Luka 6

1 Tarwɔ yefyɛ̂l dyàn ta, Yesu n'án kɛɛln-bishɛ́ɛ̀ŋɛ̂ jìrɛ́f'ɔn klɔŋ dyàn tyé mɔ, àn kɛɛln-bishɛ́ɛ̀ŋɛ̂ ki kùnmɔ dyàn taŋn kútúr mɔ kukûr á kpinatyé, yì k'à binî kun. 2 Farisyɛ̂ɛ̀ŋ máɛ̀ k'à wú yì se dé: «À ri gbáno jà yíkun b'à tarwɔ yefyɛ̂lî ta klɛ kaarn gbɔɛ̀ɛ̂ klɛɛ̀n?» 3 Yesu ki yì ǹ gbukɛlî mɔli dé: «Yeê mun fyɛ̂l ɔ klɔ̂ ri Dawuda n'á krɔmɛ́ɛ̀ɛ̂ jà ín, yì ki gbɔɔ̂ mun kwo yíkun wo fù kɛɛln din be a? 4 À ri fáâ mun to dɛ́ ín Jɔnɔsɔ ǹ lɔ́ɔ̂ mɔ, ki Jɔnɔsɔ ǹ gbɔ ta ɲɛɛn won-myɛ̂lî gbɔ̀n k'à kun, ki má tè á krɔmɛ́ɛ̀ɛ̂ to, dó wo yanɲɛ̀n ki won-myɛ̂lî mun kun flɛ́klɛrê kwɔsé bo.» 5 Yesu k'à wú yì se dé: «Jimin Dye-Jɛnî k'à tarwɔ yefyɛ̂lî totɔn ɔ.» 6 Tarwɔ yefyɛ̂l má dyàn ta, Yesu ki dé à tonyɛɛlklɛ-lɔ́ɔ̂ mɔ, à b'à jimiìî kɛɛln, jɔ dyàn ni tɛ̀ŋnɛ̀n ín, à kìndíirn kpɛŋnî bè kwó saɲɛ̀n. 7 À tɔ̂ŋn kɛleêê n'à Farisyɛ̂ɛ̀ŋɛ̂ bè Yesu tɛ́ŋlɛ́ɛn nɔkɔ́ŋl yì k'à shu à nì bè láaŋrê kpɛ́lnjaa à tarwɔ yefyɛ̂lî ta, nɔkɔ́ŋl yì k'à nɛ hìn tɛŋn. 8 Kɛ̀, Yesu ri yì wono gbɔɔ̂ shi ín, k'à wú à kpɛŋn kwó saɲɛ̀n jɔɔ̂ se dé: «Dukú á ki líê à jimiìî tyé mɔ.» À jɔɔ̂ ki dukú, ki líè. 9 Fù la klɛ̀ híin, Yesu k'à wú yì se dé: «Mún ki la yíkun du nâ: à tarwɔ yefyɛ̂lî ta, myɛ́n gbɔ klɛ ɲɛ̂l tèɲɛ̀n? Gbɔɲɔn dàà, gbɔjáal? Jimin ɲɔnli kún mɔ dàà, jimin krɔ?» 10 Yesu k'à jimiìî nɔ̀nkurn yì bɛ̀ kpɛ́è, ki kwɔ́ɔn à wú à jɔɔ̂ se dé: «Á kpɛŋnî mɔtir.» À r'à mɔtàr híin, à jɔɔ̂ kpɛŋnî ki kpɛ́lnjàè. 11 À tɔ̂ŋn kɛleêê n'à Farisyɛ̂ɛ̀ŋɛ̂ nìr ki yì gbúshúè, yì bè mùmun kwoa Yesu to, yì ki fù rɔ yíi du kùnmɔ. 12 Lɔɔndya Yesu ki dúno káal dyàn fléen Jɔnɔsɔ tonyɛɛl ɔ, ki wodɛ́è fù tonyɛɛlî klɛfɔn. 13 À wóon mùfɔn tɛ́l, k'án kɛɛln-bishɛ́ɛ̀ŋɛ̂ fɛ́ŋn tobra, ki jir fú-níin mɔtɔ́ŋn yì tyé mɔ, ki fɛ̀ yin nɛ́n dé twɔ́ɔŋnlórê. 14 Yì byéen byéenî yiîŋ rɛn: Simɔn, yì ri mùmun sɛfɛ́ɛŋn dé Piyɛri. Fù n'à srɔ́ɔ Andere, Jaki, Yuhana, Filipu, fù nì Batelemi, 15 Matiyu, Tomasi, fù nì Alifu dye-jɛn Jaki, nì Simɔn, yì ri mùmun sɛfɛ́ɛŋn dé Seloti, 16 fù nì Jaki dye-jɛn Jude, nì Judasi Isikariyoti, fù ki bè tɛ̀ŋnè dɔ̀nblírɔn. 