¹ Tupao Antioquíape'õ imẽi'ẽi Tumpa iñee mbeu'ia hareka pyrẽimboi'iare. Haire hai Bernabe, Simon, mbyheeava jyve "Hũva," Lucio Sireneva, Manaen mburuvisha Herodes mbykuakuaheva hareka Saulo, ² Pẽinte arape pyraheavape omombai vasu hareka karumbape ñynõirã Espiritu hei: Piñonoshe Bernabe hareka Saulo japo verã tijapo she ãmẽiẽishuva. ³ Haivi opama karumbape hareka jururepe ñynõirã ipo ñono'ĩãrẽi retara mã'ẽiĩhe oho. ⁴ Hãrã Espiritu Santo mõndoshu Bernabe hareka Saulo, hãrã jyraha Seleusiape haivi jupijy reta varkope jyraha Chipre kyty. ⁵ Hãrã vãhema jyraha Salamina he'iashuaperã, oñepyrõ Tumpa ĩñẽiẽi mbeu reta Judiore ñymbatyseape oho jyve hipii reta Juan mborype veĩrãre. ⁶ Hãrã opama hasa yvy japua õra vãhẽi reta Paẽospe. Haipe hesha reta pẽinte Judeava pajeva Barjesus he'iashua, ñimiñee'rã'ãnga'ia. ⁷ Hoka pajeva ẽiẽi hãndi haipe mburuvisha Sergio Paulo kuareta mbaikuava. Mondo hẽinõka Bernabe hareka Saulo shara kyrẽiymba Tumpa ĩñẽiẽi hẽindu'i. ⁸ Hãrã Barjesus, pajeva Elimas he'iashuva griego iñẽiẽipe, õñemõihe reta hareka õñehã'ãpaite potãã mburuvisha rojarã. ⁹ Haivi Saulo mbyheava jyve Pablo, tynyhe Espiritu Santo hãrã mãikavi'ẽiherã, ¹⁰ heishu: Nde tykove japu heko porãmba Ãña tay hareka mbai kaviva ñymbyvaisho'ihea, mbaipera rypoipo rĩmbivavy Ñandeja hape symẽii kaviva? ¹¹ Ã'ẽi Ñandeja jahepo ndyrehe, ryheshavẽiãpo, mbovy arapo katuvẽia ryheshakui kuarasy. Hãrã haipetei vãhẽi'ĩãrẽi pyntukue hãrã pyntuape pyta, haivi heka shambekyjy raha verã shara heshajyvyã kũvãipi. ¹² Hãrã mburuvisha ko jehuva heshamarã, roja, shara mbyry mãĩhe Tumpa ĩñẽiẽi pyrymbo'ehahea ryheva. ¹³ Pablo ñi'ĩrũre hãndi jyraha varkope Paẽosvi, tenta Perge Panẽiliakyty, tẽivã Juan yngaty ohojyshi reta hãrã oujy Jerusalenpe. ¹⁴ Haivi hasa reta Pergeivi tenta Antiokia Pisidia kyty, haipe pẽinte putu'uhava arape iche Judiore ñymbatyseape vapyñynõi. ¹⁵ Judiore ñymbatyseape'õ mburuvishare opama miñẽiẽi Moise hareka Tumpa iñẽiẽi mbeu'iare mbypara vekuarã, he'ikashu reta: Shyryvyre ĩmẽipyre pota kope'õre pereshuvarã ã'ẽi katuma pere. ¹⁶ Hãra Pablo ñymboyrã myhã'ãngashu reta ipope mbijasaka verã hãrã hei: Pyhẽindu pee kuimbai Israelvare hareka pee tenta vasu mbyryva Tumpaivi pykyjeva. ¹⁷ Tumpa Israel hentã ryheva ñanytynõndevare japoshi vekua tenta tivishava ajemãĩ haire Ejiptope ñynoĩ mbyryva reta rãĩmi, tẽivã nohẽijyshu reta ñymbaikatukue ryheve. ¹⁸ Tumpa jasakãĩ'ĩ ajemãi haire iñẽie rẽindumbapejyreshi kuarenta ãño pukukue yvy ikoambaipi. ¹⁹ Haivi opa mambai 7 tenta Canaan, jy'yvykue, mẽiẽishu verã ñanytynõndevare jy'yvyrã. ²⁰ Opaite kova 450 año pukukueipi tãta ẽiẽi. Haivi kova oparã Tumpa ñonõshu reta pirĩmbivacheka'iare Tumpa iñẽiẽi'mbeu'ia Samuel jy'arapeve. ²¹ Haipe jurure reta juhuvisha vasurãre, hãrã Tumpa mẽiẽishu reta Saul Sis tay, Benjamin ryhevare, 40 año pukukuemba huvisharã'ẽi. ²² Hãrã Tumpa mohẽi Saul ẽivaivirã mẽiẽishu juhuvisharãre David, heihe: Ãvãheshu David, Isai tay, pẽinte kuimbai she rãĩmĩ pya mbijetava, she aipotava opa japoshe verã''. ²³ Hãrã Hesu hai David ñymoñãshia, mẽi'ẽiava Tumpa rupii mõndojepeverã Israelvare Tumpa iñẽiẽi mẽiẽi vekua rãimĩ. ²⁴ Hãrã Hesu ndeiteri ourã, Juan ñĩmĩñẽiẽimbashu opaite Israelitavare heishu reta ñymbeujy hareka ñymyngaraika verã. ²⁵ Hãrã Juan hykove japyserimãra hei: ''She ha'ẽiã pee pypya pĩmbijetapi shyreheva