sao nga "sigagarka" ket dagus a kinamat ni Laban ni Jacob tapno tiliwenna daytoy.
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
"20 a tawen" (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:translate_numbers
dagiti babbai a karnero
saan a nalpas ti panagsikogna iti nasapa wenno saan a ninamnama a ti kalding wenno karnerno ket naiyanak a natay
Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "No adda ti iti maysa kadagiti ayupmo ti pinatay ti atap nga ayup saanko nga inyeg kenka" (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_activepassive)
Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Imbes nga ibilang daytoy a napukaw manipud iti arbanmo, imbilangko a kas napukaw manipud iti arbanko."
Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Nagtalinaedak kadagiti arbanmo uray iti nakaro unay a kinapudot iti aldaw ken nakaro unay a kinalamiis iti rabii."
Itultuloy ni Jacob a makitungtong kenni Laban
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
"Iti daytoy a napalabas a 20 a tawen" (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:translate_numbers)
"14 a tawen" (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:translate_numbers)
Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy idiay :ilo:bible:notes:gen:31:07|31:7.
Ditoy ti sao nga "ama" ket dakdakamatenna ti nagannakna, ni Isaac.
"ken ti isu met laeng a Dios a pagbubutengan ti amak a ni Isaac." Ditoy ti sao a "buteng" ket dakdakamatenna ti "panagbuteng kenni Yahweh", a ti kaipapanna ket ti panagraem iti kasta unay kenkuana ken ti panangipakita iti dayta a panagraem babaen iti panagtulnog kenkuana.
ima**-Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "nga awanan pulos." (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:figs_idiom)
Ti sao nga "pannakaidadanesko" ket mabalin nga ibaga nga "indadanesnak." Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Nakita ti Dios no kasano karigat a nagtrabahoak ken no kasano nga indadanesnak"
Nangusar ni Laban iti saludsod tapno mangiyunay-unay. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Ngem, awan ti maaramidak tapno agsubli kaniak dagiti annakko a babbai ken appokok." (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:figs_rquestion)
No agaramid dagiti tattao iti katulagan iti tunggal maysa, agkarida nga agaramidda iti maysa a banag, ken masapul nga aramidenda daytoy.
Ditoy ti sao a "saksi" ket saanna a dakdakamaten ti maysa a tao, ngem nausar nga addaan iti sabali a kaipapanan ken mangdadakamat iti katulagan nga ar-aramiden da Jacob ken ni Laban. Naidilig daytoy iti maysa a tao nga adda idiay idi immanamongda nga agtignayda a sitatalna iti tunggal maysa. (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_personification)
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
Ti kaipapanan daytoy ket maysa a dakkel a bato ti naipatakder tapno markaan ti maysa a lugar a nakapasamakan iti napateg a pasamak.
"pinagtutuonda kadagiti rabaw ti tunggal maysa"
Mabalin a mangikabil dagiti agipatpatarus iti footnote a mangibagbaga, "Ti kaipapanan ti nagan a Jegar Saha Dutha ket 'bunton ti saksi' iti pagsasao ni Laban. (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:translate_names)
Mabalin a mangikabil dagiti mangipatpatarus iti footnote a mangibagbaga: "Ti kaipapanan ti nagan a Galeed ket 'bunton ti saksi' iti pagsasao ni Jacob. (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:translate_names)
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
Ti panagpangan nga agkakadua ket paset ti panangaramid ti katulugan iti tunggal maysa. (Kitaen: Assumed Knowledge and Implicit Information)
Ti bato ket saan a pudno a saksi a kas iti tao. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Daytoy a bunton ti agbalin a palagip kadata nga dua." (Kitaen: :ilo:ta:vol2:translate:figs_personification)
Kitaem no kasanom nga impatarus daytoy idiay :ilo:bible:notes:gen:31:45|31:47.
Mabalin a manginayo dagiti agipatpatarus iti footnote a mangibagbaga, "Ti kaipapanan ti nagan a Mizpah ket 'pagkitaan a torre.'" (Kitaen: :ilo:ta:vol1:translate:translate_names)
Ditoy ti "ta" ket maipapan kenni Laban ken ni Jacob. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "uray no awan ti siasinoman nga adda idiay a mangkita kadata."
"laglagipem"
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
Dagitoy a bunton iti bato ket agbalin a pakalaglagipan ken pagilasinan iti pagpatinggaan para kenni Jacob ken ni Laban maipapan iti katulaganda iti kapia.
Ti sao a "Dios" ket pangkaadduan ditoy. Agsipud ta agdaydayaw ni Laban kadagiti nadumaduma a didiosen agar-aramid isuna iti kari a karaman dagiti dios manipud kadagiti agpada nga apongda. Mabalin a maipatarus daytoy a kas, "Dagiti dios koma ni Abraham, ken dagiti dios ni Nahor ken dagiti dios dagiti ammada ti mangukom ti nagbaetanta."
Dakdakamatenna daytoy ni Terah, nga ama ni Abraham ken Nahor.
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31
Ti bersikulo 55 ket ti umuna a bersikulo iti kapitulo 32 iti kaunaan a teksto ti Hebreo, ngem ti maudi a bersikulo iti kapitulo 31 iti kaadduan kadagiti kabarbaro a Biblia. Isingasingmi a surutenyo ti naikabil a numero dagiti biblia iti pagsasaoyo.
Ti kaipapananna daytoy ket ti panangipakita ti tarigagay a maipaay iti nasayaat ken dagiti pagsayaatan a banbanag ti mapasamak iti maysa a tao.
:ilo:bible:questions:comprehension:gen:31