17 À kyɛl li blafɔn à káalî fléen, àn kɛɛln-bisháaŋn jir fú-níinî b'à wɔ́se, ki bè lo dɛ́ɛl fɔ̀sɛ̀ sɔ́ɔ dyàn mɔ, àn kɛɛln-bisháaŋn tyɛɛ́ŋ sɔ́ɔ bè tɛ̀ŋnɛ̀n jùmɔ̂ tyɛɛ́ŋ sɔ́ɔ wɔ́se. Fù jùmɔ̂ɛ̀ɛ̂ máɛ̀ ri lɛ̀ Jude kìyɛŋnî mɔ, máɛ̀ ki li Jerisalɛmu dyɛɛ̂ mɔ, fù nì máɛ̀ ki li à fíin-nunî kpra kìyɛɛ̂ŋɛ̂ dyɛ sɔ́ɔ sɔ́ɛ̀ɛ̂ mɔ, Tiri nì Sidɔnî dyɛɛ̀ɛ̂ ɛ̀. 18 Fɛ̀ nɔ̀nkurn ni byɛ̀ yì ki b'àn gbukɛlî toná, fù nì ki yì mɔ lɛ́ɛ̀ŋɛ̂ kpɛ́lnja. À tyɛ́ɛŋntêê ǹ tyɛ́ɛŋnî ki li li yì mɔ. 19 À jùmɔ̂ɛ̀ɛ̂ nɔ̀nkurn ni fá ɲɛ́ɛn ín nɔkɔ́ŋl yì nɔkɔŋl k'à totá hìn tɛŋn bóló ɔ bo faŋ dyàn ni lɛɛ̀n à mɔ ín ki jimiì gbɛ́ɛ mɔ láaŋ kɔ́ŋnê. 20 À la máno tɛ̀ŋn híin, Yesu k'á ɲáa tɔŋnkúr k'án kɛɛln-bishɛ́ɛ̀ŋɛ̂ yi, k'à wú yì se dé: «Yíkun mɛ̀mun ki dàkwɛɛ̂ŋl ɔ, yíkun la á fyâr Bóló ɔ bo Jɔnɔsɔ ǹ faŋbéê ki yíkun fù rɔ. 21 Yíkun mɛ̀mun fɔn klɔ̂ ɔ, yíkun la á fyâr, bóló ɔ bo yíkun bè nya ywâr ŋmɔ́na. Yíkun mɛ̀mun fɔn ɲa hlɛɛ̀n, yíkun la á fyâr, bóló ɔ bo yíkun bè myɛna á gbɔmɔnar se. 22 Yíkun mɛ̀mun gbɔ ri jimiì dɛ́ɛn, yì b'á káan yíi se, yì bè yíi flaàn, yì bè yíi tojakwɔ́ɔn, Jimin Dye-Jɛn gbɔ ta, fù gbâr ye yíkun la á fyâr. 23 Fù gbɔɛ̀ɛ̂ ri klɛɛ̀n yíkun to gbârî mun ye, Yíkun gbɔ ki yíi byéen mɔnukwó, Yíi ki tɛ́jo, bóló ɔ bo yíkun bè kyon ŋmɔ́nkúna jɔnɔkpár mɔ. Yìkun kpɛ̀ŋɛ̂ saaŋ máno tɔ́ŋrê fléen fár dé. 24 Kɛ̀, yíkun mɛ̀mun ki nòfel tê ɔ nar la yíkun besé, bóló ɔ bo yíkun n'á fù fyârî ŋmɔ̂nmun ɔ. 25 Yíkun mɛ̀mun fɔn di nì ywár ɲa nar la yíkun besé Bóló ɔ bo yíkun bè tɛŋna klɔ̂ mɔ. Yíkun mɛ̀mun fɔn myɛɛ̀n ɲaâ mɔ, nar la yíkun besé, bóló ɔ bo yíkun bè tɛŋna ɲámɔɲàn nì hlɛ mɔ. 26 Yíkun mɛ̀mun yin nar ri jimiì nɔ̀nkurn kɔŋn, nar la yíkun besé bóló ɔ bo yíkun kpɛ̀ŋɛ̂ la máno kɛɛŋn lóo tɔ́ŋrê sɔ́jà dé.» 27 Yesu k'à wú dé: «Kɛ̀, mún