rãĩmi tẽivã shaykue ou pẽintẽi jypasa ĩshãĩmba katu ajorashia''. ²⁶ Shyryvyre, Abraham ñymõñashia hareka mbyryvare omõmbaivasuva Tumpa, pã'ãpova rãnga ko ñee ohojepeva ryheva. ²⁷ Jerusalenva hareka juhuvishare kuããshu Hesu, hareka kuãajy ñĩmĩñẽiẽi'iare iñe'ẽikue mbijetava Judiore ñymbatyseape putu'uhava arape. Hãrã hai retatei ñonovaimashu Hesu, japohe reta ñĩmĩñẽiẽi'iare jykuatiape ẽivekuarã. ²⁸ Heshambatẽiheare mbai reherapo katu jukaha, jururembashu reta Pilato juka verã. ²⁹ Opakavimã iko kuatiape mbyparaha heihevarã, mbyvejy reta kurusuivi hãra ñoty. ³⁰ Tẽivã Tumpa mũpũajy manovare mbyteivi. ³¹ Haivi heta aravape Hesu ijeshakajyshu mi'ĩrure vekuare Galileaivi Jerusalen kyty hãrã haire mbeujyveshu tentare hynonde. ³² Kyrã ore mbe'uhajyve pee Ñẽiẽi kaviva Tumpa iñẽiẽi mẽiẽivekua ñanytynõndeva retape. ³³ Tumpa opa japo iñẽiẽi mẽiẽi ñande vekua, ñande haijyveva ñymoñashia, mynguerajyshu verã Hesu, heiva rãĩmi Salmo mõkueheape: ''Nde hai shyray ko arape she ãrĩmĩmoña vekua” ³⁴ Tumpa heimba mynguerajy ñoipo Hesu manovare mbyteivi hetekue ñymbaimba verã, heijy kuatiape mbyparahava kyrã: Amẽiẽipojyvepe jyparekokue añeteva David ãmbeushuva rãĩmi jyve''. ³⁵ Hãmẽi rãnga ynga Salmokyty heijy: Nde ryhejãpo ñymbai heko kaviva hetekue. ³⁶ Añeteara David opa kavi japo hẽita ĩrũre mbytepe, Tumpa potavarã , mano hãrã ñotyha tuu tynõndeshivekuare hãndi haivi hetekue opa ñymbai. ³⁷ Tẽivã Tumpa mynguerajy vekua hetekue tujuã hai. ³⁸ Shyryvyre pikuapo Hesu rupii mbe'uha mbai porãmba hejaha reiva ryheva ³⁹ Hãrã Hesu rupii ñymbyheko kaviva opaite jyrojaheare hareka opaite katumba ñymbyheko kavi vekua Moise jykuatia rupii. ⁴⁰ Pingarekoshi avy toa pẽiãrekui ko ñimiñee'iare ñono vekua kuatiarerã hei vekua: ⁴¹ Pymãĩ katu ñymbyhoryĩ'i vekuare, mbyry pymãĩva hareka piñemi shara she hai Tumpa ajapopo pyndy'arape mbaivasu pyrojamba verã ajemãĩ ĩmẽite mbeupe verã. ⁴² Hãrã Pablo ĩrũre hãndi õhẽima Judiore ñymbatyseaivirã kuaretare jururejyshu ĩrũ putu'uava arape ijetajyheshu verã kova. ⁴³ Hãrã opama ñymbatyvarã, heta Israelitava hareka tenta mbyryva hekopekavi jyrojaheva Tumpa mĩ'ĩrũshu Pablo hareka Bernabe, haivi ijetashu reta tãnta jyroja ñynoĩ verã Tumpa jyhaihupe. ⁴⁴ Ĩrũ semana putu'uava arajyape, ajete pẽinte tenta'õre opaĩ ñymbaty hẽindu verã Ñandeja ĩñẽiẽi. ⁴⁵ Tẽivã Israelitare heshama hetaite kuareta ñymbatyvarã, oñepyrõ põrãa hei jyrehe Pablo hareka heheijyreshu. ⁴⁶ Tẽivã Pablo hareka Bernabe pyavasu ryheve ijetarã heishu reta: Pee Israelitarãni pynymbykuahatẽi verã ko Tumpa ĩñẽiẽi, tẽivã potãã pypysyrã kova tykove opambava ryheva. Hãrã ã'ẽi ohoapo ñimiñẽi'ẽiashu haimba Judiore. ⁴⁷ Shara kyrã hei ore Ñandeja, heirã vẽikua: Arĩñono opaite tenta vasure sapehe verã, ryraha verã ñymondo jepeva ryheva opaite yvy japyva retaipi. ⁴⁸ Judiombare kova hẽindumãrã, vy'a jyre hareka hei reta Ñandeja ĩñee haikaviva; haivi opaite hipity verãre tykove opambava, roja reta. ⁴⁹ Kyrã opaite hokava tenta jerekue mbe'uha Ñandeja ĩñee. ⁵⁰ Tẽivã israelvare ijeta hãndi taupere hekokaviva hareka hyrãkuakavi'ia karaivasure hoka tentape'õre hãndi, ijeta hãndi huvisha tentape'õre jyvaishohe Pablo hareka Bernabe mohẽi verãre jy'yvyivi. ⁵¹ Hãrã Pablo hareka Bernabe mytymõhe reta ipyre'õ yvy timbo, hãrã jyraha Iconiope. ⁵² Tẽiva Hesu mboireare vy'ajyre hareka tynyhẽi Espiritu Santo.