n'àniî lóon yíi se, yíkun mɛ̀mun ni mún ǹ kɛl gbukɛlî tonáan: yíi kɛ̀ŋlshìtê gbɔ ki yíi mɔnukwó, yíi wo gbɔɲɔn kwo yíi gbɔndɛ́ɛ tê se, 28 yíi wo kyon nɛ́n yíi to bâl klɛtêê mɔ, yíi ki Jɔnɔsɔ tonyɛl yíi tojakwɔ́têê se. 29 Jiminî mun n'á tà ŋmɛ̀, á k'à máâ tojir ɲɛn à se. Jimin n'án tonɛwâ sɔ́ɔ gbɔ̀n, b'à tó à tonɛwâ tíinî gbɔn gbɔ ta bo. 30 Jiminî mun nɔkɔŋl ki mɔ́n dyàn nyɛl á se, à teè à tɔŋn to. Fù nì jiminî mun k'á kpɛŋnmɔ́n gbɔ̀n, be fù tɔŋnî du á kpɛŋnmɔ́nî gbɔ ɔ bo. 31 Yíi n'à se jimiì ki gbɔɔ̂ mun kwo yíi se, yíi wo fù kúur kwo jimiì se. 32 Yíkun gbɔ ri jiminî mun tìyà, fù tɔŋnî gbɔ nì yíkun mɔnukwɔ́, yíkun bè myɛ́n tɔŋn ŋmɔ́nbɛ̂ fù mɔ? À ta ŋmáantê kwó, fɛ̀ gbɔmɔnar têê gbɔ ri yì mɔnukwɔ́ɔn. 33 Yíi nì gbɔɲɔn klɛɛ̀n yíkun se gbɔɲɔn klɛrêê se, yíkun bè myɛ́n tɔŋn ŋmɔ́nbɛ̂ fù mɔ? À ŋmáantêê saaŋ fù kúur klɛɛ̀n. 34 Yíi nì mɔ́n ɔ jimin daàrn, fù tɔŋnî b'à kúur tè hìn má yíkun to, yíi bè myɛ́n tɔŋn ŋmɔ́nbɛ̂ fù mɔ? À ta à ŋmáantêê kwó, fɛ̀ saaŋ mɔ́n ɔ yíi daàrn, nɔkɔ́ŋl yì ki bɛ à tyɛl ŋmɔ́n fù tɔŋnî se. 35 Kɛ̀, à ta yíi kɛ̀ŋlshì tê kwó, yì gbɔ ki yíi mɔnukwó, yíi wo gbɔɲɔn kwo fɛ̀ se, yíi bè yì daàrn mɔ́n ɔ, yíi w'á kpɛŋnjàɲɛ̀n à tyɛl hláa gbɔ to bo. Yíkun bè fù mɔ kyon denkɛŋl sɔ́ɔ ŋmɔ́nkúna, yíi ki tɛŋn Lokúur-Nɔ̀nkurn-Totɔn dye-jɛɛ̂, bóló ɔ bo àkun ni ɲɔn klɛɛ̀n ɲɔnhlɔ́ɔ kaarn tê nì gbɔjáal-klɛrê se. 36 Yíi wo jimiì mùnur ja á n'à ŋmɔ́n árí yíkun Tɔɔ̂ ri fáâ mun to jimiì mùnur jaàn. 37 Yíi be jimin dó nɛ bo, yíkun saaŋ bè nɛa bo. Yíi be jimin dó kɛŋ bo, yíkun saaŋ bè kɛŋa bo. Yíi w'á tɛjél jimiì se, yíkun saaŋ bè tɛjɛ̂l ŋmɔ́na. 38 Yíi wo jimiì kɛ́ŋ, yíkun saaŋ bè kɛ́ŋa. Yíkun kláaŋ fù ri bè shaŋna ɲɔn sɔ́ɔ, ki gbe toɲír yíi ǹ wâ yɛŋn mɔ, ki fun kír, ki bɛ á tofûr, bóló ɔ bo yíkun b'à jimiìî fù ri shaŋna mɔ́n kwɛ̂lî mun mɔ, yíkun fù ri saaŋ bè shaŋna fù mɔ́n kwɛ̂lî núkúur mɔ.» 39 Yesu k'àni gbukɛlî kɛl yì se tɛl mɔ yé dé: «Kyar má ri kyar má kpár ja hìn a? Yì nɔkɔŋl bè dénno wôkúna à kwɔ́ mɔ́n byéenî se bo kɛ̀?» 40 Kɛɛln-bisháaŋn wo fíŋnkwɔ́ɔn ɲɛjirɔn to bo, kɛ̀, kɛɛln-bisháaŋnî mun k'án tosháaŋ fù ri tosháŋ ja ɲɔn sɔ́ɔ, fù bè tɛŋna á ɲɛjìr tɔŋnî fáâ to. 41 Mɛɛlnî mun n'ákún tɔbin jɔɔ̂ ɲábinî ta, à ri gbáno jà ákún bè fù lɛɛ̀n? Nan krɔ̂ɔ̂ mun n'ákún fù ɲábinî ta, ákún wo fù tɛ́ŋlɛ́nɲɛ̀n bo? 42 Ákún bè gbáno à wúbɛ̂ á tɔbin jɔɔ̂ se d'á k'à ɲábinî ta mɛɛlnî gbɔn li, ákún w'á ɲábinî ta fù nan krɔ̂ɔ̂ tɛ́ŋlɛ́nɲɛ̀n bo? Gbɔ níin mɔ jimin, ákún kyɛ̀ŋl w'á fù ɲábinî ta fù krɔ̂ɔ̂ gbɔn li wà. Fù nì la klɛ̀, á b'á tɔbin jɔɔ̂ ɲábinî ta mɛɛlnî ŋmɔ́n gbɔ̀n lia. 43 Tímɔ́n ɲɔn sɔ́ɔ dó wo sɛ̂ŋn jaal sɛ́ɛŋn bo, tímɔ́n jaal sɔ́ɔ dó wo sɛ̂ŋn ɲɔn sɛ́ɛŋn bo. 44 Tímɔ́n kúur nɔkɔŋl ri hlɔɔ̀n à sɛ̂ŋn se, dó wo bwɛl sɛ̂ŋn káarn kɛ̀ŋmɛ̀ fin fléen bo, dó wo yɛ̀ŋnfúun sɛ̂ŋn káarn wó fin fléen bo. 45 Jimin ɲɔn n'án mɔ́n ɲɔɛ̀ lɛɛn án mɔ́n ɲɛn fɔŋn, fù mun k'à nìryɛŋnî ɔ. Jimin jaal bè mɔ́n jaal jaal sɔ́ɛ̀ lɛɛn án mɔ́n jaal jaal sɔ́ɛ̀ ɲɛn fɔŋn mɔ. Jimin nìryɛŋnî ri súsɔ́ŋɲɛ̀n gbɔɛ̀ɛ̂ mun ɔ, fɛ̀ mùn ni lɛɛ̀n à kɔŋnî mɔ. 46 À ri gbáno jà yíkun bè mún fɛ́ɛŋn dé ń Totɔn, ń Totɔn, yíi w'á kpɛŋnjàɲɛ̀n mún ǹ yɛ̀n gbɔɛ̀ɛ̂ to bo? 47 Jiminî mun nɔkɔŋl ki bɛ mún se, ki mún ǹ kɛl gbukɛɛ̀lî toná, k'án klɛ gbɔɛ̀ɛ̂ kwò yan fù to, fù tɔŋnî shaŋna mùmun to, ń bè fù yɛnbɛ̀ yíi to. 48 Fù tɔŋnî ri tɛ̀ŋnɛ̀n árí lɔ́ twɔŋntɔnî mun n'án lɔ́ fin ɲɛn mwɔn hlɛɛ̀ŋn twáŋl sɔ́ɔ, ki don táaŋ jaké, ki kwɔ́ɔn án lɔ́ɔ̂ finî ɲɛn fù fléen. À yísɔ́ɔɔ̂ nì wúè nun ɔ, ki kɛ́ gbe bɛ à lɔ́ɔ̂ nin, à w'á mɔgbéa bo, bóló ɔ bo à twɔ̀ŋn ɲukwóɲɛ̀n. 49 Kɛ̀, tɔŋnî mun ki mún ǹ kɛl gbukɛɛ̀lî toná, à w'án klɛ gbɔɛ̀ɛ̂ kwò yan fù to bo, fù tɔŋnî ri tɛ̀ŋnɛ̀n árí lɔ́ twɔŋntɔnî mun w'án lɔ́ fin ɲɛn mwɔn hlɛɛ̀ŋ bo, k'à fin ɲɛn mùku ta. À yísɔ́ɔɔ̂ nì wúè nun ɔ, ki kɛ́ gbe bɛ à lɔ́ɔ̂ nin, ki ŋman gbeè fù tíkɛ́l byéenî mɔ.»